13. Daire         2006/4286 E.  ,  2008/1979 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No: 2006/4286
Karar No: 2008/1979

Davacı: … Ltd. Şti.
Vekili: …
Davalı: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
Vekili: …

Davanın Özeti: Davacı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 05.01.2006 tarih ve … sayılı ve 15.06.2006 tarih ve …sayılı kararlarının; 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununda akaryakıt olarak düzenlenmeyen biyodizelin yönetmelikle akaryakıt kapsamına alındığını; kendi tüketimleri için biyodizel üreten tesislerin biyodizel işleme (üretim) lisansı alma zorunluluğunun bulunmadığını; kendi ihtiyacı için biyodizel üretenleri lisans kapsamına alan Kurul kararlarının hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek, iptalini istemektedir.

Savunmanın Özeti: 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 2. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak gerek Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde gerekse Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Yönetmeliğinde biyodizelin Kurum tarafından akaryakıt olarak belirlendiğini; doğaya ve çevreye yönelik olumsuz etkisi nedeniyle biyodizel üretim tesislerinin meskenlerden ve insanların ikâmet ettiği yerlerden uzakta kurulmasının gerektiğini, bu sebeple anılan tesislerde birinci sınıf gayri sıhhi müessese ruhsatına sahip olma koşulunun arandığını; iptali istenen dava konusu Kurul kararları ile Kanuna uygun olarak bio dizel üretimine yönelik esasların belirlendiğini; Kurul kararlarında Kanun’a aykırılık bulunmadığı belirtilerek, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hâkimi …’un Düşüncesi : 5015 sayılı Kanunun verdiği yetki kapsamında Kurul tarafından biyodizel üretimine ilişkin esasları belirleyen Kurul kararlarının hukuka uygun olduğu ve davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı …’nun Düşüncesi: Dava, biodizel üreticilerinin işleme lisansı kapsamına dahil edilmesine ve biodizel üreticilerine işleme lisansı verilmesine, biodizelin ilgili ve diğer mevzuat dahilinde teknik düzenlemelere uygun olarak üretilmesine, halen faaliyette olan biodizel üreticilerinin işleme lisansı alabilmesi için 28.2.2006 tarihine kadar idareye başvuru yapmaları gerektiğine ilişkin 05.01.2006 tarih ve … sayılı E.P.D.K.kararının ve 28.02.2006 tarihine kadar lisans almak üzere başvuruda bulunmuş ve lisan alması Kurul kararı ile uygun bulunan biodizel üreticilerinin üretimlerine devam etmesine dair 15.6.2006 tarih ve 788/122 sayılı E.P.D.K.kararının bireysel biodizel üreticileri açısından iptali istemiyle açılmıştır.
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununun 3. maddesinin (a) fıkrasında, petrol ile ilgili; rafinaj, işleme, madeni yağ üretimi, depolama, iletim, serbest kullanıcı ve ihrakiye faaliyetlerinin yapılmasının ve bu amaçla tesis kurulmasının ve/veya işletilmesinin, (b) bendinde; akaryakıt dağıtımı, taşıması ve bayilik faaliyetlerinin yapılması için lisans alınmasının zorunlu olduğu belirtilmiş, 2/5. maddesinde, “Akaryakıt: Benzin türleri, nofta, gazyağı, jet yakıtı, motorin türleri, fuel-oil türleri ile Kurum tarafından belirlenen diğer ürünler” olarak tanımlanmış 19/2-b/1 maddesinde; lisans almaksızın hak konusu yapılan tesislerin yapımına ve/veya işletimine başlanması ile bunlar üzerinde tasarruf hakkı doğuracak işlemlerin yapılmasının birinci derece kusur sayılarak, sorumluları hakkında idarî para cezası uygulanacağı; geçici 1. maddesinin 2. fıkrasında, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte fiilen, bu Kanunla yapılması için lisans alınması gereken faaliyetleri yürüten kişilerin, bu Kanunun yayımı tarihinden sonra 1 yıl içinde durumlarını bu Kanuna uygun hale getirerek Kurum tarafından istenecek bilgi ve belgelerle Kuruma başvurmak zorunda olduğu, başvurusunu yapmış ancak işlemleri tamamlayamayan kişilerin faaliyetlerinin devamı için üç ayı aşmamak üzere ek süre verilmesinde Kurumun yetkili olduğu, 3 üncü fıkrasında; süresinde başvurmayan veya süresinde başvurduğu halde süresinde durumunu bu Kanuna uygun hale getirmeyenlerin faaliyetlerinin, sürenin bitim tarihi itibarıyla durdurulacağı, daha önce verilen hak, izin ve yetki doğurucu her türlü karar, işlem ve evrakın başkaca bir işleme gerek kalmaksızın hükümsüz hale geleceği belirtilmiş, 17.06.2004 tarih ve 25495 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 5/4.maddesinde, “Akaryakıt: Benzin türleri, nafta, gazyağı, jet yakıtı, motorin türleri, fuel-oil türleri ile biodizel” olarak tanımlanmış, Yönetmeliğin5.maddesinin 1. ve 2.fıkralarında; lisansın, bir gerçek veya tüzel kişinin piyasada faaliyet gösterebilmek için Kurumdan almak zorunda olduğu izin belgesi olarak tanımı yapılıp her bir piyasa faaliyeti ve piyasa faaliyeti yürütülen her bir tesis için ayrı lisans alınacağı hükme bağlanmış bulunmaktadır.
