Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2010/4172 E.  ,  2016/4173 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2010/4172
Karar No : 2016/4173

Davacı :
Vekili :
Davalı :
Vekili :
Davanın Özeti : xxx RES üretim lisansı ile ilgili olarak 25.02.2010 tarihinde yapılan hisse devir talebinin reddine, davacı şirketin ek süre talebine ilişkin 04.02.2010 tarihli dilekçesinde belirtilen nedenlerin uygun görülmemesine, üretim tesisinin öngörülen sürede tamamlanmadığından lisansın iptaline ve xxx-TL tutarındaki teminatın irat kaydına ilişkin 15.07.2010 tarih ve xxx sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararının; Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 10. maddesinin 12. fıkrası gereğince, idari işlemlerin süresinde tesis edilememesi nedeniyle süre uzatımına gidilmesi ihtiyacının doğduğu, yapılan yatırımlar, alınan izinler ve yapılan anlaşmalar nedeniyle enerji santrali yatırımının geri dönülemez bir noktaya geldiği, lisansın iptalinde kamu yararı bulunmadığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davacı şirketin üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirme noktasındaki kusurlardan kaynaklanan gecikmeler nedeniyle süre uzatımı talebinin reddine, lisansının iptaline ve teminatının irat kaydedilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi ….’nın Düşüncesi : Davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı ….’nın Düşüncesi : Davacı şirket tarafından, xxx RES Üretim Lisansı ile ilgili olarak 25.02.2010 tarihinde yapılan hisse devir talebinin reddine ve üretim tesisi yatırımı süresi içinde tamamlanmadığından lisansın iptaline ilişkin 15.07.2010 gün ve xxx ayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararının iptali istenilmektedir.
Olayda, davacı şirkete xxx ili, xxx ilçesi, xxxx mevkiinde kurulacak olan 6 MW gücünde rüzgar enerji santrali için 04.04.2007 tarihli Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararı ile üretim lisansı verildiği, tesisin inşaat öncesi 14 ay ve inşaat sonrası 9 ay olmak üzere 23 ay içinde 04.03.2009 tarihine kadar kurulmasının öngörüldüğü, 20.11.2008 gün ve xxx sayılı EPDK kararı ile de verilen sürenin 04.02.2010 tarihine kadar uzatıldığı ve şirkete ait lisansın dava konusu 15.07.2010 gün ve xxx sayılı EPDK kararı ile iptal edildiği görülmüştür.
Davacı tarafından, rüzgar enerji santralinin faaliyete geçirilebilmesi için inşaat öncesi sürede orman ön izninin alınması gerektiği, bu iznin verilmesi için 06.12.2007 tarihinde Çevre ve Orman Bakanlığı’na başvurulduğu, ancak Orman Sayılacak Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmeliğin Danıştay Sekizinci Dairesi’nin 17.09.2007 gün ve 2007/3011 esas sayılı dosyasında yürütmesinin durdurulması nedeniyle bu iznin 07.04.2008 tarihli Olur ile verilebildiği, dolayısıyla yargı kararı nedeniyle gecikilen 210 günlük sürenin Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 10. maddesinin 12. fıkrası gereğince mevcut süreye eklenmesi gerektiği, bu konudaki 19.02.2009 tarihli süre uzatım talebine ise yanıt verilmediği, sonraki talepleri de reddettiği, xxx Tarım İl Müdürlüğü ve diğer kurumlar tarafından arazi kontrolünün istendiği, 08.02.2009 tarihinde arazi incelemesine gidildiği, fakat türbinlerden biri köy merasında kaldığı için dosyanın mer’a birimine aktarılarak arazi incelemesi yapılmadığı, Tarım İl Müdürlüğü’nce bu konuda verilecek izin için süre uzatımı verilmeden lisansın iptal edildiği belirtilmiştir.
Bunun dışında Orman ve Çevre Bakanlığı’ndan 07.04.2008 tarihinden itibaren 24 ay süre ile verilmiş orman ön izin süresi bitmiş ve adı geçen Bakanlığın 21.07.2010 tarihli işlemi ile bu ön izin süresi 07.04.2011 tarihine kadar uzatılmıştır.
