Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2021/2404 E.  ,  2023/1325 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2404
Karar No : 2023/1325

DAVACI : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Müdürlüğü
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN KONUSU : Vakıflar Genel Müdürlüğünün “Vakıf Konutu Kira Bedeli” konulu, … tarih ve … sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar’ın 19. maddesinin birinci fıkrasının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Normlar hiyerarşisi bakımından en alt sırada olan bir düzenleme ile emredici hükümlere aykırı ve kurum personelini mağdur edecek bir şekilde kira artışı öngörülmesinin hukuka aykırı olduğu, dava konusu düzenleme ile belirlenen kira artış miktarlarının, konutların kiralanmasına ilişkin genel hükümlerin düzenlendiği 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 344. maddesine aykırı olamayacağı, bu konuda tarafların anlaşma yapabilecekleri ancak bu anlaşmanın dahi bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksinin on iki aylık ortalamasını geçmemek koşuluyla geçerli olacağının belirtildiği, dava konusu düzenlemede ise, bu oranlar dikkate alınmadan tamamen keyfi bir şekilde değişiklik yapıldığı, dava konusu işlem ile hukuka aykırı düzenlemenin uygulanmasına başlanıldığı, söz konusu düzenleme ve işlemin uygulanması halinde lojman kira bedellerinde en az %25 olmak üzere artırım uygulanacağı ve kamu görevlilerinin zarara uğrayacağı, kamu görevlisinin maaşına yapılan zammın çok üzerinde yapılan kira bedeli artışının hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğu, davalı idare tarafından yürürlüğe konulan “Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar” ile fahiş oranlar belirlenerek kira artışı yapılmasının hukuki dayanağının bulunmadığı ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :Usule ilişkin olarak; davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği, iptali istenilen düzenlemeden 26/10/2020 tarihi itibarıyla haberdar olunduğu dikkate alındığında davada süre aşımı bulunduğu;
Esasa ilişkin olarak; davalı idarenin 2946 sayılı Kanun’un 2. maddesi kapsamında yer almadığından Vakıf konutlarının “kamu konutu” olarak nitelendirilemeyeceği, 6760 sayılı Vakıflar Umum Müdürlüğü Vazife ve Teşkilatı Hakkında Kanun’un 16. maddesi gereğince, davalı idarenin merkez ve taşra teşkilatında mülkiyeti veya idaresi Genel Müdürlüğe ait mesken vasfını haiz ya da fiilen mesken olarak kullanılan gayrimenkullerden bir kısmının Cumhurbaşkanlığının tensibiyle vakıf konutu statüsüne alınarak Genel Müdürlük personelinin ikametine tahsis edildiği, buna ilişkin bir düzenlemenin mevcut olmaması sebebiyle anılan Kanun hükmünün son fıkrası gereğince “Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar”ın düzenlendiği, söz konusu “Usul ve Esaslar”ın 2946 sayılı Kanun ve Kamu Konutları Yönetmeliği’ne dayanılarak değil 6760 sayılı Kanun’un 16. maddesine dayanılarak hazırlandığı ve yürürlüğe konulduğu, Vakıf konutlarının, vakıf konutu statüsünden çıkarılarak serbest kirada da değerlendirilebileceği, bu konutların kurum personeline tahsisinin zorunlu olmadığı, Sayıştay Başkanlığının 2019 Yılı Denetim Raporunda da bu yönde tespitlerde bulunulduğu, dava konusu düzenleme ile fahiş kira artışı yapılmadığı; kaldı ki, kamu konutlarının kiralarının belirlenmesine ilişkin 294 sıra nolu Milli Emlak Genel Tebliği’nde de kurumların konutların nitelik ve özelliklerini de dikkate alarak gerektiğinde daha yüksek kira bedeli belirleyebileceklerinin düzenlendiği, 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 693. maddesinde Genel Müdürlüğün kamusal görevlerinin sayıldığı, aynı Kararname’nin 696. maddesinde ise gelirlerinin belirlendiği, belirlenen kira oranlarına karşı personelin herhangi bir itirazının olmadığı ve bu konuda dava açılmadığı, dava konusu düzenleme gereğince 2021 yılında Borçlar Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılacak artış oranının dava konusu 04/02/2021 tarihli işlem ile 2021 yılında vakıf konutu kiralarında uygulanmadığı, söz konusu işlemin iptali halinde işlemde belirtilen kira artışının da uygulanır hale geleceği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, Vakıflar Genel Müdürlüğünün “Vakıf Konutu Kira Bedeli” konulu, … tarih ve … sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar’ın 19. maddesinin birinci fıkrasının iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Davalı idarenin usule ilişkin itirazları yerinde görülmemiştir.
