Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2012/3914 E. , 2018/3245 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2012/3914
Karar No:2018/3245
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …
VEKİLİ : …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Emniyet Genel Müdürlüğü’nce yapılan “… Polis Moral Eğitim Merkezi Ana Hizmet Binası ve Ek Hizmet Binası Tam Takım Tadilat ve Dekorasyon Projesi Hazırlanması Hizmet Alımı” işi ihalesi üzerinde kalan davacı şirketin, taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmediğinden bahisle 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 25/f ve 26. maddeleri uyarınca 1 yıl süreyle tüm kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin 05/07/2011 tarih ve 27985 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; dava konusu hizmet alımı ihalesinin davacı şirket üzerinde kalarak 01/11/2010 tarihinde sözleşmenin imzalandığı, işe sözleşme tarihinden itibaren üç gün içinde başlanacağının kararlaştırıldığı, iş bitirme süresinin doksan gün olarak tespit edildiği, süresinde işin bitmemesi nedeniyle cezasız olarak altmış gün ek süre verildiği, bu süre içinde işin sözleşme hükümlerine uygun olarak tamamlanmaması nedeniyle altmış gün ek cezalı süre daha verildiği, bu süre sonunda işin teslimi sağlanmadığından sözleşmenin feshedilerek dava konusu işlemle davacı şirketin bir yıl süreyle ihalelere katılmaktan yasaklandığı, olayda, davacı şirketin sözleşme yükümlülüklerini mücbir sebep olmaksızın mevzuat ve sözleşme dokümanına uygun olarak yerine getirmediği açık olduğundan ihalelerden 1 yıl süreyle yasaklanmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu, gecikmenin idareden kaynaklandığı, iş yerinin idarece geç teslim edildiği, sözleşme şartlarına uygun olarak ifanın gerçekleşmediği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin mevzuat hükümleri çerçevesinde tesis edildiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Emniyet Genel Müdürlüğü’nce 08/10/2010 tarihinde gerçekleştirilen “… Polis Moral Eğitim Merkezi Ana Hizmet Binası ve Ek Hizmet Binası Tam Takım Tadilat ve Dekorasyon Projesi Hazırlanması Hizmet Alımı” ihalesinin ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren davacı şirket üzerinde bırakıldığı, 21/10/2010 tarihli sözleşme imzalamaya davet yazısının ardından 01/11/2011 tarihinde sözleşmenin imzalandığı, iş bitirme süresinin 90 gün olarak öngörüldüğü, süresinde işin bitmemesi nedeniyle cezasız olarak altmış gün ek süre verildiği, anılan süre içinde işin sözleşme hükümlerine uygun olarak tamamlanmaması nedeniyle altmış gün ek cezalı süre daha verildiği, bu süre içinde de taahhüdünü tam ve eksiksiz olarak yerine getirmediğinden bahisle 17/06/2011 tarihinde sözleşmenin feshedildiği ve kesin teminatın irat kaydedildiği, akabinde 4735 sayılı Kanun’un 25/f ve 26. maddeleri uyarınca 1 yıl süreyle tüm kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin 05/07/2011 gün ve 27985 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan kararının alınması üzerine dava açılmıştır.
Öte yandan, sözleşmenin feshedilmesi ile ilgili olarak … Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan tazminat davasında uyuşmazlığın çözümünün teknik incelemeyi gerektirmesi sebebiyle bilirkişi incelemesi yaptırılmış, bilirkişi raporunda; davalı idarenin davacı şirket ile akdettiği sözleşmeyi haksız olarak feshettiği, fesihten önce en az 10 gün süreli ihbarda bulunması gerektiği açıklamalarına yer verilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
4735 sayılı Kanun’un 11. maddesinin 1. fıkrasında, “Teslim edilen mal, hizmet, yapım veya yapılan işin muayene ve kabul işlemleri, idarelerce kurulacak en az üç kişilik muayene ve kabul komisyonları tarafından yapılır. Mal veya yapılan iş yüklenici tarafından idareye teslim edilmedikçe muayene ve kabul işlemleri yapılamaz.” kuralına; 20. maddesinde; “Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder: a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi, (b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 25. maddede sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi hâllerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” kuralına yer verilmiş;
25. maddesinin (f) bendinde ise, “Mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmemek.” sözleşmenin uygulanması sırasında yasak olan fiil ve davranışlar arasında sayılmış; 26. maddesinde de, “25 inci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, 4734 sayılı Kanunun 2 nci ve 3 üncü maddeleri ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, sözleşmeyi uygulayan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise tarafından verilir … Yasaklama kararları, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın tespit edildiği tarihi izleyen en geç kırkbeş gün içinde verilir.Verilen bu karar Resmî Gazete’de yayımlanmak üzere en geç onbeş gün içinde gönderilir ve yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Bu kararlar Kamu İhale Kurumunca izlenerek, kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olanlara ilişkin siciller tutulur…” kuralı yer almıştır.
Öte yandan, 01/11/2011 tarihinde taraflar arasında akdedilen Sözleşmenin 16.1.1. maddesinde; “Yüklenicinin işi süresinde bitirmemesi durumunda en az 10 gün süreli yazılı ihtar yapılarak, gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin %0,03 oranında gecikme cezası uygulanacaktır Ancak gecikmeden kaynaklanan aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanun’un 20. maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilerek sözleşme bedelinin %0,03 oranında ceza uygulanacaktır. İdare tarafından kesilecek cezanın toplam tutarı, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin %30’unu geçemeyecektir.” kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anılan mevzuat düzenlemelerinin bir arada değerlendirilmesinden; yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi hâlinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların gelir kaydedileceği ve sözleşmenin feshedilerek hesabın genel hükümlere göre tasfiye edileceği, mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmemenin sözleşmenin uygulanması sırasında yasak olan fiil ve davranışlar arasında sayıldığı, bu fiil ya da davranışta bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, 4734 sayılı Kanun’un 2. ve 3. maddeleri ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği görülmektedir.
Bu durumda, davacıya sözleşmenin 16.1.1. maddesi uyarınca en az 10 gün önce ihtar yapılması halinde geri kalan sürede davacının eksiklikleri tamamlayabileceği, ihtar yapılmadan sözleşmenin feshedilmesinin haksız olduğu anlaşıldığından, davacının 1 yıl süreyle bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 20/11/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.