13. Daire 2005/1016 E. , 2005/2468 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No: 2005/1016
Karar No: 2005/2468
Davacılar: 1-… A.Ş.
2-…
3-…
4-…
Vekili: …
Davalı: Rekabet Kurumu
Vekili: …
İstemin Özeti: 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 7., 10. ve 11. maddeleri gereğince birleşme ve devir işlemlerinin süresi içerisinde Rekabet Kurulu’na bildirilmediğinden bahisle, davacı şirket ve yönetim kurulu üyelerine Kanun’un 16. maddesinin 1. ve 3. fıkraları uyarınca idari para cezası verilmesine ilişkin 27.09.2002 tarih ve … sayılı Rekabet Kurulu kararının; Kanun’da birleşme ve devralmaların bildirilmesi konusunun bir süre ile sınırlandırılmadığı, Kanun bildirime tâbi olup da taraflarca Kurul’a hiç bildirilmemiş olan birleşme ve devirlerin, Kurul tarafından resen öğrenilmesi halinde para cezası uygulanabileceğini öngördüğü öne sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: 4054 sayılı Kanun’un 7. maddesi ile 1997/6 sayılı Rekabet Kurumu Teşkilatının Oluşturulmasından Sonra Teşebbüslerin ve Teşebbüs Birliklerinin 4054 sayılı Kanun’dan Doğan Hak ve Yükümlülüklerine İlişkin Tebliğin 7. maddesinin birlikte değerlendirilmesinden, Kurul kararına konu birleşme-devralma niteliğindeki işleme ilişkin bildirimin süresi içinde yapılmış olduğunun kabul edilebilmesi için, bildirimin birleşme-devralma işleminin gerçekleştirilmesinden önce yapılmış olması gerektiği, dava konusu olayda da, gerçekleştirildikten sonra Kurul’a bildirilmiş olan birleşme-devralma işlemine izin verildiği, ancak işlem gerçekleştirilmeden önce bildirimde bulunulmadığı için ilgililere para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararının alındığı öne sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi …’nin Düşüncesi: Davacı … A.Ş. ile … A.Ş.’nin bilgisayar ürünlerini pazarlamak amacıyla … A.Ş. unvanlı ortak girişim kurmaları işlemine Kanun’un 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca izin başvurusunda bulunması, bu hallerde Kanun’un 16. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde öngörülen idare para cezasının uygulanmasına yasal olanak bulunmaması, Kanun’un 11. maddesindeki bildirilmesi zorunlu olan birleşme ve devralma işlemi hakkında, Kurul’un bu birleşme veya devirden herhangi bir şekilde haberdar olması halinde ilgililere bildirimde bulunmadıkları için para cezasının verilebilmesi karşısında, dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenle dava konusu işlemin iptali gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’nın Düşüncesi: Dava, davacılara 4054 sayılı Yasanın 16/1-c ve 16/3 maddesi uyarınca idari para cezası kesilmesine dair 27.9.2002 gün ve … sayılı Rekabet Kurulu kararının iptali isteğiyle açılmıştır.
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 16 ncı maddesinde kurula; birleşme veya devralmanın ya da 4 ncü madde kapsamına giren anlaşma, uyumlu eylem ve kararların süresi içinde bildirilmemesi halinde para cezası öngörülmüş, tüzel kişiliği olan teşebbüs ve teşebbüs birliklerinin birinci fıkrada belirtilen para cezalarına çarptırılmaları halinde bu tüzel kişiliğin yönetim organlarında görev alan gerçek kişilere de şahsen verilen cezanın yüzde onuna kadar ayrıca para cezası uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; … A.Ş. (…) ile … A.Ş. (…)nin … markalı ürünleri pazarlamak amacıyla 11.7.2002 günü kurdukları … A.