13. Daire         2005/10033 E.  ,  2006/4032 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No: 2005/10033
Karar No: 2006/4032

Temyiz İsteminde Bulunan: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
Vekilleri: …
Karşı Taraf : … Tic. A.Ş.
Vekili: …
Davalı İdare Yanında Müdahil : …A.Ş.
Vekilleri: …

İstemin Özeti: … İdare Mahkemesi’nin … tarihli ve E: …, K: … sayılı kararının; 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu yürürlüğe girdikten sonra 3096 sayılı Kanuna istinaden yapılan başvurular uyarınca geliştirilmesine izin verilen ve inceleme ve değerlendirmeye alınan ancak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca proje için sözleşme yapılmayan projeler için herhangi bir kazanılmış hak tanınmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hâkimi …’un Düşüncesi: Temyize konu mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı …’nin Düşüncesi : 3096 sayılı Kanuna dayanılarak çıkartılan ve 23.02.1987 tarih ve 19381 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan Türkiye Elektrik Üretim İletim Anonim Şirketi ve Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Dışındaki Kuruluşlara Elektrik Enerjisi Üretimi, İletimi, Dağıtım ve Ticareti Konusunda Görev Verilmesi Esasları Hakkında Yönetmeliğin 3. maddesinde görev sözleşmesi; Bakanlar Kurulunca onaylanan görev bölgesinde elektrik enerjisi üretimi, iletimi, dağıtımı ve ticareti görevlerinin tamamının veya bölgedeki tesislerin özelliğine göre bazılarının yapılması hususunda görevli şirket ile bakanlık (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı) arasında düzenlenen sözleşme olarak tanımlanmıştır.
03.03.2001 tarih ve 24335 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 1. maddesinde mevcut sözleşmelerin; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, 04.12.1984 tarihli ve 3096 sayılı Kanun, 08.06.1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun, 16.07.1997 tarihli ve 4283 sayılı Kanun, 21.01.2000 tarihli ve 4501 sayılı Kanun hükümleri ve ilgili yönetmeliklere göre imzalanan sözleşmeleri, imtiyaz sözleşmelerini ve uygulama sözleşmelerini ifade ettiği belirtilmiş, 3. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendinin birinci paragrafında da, mevcut ve kurulacak olan üretim tesisleri için üretim şirketlerinin elektrik enerjisi üretimi ve üretilen elektriğin satışına yönelik olarak, her bir üretim tesisi için Kurumdan almak zorunda oldukları üretim lisansının, alınma usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği öngörülmüştür.
Görüldüğü üzere 4628 sayılı Kanunda üretim lisansı alınması konusunda mevcut tesisler ile yeni kurulacak üretim tesisleri arasında herhangi bir ayrıma yer verilmemiştir.
26.06.2003 tarih ve 25150 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin geçici 4. maddesinde: “Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereğince yayımlanan projelere; 04/12/1984 tarihli ve 3096 sayılı Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun kapsamında yap işlet devret ve otoprodüktör modelinde daha önce Bakanlığa fizibilite raporu teslim edilerek başvuruda bulunulanlardan bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce Su Kullanım Hakkı Anlaşmasını imzalamak için DSİ’ye yapılan müracaatlar ile 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde üretim, otoprodüktör ve otoprodüktör grubu lisansı almak üzere gereken Su Kullanım Hakkı Anlaşmasını imzalamak için DSİ’ye yapılan müracaatlar, bu Yönetmelikteki müracaat esaslarına uygun olması ve Yönetmelik hükümleri çerçevesindeki yükümlülüklerin yerine getirilmesi halinde işleme konulur.” hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, anılan Yönetmeliğin geçici 4. maddesi ile ilân edilecek projelere, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce 3096 sayılı Kanun kapsamında yap işlet devret ve otoprodüktör modeline göre yapılmış başvuruların, Yönetmelikte yer alan şartların yerine getirilmesi halinde işleme konulacağı ve yeni bir başvuruya gerek bulunmadığı, bu başvurulara da Yönetmelikte belirlenen esasların uygulanacağı sonucuna varılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, …- … Havzası … Plan Raporunda “… Projesi” olarak belirlenen ve 1997 yılında hazırlanan … Barajı HES projesine ilişkin tesisi işletmek üzere yapılan başvuruların Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından değerlendirmeye alındığı, söz konusu başvurulardan davacı şirketin başvurusu kabul edilerek sözleşme görüşmelerine başlanıldığı, Bakanlıkça yapılan ön değerlendirme sonucunda görülen eksikliklerin giderilmesine yönelik revize fizibilite raporunun hazırlanması aşamasında 4628 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği, davacı şirket tarafından lisans verilmesi istemiyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na başvurulduğu, anılan Kurumca Yönetmelikte öngörülen su kullanım hakkı anlaşması veya anlaşmanın imzalanacağına dair taahhüdün sunulması halinde talebin değerlendirileceğinin bildirilmesi üzerine davalı idareye su kullanım hakkı anlaşmasının imzalanması için müracaatta bulunduğu, davalı idarece, Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca gerekli görülen fizibilite raporunun 2.6.2004 tarihinde sunulmasının istenildiği, davacı şirketçe sunulan fizibilite raporunun incelenmesi sonucunda bir