Danıştay Kararı 13. Daire 2007/2747 E. 2008/8187 K. – T.

13. Daire         2007/2747 E.  ,  2008/8187 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2007/2747
Karar No: 2008/8187

Davacı : Ankara Ticaret Odası Başkanlığı
Vekili : …
Karşı Taraf : Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
Vekili : …

İstemin Özeti : … A.Ş.’nin sermayesinde bulunan Hazine’ye ait hisselerin özelleştirme kapsam ve programına alınmasına, … hisselerinin %25’ine kadar olan kısmının halka arz suretiyle özelleştirilmesine ve halka arz işleminin 2007 yılı sonuna kadar tamamlanmasına ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararının; anılan Banka’nın özelleştirme sürecinin yasal düzenlemelere uygun işletilmediği, yeniden yapılandırma işlemleri tamamlanmadan Hazine’ye ait hisselerin özelleştirme kapsam ve programına alındığı, Banka’nın kuruluş amacı gözetilmeden işlem tesis edildiği ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Davacının dava açma ehliyeti bulunmadığı ve dava konusu ile dava dilekçesinde ileri sürülen iddialar arasında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden bir bağlantı bulunmadığı, … A.Ş.’nin kamu hisselerinin özelleştirme programına alınmasına dair Özelleştirme Yüksek Kurulu kararının usul ve yasaya uygun olarak tesis edildiği, özelleştirme sürecinin belirsiz olduğu şeklindeki iddiaların yersiz olduğu, … tarih ve … sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı ile bu hususun net bir şekilde belirtildiği ve özelleştirmeye hazırlık sürecinin yasal düzenlemelere uygun olduğu, Banka hisselerinin özelleştirilmesinin kobileri etkileyeceği iddialarının yersiz olduğu, sadece … Bankası’nın Hazine’ye ait hisselerinin özelleştirme kapsam ve programına alınmış olduğu, bu işlem ile küçük hissedarların ortaklık haklarının akibeti hususunda belirsizliğe yol açılmadığı ileri sürülerek davanın usul ve esastan reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi …’ın Düşüncesi: Dosyanın incelenmesinden yeniden yapılandırma işlemleri tamamlanan … Bankası A.Ş.’nin sermayesinde bulunan Hazineye ait anılan hisselerin özelleştirme kapsam ve programına alınmasına yönelik uyuşmazlığa konu … tarih ve … sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararının 2. maddesinde 4603 sayılı Kanun ile 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’a aykırılık bulunmadığı, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararı ile de sözü edilen kararın 3. maddesinin düzeltilmesine karar verildiğinden, bu maddenin uygulama imkânının kalmadığı anlaşıldığından dava konusu Özelleştirme Yüksek Kurulu kararının 3. maddesinin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, diğer maddelerinin iptali istemine ilişkin kısmının ise reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’nun Düşüncesi: Dava, … Bankası A.Ş.nin sermayesinde bulunan Hazineye ait hisselerin özelleştirme kapsamı ve programına alınmasına, Halkbank hisselerinin % 25’ine kadar kısmının halka arz suretiyle özelleştirilmesine ve halka arz işleminin 2007 yılı sonuna kadar tamamlanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
4603 sayılı … Bankası, … Bankası A.Ş. ve … Anonim Şirketi Hakkında Kanunun 2.maddesinin 1.fıkrasında bankaların (bağlı ortaklık ve iştiraklerindeki payları dahil) etkin, verimli ve özerk bir şekilde çalışmalarının sağlanması amacıyla yeniden yapılandırılmasına ilişkin usul ve esasların 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2.maddesinin (b) fıkrası uyarınca ve mevcut yönetim düzenlemeleri dikkate alınarak Bakanlar Kurulunca belirleneceği,aynı maddenin 2.fıkrasında da,yeniden yapılandırma işlemlerinin tamamlanmasını müteakiben bankaların hisse satış işlemlerinin 4046 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılacağı,yeniden yapılandırma ve hisse satış işlemlerinin 4603 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 10 yıl içinde tamamlanacağı, Bakanlar Kurulu’nun bu süreyi bir defaya mahsus olmak üzere yarısı kadar uzatabileceği hükme bağlanmıştır.
