13. Daire 2007/2206 E. , 2009/5446 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2007/2206
Karar No: 2009/5446
Davacı : …
Davalı : Rekabet Kurumu
Vekili : …
Davanın Özeti : … ilinde faaliyet gösteren serbest veteriner hekimlerin ve eczanelerin satmakta oldukları ilaçların minimum satış fiyatının belirlenmesi amacıyla, davacı …Odası … Odası arasında “Veteriner İlaçlarının Satış Fiyatının Belirlenmesi ve Haksız Rekabetin Önlenmesi” başlıklı protokol imzalanmak suretiyle, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlâl ettikleri belirtilerek tesis edilen Rekabet Kurulu’nun … gün … sayılı kararının davacıya para cezası verilmesine ilişkin kısmının; önceki kararın yargı kararıyla iptal edildiği, aynı konuda yeniden bir karar alınamayacağı, Oda’nın teşebbüs birliği sayılamayacağı, teşebbüs birliği sayılmayan meslek birliğine ceza da verilemeyeceği, ceza miktarının fahiş bulunduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davacı Oda’nın da rekabet ihlâlinde bulunduğunun yapılan soruşturma sonucunda saptandığı, ekonomik faaliyet yürüten Oda’nın teşebbüs niteliğine sahip olduğu, 4054 sayılı Kanun’a göre alt ceza uygulandığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi …’nin Düşüncesi : Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin, mevzuat hükümleriyle birlikte incelenmesinden; … Odası ile … Odası arasında imzalanan protokolle, … ilinde faaliyet gösteren serbest veteriner hekimlerin ve eczanelerin satmakta oldukları ilaçların satış fiyatının belirlenmesi suretiyle 4054 sayılı Kanunun 4. maddesinin ihlâl edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, açıkça 4054 sayılı Kanunun 4. maddesini ihlâl eden davacıya, dava konusu Rekabet Kurulu kararıyla, 4054 sayılı Kanunun 16. maddesinin ikinci fıkrası ve 2006/1 sayılı Tebliğ uyarınca idarî para cezası verilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’nun Düşüncesi :Dava, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 4. maddesinin ihlal edildiği gerekçesiyle davacı adına idari para cezası uygulanmasına ilişkin … günlü ve … sayılı Rekabet Kurulu Kararının davacıya ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmıştır.
4054 sayılı Kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasında; belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmaların, uyumlu eylemlerin ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemlerinin hukuka aykırı ve yasak olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, 4. maddede belirtilen ve doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma yazıda kısıtlama amacını taşıyan anlaşmaların hukuka aykırı ve yasak olduğu, keza bu amacı taşımasa dahi rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama etkisi doğuran yahut doğurabilme olasılığı bulunan anlaşmaların yasak olduğu açıktır.
Aynı Kanunun 16. maddesinde ise, bu Kanunun 4 ve 6. maddesinde yasaklanmış olan davranışları gerçekleştirdiği kurul kararı ile sabit olanlara yasada öngörülen miktardan aşağı olmamak üzere para cezası verileceği hükme bağlanmıştır..
Bu düzenlemeler uyarınca, Kanunun 4. maddesinde yasaklanan davranışlardan birinin işlenmesi halinde saptanan bu davranış para cezasının konusunu oluşturacaktır.