kısım eksikliklerin giderilmesi suretiyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na lisans başvurusunda bulunulması gerektiğinin 01.10.2004 tarihinde bildirildiği, davacı şirket tarafından Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na yapılan lisans başvurusundan sonra, aynı proje için …- … firmasıyla da su kullanım hakkı anlaşması imzalanacağının ve lisans başvurusunda bulunulabileceğinin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na bildirildiğinin öğrenilmesi üzerine, 06.01.2005 tarihinde itirazda bulunulduğu, davalı idarece, söz konusu projenin diğer başvurulara da açık olduğu belirtilerek 26.01.2005 tarihli işlemle başvurunun reddi üzerine bakılan davanın açıldığı, idare mahkemesince, enerji üretim lisansı almak için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na yaptığı başvuru şartları arasında yer alan su kullanım hakkı anlaşması imzalanması amacıyla davalı idareye başvuran davacı şirketin, bu başvurusunun kabulü üzerine su kullanım hakkı anlaşması imzalanma taahhüdünü içeren yazının Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na bildirilmesinden sonra aynı hakkın bir başka firmaya da tanınarak bu firmanın da Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na bildirilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Yönetmeliğin geçici 4. maddesi uyarınca Bakanlıkla daha önce 3096 sayılı Kanun kapsamında sözleşmesi imzalanmış projelere hak verilmekte olması ve Bakanlık ile davacı şirket arasında imzalanmış mevcut bir sözleşmenin bulunmaması karşısında, DSİ Genel Müdürlüğü tarafından tesis edilen işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüyle idare mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Davacı şirket tarafından … Barajı ve HES projesiyle ilgili su kullanım hakkı anlaşması imzalanmak üzere başka firma isimlerinin Enerji Piyasası düzenleme Kurulu’na bildirilmesine ilişkin işlem ile bu işlemin geri alınması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ve kendi şirketleriyle su kullanım hakkı anlaşması imzalanmasına karar verilmesi istemiyle dava açılmış, İdare Mahkemesi’nce; …- … Havzası Master Plan Raporunda “… Projesi” olarak belirlenen ve 1997 yılında hazırlanan … Barajı HES projesine ilişkin tesisi işletmek üzere yapılan başvuruların Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından değerlendirmeye alındığı, söz konusu başvurulardan davacı şirketin başvurusunun kabul edilerek sözleşme görüşmelerine başlanıldığı, Bakanlıkça yapılan ön değerlendirme sonucunda görülen eksikliklerin giderilmesine yönelik revize fizibilite raporunun hazırlanması aşamasında 4628 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği, davacı şirket tarafından lisans verilmesi istemiyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na başvurulduğu, anılan Kurumca Yönetmelikte öngörülen su kullanım hakkı anlaşması veya anlaşmanın imzalanacağına dair taahhüdün sunulması halinde talebin değerlendirileceğinin bildirilmesi üzerine davalı idareye su kullanım hakkı anlaşmasının imzalanması için müracaatta bulunduğu, davalı idarece, Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca gerekli görülen fizibilite raporunun 2.6.2004 tarihinde sunulmasının istenildiği, davacı şirketçe sunulan fizibilite raporunun incelenmesi sonucunda bir kısım eksikliklerin giderilmesi suretiyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na lisans başvurusunda bulunulması gerektiğinin 01.10.2004 tarihinde bildirildiği, davacı şirket tarafından Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na yapılan lisans başvurusundan sonra, aynı proje için …- … firmasıyla da su kullanım hakkı anlaşması imzalanacağının ve lisans başvurusunda bulunulabileceğinin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na bildirildiğinin öğrenilmesi üzerine, 06.01.2005 tarihinde itirazda bulunulduğu, davalı idarece, söz konusu projenin diğer başvurulara da açık olduğu belirtilerek 26.01.2005 tarihli işlemle başvurunun reddi üzerine bakılan davanın açıldığı, enerji üretim lisansı almak için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na yaptığı başvuru şartları arasında yer alan su kullanım hakkı anlaşması imzalanması amacıyla davalı idareye başvuran davacı şirketin, bu başvurusunun kabulü üzerine su kullanım hakkı anlaşması imzalanma taahhüdünü içeren yazının Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na bildirilmesinden sonra aynı hakkın bir başka firmaya da tanınarak bu firmanın da Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na bildirilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
3096 sayılı Kanuna dayanılarak çıkartılan ve 23.02.1987 tarih ve 19381 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan Türkiye Elektrik Üretim İletim Anonim Şirketi ve Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Dışındaki Kuruluşlara Elektrik Enerjisi Üretimi, İletimi, Dağıtım ve Ticareti Konusunda Görev Verilmesi Esasları Hakkında Yönetmeliğin 3. maddesinde görev sözleşmesi; Bakanlar Kurulunca onaylanan görev bölgesinde elektrik enerjisi üretimi, iletimi, dağıtımı ve ticareti görevlerinin tamamının veya bölgedeki tesislerin özelliğine göre bazılarının yapılması hususunda görevli şirket ile bakanlık (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı) arasında düzenlenen sözleşme olarak tanımlanmıştır.