6760 sayılı Vakıflar Umum Müdürlüğü Vazife ve Teşkilatı Hakkında Kanun’un 16. maddesinde, merkez ve vilayetlerde bulunan vakfa ait mesken vasfını haiz gayrimenkullerden bir kısmının Cumhurbaşkanlığının tensibiyle idare memurlarının ikametlerine tahsis edilebileceği ve bu tahsislerin kimlere ve ne suretle yapılacağının bir talimatname ile tayin edileceği öngörülmüştür.
Dosyanın incelenmesinden; anılan maddenin “merkez ve vilayetlerde bulunan vakfa ait mesken vasfını haiz gayrimenkullerden bir kısmının Cumhurbaşkanlığının tensibiyle idare memurlarının ikametlerine tahsis edilebileceği” hükmü uyarınca, Genel Müdürlüğün Merkez ve Taşra Teşkilatında mülkiyeti veya idaresi Genel Müdürlüğe ait mesken vasfını haiz yada fiilen mesken olarak kullanılan, kullanılması öngörülen gayrimenkullerden bir kısmının Cumhurbaşkanlığı tensibiyle vakıf konutu statüsüne alınarak personelin ikametine tahsis edildiği, 2021 yılına kadar söz konusu vakıf konutları hakkında Kamu Konutları Kanunu ve Kamu Konutları Yönetmeliği uygulanarak, aylık kira bedellerinin de Milli Emlak Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslara göre belirlendiği anlaşılmıştır.
Yukarıda sözü edilen gayrimenkullerin personele tahsis edilmesine ilişkin olarak Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait herhangi bir düzenleme bulunmadığı göz önüne alınarak, yukarıda anılan Kanun’un 16. maddesine dayanılarak, “Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar” hazırlananmış ve 26/10/2020 tarihinde Vakıflar Meclisince uygun bulunarak yürürlüğe konulmuştur.
“Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar”ın iptali istenilen 19.maddesinin birinci fıkrasında; konutlarının aylık kira bedellerinin, Usul ve Esasların Vakıflar Meclisince kabulüne karar verildiği yılı takip eden yılın Ocak ayının 15’inden itibaren geçerli olmak üzere, halen görev tahsisli konutlarda oturanlar ile sıra tahsisli konutlarda oturanlardan 10 yıla kadar olanların mevcut kira bedellerine %25, toplam oturma süresi 10 yılı geçenlerin kira bedellerine %50, 20 yılı geçenlerin kira bedellerine %75, 30 yılı geçenlerin kira bedellerine ise %100 artış yapılarak belirleneceği kurala bağlanmıştır.
“Vakıf Konutu Kira Bedeli” konulu, … tarih ve … sayılı işlem ile de, anılan Usul ve Esaslar’ın 19. maddesi gereğince, Genel Müdürlüğe ait vakıf konutlarında oturma sürelerine göre mevcut kira bedellerine yapılacak aylık kira artış oranlarının uygulanacağı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu çerçevesinde yapılacak (TÜFE) kira artış oranının ise 15/01/2021-15/01/2022 tarihleri arasında uygulanmayacağı duyurulmuştur.
2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu’nun 2. maddesinde, Kanun’un kapsamı belirlenmiş olup, özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan kamu kurum ve kuruluşlar da kapsama dahil edilmiştir. Bu bağlamda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kurulan bir kamu kurumu niteliğinde olan Vakıflar Genel Müdürlüğü hakkında 2946 sayılı Kanun ve Kamu Konutları Yönetmeliği hükümlerinin uygulanması ve dava konusu düzenlemenin hukuki denetiminin de anılan Kanun ve Yönetmelik hükümleri dikkate alınarak yapılması gerekmektedir.