Bakılan davada, gerek yeniden yapılandırmaya ilişkin usul ve esaslara ilişkin 2001/2202 sayılıl Bakanlar Kurulu kararı ile öngörülen düzenlemeler,gerekse bu çerçevede Bakanlar Kurulunca onaylanan yeniden Yapılandırma ve Özelleştirmeye Hazırlık Planı,” yeniden yapılandırmanın usulüne uygun olarak gerçekleştirildiğini göstermektedir.
Bu durumda,yeniden yapılandırması gerçekleşen Bankanın,yasal yetkisi bulunan Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından özelleştirme kapsam ve programına alınmasına ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu kararında isabetsizlik bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle,davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkimi’nin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, … Bankası A.Ş.nin sermayesinde bulunan Hazineye ait hisselerin özelleştirme kapsam ve programına alınmasına, … hisselerinin %25’ine kadar olan kısmının halka arz suretiyle özelleştirilmesine ve halka arz işleminin 2007 yılı sonuna kadar tamamlanmasına ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu … tarih ve … sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararında:
“1- …’ın özelleştirilmesine ilişkin uygulama imkanı kalmayan Kurulumuzun … tarih ve … sayılı kararının iptal edilmesine,
2- Halkbank Sermayesinde bulunan Hazine’ye ait hisselerin özelleştirme kapsam ve programına alınmasına,
3- Halkbank hisselerinin yüzde 25’ine kadar olan kısmının halka arz suretiyle özelleştirilmesine ve halka arz işlemlerinin 2007 yılı sonuna kadar tamamlanmasına” karar verilmiştir.
25.11.2000 tarih ve 24241 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4603 sayılı … Bankası, Türkiye … Bankası Anonim Şirketi ve … Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun’un 2. maddesinin 1. fıkrasında, bankaların (bağlı ortaklık ve iştiraklerindeki payları dahil) etkin, verimli ve özerk bir şekilde çalışmalarının sağlanması amacıyla yeniden yapılandırılmalarına ilişkin usul ve esasların, 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 2. maddesinin (b) fıkrası uyarınca ve mevcut yönetim düzenlemeleri dikkate alınarak, Bakanlar Kurulunca belirleneceği, aynı maddenin 2. fıkrasında ise; yeniden yapılandırma işlemlerinin tamamlanmasını müteakiben bankaların hisse satış işlemlerinin 4046 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılacağı, yeniden yapılandırma ve hisse satış işlemlerinin 4603 sayılı Yasa’nın yürürlüğe girmesinden itibaren 10 yıl içinde tamamlanacağı, Bakanlar Kurulu’nun bu süreyi bir defaya mahsus olmak üzere yarısı kadar uzatabileceği kurala bağlanmıştır.
Görüldüğü üzere, hisse satış işlemlerinin 4046 sayılı Kanun çerçevesinde sonuçlandırılması için, öncelikle 4603 sayılı Kanunun 2. maddesinin 2. fıkrasında yer verilen yeniden yapılandırma işlemlerinin tamamlanması gerekmektedir.
4603 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkartılan ve yeniden yapılandırmaya ilişkin usul ve esasların düzenlendiği 2001/2202 sayılı Bakanlar Kurulu kararının 3. maddesinde, ” Bankaların Yönetim Kurulları, 4603 sayılı Kanunun 2. maddesinin 2. fıkrası uyarınca, bankaların hisse satış işlemlerinin tamamlanması için öngörülen süreyi dikkate alarak, bankaların yeniden yapılandırma ve özelleştirmeye hazırlık işlemlerini tamamlar”. 5. madddesinde de, “Bankaların Yönetim Kurullarınca her banka için ayrı ayrı hazırlanacak yeniden yapılandırma ve özelleştirmeye hazırlık planları, ilgili bankaların genel kurullarında onaylanmasını müteakiben Bakanlar Kurulu’nun onayına sunulur” düzenlemelerine yer verilmiştir. Bu çerçevede hazırlanan “Yeniden Yapılandırma ve Özelleştirmeye Hazırlık Planı” Halk Bankası Genel Kurulu’nun onayına sunularak oybirliği ile kabul edilmiş, 2002/3555 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile onaylanmak suretiyle hayata geçirilmiş olduğundan, yeniden yapılandırmaya ilişkin sürecin usulüne uygun olarak tamamlandığının kabulü gerekmektedir.