03.03.2001 tarih ve 24335 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 1. maddesinde mevcut sözleşmelerin; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, 04.12.1984 tarihli ve 3096 sayılı Kanun, 08.06.1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun, 16.07.1997 tarihli ve 4283 sayılı Kanun, 21.01.2000 tarihli ve 4501 sayılı Kanun hükümleri ve ilgili yönetmeliklere göre imzalanan sözleşmeleri, imtiyaz sözleşmelerini ve uygulama sözleşmelerini ifade ettiği belirtilmiş, 3. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendinin birinci paragrafında da, mevcut ve kurulacak olan üretim tesisleri için üretim şirketlerinin elektrik enerjisi üretimi ve üretilen elektriğin satışına yönelik olarak, her bir üretim tesisi için Kurumdan almak zorunda oldukları üretim lisansının, alınma usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği öngörülmüş, üretim lisansı alınması konusunda mevcut tesisler ile yeni kurulacak üretim tesisleri arasında herhangi bir ayrıma yer verilmemiştir.
26.06.2003 tarih ve 25150 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin geçici 4. maddesinde: “Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereğince yayımlanan projelere; 04/12/1984 tarihli ve 3096 sayılı Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun kapsamında yap işlet devret ve otoprodüktör modelinde daha önce Bakanlığa fizibilite raporu teslim edilerek başvuruda bulunulanlardan bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce Su Kullanım Hakkı Anlaşmasını imzalamak için DSİ’ye yapılan müracaatlar ile 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde üretim, otoprodüktör ve otoprodüktör grubu lisansı almak üzere gereken Su Kullanım Hakkı Anlaşmasını imzalamak için DSİ’ye yapılan müracaatlar, bu Yönetmelikteki müracaat esaslarına uygun olması ve Yönetmelik hükümleri çerçevesindeki yükümlülüklerin yerine getirilmesi halinde işleme konulur.” hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, anılan Yönetmeliğin Geçici 4. maddesi ile ilân edilecek projelere, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce 3096 sayılı Kanun kapsamında yap – işlet – devret ve otoprodüktör modeline göre yapılmış başvuruların, Yönetmelikte yer alan şartların yerine getirilmesi halinde işleme konulacağı ve yeni bir başvuruya gerek bulunmadığı, bu başvurulara da Yönetmelikte belirlenen esasların uygulanacağı öngörüldüğünden, başka bir deyişle Yönetmelik uyarınca dana önce 3096 sayılı Kanun kapsamında sözleşmesi imzalanmış projelere hak tanınması, mevcut sözleşmesi bulunmayanların başvurularının yeni kurallara göre değerlendirilebilecek olması karşısında dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığından dava konusu işlemin iptali yolunda verilen temyize konu kararda hukukî isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile, dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki temyize konu … İdare Mahkemesi’nin … tarihli ve E: …, K: … sayılı kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 18.10.2006 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY
… İdare Mahkemesinin … günlü E: …, K: … sayılı kararının usul ve hukuka uygun bulunduğu ve davalı idarenin temyiz dilekçesinde öne sürülen hususların, bu kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan 26.06.2003 günlü, 25150 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin geçici 4. maddesinde; “bu yönetmeliğin 5’inci maddesi gereğince yayımlanan projelere; 04.12.1984 tarihli ve 3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtım ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun kapsamında Yap-İşlet-Devret ve otoprodüktör modelinde daha önce Bakanlığın fizibilite raporu tanzim edilerek başvuruda bulunanlardan bu yönetmeliğin yayım tarihinden önce Su Kullanım Hakkı Anlaşmasının imzalamak için DSİ’ye yapılan müracaatlar ile 4621 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde üretim, otoprodüktör ve otoprodüktör grubu lisansı almak üzere gereken Su Kullanım Anlaşması imzalamak için DSİ’ye yapılan müracaatlar, bu yönetmelikteki müracaat esaslarına uygun olması ve Yönetmelik hükümleri çerçevesindeki yükümlülüklerin yerine getirilmesi halinde işleme konulur.” hükmünü taşımakta olup; durumu bu maddeye uygun olan davacı şirketin müracaatının işleme konulması ve sonradan yapılan diğer başvuru veya başvuruların işleme konulmaması gerekirken, aynı hakkın, Geçici 4. madde kapsamında olmayan bir başka firmaya da tanınması sonucunu doğuran dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Aksine bir yaklaşım, bir diğer ifade ile yönetmeliğin Geçici 4. maddesi kapsamında olan başvurular ile, sonradan yapılmış olan ve bu kapsamda bulunmayan başvurular arasında herhangi bir fark gözetmeyerek anlamına gelir ki; bu da Yönetmeliğin geçici 4. maddesini işlersiz kılmakta ve böyle bir düzenleme yapılmasının gereğini ortadan kaldırmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, İdare Mahkemesi kararının onanması oyuyla; bozulmasına ilişkin karara karşıyız.