Davacı şirket tarafından da, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 10. maddesinin 12. fıkrası gereğince, yapılan yatırımlar, alınan izinler ve yapılan anlaşmalar nedeniyle enerji santrali yatırımının geri dönülemez bir noktaya geldiği, 30.06.2010 tarihinde tirübün anlaşması, 11.01.2010 tarihinde de temel ve türbinler arası servis yollları inşaatı için şirket ile sözleşme imzalandığı ve bu 10 yıllık çalışmanın sonunda lisansın iptalinde kamu yararı bulunmadığı iddia edilmiştir.
Dosyada mevcut belge ve bilgilerden, davalı idarece 05.08.2009 gün ve xxx sayılı Olur ile yerinde yapılan inceleme sonucunda projenin fiili gerçekleşme oranının % 1.2, Ocak/2010 dönemine ait ilerleme raporuna göre kümülatif fiili gerçekleşmenin % 33,7 oranında olduğu, RES üretim tesisi için 04.04.2007 tarihinde verilen lisans uyarınca inşaat öncesi dönemin, 04.06.2008 tarihinde, tesis tamamlama tarihinin ise 04.03.2009 tarihinde dolduğu anlaşılmıştır. Davacı tarafından, Tarım ve Köyişleri İl Müdürlüğü’nden beklenen cevap yazısı ve orman ön izninin alındığı 07.04.2008 tarihine kadar geçen süre nedeniyle şirketten kaynaklanmayan sebeplerle projenin inşaat çalışmaları geciktiğinden 19.02.2009 tarihinde lisans süresinin uzatılması istendiği hâlde cevap verilmediği ileri sürülmüşse de, bu süre uzatım talebinden sonra davalı idarece 06.03.2009 gün ve 2084 sayılı müzekkerenin hazırlandığı, 19.03.2009 gün ve 2021-29 sayılı EPDK kararı ile tesis tamamlama tarihinin 28.06.2009 tarihine kadar uzatıldığı, 20.11.2008 gün ve xxx sayılı Kurul kararı ile de tesis tamamlama tarihinin 04.02.2010 tarihi olarak belirlendiği, bunun yanı sıra proje ile ilgili zeminde bir çalışma yapılmadığı, 3194 sayılı Yasa uyarınca üretim tesisi imar planlarının tamamlanmadığı, rüzgar enerji santralı için verilen süre 04.02.2010 tarihinde dolduğu hâlde lisansın 15.07.2010 tarihinde iptal edildiği, özetle yatırımın ilgili mevzuat çerçevesinde süresi içinde gerçekleştirilmediği anlaşılmıştır.
Öte yandan, TEİAŞ Genel Müdürlüğü’nün 15.01.2008 tarihli onayı ile kurulu gücün 6 MW’dan, 9.7 MW’a çıkarıldığı, 24.01.2008 tarihli davalı idare işlemi ile bu konuda davacı şirketten görüş istendiği, 11.02.2008 tarihinde cevap verildiği ve güç artırımını onaylayan TEİAŞ’ın 15.01.2008 tarihli Olur’undan 1,5 yıl sonra alınan EPDK kararının, Yönetmeliğin 10. maddesinin 12. fıkrasındaki süre uzatım nedenleri arasında sayılan izin kapsamında olduğu ileri sürülmüşse de, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 09.07.2009 tarihli xxxx sayılı kararı ile güç artırımı talebinin henüz lisansa konu 6 MW gücündeki rüzgar enerji santraline ilişkin prosedür tamamlanmadığı için reddedildiği ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, xxx RES Üretim Lisansının iptaline ilişkin dava konusu Kurul kararının iptali istemiyle açılan davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava, xxx RES üretim lisansı ile ilgili olarak 25.02.2010 tarihinde yapılan hisse devir talebinin reddine, davacı şirketin ek süre talebine ilişkin 04.02.2010 tarihli dilekçesinde belirtilen nedenlerin uygun görülmemesine, üretim tesisinin öngörülen sürede tamamlanmadığından lisansın iptaline ve xxx-TL tutarındaki teminatın irat kaydına ilişkin 15.07.2010 tarih ve xxx sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan hâliyle 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 1. maddesinin 1. fıkrasında; bu Kanunun amacının; elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması olduğu belirtilmiş; Kanun’un 5. maddesinin 7. fıkrasının (l) bendinde; Kurul’un bu Kanun hükümlerine, çıkarılan yönetmelik hükümlerine, Kurul tarafından onaylanan tarife ve yönetmeliklere, lisans hüküm ve şartlarına ve Kurul Kararlarına aykırı davranıldığı durumlarda, idari para cezası vermek ve lisansları iptal etmek yetkisinin bulunduğu kuralı düzenlenmiş; “Lisans genel esasları ve lisans türleri” başlıklı 3. maddesinin 6. fıkrasında da, üretim tesisi yatırımını ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenen süreler içerisinde gerçekleştiremeyen tüzel kişilerin ilgili lisanslarının iptal edileceği, lisansı iptal edilen tüzel kişi ile Kurumca sorumlulukları tespit edilmiş bulunmak kaydıyla, bu tüzel kişilikte yüzde ondan fazla paya sahip ortaklar ile görevden ayrılmış olan veya halen görevde bulunan yönetim kurulu başkan ve üyelerinin, lisans iptalini takip eden üç yıl süreyle lisans başvurusunda bulunamayacağı, lisans başvurusu yapan tüzel kişiliklerde doğrudan veya dolaylı pay sahibi olamayacakları kurala bağlanmış; diğer yandan, Kanun’un 3. maddesinin 4. fıkrasında Kurumun, mevcut üretim lisanslarında ve lisans başvurularında teminat isteyeceği, teminat alınması ve irat kaydedilmesine ilişkin hususların ilgili yönetmelikle düzenleneceği öngörülmüştür.
4628 sayılı Kanun’a dayanılarak çıkarılan ve dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin “İnceleme ve değerlendirmenin sonuçlandırılması” başlıklı 10. maddesinin 12. fıkrasında, ”Üretim, otoprodüktör ve otoprodüktör grubu lisansları için Kurum tarafından uygun bulunan tesis tamamlanma tarihi ve süresi lisanslara derç edilir. Tesis tamamlanma tarihinin belirlenmesine esas tesis tamamlanma süresi, diğer mevzuat gereği alınması gereken izinler ve kamulaştırma, irtifak hakkı tesisi veya kiralama işlemlerini kapsayan yerleşim yeri teminine ilişkin süreleri içeren inşaat öncesi süre ile lisans kapsamındaki üretim tesisinin niteliğine göre belirlenen inşaat süresi toplamından oluşur. Mücbir sebepler veya lisans sahibi tüzel kişiden kaynaklanmaması kaydı ile; izin, onay gibi idari işlemlerin süresinde tesis edilememesi, kamulaştırma, irtifak hakkı tesisi veya kiralama işlemlerinin tamamlanamamasından oluşan muhik sebepler nedeniyle süre uzatımına gidilmesi ihtiyacının doğması hâlinde, süre uzatımı talebinde bulunulabilir. Bundan başka, lisans sahibi tarafından, projeye bağlı jeolojik ve/veya teknik sorunlar ve/veya bölgesel özellikler ile ulusal veya uluslararası düzeyde ciddi olumsuz ekonomik gelişmeler gibi projenin yatırım sürecini etkileyen ve etkileyebilecek nitelikteki olaylar nedeniyle süre uzatımı talebinde bulunulması hâlinde, ileri sürülen nedenlerin Kurul tarafından uygun görülmesi veya üretim tesisi yatırımının geri dönülemez bir noktaya geldiğinin tespit edilmesi hâlinde Kurul tarafından ilave süre verilebilir ve bu süre lisansa derç edilir.” kuralı yer almış; “Lisansların iptali” başlıklı 16. maddesinin 3. fıkrasında da, 4628 sayılı Kanun’un 3. maddesinin 6. fıkrasına koşut bir düzenleme yer almış; 4. fıkrasında ise, “Kapsamındaki üretim tesisinin geçici kabulü yapılmamış olan lisansın iptal edilmesi durumunda, söz konusu üretim tesisi için Kuruma sunulmuş bulunan banka teminat mektupları irat kaydedilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirkete,xxx ili, xxx ilçesi, xxx mevkiinde kurulacak olan 6 MW gücünde rüzgar enerji santrali için 04.04.2007 tarihli Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararı ile üretim lisansı verildiği, tesisin inşaat öncesi 14 ay ve inşaat sonrası 9 ay olmak üzere 23 ay içinde 04.03.2009 tarihine kadar kurulmasının