Kamu Konutları Yönetmeliği’nin 23. maddesinde, kamu konutlarının aylık kira bedelinin, o yıl için belirlenen aylık kira birim bedelinin, konutun brüt inşaat alanı ile çarpılması suretiyle, ilgili kurum ve kuruluşça tespit edileceği, brüt inşaat alanının yüzyirmi metrekareden fazlasının dikkate alınmayacağı kurala bağlanmış olup, anılan Yönetmeliğe dayanılarak aylık kira bedellerine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla her yıl için ayrı ayrı yürürlüğe konulan Milli Emlak Genel Tebliğleri ile yürürlüğe girdiği yıl uygulanmak üzere konutların metre karesi için birim fiyat üzerinden kira bedeli belirlenmektedir.
Dava konusu düzenleme ile, davalı idareye ait görev ve sıra tahsisli kamu konutlarında Kamu Konutları Kanunu ve Yönetmeliğinde öngörülmeyen bir şekilde, oturma süreleri esas alınarak kademeli bir şekilde yüksek oranda kira artışı belirlenmiştir.
Diğer yandan; Milli Emlak Genel Tebliğinde yer alan, kurumların konutların nitelik ve özellikleri de dikkate alınarak gerektiğinde daha yüksek kira bedelleri belirleyebileceği yolundaki düzenlemenin amacına uygun olmayacak şekilde, kamu konutunun nitelik ve özelliği değil, sadece kamu konutunda oturulan sürenin dikkate alınarak kira artış oranının belirlenmiş olması nedeniyle, dava konusu düzenleme bu yönüyle de hukuka aykırı bulunmaktadır.
Vakıflar Genel Müdürlüğü bünyesindeki taşınmazların tamamının kendi mülkiyetinde olmayıp bir kısmında sadece yönetim yetkisinin bulunduğu dikkate alındığında; söz konusu taşınmazları daha fazla gelir getirecek şekilde özel hukuk kira sözleşmelerinde de değerlendirebileceği hususu tartışmasız olmakla birlikte, bu tasarrufun kamu konutu olarak tahsis edilmeyen taşınmazlar için geçerli olacağı açıktır.
Bu duruma göre; Kamu Konutları Kanunu ve Kamu Konutları Yönetmeliği hükümlerini uygulamakla yükümlü ve anılan hükümler çerçevesinde düzenleme yapma yetkisi bulunan davalı idare tarafından yürürlüğe konulan, kurum personeline kamu konutu olarak tahsis edilen vakıf konutlarının oturma süreleri dikkate alınarak kademeli bir şekilde kira artışı öngören dava konusu düzenlemede, üst hukuk normlarına ve hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu durumda, anılan düzenlemenin uygulanmasına ilişkin olarak tesis edilen işlemde de hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar’ın 19. maddesinin birinci fıkrasının ve bu düzenlemeye dayanılarak tesis edilen Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün “Vakıf Konutu Kira Bedeli” konulu, … tarih ve … sayılı işleminin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait vakıf konutları ile ilgili hususlarda 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu ve Kamu Konutları Yönetmeliği hükümlerinin uygulandığı, Vakfa ait mesken vasfını haiz gayrimenkullerin diğer kamu kurum ve kuruluşlarının lojmanlarında olduğu gibi bütçe imkanlarıyla alınmayan, yaptırılmayan veya davalı idareye tahsis edilmiş olmayan vakıf taşınmazları olduğu, 6760 sayılı Kanun’un 16. maddesinde personelin ikametlerine tahsis edilen vakıf konutlarının tahsislerinin kimlere ve ne suretle yapılacağının bir talimatname ile tayin edilebileceğinin düzenlendiği, ancak vakıf konutlarıyla ilgili olarak idarelerine ait herhangi bir düzenleme bulunmadığından Genel Müdürlüğe ait bir düzenlemeye ihtiyaç duyulduğu gerekçesiyle, Vakıf konutları ile ilgili olarak bir Usul ve Esas taslağı hazırlanması 08/07/2020 tarihli Olur ile uygun görülmüştür.
Bunun üzerine hazırlanan “Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar” taslağı 26/10/2020 tarihinde Vakıflar Meclisince uygun bulunmuştur.
Söz konusu Usul ve Esaslar, 11/12/2020 tarihli yazı ekinde ilgili birimlere gönderilerek tüm personele imza karşılığı duyurulması istenilmiştir.
