Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2013/1736 E.  ,  2018/756 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2013/1736
Karar No : 2018/756

Davacı: … Elektrik Dağıtım A.Ş.
Davalı: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
Vekili: …

Davanın Özeti: 13.04.2013 tarih ve 28617 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik’in 5. maddesinin 1. ve 2. fıkralarının, 6. maddesinin 1. fıkrasının (a), (b), (d) ve (ğ) bentlerinin, 8. maddesinin 2. fıkrasının, 9. maddesinin 3. fıkrasının ve 16. maddesinin 1. fıkrası ile aynı tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Tebliğ’in 5. maddesinin 1. fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentlerinin, aynı maddenin 2. fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerinin ve 3. fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentlerinin, 6. maddesinin 1. fıkrasının (ç), (d) ve (e) bentlerinin, 7. maddesinin 1. fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentlerinin, 8. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ile 4. fıkrasının (a) ve (b) bentlerinin, 11. maddesinin 1. fıkrasının ve 2. fıkrasının (d) bendinin, 13. ve 14. maddelerinin, 15. maddesinin 2. fıkrasının (ğ) bendinin ve 25. maddesinin iptali istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hâkimi …’in Düşüncesi: Dava konusu edilen, 13.04.2013 tarih ve 28617 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik’in, 02.12.2017 tarih ve 30258 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Dağıtım Şirketleri Denetim Yönetmeliği’nin “Yürürlükten kaldırılan yönetmelik” başlıklı 18. maddesi ile, aynı tarih ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Tebliğ’in ise 09.01.2018 tarih ve 30296 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tebliğ ile yürürlükten kaldırıldığı görüldüğünden konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı …’un Düşüncesi : Dava, 13.04.2013 tarih ve 28617 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik’in 5. maddesinin 1. ve 2. fıkralarının, 6. maddesinin 1. fıkrasının (a), (b), (d) ve (ğ) bentlerinin, 8. maddesinin 2. fıkrasının, 9. maddesinin 3. fıkrasının ve 16. maddesinin 1. fıkrası ile aynı tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Tebliğ’in 5. maddesinin 1. fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentlerinin, aynı maddenin 2. fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerinin ve 3. fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentlerinin, 6. maddesinin 1. fıkrasının (ç), (d) ve (e) bentlerinin, 7. maddesinin 1. fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentlerinin, 8. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ile 4. fıkrasının (a) ve (b) bentlerinin, 11. maddesinin 1. fıkrasının ve 2. fıkrasının (d) bendinin, 13. ve 14. maddelerinin, 15. maddesinin 2. fıkrasının (ğ) bendinin ve 25. maddesinin iptali istemi ile açılmıştır.
Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik’in;
5. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında;
“(1) Şirketlerin periyodik olarak inceleme ve/veya denetimi belirli sürelerde, belirlenmiş konularda ve yılda en az bir kez yapılır.
(2) Bakanlığın gerek gördüğü durumlarda veya başvuru üzerine kapsamı Bakanlık tarafından belirlenen kısmi incelemeler ve denetimler yapılabilir.”,
6. maddesinin 1. fıkrasının (a), (b), (d), (ğ) bentlerinde;
“(1) Şirketlerin incelenme ve denetimine ilişkin konular aşağıdaki iş ve işlemlerden oluşur:
a) Yatırım faaliyetleri; kapasite artış, genişleme, iyileştirme ve yenileme yatırımlarının yatırım planlarına uygunluğu ve bu kapsamda yatırımlara ilişkin kamulaştırma işlemleri, fiziki gerçekleşmeler ve yatırım ihaleleri gibi iş ve işlemler.
b) Müşteriler ile ilgili faaliyetler; müşteri hizmetlerine ilişkin uygulamaların ilgili mevzuata ve lisans hükümlerine uygunluğu ve müşteri şikâyetlerine ilişkin iş ve işlemler.
d) Mali konular; müşterilerden tahsil edilen her türlü bedel ve tarife kapsamında yapılan uygulamalar ile gelir, gider hesaplarının mevzuata uygunluğu, yatırım hesapları, güvence bedeli hesapları, yükümlü olunan kesintilerle ilgili hesaplar ve sigorta uygulamalarına ilişkin iş ve işlemler.