Dava dosyasının incelenmesinden, … Odası ve … Odası arasında imzalanan protokol ile … İlinde faaliyet gösteren serbest veteriner hekimlerinin sattığı veteriner ilaçlarının minimum satış fiyatlarının belirlendiği ve bu fiyatların altında satış yapan serbest veteriner hekimlerinin cezalandırıldığı yolundaki ihbar başvurusu üzerine soruşturma yapıldığı soruşturma sonucu; ihbar konusu protokolde, veteriner ilaçlarının aylık olarak yayınlanacak tarifenin altında satılamayacağı, tarifenin protokolün taraflarınca belirleneceği, her iki oda başkanlığının fiyat listesine uyulmasını sağlamak amacıyla üyeleriyle ayrıca protokol imzalayacağı, bu protokole uyulmaması halinde para cezası uygulanacağı yolunda kuralların yer aldığı hususlarının saptandığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, … Odası ile … Odası arasında imzalanan “Veteriner İlaçlarının Satış Fiyatlarının Belirlenmesi ve Haksız Rekabetin Önlenmesi” Protokolünün veteriner ilaçlarının minimum fiyatlarının belirlenmesine ve bu fiyat seviyesinin altında satışların yaptırımlandırılmasına ilişkin bulunduğu açık olup, bu haliyle anılan protokolün 4054 sayılı Kanunun 4.maddesi kapsamında ihlal oluşturduğu sonucuna varıldığından, dava konusu kararda hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü;
Dava, … ilinde faaliyet gösteren serbest veteriner hekimlerin ve eczanelerin satmakta oldukları ilaçların minimum satış fiyatının belirlenmesi amacıyla, davacı … Odası ile … Odası arasında “Veteriner İlaçlarının Satış Fiyatının Belirlenmesi ve Haksız Rekabetin Önlenmesi” başlıklı protokol imzalanmak suretiyle, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlâl ettikleri belirtilerek tesis edilen Rekabet Kurulu’nun … gün … sayılı kararının davacıya para cezası verilmesine ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmıştır.
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesinde “Belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır.
Bu haller, özellikle şunlardır:
a. Mal veya hizmetlerin alım ya da satım fiyatının, fiyatı oluşturan maliyet, kâr gibi unsurlar ile her türlü alım yahut satım şartlarının tespit edilmesi,
b. Mal veya hizmet piyasalarının bölüşülmesi ile her türlü piyasa kaynaklarının veya unsurlarının paylaşılması ya da kontrolü,
c. Mal veya hizmetin arz ya da talep miktarının kontrolü veya bunların piyasa dışında belirlenmesi,
d. Rakip teşebbüslerin faaliyetlerinin zorlaştırılması, kısıtlanması veya piyasada faaliyet gösteren teşebbüslerin boykot ya da diğer davranışlarla piyasa dışına çıkartılması yahut piyasaya yeni gireceklerin engellenmesi,
e. Münhasır bayilik hariç olmak üzere, eşit hak, yükümlülük ve edimler için eşit durumdaki kişilere farklı şartların uygulanması,
f. Anlaşmanın niteliği veya ticari teamüllere aykırı olarak, bir mal veya hizmet ile birlikte diğer mal veya hizmetin satın alınmasının zorunlu kılınması veya aracı teşebbüs durumundaki alıcıların talep ettiği bir malın ya da hizmetin diğer bir mal veya hizmetin de alıcı tarafından teşhiri şartına bağlanması ya da arz edilen bir mal veya hizmetin tekrar arzına ilişkin şartların ileri sürülmesi” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükümle, belirli bir mal ve hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma veya kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı bulunarak açıkça yasaklanmıştır.
Diğer yandan, davaya konu eylem ve işlem tarihinde yürürlükte bulunan Kanun’un “Para Cezaları” başlıklı 16. maddesinin ikinci fıkrasında; bu Kanun’un 4. ve 6. maddesinde yasaklanmış olan davranışları gerçekleştirdiği Kurul kararı ile sabit olanlara, ikiyüz milyon liradan aşağı olmamak üzere, ceza verilecek teşebbüs niteliğindeki gerçek ve tüzel kişiler ile teşebbüs birlikleri ve/veya bu birliklerin üyelerinin bir yıl önceki malî yıl sonunda oluşan ve Kurul tarafından saptanacak olan gayri safî gelirinin yüzde onuna kadar para cezası verileceği öngörülmüştür.
Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerin işlem dosyasıyla birlikte incelenmesinden; … Odası ile … Odası arasında imzalanan protokolle … ilinde faaliyet gösteren serbest veteriner hekimlerin ve eczanelerin satmakta oldukları ilaçların satış fiyatının belirlenmesi suretiyle, 4054 sayılı Kanunun 4. maddesinin ihlâli iddiasıyla ilgili olarak Kanun’un 41. maddesi çerçevesinde yürütülen soruşturma sonucunda dava konusu Rekabet Kurulu kararının alındığı, davacı Oda’da yerinde yapılan incelemede, “Veteriner İlaçlarının Satış Fiyatının Belirlenmesi ve Haksız Rekabetin Önlenmesi” başlıklı protokolün bulunduğu, bu protokolün … Odası ile … Odası arasında veteriner ilaçlarının minimum fiyatlarının belirlenmesine yönelik olduğu, Odaların bu protokolün 4. maddesine dayanarak fiyat listesine uyulmasının temini için üyeleri ile ayrıca protokol yaptıkları, ardından belirlenen aylık tarifelerin protokole katılan eczane ve veteriner kliniklerine bildirilerek uygulandığı, bu tarifeye uyulup uyulmadığının yapılan denetimlerle izlendiği ve protokol hükümlerine uygun hareket etmeyenlere para cezası da verildiği, mevzuat gereği maksimum satış fiyatı Sağlık Bakanlığı’nca belirlenen ilaçların perakende aşamasında hangi fiyattan satılacağının tamamen eczacının veya veteriner hekiminin tasarrufunda bulunduğu, minimum fiyat tespitine yönelik herhangi bir mevzuat hükmünün bulunmadığı, dolayısıyla söz konusu protokol yoluyla veteriner ilaçlarının perakende satış seviyesinde minimum fiyatlarının belirlenmesinin, 4054 sayılı Kanunun 4. maddesi kapsamında bir ihlâl olduğunun görüldüğü, düzenlenen protokol ile amaçlananın, özellikle … şehir merkezindeki fiyat rekabetini ortadan kaldırmak olduğu, protokolün piyasada istenen etkiyi doğurmasına yönelik olarak denetim ve ceza mekanizmalarının öngörüldüğü, bu durumun, taraf teşebbüs birliklerinin rekabeti sınırlama amacına yönelik iradesini açıkça ortaya koymakta olduğu, bu çerçevede, protokolün hem amacı hem de etkisi bakımından 4054 sayılı Kanuna aykırı olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda; 4054 sayılı Kanunun 4. maddesi, … Odası ile … Odası arasında imzalanan protokolle açıkça ihlâl edildiğinden, davacıya, dava konusu Rekabet Kurulu kararıyla 4054 sayılı Kanunun 16. maddesinin ikinci fıkrası ve 2006/1 sayılı Tebliğ uyarınca, ihlâlin ağırlığının ve para cezası miktarının takdirinde, … ili merkezinde faaliyet gösteren veteriner kliniklerinin ve etkin bir şekilde veteriner ilaçları satan eczanelerin tamamına yakınının protokole katılmasına karşın, soruşturma döneminin başında taraflara yapılan bildirim üzerine protokolün uygulanmasına son verilmesi ve tarafların Soruşturma Heyeti ile inceleme boyunca işbirliği içinde olması göz önünde bulundurularak, asgari düzeyde …-TL idarî para cezası uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacı tarafından, Oda’nın kamu kurumu niteliğinde bir mesleki kuruluşu olduğu, rekabet hukuku anlamında bir işletme olmadığı, kamu kuruluşlarının kamu hukukuna tabi işlemlerinin rekabeti bozucu etki yapmış olsa dahi, bu kapsamda değerlendirilemeyeceği ileri sürülmekte ise de; ekonomik faaliyette bulunan ve bağımsız karar alabilen veteriner hekimlerinin, 4054 sayılı Kanun kapsamında birer teşebbüs olduğu, veteriner hekimlerinin oluşturduğu odaların da aynı Kanun anlamında teşebbüs birliği sayılacağı, bu itibarla veteriner hekimlerinin ve bunların bağlı bulunduğu veteriner hekimleri odalarının rekabet kurallarını ilgilendiren işlemlerinin Kanun kapsamında olacağı anlaşılmakla, davacı iddiasına itibar edilmemiştir.
Davacının diğer iddiaları da, dava konusu işlemi sakatlayıcı nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; davanın reddine, aşağıda dökümü yapılan …-TL yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, 20.05.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.