Ş.( …) unvanlı ortak girişimin kuruluşunu 12.8.2002 tarihinde kurula bildirdikleri anlaşılmış olup, ilgili tebliğ uyarınca birleşmeden 30 gün önce kurula bildirilmesi gereken birleşme işleminin geç bildirimesi nedeniyle fiilin karşılığı olan idari para cezasının ilgili şirkete ve 1/10 oranında da yönetim kurulu üyelerine uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 7., 10. ve 11. maddeleri gereğince birleşme ve devir işlemlerinin süresi içerisinde Rekabet Kurulu’na bildirilmediğinden bahisle, davacı şirket ve yönetim kurulu üyelerine Kanun’un 16. maddesinin 1. ve 3. fıkraları uyarınca idari para cezası verilmesine ilişkin 27.09.2002 tarih ve … sayılı Rekabet Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
4054 sayılı Kanun’un 7. maddesinin 1. fıkrasında, bir ya da birden fazla teşebbüsün hâkim durum yaratmaya veya hâkim durumlarını daha da güçlendirmeye yönelik olarak, ülkenin bütünü yahut bir kısmında herhangi bir mal veya hizmet piyasasındaki rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak şekilde birleşmeleri veya herhangi bir teşebbüsün ya da kişinin diğer bir teşebbüsün mal varlığını yahut ortaklık paylarının tümünü veya bir kısmını ya da kendisine yönetimde hak sahibi olma yetkisi veren araçları, miras yoluyla iktisap durumu hariç olmak üzere, devralmasının hukuka aykırı ve yasak olduğu, 2. fıkrasında da, hangi tür birleşme ve devralmaların hukuki geçerlilik kazanabilmesi için Kurul’a bildirilerek izin alınması gerektiğini Kurul’un, çıkaracağı tebliğlerle ilan edeceği hükme bağlanmıştır. Aynı Kanun’un “Anlaşma, Birleşme ve Devralmaların Kurula Bildirilmesi ” başlıklı 10. maddesinin ikinci fıkrasında ise, 7. madde kapsamına giren birleşme veya devralma anlaşmalarının Kurul’a bildirildiği tarihten itibaren Kurul’un, onbeş gün içinde yapacağı ön inceleme sonucunda birleşme veya devralma işlemine ya izin vereceği ya da bu işlemi nihai incelemeye almaya karar verdiği takdirde, ön itirazını bildiren yazısı ile birlikte birleşme veya devralma işleminin nihaî karara kadar askıda olduğunu ve uygulamaya sokulamayacağını , gerekli gördüğü diğer tedbirlerle birlikte ilgililere usulüne göre tebliğ etmek zorunda olduğu, 11. maddesinin 1 fıkrasında da, bildirilmesi zorunlu olan birleşme ve devralma işleminin Kurul’a bildirilmemiş olduğu hallerde, Kurul’un herhangi bir şekilde işlemden haberdar olduğu zaman kendiliğinden birleşme veya devralmayı incelemeye alacağı, inceleme sonunda Kurul’un, birleşme veya devralmanın Kanun’un 7. maddesinin birinci fıkrası kapsamına girmediğine karar vermesi durumunda birleşme veya devralmaya izin vereceği, ancak ilgililere bildirimde bulunmadıkları için para cezası uygulayacağı kuralı yer almıştır.
Sözü edilen Kanun’un 7. maddesi çerçevesinde düzenlenen Rekabet Kurulu’ndan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında 1997/1 sayılı Tebliğ’in 4. maddesiyle, izne tabi birleşme ve devralmalar saptanmış olup, Rekabet Kurumu Teşkilatının Oluşturulmasından sonra Teşebbüslerin ve Teşebbüs Birliklerinin 4054 sayılı Kanun’dan Doğan Hak ve Yükümlülüklerine ilişkin 1997/6 sayılı Tebliğ’in 7. maddesinin 2. fıkrasıyla da, Rekabet Kurulu’nun iznine bağlı kılınan her türlü birleşme ve devralmanın, işlemin yapılmasından uygun bir süre (tercihen 30 gün) önce, Kurul’a bildirilmesi ve Kurul’dan izin alınması zorunluluğu getirilmiştir.