ğ) Hukuki süreçler; şirketlerin uygulamalarından dolayı lisans sahibi tüzel kişiler, müşteriler, kamu kurumları ve diğer kuruluşlar ile oluşan hukuki süreçlerin durumları ve konuların tespiti.”,
8. maddesinin 2. fıkrasında;
“(2) İnceleme ve denetimlerin Bakanlık ile ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşlarıyla birlikte yapılması hâlinde, oluşturulacak denetim heyetlerinde EPDK ve TEDAŞ’tan denetim elemanları yer alabilir. Bakanlığın ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşlarından bu konuya ilişkin olarak yapacağı talepler süresinde karşılanır.”,
9. maddesinin 3. fıkrasında;
“(3) Denetlenen şirketler, inceleme ve denetim heyetine, incelenen ve/veya denetlenen hususlara ilişkin her türlü belgeyi sunmakla sorumludur. Denetlenen şirketler, yasal bir engel bulunması haricinde, teknik imkânsızlık, gizlilik, sır saklama, faaliyetlerinin bir kısmını hizmet satın alma yoluyla yaptırma gibi gerekçeleri ileri sürerek bilgi ve belge vermekten imtina edemez.”,
16. maddesinin 1. fıkrasında;
“(1) Bakanlık tarafından EPDK’ya gönderilen inceleme ve denetim raporu makul bir süre içerisinde EPDK tarafından ilgili mevzuat kapsamında değerlendirilerek sonuçlandırılır. Raporun sonuçlandırılmasına ilişkin olarak ilave incelemeye gerek görülmesi hâlinde, bu inceleme EPDK tarafından ayrıca gerçekleştirilir.” ifadeleri yer almaktadır.
Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Tebliğ’in5. maddesinin 1. fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentlerinde;
“b) Kamulaştırma yoluyla elde edilen taşınmazların TEDAŞ adına tescilinin yapılması,
c) Şirket tarafından yapılan istimlak, irtifak, intifa ve benzeri harcamalarının mevzuata uygun olarak yapılması,
ç) Kamulaştırma planlarının hazırlatılması”,
5. maddesinin 2. fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerinde,
“d) Talep artışını karşılamak üzere dağıtım sistemi on yıllık gelişim raporunun hazırlanarak EPDK onayını müteakip yayımlanması,
e) Dağıtım bölgesindeki tesis ve teçhizatı gösteren bir veri tabanı oluşturulması,
f) Yatırımlara ilişkin birim maliyetlerin güncel olarak veri tabanına kaydedilmesi”,
5. maddesinin 3. fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentlerinde;
“c) Tesiste kullanılan teçhizatın ilgili standardında belirtilen test raporlarının bulunması,
ç) Tesiste kullanılan direklerin (Enerji nakil hatları, aydınlatma, alçak gerilim ve benzeri) ve diğer teçhizatın (Dağıtım merkezleri, kesici ölçü kabinleri, beton köşkler, panolar ve benzeri) onaylı tip projesinin veya tip testinin bulunması,
d) Havai hat ve yer altı kablolu şebekenin, projesine, ilgili mevzuata ve standartlara uygun şekilde tesis edilmesi”,
6. maddesinin 1. fıkrasının (ç), (d) ve (e) bentlerinde;
“ç) Abone olacak müşteriden alınan bedeller ve iade edilecek bedellerin mevzuata uygun olarak alınması ve güncelleştirilerek iade edilmesi,
d) Ön ödemeli sayaç tesis edilmiş müşterilerden güvence bedeli alınmaması,
e) Aynı kullanım yerine ait başka müşterilerin önceki dönemlere ilişkin tüketimlerinden kaynaklanan borçların, yeni müşteri tarafından ödenmesinin talep edilmemesi”,
7. maddesinin 1. fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentlerinde;
“c) Tesis ve teçhizatta (transformatör merkezleri, kesici, ENH ve benzeri) meydana gelen hasarların kayıt altına alınması,
