13. Daire 2007/4549 E. , 2008/5019 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2007/4549
Karar No: 2008/5019
Temyiz İsteminde Bulunanlar : 1- …
2- …
3- …
4- …
Karşı Taraf : … Belediye Başkanlığı – …
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; vatandaş olarak da bu davanın açılmasına yönelik menfaatlerinin bulunduğu, jeotermalle ilgili yapılan ihale ve öncesi işlemlerin …’te yaşayanlar olarak tüm hemşehrileri ilgilendirdiğinden, tüm vatandaşların menfaatini ihlâl ettiği, kaldı ki, Belediye meclis üyelerinin meclise katılmalarını, oturumu yöneten Başkan’ın tutumunun engellediği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hâkimi …’ın Düşüncesi: Mevzuata aykırı ihale yapıldığı iddiasında bulunan davacıların,söz konusu işlemle belde halkı olarak dahi meşru, kişisel ve güncel menfaatlerinin etkileneceği tabii olduğundan, menfaat ilişkisi bulunmadığı gerekçesiyle,davanın ehliyet yönünden reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’nun Düşüncesi: İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, … İli, … İlçesi … Sisteminin işletme ve irtifak hakkı verilmek suretiyle yaygınlaştırılması ve işletilmesi işinin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesi uyarınca ihale edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Belediye Encümeni kararı ile, … Sistemleri … A.Ş. uhdesinde kalan söz konusu ihaleye ait sözleşme akdi ve tahkim sözleşmesinin onaylanmasının kabulüne dair … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, davacılardan … İlçe Başkanı olduğu ve belediye meclisi ya da belediye encümeni üyeliği sıfatı bulunmadığı anlaşılan …’nın bu nedenle, belediye meclisi üyesi oldukları anlaşılan diğer davacıların ise; toplantısına katılmadıkları belediye meclisi kararının ve istekli olmadıkları ihale işleminin (… tarih ve … sayılı belediye encümeni kararının) iptalini istemede meşru, kişisel ve güncel menfaatlerinin, dolayısıyla dava açma ehliyetlerinin bulunmadığı gerekçesiyle, davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiş olup, bu karar davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinin 1/a fıkrasında; iptal davaları “idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan” davalar olarak tanımlanmakta; yargı kararlarında “menfaat” kavramının davacı ile iptalini istediği idarî işlem arasındaki bağı, ilgiyi ifade ettiği belirtilmekte ve idarî işlem ile dava açan kişi arasında meşru, güncel ve ciddî bir ilişki söz konusu ise, davada menfaat bağının bulunduğu kabul edilmekte; bunun dışında ayrıca sübjektif bir hakkın ihlâl edilmesi koşulu aranmamaktadır.
13/7/2005 tarih ve 25874 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun hemşehri hukukunu düzenleyen 13.maddesinde, Herkesin ikamet ettiği beldenin hemşehrisi olduğu,hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları olduğu hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, … İli, … İlçesi … Sisteminin işletme ve irtifak hakkı verilmek suretiyle yaygınlaştırılması ve işletilmesi işinin,2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesi uyarınca ihale edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Belediye Encümeni kararı ile, … A.Ş. uhdesinde kalan söz konusu ihaleye ait sözleşme akdi ve tahkim sözleşmesinin onaylanmasının kabulüne dair … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararının iptali istemiyle açılan davada; davacıların, … belediye Meclisi üyelerinin, … tarih ve … sayılı Belediye Başkanlığı yazısı ile, ekli gündemi görüşmek üzere meclis toplantısına davet edildiği, söz konusu yazıda 02.05.2006 günü saat 16.00’da yapılacağı bildirilmesine rağmen meclis üyelerinin telefonla aranarak toplantının 05.05.2006 günü yapıldığı, bu durumun yasa ve yönetmeliğe aykırı olduğu, konuşma haklarının ellerinden alınması nedeniyle salonu boşalttıkları, bu nedenle 05.05.2006 tarihli Belediye Meclisi toplantısına katılamadıkları, toplantıda Belediye Meclisi Çalışma Yönetmeliğine aykırı görüşme yapıldığı, belediye başkanınca Yönetmeliğin 11. maddesine aykırı davranılarak kendilerinin bağlı bulundukları parti grubu adına söz almalarının engellendiği ve meclis dışına çıkarılmalarına karar verildiği, öte yandan, Jeotermal Merkezi Isıtma Sisteminin işletme ve irtifak hakkı verilmek suretiyle yaygınlaştırılması ve işletilmesi işinin,2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesine dayanılarak ihaleye çıkarılmasının Kanuna aykırı olduğu gibi, ihalenin belediyenin bir şirketinin de ortak olduğu ve daha önce deneyimi olmayan bir şirketin uhdesinde kaldığı, ihale ile vatandaşları abone yapma, abonelerden para tahsil etme ve gelir sağlama yetkilerinin de ihale edilen şirkete verildiği, jeotermal kaynakla ısıtma işletme işinin 5393 sayılı Kanunun 14/a maddesinde yer alan su işleri olması nedeniyle aynı Kanunun 15. maddesinin (d) ve (e) bentlerine göre yapılması gerektiği, Kanun’un 15. maddesinde belediyenin (e), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen hizmetleri Danıştay’ın görüşü ve İçişleri Bakanlığı’nın kararıyla süresi kırkdokuz yılı geçmemek üzere imtiyaz yoluyla devredebileceği öngörülmesine karşın, belediyece bu hükmün gereğinin yerine getirilmeksizin ihale sonrası sözleşme ve tahkim sözleşmesinin belediye meclisinin onayına sunulduğu, bu bakımdan belediye meclisi kararının yok hükmünde olduğu ve iptali gerektiği, diğer taraftan, … tarihli ve … sayılı belediye encümeni kararı ile yapılan ihalenin de Danıştay görüşü ve İçişleri Bakanlığı kararı alınmaması nedeniyle hukuka aykırı olduğu, jeotermal kaynakların imtiyazlarının devri ihalesinin 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesi kapsamına girmediği, pazarlık usulüyle yapılan ihale ile açıklık ve şeffaflığın önlendiği ve böylelikle yeterli kapasitedeki firmaların ihaleye katılmalarının sağlanamadığı, kaldı ki, yap-işlet-devret modeli olarak tanımlanan jeotermal kaynakla ev ve işyerlerinin ısıtılması işi ihalesinin yapım, montaj ve benzeri inşaat işlerini de kapsadığı ve bu yatırım ve diğer masrafların da kamu kaynağından çıkacağı öne sürülerek iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Hemşeri Hukuku” başlıklı 13. maddesi uyarınca hemşerilerin belediye idaresinin karar ve hizmetlerine iştirak etme haklarının bulunduğu; bu hakların belediye hizmetlerinden yararlanan kişiler açısından, hizmetin hukuka uygun yürütülüp, yürütülmediği hususunu yargı önüne getirme hakkını içerdiği, buna göre de, … Sisteminin işletme ve irtifak hakkı verilmek suretiyle yaygınlaştırılması ve işletilmesi işi ile ilgili olarak tesis edilen idari işlemlerle, davacıların belde sakini olarak meşru, kişisel ve güncel menfaatlerinin etkileneceğinin tabii olduğu sonucuna varıldığından, davacıların dava konusu işlemle menfaat ilişkisi bulunmadığı gerekçesiyle davanın ehliyet yönünden reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi gereğince temyiz isteminin kabulüne, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkeme’ye gönderilmesine, 23.06.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.