4054 sayılı Kanun’un idari para cezalarını düzenleyen 16. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde ise, birleşme veya devralmanın ya da 4. madde kapsamına giren anlaşma, uyumlu eylem ve kararların süresi içinde bildirilmemesi halinde Kurul tarafından, teşebbüs niteliğindeki gerçek ve tüzel kişiler ile teşebbüs birlikleri ve/veya bu birliklerin üyelerine para cezası verileceği, anılan maddenin 3. fıkrasında da, tüzel kişiliği olan teşebbüs ve teşebbüs birliklerinin birinci fıkrada belirtilen para cezalarına çarptırılmaları halinde, bu tüzel kişiliğin yönetim organlarında görev alan gerçek kişilere de şahsen verilen cezanın yüzde onuna kadar ayrıca para cezası uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Yukarıda sözü edilen mevzuat hükümlerinden; bildirimi zorunlu bulunan birleşme ve devralma anlaşmalarından Kurul’un herhangi bir şekilde haberdar olması halinde, Kanun’un 16. maddesinin 1. fıkrasının ( c) bendi uyarınca idari para cezası uygulanabileceği, taraflarca bildirimi yapılmış birleşme ve devir anlaşmalarının, Kanun’un 10. maddesi uyarınca Kurul’a yapılacak izin başvurularında, Kanun’da bildirim konusunda bir süre öngörülmemesi nedeniyle, bildirmeme nedeniyle idari para cezası uygulanmasına yasal olanak bulunmadığı sonucu çıkmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; … A.Ş. ile …A.Ş.’nin ” …” markalı ürünleri pazarlamak amacıyla … A.Ş. unvanlı ortak girişim kurmaları işlemine izin verilmesi istemiyle 12.08.2002 tarihinde başvurdukları, Kurul’ca yapılan değerlendirme sonunda, tarafların toplamı % 12 pazar payına ve …-TL ciroya sahip oldukları, dolayısıyla 1997/1 sayılı Tebliğin 1998/2 sayılı Tebliğ ile değişik hükümleri uyarınca Tebliğ’de öngörülen pazar payı eşiğinin aşılmadığı fakat ciro eşiğinin aşıldığı tespit edilerek, bildirim konusu işlemin Kurul’un iznine tabi olduğuna karar verildiği, ortak girişimin faaliyet göstereceği ilgili ürün pazarında tarafların pazar payının %12 olarak gerçekleştiği ve pazarın rekabetçi yapısı dikkate alındığında bildirim konusu işlem sonucunda, rekabetin önemli ölçüde azaltılmasının sözkonusu olmadığı kanaatine varıldığı, diğer yandan Kurul tarafından işleme dayanak oluşturan anlaşmanın 11.07.2002 tarihinde imzalanmasına, anlaşma ile ilgili diğer işlemlerin aynı gün tamamlanmasına karşın, işlemin Kurum kayıtlarına ilk olarak 12.08.2002 tarihinde girdiği, 4054 sayılı Kanun’un 7.,10. ve 11. maddeleri ile düzenlenen birleşme ve devir işlemlerine ilişkin izin sisteminin, bu işlemlerin gerçekleştirilmeden önce Kurul’a bildirilmesini gerektirdiği, bu durumun teşebbüslerin hak ve yükümlülüklerinin belirlendiği 1997/6 sayılı Tebliğ’in 7/2. maddesinin, “Tebliğ kapsamındaki birleşme ve devralmalarda Tebliğ’in 2 nci ve 4 ncü maddesi ile Rekabet Kurulu’nun iznine bağlı kılınan her türlü birleşme ve devralmanın, işlemin yapılmasından uygun bir süre (tercihen 30 gün) önce, Kurulumuza bildirilmesi ve Kurul’dan izni alınması zorunludur.” şeklindeki hükmünde de ifade edildiği değerlendirmeleri yapılarak dava konusu işlemle, birleşme-devir işleminin bildirilmesinde ilgili sürelere uyulmadığından bahisle, davacılara Kanun’un 16. maddesinin 1. ve 3. fıkraları uyarınca idari para cezalarının verildiği anlaşılmaktadır.
Davacı …A.Ş. ile … A.Ş.’nin bilgisayar ürünlerini pazarlamak amacıyla … A.Ş. unvanlı ortak girişim kurmaları işlemine Kanun’un 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca izin başvurusunda bulunmuş olması nedeniyle, Kanun’un 16. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde öngörülen idare para cezasının uygulanmasına yasal olanak bulunmadığı gibi, Kanun’un 11. maddesindeki bildirilmesi zorunlu olan birleşme ve devralma işlemi hakkında, Kurul’un bu birleşme veya devirden herhangi bir şekilde haberdar olması halinde ilgililere bildirimde bulunmadıkları için para cezasının verilebilmesi karşısında, dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Davalı idare tarafından, 4054 sayılı Kanun’un 7. maddesinin 2. fıkrası yasal dayanak alınarak çıkarılan 1997/6 sayılı Tebliğ’in 7. maddesiyle birleşme veya devir işleminin yapılmasından önce öngörülen uygun süre içerisinde Kurul’a bildirmeme nedeniyle dava konusu idari para cezasının verildiği ileri sürülmekte ise de; Kanun’da birleşme veya devir anlaşmalarının bildirimi konusunda süre öngörülmemesi, Kanun’un 10. maddesinin 2. fıkrasında sadece birleşme veya devir anlaşmalarının Kurul’a bildirilmesinden sonraki işlemlerin kurala bağlanması karşısında davalı idare iddiasına itibar edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacılara idari para cezası verilmesine ilişkin 27.09.2002 tarih ve … sayılı Rekabet Kurulu kararının iptaline, aşağıda dökümü gösterilen …YTL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı vekili için takdir olunan … YTL avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacı vekiline verilmesine, artan posta giderinin istemi halinde davacıya iadesine 03.05.2005 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.