Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2012/1107 E.  ,  2018/392 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2012/1107
Karar No:2018/392

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): … Bankası A.Ş.
Vekili: Av. …
Karşı Taraf (Davacı): … Harita İnşaat Mühendislik Tic. Ltd. Şti.
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını sağlamak üzere idarenin takdir yetkisi çerçevesinde ihalenin iptal edildiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hâkimi …’in Düşüncesi: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava; davacı şirket tarafından, … Bankası Genel Müdürlüğü Şehircilik Daire Başkanlığı’nca 02.12.2010 tarihinde belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan “…/… Sayısal Halihazır Harita Alımı İşi” ihalesinin iptal edilmesine ilişkin davalı idarenin 27.01.2011 tarih ve 3966 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi’nce; … Bankası Genel Müdürlüğü Şehircilik Daire Başkanlığı’nca 02.12.2010 tarihinde belli istekliler arasında yapılan “…/… Sayısal Halihazır Harita Alımı İşi” ihalesinde ön yeterlik başvurularının incelenmesi sonucunda 10 kişilik kısa liste oluşturulduğu; bunlardan teklifleri geçerli bulunan 8 istekli arasında yapılan puanlama sonucunda, 319.000-TL teklifte bulunan davacı şirketin Teknik Puan= 75,00, Mali Puan= 21,63 puan olmak üzere toplam 96,63 puanla en yüksek puana sahip olduğu; ihaleye ilişkin yaklaşık maliyetin 359.350-TL olarak tespit edildiği, ihale komisyonunca en avantajlı birinci teklif sahibinin davacı şirket olarak tespit edilerek ihale yetkilisinin onayına sunulduğu, ihale yetkilisince “benzer işlere göre yüksek fiyat teklif edilerek gerekli rekabet ve yarışma ortamı oluşmadığı” gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği, bunun üzerine davacı şirket tarafından bakılan davanın açıldığı, bakılan uyuşmazlıkta, yaklaşık maliyetin 359.350-TL olarak tespit edildiği ve davacı şirketin teklifinin 319.000-TL olduğu, teklifler sonucunda ihale komisyonu kararı ile davacı şirket üzerinde bırakılan ihalede, rekabet ortamının oluşmadığı yönünde başka bir tespit bulunmadığı gibi buna ait başkaca bir bilgi ve belgenin de sunulmadığı, bu durumda, ihaleye sekiz şirket tarafından geçerli teklif verilmek suretiyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun aradığı anlamda ve amaçladığı şekilde rekabet ortamının sağlandığı, ihale üzerinde kalan davacı şirketin teklifinin yaklaşık maliyetin altında olduğu ve davalı idarece aşırı düşük sorgulaması yapılarak davacı şirketin teklifinin aşırı düşük olduğu hususunda bir tespit de yapılmadığının anlaşılması karşısında, “benzer işlere göre yüksek fiyat teklif edilerek gerekli rekabet ve yarışma ortamı oluşmadığı” gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesinde takdir hakkının kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanılmadığı görüldüğünden, ihalenin iptal edilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5. maddesinde; idarelerin, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu belirtilmiş; 39. maddesinde ise, ihale komisyonu kararı üzerine idarenin, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu, ihalenin iptal edilmesi hâlinde bu durumun bütün isteklilere derhâl bildirileceği, idarenin bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği, ancak, idarenin isteklilerin talepte bulunması hâlinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildireceği kurala bağlanmıştır.
Kamu ihaleleri açısından rekabet ilkesi, idarenin en ehil sözleşmeciyi en uygun bedele bulabilmesini, diğer bir ifadeyle, en kaliteli mal ve hizmeti en uygun bedelle alabilmesini ifade eder. Bu bakımından rekabet, ihaleye iştirak eden istekli sayısı kadar, ihalede sunulan tekliflerle ilgilidir. Bir başka ifadeyle ihalede rekabetin oluşup olmadığı, ihaleye katılan istekli sayısına göre değil, ihalede sunulan tekliflerin bütün olarak değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkar.
Bu bakımdan idarelerin, gerek rekabetin sağlanıp sağlanamadığı hususunda değerlendirme yaparken ve gerekse ihale komisyonu kararının ihale yetkilisince onaylanması aşamasında kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda takdir yetkisinin kullanılması gerektiği açık olup, bu yetki kullanılırken hukuken geçerli seçenekler arasından tercihte bulunulması ve işlemin yapılıp yapılmaması noktasında makul ve meşru sebepler dikkate alınarak karar verilmesi gerekmektedir. İhale işlemleri bakımından takdir yetkisinin denetiminde, 4734 sayılı Kanun’un 5. maddesinde yer alan temel ihale ilkelerinin gözetilmesi gerekmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden, … Bankası Genel Müdürlüğü Şehircilik Daire Başkanlığı’nca 02.12.2010 tarihinde belli istekliler arasında yapılan “…/… Sayısal Halihazır Harita Alımı İşi” ihalesinde ön yeterlik başvurularının incelenmesi sonucunda 10 kişilik kısa liste oluşturulduğu; geçerli kabul edilen tekliflerin 319.000-TL, 316.000-TL, 326.000-TL, 311.000-TL, 325.000-TL, 308.000-TL, 313.000-TL, 322.000-TL, 276.000-TL olduğu, ihale komisyonunca yapılan teknik ve mali puanlamalar sonucu 319.000-TL teklifte bulunan davacı şirketin Teknik Puan= 75,00, Mali Puan= 21,63 puan olmak üzere toplam 96,63 puanla en yüksek puana sahip olduğu, yaklaşık maliyeti 359.310,11-TL olan işin ihalesinde idarece teklif değerlerinin yüksek ve birbirine yakın olması, Bankanın bugüne kadar yaptığı benzer ihalelerde oluşan yaklaşık maliyete göre teklif oranının ortalama verilerinin üzerinde olduğundan rekabet ortamının oluşmadığından bahisle Genel Müdürlük Makamı’nın 20.01.2011 gün ve 3966 sayılı Olur’u ile ihalenin iptal edilerek işin yeniden ihaleye çıkarılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, ihalede geçerli olan tekliflerin birbirine çok yakın olması, yaklaşık maliyetin 359.310,11-TL olduğu hâlde en avantajlı teklifin 319.000-TL olması, dosya kapsamında yer alan Bankanın 2011 yılında gerçekleştirdiği benzer çaptaki ihalelelerde sunulan tekliflerin yaklaşık maliyete göre oranları ve anılan ihalede en düşük teklifin yaklaşık maliyete göre indirim oranının az olması hususları birlikte değerlendirildiğinde, ihaleyi yapan idarece ihalede rekabet ortamının oluşmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesi işleminde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Mahkeme kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin kabulü ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, DAVANIN REDDİNE, ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, …-TL vekâlet harcının, …-TL YD itiraz harcının …- TL temyiz yargılama giderleri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine, dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 09.02.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.