öngörüldüğü, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 20.11.2008 tarih ve xxx sayılı kararı ile de verilen sürenin 04.02.2010 tarihine kadar uzatıldığı; davacı şirket tarafından tarafından, 25.02.2010 tarihli yazı ile projelerinin hayata geçirilmesi için finansman ihtiyacı bulunduğu, bu doğrultuda üçüncü kişi olan firmayla anlaşmaya varıldığı ve dava konusu dahil sahip olduğu bütün (altı) lisanslara ilişkin olarak bu firmaya hisse devir talebinde bulunulduğu, RES üretim tesisine yönelik olarak davacı şirket tarafından, davalı idareye sunulan Ocak 2010 dönemine ait raporda kümülatif ilerlemenin %33.7 olarak belirtildiği, 05.08.2009 tarihli Başkanlık Olur’u çerçevesinde yerinde yapılan inceleme sonucunda ilerleme raporuna göre, fiili ilerlemenin %1,2 olduğu, lisans alma tarihinden itibaren 36 ay geçmiş olmasına rağmen, imar planlarının henüz yaptırılmadığı, sistem kullanım ve bağlantı anlaşmalarının yapılmadığı, davacı şirketten, 12.01.2010 tarihli yazıyla yukarıda yer alan hususlara ilişkin olarak gecikme nedenleri hakkında açıklama talep edildiği, davacı şirketin 04.02.2010 tarihli yazısında, özetle, yaşanan gecikmenin kendilerinden kaynaklanmadığının ifade edildiği, 06.07.2010 tarihli yazıyla türbin tedarikçisi ile sözleşme örneklerinin sunulduğu, 04.02.2010 tarihi itibarıyla lisansa derç edilen tesis tamamlama tarihinin dolduğu, bunun üzerine, dava konusu Kurul kararıyla, davacı şirketin hisse devir ve süre uzatımı talebinin reddine, üretim lisansının iptal edilmesine ve banka teminat mektubunun irat kaydedilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Bakılan uyuşmazlıkta, davacı şirket tarafından, rüzgar enerji santralinin faaliyete geçirilebilmesi için inşaat öncesi sürede orman ön izninin alınması gerektiği, bu iznin verilmesi için 06.12.2007 tarihinde Çevre ve Orman Bakanlığı’na başvurulduğu, ancak Orman Sayılacak Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmeliğin Danıştay Sekizinci Dairesi’nin E:2007/3011 sayılı dosyasında 17.09.2007 tarihinde yürütmesinin durdurulması nedeniyle bu iznin 07.04.2008 tarihli Olur ile verilebildiği, dolayısıyla yargı kararı nedeniyle gecikilen 210 günlük sürenin Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 10. maddesinin 12. fıkrası gereğince mevcut süreye eklenmesi gerektiği, bu konudaki 19.02.2009 tarihli süre uzatım talebine ise yanıt verilmediği ileri sürülmüşse de, bu süre uzatım talebinden sonra davalı idarece 31.03.2009 tarihli ve 2084 sayılı yazının hazırlandığı, söz konusu yazıda, 19.03.2009 gün ve xxx sayılı EPDK kararı ile tesis tamamlama tarihinin 28.06.2009 tarihine kadar uzatıldığı, ancak davacı şirket tarafından lisans tadil bedeli yatırılmadığından davacı şirketin bu süre uzatımından yararlanamadığı, lisansta belirtilen kurulu gücün arttırılmasının talep edildiği, kurulu gücün artmasının sahada kurulacak türbin sayısının belirlenmesi açısından önemli olduğu, söz konsu talebe yönelik TEİAŞ Genel Müdürlüğü’nün 15.01.2008 tarihli onayı ile kurulu gücün 6 MW’dan, 9.7 MW’a artırılmasının uygun görüldüğü, 24.01.2008 tarihli davalı idare işlemi ile bu konuda davacı şirketten görüş istendiği, 11.02.2008 tarihinde cevap verildiği ve güç artırımını uygun gören TEİAŞ’ın 15.01.2008 tarihli Olur’undan 1,5 yıl sonra alınan Kurul kararıyla talebin reddedildiği, 1,5 yıllık sürenin Lisans Yönetmeliği’nin söz konusu hükmü gereğince mevcut süreye eklenmesi gerektiği belirtmekteyse de, Kurul’un 29.05.2008 tarih ve xxx sayılı kararıyla, konunun detaylı çalışma sonucunda değerlendirmesine karar verildiği, 