Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2022/3267 E. , 2023/1149 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/3267
Karar No : 2023/1149
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Erzincan 3. Ordu Komutanlığı İstihkam Savaş Tabur Komutanlığında astsubay olarak görev yapan davacının disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden re’sen ayrılması yolundaki Milli Savunma Bakanlığı’nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali ile statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin aylıkların hak ediş tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açtığı davada; davanın reddi yolunda verilen … İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 9. maddesi kapsamında yargılamanın yenilenmesi suretiyle kaldırılarak, dava konusu işlemin iptali ile statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin aylıkların hak ediş tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu işlemin dayanakları arasında yer alan ve davacı hakkında kamu davası açılmasına neden olan “Zincirleme Memuriyet Görevini Kötüye Kullanmak”, “Zincirleme Askeri Eşyayı Zimmete Geçirmek”, “Haksız Mal Edinmek” ile toplam 9 ayrı tarihli yapım/onarım işine ilişkin olarak “Resmi Belgede Sahtecilik” suçundan davacı hakkında beraat kararları verilmiş ve söz konusu kararlar kesinleşmiş ise de; davacı hakkında toplam 3 ayrı tarihli yapım/onarım işine ilişkin olarak “Resmi Belgede Sahtecilik” suçundan K.K.K.lığı Askeri Mahkemesi’nce yapılan yargılama sonucunda … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile mahkumiyetine hükmedildiği ve bu kararın … Yargıtay … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile bozulduğu ve bu bozma kararında; davacının da aralarında bulunduğu sanıkların memuriyet gereklerini yerine getirmedikleri, ihale mevzuatının belirlediği usul ve esaslar dışına çıktıkları, bu eylemlerini bilerek ve isteyerek işledikleri hususlarının sabit olduğunun, bu haliyle eylemlerinin memuriyet görevini ihmal suçunu oluşturduğu tespitlerine yer verildiği, anılan karara uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda K.K.K.lığı … Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda davacı hakkında kamu davasının düşmesine karar verilmesine rağmen; anılan bozma kararında yer verilen hususlar gözetilerek davacının sabit olan memuriyet görevini ihmal suçu nedeniyle oluşan hazine zararının takibi hakkının davacı yönünden saklı tutulduğu, ayrıca dava konusu işlemin dayanağını oluşturan hususların sadece davacı hakkında açılmış bulunan kamu davalarından ibaret olmadığı, davacının sicil safahatında bazı olumsuz kanaatlerin olması, 21/03/1996 tarihinde disiplinsizlik nedeniyle 2 gün oda hapsi cezası ile, 12/11/2003 tarihinde mesaiye geç gelmek nedeniyle şiddetli tevbih cezası ile cezalandırılması hususlarının da dava konusu işlemin dayanakları arasında olduğunun görüldüğü; bu haliyle … Yargıtay … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı bozma kararında davacının sabit olduğuna karar verilen eyleminin niteliği ve dava konusu işleme dayanak alınan diğer hususlar nazara alındığında, mevcut durumu itibarıyla disiplin bozucu hareketlerde bulunarak ikaz ve cezalara rağmen ıslah olmadığı, hizmetin gerektirdiği şekilde tavır ve hareketlerini uyarılara rağmen düzenleyemediği, Türk Silahlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde ahlak dışı hareketlerde bulunduğu sonucuna varılan davacı hakkında 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 94/b. maddesi ile Astsubay Sicil Yönetmeliği’nin 60. maddesinin (a), (b) ve (e) fıkraları uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı; öte yandan, dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediğinden, davacının statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin aylıkların hak ediş tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte ödenilmesine karar verilmesi isteminin de yerinde olmadığı gerekçesiyle yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulü ile davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, Erzincan 3. Ordu Komutanlığı İstihkam Savaş Tabur Komutanlığında astsubay olarak görev yapmakta iken disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden re’sen ayrılmasına ilişkin Milli Savunma Bakanlığının … tarih ve …sayılı işleminin iptali ile statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin aylıkların hak ediş tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte ödenilmesine karar verilmesi istemiyle açılan davada; davanın reddi yolunda verilen … İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 9. maddesi kapsamında yargılamanın yenilenmesi suretiyle kaldırılarak, dava konusu işlemin iptali ile statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin aylıkların hak ediş tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 94. maddesinin “Disiplinsizlik ve ahlaki durum sebebiyle ayırma” başlıklı (b) bendinde; “Disiplinsizlik veya ahlaki durumları sebebiyle Silahlı Kuvvetlerde kalmaları uygun görülmeyen astsubayların hizmet sürelerine bakılmaksızın haklarında T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.” hükmü öngörülmüştür.
