Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2012/3162 E. , 2018/4029 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2012/3162
Karar No:2018/4029
TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI): …Defterdarlığı
(… Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığı)
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: …ili, … (eski …) ilçesi, … (eski …) mahallesinde bulunan; tapunun … pafta, … ada, … ( eski … ) parsel sayısına kayıtlı taşınmazın, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesine göre açık teklif usulü ile satışına ilişkin 09/03/2010 tarihli ihalenin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi’nce; dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; …, … (eski …) ilçesi, … (eski …) mahallesinde, … pafta, … ada, … numaralı parselin önünde bulunan taşınmazın satışının yapılmasının davacı tarafından istenilmesi üzerine, satışında sakınca olup olmadığının Karayolları Genel Müdürlüğü’nden sorulduğu, Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü’nün 03/01/2008 tarih ve 1028 sayılı yazısında, söz konusu yerde imar istikametini bozmayacak şekilde mevcut kamulaştırma sınırları ve imar sınırı arasında kalan kısmın yoldan ihdas edilerek Hazine adına tescil edilip satılmasında sakınca olmadığının bildirildiği; davalı idarece 04/04/2008 tarih ve 22818 sayılı yazıyla … Kadastro Müdürlüğü’nden taşınmazın … m²’lik kısmının yoldan ihdas edilerek Hazine adına tescil edilmek üzere ilgili Tapu Sicil Müdürlüğü’ne talimat verilmesinin istenildiği, … 2. Bölge Tapu Sicil Müdürlüğü’nün 09/05/2008 tarih ve … yevmiye sayılı yazısı ile taşınmazın … ada, … parsel sayılı ve … m² yüzölçümü ile Hazine adına tescil edildiği bildirilerek tapu senedinin bir örneğinin gönderildiği, ilgili belediyelerden taşınmazın ikiz nizam 4 kat yapılaşma koşullarında konut alanı lejantında kaldığı ve üzerinde herhangi bir kamulaştırma teklifinin olmadığının öğrenildiği, Bakanlık tarafından da satışının uygun görülmesi üzerine, söz konusu parselin 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca ihale ile satışının yapılmasına karar verildiği, 09/03/2010 tarihinde yapılmasına karar verilen ihalenin davacıya 16/02/2010 tarihli yazıyla bildirildiği, davacının ihaleye iştirak ettiği , ancak satışın ihaleye katılanlardan en yüksek teklifi veren kişiye yapıldığı, davanın 09/03/2010 tarihinde yapılan ihalenin iptali istemiyle açıldığı; olayda, 09/03/2010 tarihinde yapılan taşınmaz satış ihalesine davacının da davet edildiği ve davacı tarafından teklifte bulunulduğu, ancak satışın ihaleye katılanlardan en yüksek teklifi veren kişiye yapıldığı anlaşıldığından, 20/01/2010 tarih ve 3230 sayılı Bakanlık yazısına uygun olarak usulüne göre yapılan ihalede hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İhale konusu taşınmazın özelliğinin Mahkemece dikkate alınmadığı, daha önce kendilerine ait olan taşınmazın kamulaştırıldığı, kamulaştırmadan arta kalan ve ancak tevhit edilmesi durumunda imarı bulunan parselin ihaleye çıkarılmadan doğrudan satışının yapılmasının 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 22. ve 23. maddelerinde tartışmaya yer vermeyecek şekilde emredici kurallarla düzenlendiği, ihale duyurusu ve ihale şartnamesinde söz konusu gayrimenkulün imar durumu hakkında yanıltıcı düzenleme bulunduğu, davalı idarenin herhangi bir kamulaştırma yapılmadığı şeklindeki beyanının doğru olmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü ve Altıncı Dairelerince, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun Ek 1. maddesi uyarınca birlikte yapılan toplantıda, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacıya ait … Otoyolu, …-… kesimi km 0+455 ile 9+220 arasında derivasyon ve geçit yerlerine rastlayan …ili, … (eski …) ilçesi, … ( eski …) mahallesinde bulunan, toplam … m² olan … pafta, … ada, … (eski …) parsel sayılı taşınmazın … m²’sinin Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 24/10/1988 tarih ve 1988/96 sayılı kamu yararı kararına istinaden kamulaştırılmasına karar verilmesi üzerine taşınmaz kamulaştırılarak 24/11/1989 tarihinde sicilden