26.07.2008 tarih ve 26948 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 5874 sayılı Kanunla 4628 saylı Kanuna eklenen üretim tesislerinin kurulu gücünün artırılmasına dair değerlendirmeye ilişkin usul ve esaslara yönelik olarak kural belirlendiği, 20.06.2009 tarih ve 27264 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Lisans Yönetmeliği değişikliğiyle geçici kabulü yapılan tesisler için güç artırımının mümkün olduğunun düzenlendiği, kaldı ki sonradan kurulu güç kapasitesinin artırılmasıyla ihtiyaç duyulacak ek türbin alımının mümkün olduğu ve TEİAŞ ile imzalanan anlaşmanın tadilinin mümkün olduğu, xxxx Tarım İl Müdürlüğü tarafından arazi kontrolünün istendiği, 08.02.2009 tarihinde arazi incelemesine gidildiği, fakat türbinlerden birinin köy merasında kaldığı için dosyanın mera birimine aktarılarak arazi incelemesi yapılmadığı, Tarım İl Müdürlüğü’nce bu konuda verilecek izin için süre uzatımı verilmesi gerektiği ileri sürülmekte ise de, Dairemizin 20.04.2016 tarihli ara kararına idarece verilen cevapta, bu konuda davalı tarafından sunulmuş bilgi ve belge bulunmadığı, 30.06.2010 tarihinde türbin anlaşması, 11.01.2010 tarihinde de temel ve türbinler arası servis yollları inşaatı için şirket ile sözleşme imzalandığı, yapılan yatırımlar, alınan izinler ve yapılan anlaşmalar nedeniyle enerji santrali yatırımının geri dönülemez bir noktaya geldiği ileri sürülmekte ise de, davalı idarece yapılan inceleme sonucunda düzenlenen ilerleme raporuna göre, fiili ilerlemenin %1,2 olduğu ve zemin üzerinde bir çalışmanın bulunmadığı, türbinlere ilişkin lisans iptal tarihi itibarıyla herhangi bir ödemenin yapıldığına ilişkin dosyada davacı şirket tarafından sunulmuş bilgi ve belge bulunmadığı, Kurul’un 20.11.2008 tarih ve xxx sayılı kararı ile de tesis tamamlama tarihinin 04.02.2010 tarihine kadar uzatılmış olduğu ve bu tarih itibarıyla lisansa derç edilen tesis tamamlama tarihinin dolduğu, 15.07.2010 tarihinde üretim lisansın iptal edildiği, imar planlarının henüz yaptırılmadığı, sistem kullanım ve bağlantı anlaşmalarının yapılmadığı, orman kesim izninin alınmadığı, mülkiyet veya kulanım hakkı edinilmesine ilişkin davalı idareye bir bilgi sunulmadığı dikkate alınarak, süre uzatım talebine ilişkin gerekçelerin inşaat öncesi döneme ilişkin yapılması gereken işlemlere ilişkin olması hususları göz önüne alınarak, davacı şirketin durumunun, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 10. maddesinin 12. fıkrasında belirtilen mücbir sebepler kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı kanaatine varılmış, bu nedenle, davacı şirketin, davaya konu projede, gerekli özen ve dikkati göstermediği, izin ve onay işlemlerinin gecikmesinin bürokratik işlemlerin uzaması yanında, davacı şirketin ilgili mevzuat hükümleri gereği yerine getirmesi gereken işlemleri zamanında yerine getirmemesinden de kaynaklandığı ve buna gerekçe olarak da makul nedenler ortaya konulamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda; üretim lisansındaki süreye ilişkin yükümlülüğün, davacı şirket tarafından yerine getirilmediğinin anlaşılmış olması karşısında, davacı şirketin lisansının iptali ve teminatının irat kaydı yönündeki dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; davanın REDDİNE, ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ….-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …..-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi hâlinde davacıya iadesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 12.12.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.