Biodizel üretiminde kullanılan kimyasallar ve süreç esnasında ve sonucunda ortaya çıkan (gaz ve sıvı) atıkların çevre ve toplum sağlığına yaratabileceği olumsuzluklar gözönüne alındığında; kendi ihtiyaçları için üretim yapanlar da dahil olmak üzere biodizel üretiminin lisans kapsamına dahil edilerek, biodizel üreticilerinin işletme lisansı almaları gerektiğinin belirtilmesinde kamu hizmetinin gereklerine ve yukarıda anılan mevzuata aykırılık saptanmamıştır. Bu nedenle, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, işin gereği görüşüldü:
Dava, biyodizel işleme (üretim) lisansı alınmasına ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 05.01.2006 tarih ve … sayılı ve 15.06.2006 tarih ve … sayılı kararlarının iptali istemiyle açılmıştır.
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun “Tanımlar ve Kısaltmalar” başlıklı 2. maddesinin 5. bendinde “Akaryakıt: Benzin türleri, nafta, gazyağı, jet yakıtı, motorin türleri, fuel-oil türleri ile Kurum tarafından belirlenen diğer ürünler” olarak tanımlanmış, “Lisansların tâbi olacağı usul ve esaslar” başlığını taşıyan, 3 maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, Petrol ile ilgili, rafinaj, işleme, madeni yağ üretimi, depolama, iletim, serbest kullanıcı ve ihrakiye faaliyetlerinin yapılması ve bu amaçla tesis kurulması ve/veya işletilmesi için lisans alınmasının zorunlu olduğu, Kurumun geliştireceği ilke ve ölçütler doğrultusunda iletim ve işleme faaliyetlerinde lisans alma zorunluluğuna muafiyet getirebileceği hüküm altına alınmıştır.
5015 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan 17.06.2004 tarih ve 25495 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 4. maddesinin 5. bendinde, ve 10.09.2004 tarih ve 25579 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Yönetmeliğinin 4. maddesinin h) bendinde, “Akaryakıt”: benzin türleri, nafta, ( hammadde, solvent nafta hariç) gazyağı, jet yakıtı, motorin türleri, fuel-oil türleri ile biyodizel olarak tanımlanmıştır. Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinin “İşleme Lisansı” başlıklı 21. maddesinde, işleme lisansı sahiplerinin piyasada; petrol ve diğer kimyasal maddelerden madeni yağ üretimi hariç olmak üzere yeni ürünler elde edilmesi ve/veya ürünlerin nitelik ve niceliğinin değiştirilmesi ve işleme tesisi işletilmesi ile iştigal edebilecekleri, 22. maddesinde de, işleme lisans sahiplerinin;
a) Tarifelerin Kuruma yapılacak bildirim sonrası uygulanması,
b) Standartlara ve teknik düzenlemelere uygun ürün elde edilmesi ile yükümlü oldukları kural altına alınmıştır.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun 05.01.2006 tarih ve 630/26 sayılı kararı ile;
– Biyodizel üreticilerinin işleme lisansı kapsamına dahil edilmesine ve biyodizel üreticilerine işleme lisansı verilmesine,
– Biyodizelin ilgili ve diğer mevzuat dahilinde teknik düzenlemelere uygun olarak üretilmesine,
– Halen faaliyette olan biyodizel üreticilerinin işleme lisansı alabilmesi için Kurum tarafından istenecek olan bilgi ve belgelerle birlikte 28.02.2006 tarihine kadar Kurumumuza lisans başvurusu yapmalarına, Kurulun 15.06.2006 tarih ve … sayılı kararı ile de; 28.02.2006 tarihine kadar lisans almak üzere başvuruda bulunmuş ve lisans almaları Kurul kararı ile uygun bulunan biyodizel üreticilerinin üretimlerine devam etmesine karar verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının “…” adresinde bulunan bio dizel üretim tesisinde 5015 sayılı Kanun 14. maddesi uyarınca yapılan denetimler sonucu 25.08.2006 tarih ve … numaralı mühürleme tutanağının düzenlendiği; davacının anılan tesisi için biyodizel işleme lisansının bulunmadığının tespit edildiği, henüz üretime başlanmayan tesiste bulunan üç adet tankın mühürlendiği; davacının bu işlemden sonra, kendi ihtiyacı için biyodizel üretimi yaptığı, biyodizel işleme lisansı alma zorunluluğunun bulunmadığını ileri sürerek biyodizel üretimi için işleme lisansı alınmasını zorunlu kılan Kurul kararlarının iptali istemiyle 15.09.2006 tarihinde Danıştay kaydına giren dilekçeyle dava açtığı anlaşılmaktadır.
Yukarda yer alan düzenlemelerle, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun akaryakıt türlerini belirleme konusunda yetkili kılındığı, bu kapsamda Kurumca biyodizelin akaryakıt olarak kabul edildiği, biyodizel üretiminde bulunmak için işleme lisansı alınmasının zorunlu kılındığı, Kurumun bu konuda ilke ve ölçütler geliştirebileceği, lisans zorunluluğu bulunan işleme faaliyetlerine muafiyet getirebileceği kurala bağlanmıştır.
Bu durumda yukarda yer alan düzenlemelere uygun olarak akaryakıt olarak kabul edilen biyodizel üretimini düzenlemek için, biyodizel üreticilerinin işleme lisansı almasını ve faliyetlerini bu kapsamda sürdürmelerini düzenleyen Kurul kararlarının hukuka uygun olduğu anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine, aşağıda dökümü yapılan toplam …YTL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … YTL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idare vekiline verilmesine, artan posta giderinin istemi halinde davacıya iadesine, 05.02.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.