ç) İndirici trafo merkezlerinde puant yük değerlerine ilişkin bilgilerin düzenli olarak tutulması,
d) Kullanıcının bağlantı noktasındaki aktif ve reaktif güçlerinin bağlantı anlaşmasında yer alan sınırlar içinde kalmasının izlenmesi ve güç sınırının aşılmasının engellenmesi”,
8. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde;
“a) Aktif enerji gelir hesapları”,
8. maddesinin 4. fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde;
“a) Elektrik Enerjisi Fonu kesintileri,
b) TRT payı, Belediye Tüketim Vergisi ve benzeri diğer kesintilerin mevzuata uygunluğu”,
11. maddesinin 1. fıkrasında;
“(1) Coğrafi Bilgi Sisteminin incelenmesi ve denetimi;
a) Dağıtım şebekesiyle ilgili hâlihazır haritaların ve bilgilerin sayısal ortama aktarılması,
b) Müşteri bilgilerinin adrese dayalı bilgi sistemiyle ilişkilendirme çalışmaları,
c) Elektriğin dağıtım sistemine girişinden tüketim noktalarına iletilmesine kadar olan tüm aşamalarda, enerji akışının gerçek zamanlı olarak izlenmesine ilişkin gelişmeler,
ç) Bilgilerin güncellenmesi ve yedekleme yapılması,
hususlarını içerir.”,
11. maddesinin 2. fıkrasının (d) bendinde;
“d) Arzın talebi karşılayamaması durumunda mevcut arzın, eşit taraflar arasında ayrım gözetmeden tüketiciler arasında dönüşümlü olarak paylaştırılması”,
13. maddesinde;
“(1) Dağıtım şirketlerinin uygulamalarından dolayı oluşan hukuki süreçlerin incelenmesi ve denetimi;
a) Serbest olmayan tüketiciler ile oluşan anlaşmazlıklar ve gerekçelerinin incelenmesi,
b) Serbest tüketiciler ile oluşan anlaşmazlıklar ve gerekçelerinin incelenmesi,
c) Lisans sahibi tüzel kişiler ile oluşan anlaşmazlıklar ve gerekçelerinin incelenmesi,
ç) Kamu kurum ve kuruluşlar ile oluşan anlaşmazlıklar ve gerekçelerinin incelenmesi,
d) Kaçak elektrik kullanımına ilişkin anlaşmazlıkların incelenmesi,
e) Bağlantı taleplerine ilişkin anlaşmazlıkların incelenmesi,
f) İşletme hakkı devri konusundaki anlaşmazlıkların incelenmesi,
g) Diğer hususlara ilişkin anlaşmazlıklar ve gerekçelerinin incelenmesi, hususlarını içerir.”,
14. maddesinde;
“Denetim heyeti tarafından gerekli görülmesi hâlinde, ilgili mevzuat kapsamında incelenmesi gereken diğer hususlara ilişkin inceleme ve denetimler yapılabilir.”,
15. maddesinin 2. fıkrasının (ğ) bendinde;
“ğ) Şirketin organizasyon yapısı, ekip ve personel sayısı, dağıtım sistemi ve tesislerine ilişkin genel bilgiler, enerji alış satış miktarları, abone ve serbest tüketici sayıları, arıza sayıları ve benzeri konularla ilgili bilgi ve belgeler.”,
25. maddesinde ise;
“(1) Bakanlık tarafından EPDK’ya gönderilen inceleme ve denetim raporu makul bir süre içerisinde EPDK tarafından ilgili mevzuat kapsamında değerlendirilerek sonuçlandırılır. Raporun sonuçlandırılmasına ilişkin olarak ilave incelemeye gerek görülmesi hâlinde, bu inceleme EPDK tarafından ayrıca gerçekleştirilir.
(2) EPDK tarafından yapılacak ilave inceleme işlemleri ile elde edilen bulgular ayrıca Bakanlığa da sunulur.
(3) İlave inceleme işlemleri de dahil raporun EPDK tarafından sonuçlandırılması, raporun teslim alındığı tarihten itibaren 90 günü geçemez.
(4) Söz konusu inceleme ve denetime ilişkin EPDK kararı, kararın gerekçeleri, gerekli yaptırım ve işlemler karar tarihinden itibaren 5 iş günü içinde Bakanlığa sunulur.” ibareleri yer almaktadır.