terkin edildiği, davacı tarafından 04/12/2007 tarihli dilekçeyle …Defterdarlığı’na başvurularak, 24/11/1989 tarihinden bugüne kadar kamulaştırılan yerin maksadı ile uyumlu bir çalışma yapılmadığı ve yol genişleme işleminin devam etmediği belirtilerek kamulaştırılan … m² yerin satışının istenildiği bunun üzerine davalı idare tarafından 18/12/2007 tarih ve 066797 sayılı yazıyla Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü’ne söz konusu taşınmazın yola terk edilerek sicilden terkin edilen … m²’lik kısmının Hazine adına tescil edilerek satışına muvafakat edilip edilmediğinin sorulduğu, Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü’nce 03/01/2008 tarih ve 1028 sayılı yazıyla verilen cevapta, söz konusu yerde imar istikametini bozmayacak şekilde mevcut kamulaştırma sınırı ile imar sınırı arasında kalan kısmın yoldan ihdas edilerek Hazine adına tescil edilip satılmasında sakınca görülmediğinin bildirildiği, taşınmazın … m²’lik kısmının yoldan ihdas edilerek Hazine adına tescil edilmesi için … Kadastro Müdürlüğü’ne yazı yazıldığı ve taşınmazın Hazine adına tescil edildiği, … Belediye Başkanlığı’nca, taşınmazın 13.02.1998 – 15.03.1999 tarihli … Revizyon Uygulama İmar Planı kapsamında ikiz nizam 4 kat yapılaşma koşullarında konut alanı lejantında kaldığının bildirildiği, …Büyükşehir Belediyesi’nce söz konusu taşınmazla ilgili kamulaştırma teklifi olup olmadığı yönünde sorulan soruya herhangi bir kamulaştırma teklifi olmadığı yönünde cevap verildiği, Maliye Bakanlığı tarafından 20/01/2010 tarih ve 03230 sayılı yazıyla, söz konusu taşınmazın fiilî durumuna ilişkin hususların satış şartnamesinde özel hüküm olarak belirtilmesi kaydıyla 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca açık teklif usulü ile satışa çıkarılmasının uygun görüldüğünün bildirildiği, 16/02/2010 tarihli yazıyla davacının ihaleye davet edildiği ve davacı tarafından teklifte bulunulduğu, ancak taşınmazın ihaleye katılanlardan en yüksek teklifi veren kişiye satışının yapılması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte tarihinde yürürlükte bulunan 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun “Tarafların anlaşmasıyla vazgeçme ve devir” başlıklı 22. maddesinde, “Kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra taşınmaz malların kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması halinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur. Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları, aldığı kamulaştırma bedelini 3 ay içinde ödeyerek taşınmaz malını geri alabilir.
Ancak, kamulaştırılan taşınmaz mala kamulaştırmayı yapan idare dışında başka bir idare, kamulaştırma yoluyla gerçekleştirebileceği bir kamu hizmeti amacıyla istekli olduğu takdirde, yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmayarak bu Kanunun 30. veya 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 23. maddesine göre işlem yapılır.” kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kanunî düzenlemeden, taşınmaz malların kamulaştırılmasından sonra kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca gerek kalmaması durumunda mal sahibi veya miraşçılarına bu durumun bildirilmesi gerektiği, mal sahipleri veya mirasçıları tarafından kamulaştırma bedeli ödenerek taşınmazın geri alınabileceği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davacının mülkiyetinde iken 24/10/1988 tarih ve 1988/96 sayılı kamu yararı kararına istinaden kamulaştırılarak 24/11/1989 tarihinde sicilden terkin edilen ve satışı amacıyla ihaleye çıkarılmakla kamulaştırma amacına ve kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmadığı anlaşılan taşınmazın; bedeli mukabilinde geri alma hakkını kullanmasını teminen mal sahibi olan davacıya 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyuru yapılması gerekirken, bu usul işletilmeksizin taşınmazın satışına ilişkin olarak 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca açık teklif usulü ile 09/03/2010 tarihinde yapılan satış ihalesinde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 17/12/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.