Davalı idare tarafından, “Vakıf Konutu Kira Bedeli” konulu, … tarih ve … sayılı işlem ile; Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar’ın 19.maddesi gereğince Genel Müdürlüğe ait vakıf konutlarında oturma sürelerine göre mevcut kira bedellerine yapılacak aylık kira artış oranlarının uygulanacağı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu çerçevesinde yapılacak (TÜFE) kira artış oranının ise 15/01/2021-15/01/2022 tarihleri arasında uygulanmayacağının bildirilmesi üzerine; davacı Sendika tarafından, söz konusu işlem ile bu işlemin dayanağı olan “Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar”ın 19. maddesinin birinci fıkrasının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT :
15/07/2018 tarih ve 30479 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 692. maddesinde, “(1) Bu Bölümde kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere kamu tüzel kişiliğini haiz, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı ve özel bütçeli Vakıflar Genel Müdürlüğü kurulmuştur.
(2) Vakıflar Genel Müdürlüğü, merkez ve taşra teşkilâtından oluşur.
(3) Genel Müdürlüğün merkezi Ankara’dadır.” düzenlemesi yer almıştır.
2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde,
“Bu Kanun;
a) Genel bütçeye giren daireler, katma bütçeli kurumlar, il özel idareleri, belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar,
b) İktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları, sermayesinin tamamı bu kamu teşebbüslerine ait müesseseler, sermayesinin yüzde ellisinden fazlası iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşlarına ait olan bağlı ortaklıklar,
c) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları hariç olmak üzere, özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan bankalar ile kamu kurum ve kuruluşları,
d) Kanunlarla kurulan fonlar, kefalet sandıkları, beden terbiyesi bölge müdürlükleri,
Tarafından yurt içinde ve yurt dışında inşa ettirme, satın alma, kiralama suretiyle temin olunan ve bu kurum ve kuruluşlar personelinin yararlanması için ayrılan kamu konutlarını kapsar. Ancak kiralama zaruri hallerde ve kısıtlı olarak yapılabilir. Bunun uygulaması yönetmelikte belirtilir.” hükmüne yer verilmiştir.
2946 sayılı Kanun ile verilen yetki uyarınca, 16/07/1984 tarih ve 84/8345 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile hazırlanan ve 23/09/1984 tarih ve 18524 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan Kamu Konutları Yönetmeliği’nin 21. maddesinde, Kamu konutlarının, tiplerine göre aylık kira bedellerinin hesaplanmasına esas olacak aylık kira ve yakıt birim bedelleri, sosyal yardım amacı da gözönünde bulundurularak, Maliye ve Gümrük Bakanlığının koordinatörlüğünde, Milli Savunma, İçişleri, Dışişleri, Bayındırlık ve İskan, Sanayi ve Ticaret ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıkları temsilcilerinden teşekkül eden komisyon tarafından her takvim yılının başlangıcından en az üç ay önceden belirleneceği, Başbakanın onayı ile yılbaşından itibaren uygulanmak üzere Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulacağI; 23. maddesinde ise, Konutların aylık kira bedelinin, o yıl için belirlenen aylık kira birim bedelinin, konutun brüt inşaat alanı ile çarpılması suretiyle, ilgili kurum ve kuruluşça tespit edileceği, brüt inşaat alanının yüzyirmi metrekareden fazlasının dikkate alınmayacağı, kurala bağlanmıştır.
Anılan Yönetmelik ile verilen yetkiye istinaden 26/05/2005 tarih ve 25826 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan 294 sıra nolu Milli Emlak Genel Tebliği ile kamu konutlarının kira ve yakıt bedelleri ile işletme, bakım ve onarımına ilişkin esaslar belirlenmiş olup, “1.3.Kurum ve Kuruluşların Bedel Artırma Yetkisi” başlıklı maddesinde, yürürlükteki Milli Emlak Genel Tebliğinde belirtilen şekilde hesaplanan kira bedellerinin asgari olduğu, kurumların konutların nitelik ve özelliklerini de dikkate alarak gerektiğinde daha yüksek kira bedeli belirleyebileceği düzenlenmiş; her yıl için ayrı ayrı yürürlüğe konulan Milli Emlak Genel Tebliğleri ile o yıl için aylık kira bedellerine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş olup, 2021 yılı aylık kira bedellerinin tespitine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla 06/01/2021 tarih ve 31356 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 15/01/2021 tarihinden itibaren yürürlüğe konulan 402 sıra nolu Milli Emlak Genel Tebliği’nin “Kira bedelleri” başlıklı 3. maddesinde, yurt içinde bulunan konutlarda her bir metre kare için, kalorifersiz konutlarda 4,80-TL, kaloriferli konutlarda 6,30-TL aylık kira bedeli tespit edilmiştir.