Astsubay Sicil Yönetmeliğinin “Disiplinsizlik ve ahlâkî durumları nedeniyle ayırma usulleri” başlıklı 60. maddesinde; “Aşağıdaki sebeplerden biri ile disiplinsizlik veya ahlâkî durumları gereği Silâhlı Kuvvetlerde kalmaları, son rütbelerine ait bir veya birkaç belge ile anlaşılıp uygun görülmeyen astsubaylar hakkında, hizmet sürelerine bakılmaksızın emeklilik işlemi yapılır: a) Disiplin bozucu hareketlerde bulunması, ikaz veya cezalara rağmen ıslah olmaması, b) Hizmetin gerektirdiği şekilde tavır ve hareketlerini ikazlara rağmen düzenleyememesi,… e) Silâhlı Kuvvetlerin itibarını sarsacak şekilde ahlâk dışı hareketlerde bulunması, …” düzenlemesine yer verilmiş, 61. maddesinde ise disiplinsizlik ve ahlâkî durum nedeniyle ayırma sicil belgesi düzenlenmesi ve uygulanacak usullere yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, dava konusu işlemin dayanağını oluşturan hususların; davacının sicil safahatında bazı olumsuz kanaatlerin olması, 21.03.1996 tarihinde disiplinsizlik nedeniyle 2 gün oda hapsi cezası ile, 12.11.2003 tarihinde mesaiye geç gelmek nedeniyle şiddetli tevbih cezası uygulanması, son rütbesinde K.K. İs. D. A. Tipi Loj.Bkm. İdr. Amirliği İkmal Astsubayı, Mal Sorumlusu, Satın Alma Komisyon Üyesi olarak görevli iken K.K.K.lığı Askeri Savcılığı tarafından yürütülen hazırlık soruşturması sonucu düzenlenen … tarih ve E:.., K:… sayılı iddianame ile hakkında “Resmi Belgede Sahtecilik” suçundan kamu davası açılması ve bu suçtan 06.04.2006 – 02.06.2006 tarihleri arasında tutuklu kalması, ayrıca aynı yerde görevli iken K.K.K.lığı Askeri Savcılığı tarafından yürütülen hazırlık soruşturması sonucu düzenlenen … tarih ve E:…, K:… sayılı İddianame ile de hakkında “Müteselsilen İhaleye/Edimin İfasına Fesat Karıştırmak” ve “Haksız Mal Edinmek” suçlarından cezalandırılması istemiyle kamu davası açılması, yargılamasının devam etmesi ve bu suçlardan 18.06.2007 – 13.11.2007 tarihleri arasında tutuklu kalması hususları olduğu, … İdare Mahkemesi … Dairesi’nin … tarih ve Gensek No:…, E:…, K:… sayılı kararında da bu gerekçeler ile davanın reddine karar verildiği görülmüştür.