4603 sayılı Kanunun atıfta bulunduğu 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunun 3. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde, ” Bu Kanunun 1. maddesinde sayılan kuruluşların; “Özelleştirme kapsamına alınmasına”, özelleştirme kapsamına alınanlardan mevcut durumu itibariyle özelleştirilebilir nitelikte olmayanların mali ve hukuki açıdan “özelleştirmeye hazırlanmasına”, hazırlık işlemleri tamamlananların bu işlemlerin tamamlanmasından sonra, hazırlık işlemlerine gerek görülmeyenlerin ise doğrudan “özelleştirme programına” alınmasına karar vermek ve özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların özelleştirme işlemlerinin tamamlanması için süre tespit etmek” Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun görevleri arasında sayılmıştır.
4603 sayılı Kanun ile 4046 sayılı Kanunun yukarıda yer verilen maddelerinin birlikte değerlendirilmesinden, yeniden yapılandırma işlemleri tamamlanan … Bankası A.Ş. nin sermayesinde bulunan Hazineye ait hisselerin özelleştirme kapsam ve programına alınmasına yönelik … tarih ve … sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararının 2. maddesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacı tarafından, kalıcı bir ekonomik kalkınma, sosyal denge ve tarımsal barışın korunması için uygun koşullarla esnaf, sanatkar ve küçük meslek sahiplerine kredi verilmesi amacıyla kurulan … Bankası’nın özelleştirilmesine ilişkin kararın Bankanın kuruluş amacı gözetilmeden tesis edildiği ileri sürülmekte ise de; Bankanın Küçük ve Orta Boy İşletmeler (KOBİ) bankacılığı özelliğinin belli bir süre daha devamının gerek özelleştirmenin başarısı gerekse krediyi kullanan kesimin ekonomik faaliyetlerinin devamlılığının sağlanması açısından bir zorunluluk olduğu, Banka’nın özelleştirme sonrasında kamu bankası niteliğini kaybedeceği ve 4603 sayılı Kanun kapsamından çıkacağı dikkate alınarak, söz konusu kredi uygulamasının … Bankası aracılığıyla devam ettirilmesi için yeni bir kanuni düzenlemeye gidilmesine karar verilerek, 30.12. 2006 tarih ve 26392 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5570 sayılı Kamu Sermayeli Bankalar Tarafından Yürütülen Faiz Destekli Kredi Kullandırılmasına Dair Kanun ile tarımsal üretimin, esnaf ve sanatkarların desteklenmesi amacıyla kamu sermayeli bankalar tarafından yürütülen faiz destekli kredi kullandırılması uygulamalarına bankaların sermayelerindeki kamu payının %50 nin altına düşmesi halinde de devam edebilmesine olanak sağlanması ve 21.03.2007 tarih ve 26469 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2007/11835 sayılı Bakanlar Kurulu kararının 1/1. maddesi ile de Halk Bankası’ndaki kamu hisselerinin %50’nin altına düşse dahi kredi kullandırılması işlemine Halk Bankası aracılığı ile devam edilmesine karar verilmesi karşısında, bu iddianın kabulüne olanak görülmemiştir.
Dava konusu kararın 3. maddesine yönelik davacının iddialarına gelince;
Dava dosyasının incelenmesinden, Özelleştirme Yüksek Kurulu … tarih ve … sayılı kararı ile uyuşmazlığa konu 05.02.2007 tarih ve 2007/08 sayılı kararının 3. maddesini “…’ın sermayesinde bulunan ve özelleştirme kapsam ve programına alınan kamu hisselerinin %21,73’üne tekabül eden kısmının satış yöntemiyle özelleştirilmesine, satışın halka arz suretiyle gerçekleştirilmesine, ayrıca ilave olarak ek satış hakkının kullanılmasına ve halka arz işleminin 31.12.2007 tarihine kadar tamamlanmasına” şeklinde düzeltilmesine karar verildiği anlaşıldığından, uygulama imkânı kalmayan … tarih ve … sayılı kararın 3. maddesinin iptali istemi hakkında karar verilmesine olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararının 3. maddesinin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, Özelleştirme Yüksek Kurulu kararının diğer maddelerinin iptali istemine ilişkin kısmının reddine, aşağıda dökümü yapılan …-YTL yargılama giderinin …-YTL’sinin davanın açılmasına sebebiyet veren davalı idareden alınarak davacıya, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hükmolunan …- YTL avukatlık ücretinin aynı idareden alınarak davacı vekiline verilmesine, diğer yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hükmolunan …- YTL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idare vekiline verilmesine, artan posta giderinin istemi halinde davacıya iadesine,19.12.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi.