Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2013/1483 E. , 2019/1465 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2013/1483
Karar No:2019/1465
TEMYİZ EDEN (DAVALILAR): 1. Maliye Bakanlığı
2. …
VEKİLİ: …
KARŞI TARAF (DAVACI): … Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ: …
İSTEMİN_KONUSU: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mülkiyeti Hazineye ait olan … İli, Merkez, … Köyü, … pafta, … ve … parsel sayılı taşınmazlar üzerinde 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesi uyarınca 30 yıl süreyle irtifak hakkı kurulması ihalesini sonuçlandıran 27/04/2012 tarih ve 578 sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce; Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 78. maddesiyle getirilmiş olan düzenleme ile Kanunda yazılı koşullar hiçbir şekilde aranmaksızın, doğrudan doğruya bütün irtifak hakkı ve kullanma izni ihalelerinde pazarlık usulünün uygulanacağının belirtilmesi suretiyle yasaya aykırı düzenleme yapıldığı, bu nedenle, 2577 sayılı Kanun’un 7/4. maddesinde yer alan “düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olmasının, bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmayacağı” yolundaki hüküm karşısında; Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 78. maddesinin bakılan davada hükme esas alınmasına olanak bulunmadığı ve ihmal edildiği, olayda, imar plânında “küçük sanayi tesisi” kullanımında kalan taşınmazın, 30 yıl süreyle irtifak hakkı tesisi ihalesinde; kullanış özelliği, pazarlık usulünün yararlı olduğu ve ihalenin ivediliği yönünde herhangi bir bilgi ve belge sunulmaması ve söz konusu ihalenin niteliği gereği anılan hususları taşımasına olanak bulunmamasına karşın, ihaleyle ilgili olarak sadece idarece belirlenen kişilere teklifte bulunulduğu, daha fazla katılımın sağlanmasına olanak tanıyan ve ilân yoluyla duyurusu yapılan açık ve/veya kapalı teklif usulüyle ihalenin yapılmadığı, idarelerin ihalelerde, saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, kamu taşınmazlarının satımı, kiralanması ve/veya mülkiyetin gayri ayni hak tesisinin uygun şartlarla ve zamanında yapılması ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları kuşkusuz olup, mülkiyeti Hazineye ait olan taşınmazların imar plânlarındaki kullanım amacı doğrultusunda irtifak hakkı tesisi ihalesinin; esas usul olan kapalı teklif usulüyle veya tahmin edilen bedelin Genel Bütçe Kanununda belirtilen miktarı geçmemesi nedeniyle (idarece tercih edilmesi hâlinde) açık teklif usulüyle yapılmak suretiyle öncelikle ihalenin ilân edilmesi ve böylelikle “açıklık ilkesi”nin sağlanması gerekirken, Kanunda belirtilen koşulların bulunmamasına rağmen, pazarlık usulüyle yapılmasına olanak bulunmaması nedeniyle, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, ihalenin pazarlık usulüyle yapılmasına engel bir durumun olmadığı, istihdamın geliştirilmesi ve işsizlikle mücadele amacıyla Hazine taşınmazlarının yatırıma dönüştürüldüğü, ihalede rekabetin gerçekleştiği ve hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davalı idarenin duruşma istemi yerinde görülmeyerek gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
tarafından 14/02/2012 tarihinde imar plânlarında “küçük sanayi tesisi” alanında kalan mülkiyeti Hazineye ait … İli, …, … Köyü, … pafta, 7.000,00 m² yüzölçümlü 260 ve 7.000,00 m² yüzölçümlü … parsel sayılı taşınmazların 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesi uyarınca 30 yıl süreyle irtifak hakkı tesisine ilişkin ihale gerçekleştirilmiştir.
İlk ihalenin iptalinden sonra 17/04/2012 tarihinde yapılan ihaleye katılmak için … Motorlu Taşıtlar San. ve Tic. A.Ş., … Otomotiv Petrol San. ve Tic. A.Ş., … Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. ve … Otomotiv İnş. Nak. Tem. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye teklifte bulunmuştur.
