Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2012/3128 E. , 2018/3248 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2012/3128
Karar No:2018/3248
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …
VEKİLİ : …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: …li ili … Tersanesi Komutanlığı’nca yapılan “11 Tekne Fabrikasının Artan Kreyn Yükleri ve 2007 Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelik Hükümlerine Göre Değerlendirilecek Proje Yapılması” işi ihalesi üzerinde kalan davacı şirketin, taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmediğinden bahisle 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 25/f ve 26. maddeleri uyarınca 1 yıl süreyle geçici olarak tüm kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin 16/06/2011 tarih ve 27966 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; … Tersanesi Komutanlığı’nca 14/12/2010 tarihinde yapılan “11 Tekne Fabrikasının Artan Kreyn Yükleri ve 2007 Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelik Hükümlerine Göre Değerlendirilecek Proje Yapılması” işi ihalesinin …-TL bedelle davacı şirket üzerinde kaldığı, 13/01/2011 tarihinde sözleşmenin imzalandığı, davacı şirketin süresinde taahhüdünü yerine getirmemesi üzerine Gölcük Tersane Komutanlığı’nın 11/04/2011 tarih ve … sayılı ihtarnamesi ile 30 günlük ek süre verildiği, bu süre içerisinde taahhüdünün yerine getirilmemesi halinde sözleşmenin feshedileceğinin bildirildiği, söz konusu ihtarnamenin davacı şirkete 19/04/2011 tarihinde tebliğ edildiği, davacı şirketin ihtarlı sürenin son gününe kadar edimini tam olarak yerine getirmemesi üzerine 24/05/2011 tarih ve … sayılı işlem ile sözleşmenin feshedilerek, kesin teminatın Hazineye irat kaydedildiği, anılan Komutanlığın 26/05/2011 tarih ve … sayılı yazısı ile davacı şirket hakkında kamu ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilmesinin istenilmesi üzerine dava konusu işlemle davacı şirketin 4735 sayılı Kanunun 25/f ve 26. maddeleri uyarınca 1 yıl süreyle geçici olarak tüm ihalelere katılmaktan yasaklanmasına karar verildiği, bu işlemin 16/06/2011 tarih ve 27966 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandığı; dava konusu olayda, davacı şirket tarafından söz konusu hizmeti 75 gün içerisinde teslim edilmesinin taahhüt edildiği, 04/04/2011 tarihinde bazı statik projeler ve hesap raporlarının sunulduğu, sözleşme kapsamındaki güçlendirme çalışmalarının yapılabilmesi için iş süresinin uzatılması talebinde bulunulduğu, bunun üzerine davacı şirkete 19/04/2011 tarihinde tebliğ edilen 11/04/2011 tarih ve … sayılı ihtarname ile 30 günlük ek süre verildiği, 04/05/2011 tarihinde teslim edilen hizmette, statik projelerde 1/20 ölçekli sistem planları ile 1/50 uygulama projesinin, yapının rölövesinin alınarak mimari projesinin (kat planları, görünüş ve kesitlerinin) teslim edilmediği, söz konusu eksikliklerin de ek sürenin sona erdiği 20/05/2011 tarihine kadar giderilmediği; bu durumda, sözleşmenin uygulanması aşamasında şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak, verilen süreli ihtara rağmen süresi içerisinde taahhüdünü tam ve eksiksiz olarak yerine getirmediği anlaşılan davacı şirketin, 1 yıl süreyle bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işlemin usul ve yasaya aykırı olduğu, sözleşmenin feshine ilişkin olarak … Asliye Ticaret Mahkemesi’nde açılan davanın devam ettiği, anılan mahkemece uyuşmazlığın çözümü için bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, bilirkişi raporunda fesih kararının haksız olduğunun tespit edildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacı şirketçe sözleşmede taahhüt edilen edim süresi içerisinde yerine getirilmediğinden sözleşmenin feshedilerek kesin teminatının gelir kaydedildiği, … Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen nihaî kararın henüz tebliğ edilmediği, bilirkişi raporuna itiraz edildiği, dava konusu işlemin mevzuat hükümleri çerçevesinde tesis edildiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… ili, … Tersanesi Komutanlığı’nca 14/12/2010 tarihinde “11 Tekne Fabrikasının Artan Kreyn Yükleri ve 2007 Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelik Hükümlerine Göre Değerlendirilecek Proje Yapılması İşi” ihalesinde beş adet dokümanın satın alındığı, bir isteklinin geçerli teklif verdiği, ihalenin …-TL bedel ile davacı şirket üzerinde bırakıldığı, 16/12/2010 tarihli sözleşme imzalamaya davet yazısının ardından 13/01/2011 tarihinde sözleşmenin imzalandığı, hizmetin teslim süresi olarak sözleşmenin akdedilmesini müteakip 75 gün öngörüldüğü, 18/01/2011 tarihinde yer tesliminin yapıldığı, işin bitim tarihinin 03/04/2011 olarak belirlendiği, 04/04/2011 tarihli talep üzerine davacı şirkete 30 gün ek cezalı süre verildiği, bu