Davacı hakkında K.K.K.lığı Askeri Savcılığı tarafından yürütülen hazırlık soruşturması sonucu düzenlenen … tarih ve E:…, K:… sayılı İddianame ile “Müteselsilen İhaleye/Edimin İfasına Fesat Karıştırmak” suçundan açılan kamu davasında K.K.K.lığı Askeri Mahkemesi’nce suçun vasfı değiştirilerek yapılan yargılama sonucunda … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile davacının “Zincirleme Memuriyet Görevini Kötüye Kullanmak” ve “Zincirleme Askeri Eşyayı Zimmete Geçirmek” suçlarından ayrı ayrı beraatine karar verildiği ve söz konusu kararın 02.12.2010 tarihinde kesinleştiği, aynı İddianame ile “Haksız Mal Edinmek” iddiasıyla açılan kamu davasında … Asliye Ceza Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile davacının beraatine karar verildiği ve söz konusu kararın 10.09.2013 tarihinde kesinleştiği, yine hakkında K.K.K.lığı Askeri Savcılığı tarafından yürütülen hazırlık soruşturması sonucu düzenlenen … tarih ve E:…, K:… sayılı iddianame ile “Resmi Belgede Sahtecilik” suçundan açılan kamu davasında K.K.K.lığı Askeri Mahkemesi’nce yapılan yargılama sonucunda … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile davacının toplam 9 ayrı tarihli yapım/onarım işine ilişkin olarak hakkında beraat kararı, toplam 3 ayrı tarihli yapım/onarım işine ilişkin olarak ise hakkında mahkumiyet kararı verildiği ve beraat kararının 30.12.2008 tarihinde kesinleştiği, mahkumiyet hükmünün ise … Yargıtay … Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile “Sanıkların, her ne amaçla olursa olsun, memuriyet gereklerini gereği gibi yapmadıkları, ihale mevzuatının belirlediği usul ve esaslar dışına çıktıkları, bu eylemlerini bilerek ve isteyerek işledikleri, kendilerine veya başkalarına yarar sağlama veya başkalarına zarar verme bilinci bulunmadığı sabit olduğundan; bu haliyle eylemlerinin memuriyet görevini ihmal suçunu oluşturduğu anlaşılmaktadır. … Yukarıda açıklanan nedenlerle, … Sanık …nın mahkumiyet hükmünün … suç vasfı yönünden Bozulmasına, …” şeklinde karar verildiği, bunun üzerine K.K.K.lığı Askeri Mahkemesi’nce anılan karara uyularak, yeniden yapılan yargılama sonucunda; suçun vasfı değiştirilerek … tarih ve E:…, K:…sayılı karar ile “Memuriyet Görevini İhmal” suçundan davacı hakkında zaman aşımı süresinin dolduğu kabul edilerek kamu davasının düşmesine, toplam 44.925,30 TL Hazine zararının takibi hakkının davacı yönünden saklı tutulmasına karar verildiği ve söz konusu kararın … Yargıtay … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile onandığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, davacının sicil safahatında bazı olumsuz kanaatlerin olması, 21/03/1996 tarihinde disiplinsizlik nedeniyle 2 gün oda hapsi cezası ile, 12/11/2003 tarihinde mesaiye geç gelmek nedeniyle şiddetli tevbih cezası ile uygulanmasına ilişkin disiplin cezalarının mahiyeti ile yukarıda ayrıntılarıyla aktarılan ve beraat ile sonuçlanıp kesinleşen davalar ile “Memuriyet Görevini İhmal” suçundan davacı hakkında zaman aşımı süresinin dolduğu kabul edilerek kamu davasının düşmesine ilişkin karar dikkate alındığında davacının durumunun 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 94/b. maddesi ile Astsubay Sicil Yönetmeliği’nin 60. maddesinin (a), (b) ve (e) fıkraları uyarınca disiplinsizlik nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetleri’nden re’sen ayrılmasını gerektirecek ağırlıkta bulunmadığı sonucuna varıldığından bu yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu itibarla, yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulü ile davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulü ile davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … -TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 14/03/2023 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY:
Davacının temyiz isteminin reddi ile yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulüne, davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanması gerektiği görüşüyle karara katılmıyorum.