6760 sayılı Vakıflar Umum Müdürlüğü Vazife ve Teşkilatı Hakkında Kanun’un 16. maddesinde, “Merkez ve vilayetlerde bulunan vakfa ait mesken vasfını haiz gayrimenkullerden bir kısmı Cumhurbaşkanlığının tensibiyle idare memurlarının ikametlerine tahsis edilebilir.
4626 sayılı kanunun 5. maddesinin 2. ve 3. fıkraları ile 6126 sayılı Kanun hükümleri bu gayrimenkuller hakkında da tatbik olunur.
Bu tahsislerin kimlere ve ne suretle yapılacağı bir talimatname ile tayin edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanun maddesi ile verilen yetki uyarınca Vakıflar Meclisinin 26/10/2020 tarihli kararıyla kabul edilerek yürürlüğe konulan Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar’ın “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, “Bu Usul ve Esasların amacı, Vakıflar Genel Müdürlüğünün Merkez ve Taşra Teşkilatında mülkiyeti veya idaresi Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait mesken vasfını haiz ya da fiilen mesken olarak kullanılan, kullanılması öngörülen gayrimenkullerden bir kısmının Genel Müdürlük personelinin ikametine tahsis şekli, oturma süresi, kira, bakım, onarım ve yönetimine ait usul, esas ve şartlar ile uygulamaya dair diğer hususları tespit etmektir.”; 2. maddesinde, “Genel Müdürlük Merkez ve Taşra Teşkilatı kadrosunda çalışan tüm personelin yararlanması için mevcut bulunan, inşa ettirme, satın alma suretiyle edinilen mülkiyeti veya idaresi Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait mesken vasfını haiz ya da fiilen mesken olarak kullanılan, kullanılması öngörülen gayrimenkullerden bir kısmının Cumhurbaşkanlığının tensibiyle Genel Müdürlük personelinin ikametine tahsisine karar verilen konutları kapsar.” düzenlemelerine yer verilmiş; “Vakıf Konutlarının Aylık Kira Bedellerinin Tespiti, Bakım, Onarım ve Diğer Giderlerin Karşılanması” başlıklı 19. maddesinde, “Vakıf konutlarının aylık kira bedelleri bu Usul ve Esasların Vakıflar Meclisince kabulüne karar verildiği yılı takip eden yılın Ocak ayının 15 (on beş) inden itibaren geçerli olmak üzere; halen görev tahsisli konutlarda oturanlar ile sıra tahsisli konutlarda oturanlardan 10 (on) yıla kadar olanların mevcut kira bedellerine %25, toplam oturma süresi 10 (on) yılı geçenlerin kira bedellerine %50, 20 (yirmi) yılı geçenlerin kira bedellerine %75, 30 (otuz) yılı geçenlerin kira bedellerine %100 artış yapılarak belirlenecektir.
Daha önce tahsis edilmemiş ve yeni vakıf konutu olarak tahsis edilecek vakıf taşınmazlarının ilk kira bedelleri emsal vakıf konutlarının diliminde kalan bedeller üzerinden belirlenecektir.
Bu Usul ve Esasların Vakıflar Meclisince kabulüne karar verildiği yıldan sonraki yıllarda kira artış oranları, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri çerçevesinde belirlenerek alınacaktır.
Vakıf konutlarının kira artışları, her yıl Ocak ayının 15 (on beş) inden itibaren toplam oturma süreleri de dikkate alınarak belirlenecektir.