İhalede davacı, …-TL, … Motorlu Taşıtlar San. ve Tic. A.Ş, …-TL … Otomotiv Petrol San. ve Tic. A.Ş ise …-TL teklifte bulunmuş, 27/04/2012 tarih ve 578 sayılı Bakan Olur’u ile ihale … Otomotiv Petrol San. ve Tic. A.Ş. uhdesinde bırakılmıştır.
Anılan ihalenin iptali için bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51. maddesinin (g) bendinde; kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ihalesinin pazarlık usulüyle yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik’in 9. maddesinde; idarenin ita amirlerinin, ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve denetlemekle görevli olanların, anılan kişilerin eşleri ve ikinci dereceye kadar (ikinci derece dâhil) kan ve kayın hısımlarının, bu kişilerin ortaklarının (bu kişilerin yönetim kurullarında görevli olmadıkları anonim ortaklıklar hariç) ve 2886 sayılı Kanunun 83, 84. ve 85. maddeleri ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanların doğrudan veya dolaylı olarak ihalelere katılamayacakları, 19. maddesinde; ihale konusu olan işlerin, isteklilere ilan yoluyla duyurulmasına ilişkin usul ve esaslara yer verildiği, aynı maddenin (ç) bendinde; pazarlık usulü ile yapılacak ihaleler için defterdarlık veya mal müdürlüklerinin, işin önem ve özelliğine göre ilân yapıp yapmamakta serbest oldukları, 27. maddesinde; Yönetmeliğe göre yapılacak ihalelerde, a) Kapalı teklif usulü, b) Açık teklif usulü, c) Pazarlık usulünün uygulanacağı, 38. maddesinde; pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde teklif alınmasının belli bir şekle bağlı olmadığı, ihalelerin, komisyon tarafından işin nitelik ve gereğine göre, bir veya daha fazla istekliden yazılı veya sözlü teklifler almak ve bedel üzerinde anlaşmak suretiyle yapılacağı, pazarlığın ne suretle yapıldığı, ne tekliflerde bulunulduğu ve üzerine ihale yapılanların neden dolayı tercih edildiği pazarlık kararında gösterileceği, 78. maddesinde ise; irtifak hakkı kurulması veya kullanma izni verilmesi ihalesinin, Kanun’un 51. maddesinin (g) bendi uyarınca pazarlık usulü ile yapılacağı belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Mahkeme kararının; Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 78. maddesinin 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesine aykırı olduğuna ve görülmekte olan davada uygulanmayarak ihmal edilmesi gerektiğine ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamakla birlikte, imar plânında “küçük sanayi tesisi” kullanımında kalan taşınmazın, 30 yıl süreyle irtifak hakkı tesisi ihalesinde; kullanış özelliği, pazarlık usulünün yararlı olduğu ya da ihalenin ivediliği yönünde herhangi bir bilgi ve belge sunulmadığı ve ihalenin pazarlık usulüyle yapılabilmesi için 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesinde belirtilen koşulların bulunmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararı sonucu itibarıyla yerinde görülmüştür.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 02/05/2019 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY:
Dava mülkiyeti Hazineye ait olan … İli, … , … Köyü, … pafta, … ve … parsel sayılı taşınmazların 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesine göre yapılan 30 yıl süreyle irtifak hakkı tesisi ihalesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, 17/04/2012 tarihinde yapılan ihalede ilan zorunluluğu olmamasına karşılık ilanların yapıldığı ve ihaleye teklif vermek üzere 4 kişiye ayrıca davetiye gönderildiği, muhammen bedel …-TL olmasına karşılık ihalenin 27/04/2012 tarih ve 578 sayılı Bakan Olur’u ile ihalede …-TL teklif sunan … Otomotiv Petrol San. ve Tic. A.Ş. uhdesinde bırakıldığı görülmektedir.
Bu durumda Yönetmeliğin 78. maddesine uygun şekilde pazarlık usulüyle gerçekleştirilen ihalede saydamlık, rekabet, eşit muamele, güvenirlik, gizlilik gibi temel ilkelere riayet edildiği görüldüğünden dava konusu işlemin iptaline yönelik İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşüncesiyle, çoğunluk kararına katılmıyorum.