30 Mart 2013 günlü ve 28603 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürülüğe giren 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun amacının; elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin yapılmasının sağlanması olduğu ve elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan veya perakende satışı, ithalat ve ihracatı, piyasa işletimi ile bu faaliyetlerle ilişkili tüm gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini kapsadığı görülmektedir.
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 15. maddesinin 1. fıkrasında yer alan;
“Bu Kanun kapsamında tanımlanan elektrik dağıtım şirketlerinin denetimi ise Bakanlık tarafından yapılır. Bakanlık, elektrik dağıtım şirketlerinin denetimini, bu konuda ihtisas sahibi olan kamu kurum ve kuruluşlarıyla birlikte yapabilir veya bu kuruluşlara yetki devretmek suretiyle yaptırabilir. Bakanlığın ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşlarından bu konuya ilişkin olarak yapacağı talepler süresinde karşılanır. Bakanlık tarafından düzenlenen veya karara bağlanan denetim raporları Kuruma bildirilir. Denetim raporu sonucuna göre gerekli yaptırım ve işlemler Kurul tarafından karara bağlanır.” hükmüne dayanılarak ve EPDK tarafından çıkarılan ikincil mevzuatta dağıtım şirketlerinin yükümlülüklerine ilişkin hususların bir araya getirilmesi ile bazı maddeleri davaya konu edilen
Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik ve Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Tebliğ, 13.04.2013 tarih ve 28617 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Davaya konu edilen yönetmelik ve tebliğ hükümleri ile, dağıtım şirketlerinin yapmış olduğu yatırımlar, aboneleri ile olan ticari ilişkileri özellikle tarifeler, usulsüz ve kaçak tutanakları, kesme-bağlama bildirimlerinin süreleri, güvence bedelleri, müşteri şikâyetleri vb. birçok konularda yapılacak olan denetimlerle tüketici memnuniyetini artıracak hizmetlerinin uygulamaya konulması, kamu kaynaklarının etkin, ekonomik ve verimli kullanılmasının sağlanması hedeflenmiştir.
Bu nedenle, Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik ve Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Tebliğ’in davaya konu edilen maddelerinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava, 13.04.2013 tarih ve 28617 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik’in 5. maddesinin 1. ve 2. fıkralarının, 6. maddesinin 1. fıkrasının (a), (b), (d) ve (ğ) bentlerinin, 8. maddesinin 2. fıkrasının, 9. maddesinin 3. fıkrasının ve 16. maddesinin 1. fıkrası ile aynı tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Tebliğ’in 5. maddesinin 1. fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentlerinin, aynı maddenin 2. fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerinin ve 3. fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentlerinin, 6. maddesinin 1. fıkrasının (ç), (d) ve (e) bentlerinin, 7. maddesinin 1. fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentlerinin, 8. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ile 4. fıkrasının (a) ve (b) bentlerinin, 11. maddesinin 1. fıkrasının ve 2. fıkrasının (d) bendinin, 13. ve 14. maddelerinin, 15. maddesinin 2. fıkrasının (ğ) bendinin ve 25. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu edilen, 13.04.2013 tarih ve 28617 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik’in, 02.12.2017 tarih ve 30258 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Dağıtım Şirketleri Denetim Yönetmeliği’nin “Yürürlükten kaldırılan yönetmelik” başlıklı 18. maddesi ile, aynı tarih ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Faaliyetlerinin İncelenmesi ve Denetlenmesine Dair Tebliğ’in ise 09.01.2018 tarih ve 30296 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tebliğ ile yürürlükten kaldırıldığı görülmüştür.
Bu itibarla, dava konusu edilen Yönetmelik ve Tebliğ’in yürürlükten kaldırıldığı, elektrik dağıtım şirketlerinin faaliyetlerinin incelenmesi ve denetlenmesi amacıyla yeni Yönetmeliğ’in 02.12.2017 tarih ve 30258 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği anlaşıldığından, konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine gerek bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, KONUSU KALMAYAN DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, yargılama giderlerinin taraflar üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere,
27.02.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.