süre içinde de taahhüdünü tam ve eksiksiz olarak yerine getirmediğinden bahisle 24/05/2011 tarihinde sözleşmenin feshedildiği ve kesin teminatının irat kaydedildiği, akabinde 4735 sayılı Kanun’un 25/f ve 26. maddeleri uyarınca 1 yıl süreyle tüm kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin 16/06/2011 tarih ve 27966 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan işleminin tesis edilmesi üzerine davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, sözleşmenin feshedilmesi ile ilgili olarak (kapatılan) … Asliye Ticaret Mahkemesi’nde açılan tazminat davasında uyuşmazlığın çözümünün teknik incelemeyi gerektirmesi sebebiyle bilirkişi incelemesi yaptırılmış, bilirkişi raporunda; davacının 04/05/2011 tarihli yazı ile işi tamamladığını idareye bildirdiği, idarenin herhangi bir cevap vermediği, idarenin daha sonra sözleşmeyi feshettiğini davacı tarafa bildirdiği, sözleşmenin bitim tarihine 16 gün kala 04/05/2011 tarihi itibariyle işin %89 oranında tamamlandığını, davacı tarafından 04/05/2011 tarihinde teslim edilen projenin davalı tarafça incelenerek eksik ve kusurların bildirilmesi gerektiği, davalı idarenin bu yükümlülüğü yerine getirmediği, herhangi bir mehil verilmeden sözleşmenin feshedildiği, ihtar veya mehil verilmiş olsaydı %11’lik eksik işlerin tamamlanmasının mümkün olduğu açıklamalarına yer verilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
4735 sayılı Kanun’un 11. Maddesinin 1. fıkrasında; “Teslim edilen mal, hizmet, yapım veya yapılan işin muayene ve kabul işlemleri, idarelerce kurulacak en az üç kişilik muayene ve kabul komisyonları tarafından yapılır. Mal veya yapılan iş yüklenici tarafından idareye teslim edilmedikçe muayene ve kabul işlemleri yapılamaz.” kuralına; 20. maddesinde, “Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder: a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi, (b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 25. maddede sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” kuralına yer verilmiş, 25. Maddesinin (f) bendinde ise, “Mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmemek.” sözleşmenin uygulanması sırasında yasak olan fiil ve davranışlar arasında sayılmış; 26. maddesinde de, “25 inci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, 4734 sayılı Kanunun 2 nci ve 3 üncü maddeleri ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, sözleşmeyi uygulayan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı tarafından verilir … Yasaklama kararları, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın tespit edildiği tarihi izleyen en geç kırkbeş gün içinde verilir. Verilen bu karar Resmî Gazetede yayımlanmak üzere en geç onbeş gün içinde gönderilir ve yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Bu kararlar Kamu İhale Kurumunca izlenerek, kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olanlara ilişkin siciller tutulur…” kuralı yer almıştır.
Öte yandan, 13/01/2011 tarihinde taraflar arasında akdedilen Sözleşmenin 31.1.1. maddesinde; “Sözleşme yapıldıktan sonra yüklenici taahhüdünden vazgeçer veya taahhüdünü sözleşme ve eklerine kısmen veya tamamen yerine getirmezse idarenin en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça belirlenen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek genel hükümlere göre tasfiye edilir.” kuralı bulunmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anılan mevzuat düzenlemelerinin bir arada değerlendirilmesinden; yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların gelir kaydedileceği ve sözleşmenin feshedilerek hesabın genel hükümlere göre tasfiye edileceği, mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmemenin sözleşmenin uygulanması sırasında yasak olan fiil ve davranışlar arasında sayıldığı, bu fiil ya da davranışta bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, 4734 sayılı Kanun’un 2. ve 3. maddeleri ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği, kuşkusuzdur.
Bu durumda, davacı şirketin taahhüt ettiği işi tamamladığını belirterek proje ve eklerini 04/05/2011 tarihinde davalı idareye teslim ettiği, iş bitirme süresinin 20/05/2011 tarihi olduğu halde bu arada idare tarafından sunulan projeler incelenerek davacıya eksik ya da kusurlu olan işin bildirilmediği, davalı idarece eksik olduğu bildirilen işlerin toplam işin %11’ine tekabül ettiği, davacının ihtar edilmesi halinde geri kalan sürede eksikleri tamamlayabileceği, ihtar yapılmadan sözleşmenin feshedilmesinin haksız olduğu, dolayısıyla davacı şirketçe taahhüdün tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmemesi fiilini işlemediği sabit olduğundan davacının 1 yıl süreyle tüm kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 20/11/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.