Vakıf konutlarının bakım, onarım ve diğer giderlerinde 294 Sıra Nolu Milli Emlak Genel Tebliği hükümleri uygulanacaktır.” düzenlemesi yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava, Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar’ın 19. maddesinin birinci fıkrasının iptali istemi yönünden incelendiğinde;
Kamu Konutları Kanunu’nun 2. maddesinde, Kanun’un kapsamının belirlendiği ve özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan kamu kurum ve kuruluşlarının da kapsama dahil edildiği dikkate alındığında, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kurulan bir kamu kurumu niteliğinde olan Vakıflar Genel Müdürlüğü hakkında 2946 sayılı Kanun ve Kamu Konutları Yönetmeliği hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
6760 sayılı Kanun’un 16. maddesinde, vakfa ait mesken vasfını haiz gayrimenkullerden bir kısmının Cumhurbaşkanlığının tensibiyle, kamu konutu olarak tahsis edilebileceğinin düzenlendiği ve davalı idare tarafından halihazırda Genel Müdürlük bünyesinde ve 24 ilde olmak üzere toplam 828 adet taşınmazın vakıf konutu statüsüne alınarak kurum personeline tahsis edildiği, 2021 yılına kadar söz konusu vakıf konutları hakkında Kamu Konutları Kanunu ve Kamu Konutları Yönetmeliği uygulanarak, aylık kira bedellerinin de Milli Emlak Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar dahilinde belirlendiği dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Davalı idare tarafından; Sayıştay Başkanlığının Vakıflar Genel Müdürlüğüne ilişkin 2019 yılı denetim raporunda yer verilen tavsiye üzerine, 6760 sayılı Kanun’un 16. maddesinde personelin ikametlerine tahsis edilen vakıf konutlarının tahsislerinin kimlere ve ne suretle yapılacağının bir talimatname ile tayin edilebileceğinin düzenlendiği, ancak vakıf konutlarıyla ilgili olarak idarelerine ait herhangi bir düzenleme bulunmadığı gerekçesiyle hazırlanan “Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar” 26/10/2020 tarihinde Vakıflar Meclisince uygun bulunarak yürürlüğe konulmuştur.
“Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar”ın iptali istenilen 19.maddesinin birinci fıkrasında; konutlarının aylık kira bedellerinin, Usul ve Esasların Vakıflar Meclisince kabulüne karar verildiği yılı takip eden yılın Ocak ayının 15’inden itibaren geçerli olmak üzere, halen görev tahsisli konutlarda oturanlar ile sıra tahsisli konutlarda oturanlardan 10 yıla kadar olanların mevcut kira bedellerine %25, toplam oturma süresi 10 yılı geçenlerin kira bedellerine %50, 20 yılı geçenlerin kira bedellerine %75, 30 yılı geçenlerin kira bedellerine ise %100 artış yapılarak belirleneceği kurala bağlanmıştır.
Yukarıda yer verildiği üzere; Vakıflar Genel Müdürlüğünün 2946 sayılı Kanun kapsamında olması sebebiyle, dava konusu düzenlemenin hukuki denetiminin anılan Kanun ve Kamu Konutları Yönetmeliği hükümleri dikkate alınarak yapılması gerekmektedir.
Kamu Konutları Yönetmeliği’nin 23. maddesinde, kamu konutlarının aylık kira bedelinin, o yıl için belirlenen aylık kira birim bedelinin, konutun brüt inşaat alanı ile çarpılması suretiyle, ilgili kurum ve kuruluşça tespit edileceği, brüt inşaat alanının yüzyirmi metrekareden fazlasının dikkate alınmayacağı kurala bağlanmış olup, anılan Yönetmeliğe dayanılarak aylık kira bedellerine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla her yıl için ayrı ayrı yürürlüğe konulan Milli Emlak Genel Tebliğleri ile yürürlüğe girdiği yıl uygulanmak üzere konutların metre karesi için birim fiyat üzerinden kira bedeli belirlenmektedir.
Dava konusu düzenleme ile davalı idareye ait görev ve sıra tahsisli kamu konutlarında oturma süreleri dikkate alınarak kademeli bir şekilde yüksek oranda kira artışı belirlenmiş olup, bu şekilde bir kira bedeli ve artışına ilişkin düzenlemeye Kamu Konutları Kanunu ve Yönetmeliğinde yer verilmemiştir. Her ne kadar, 294 sayılı Milli Emlak Genel Tebliğinde, yürürlükteki Milli Emlak Genel Tebliğinde belirtilen şekilde hesaplanan kira bedellerinin asgari olduğu, kurumların konutların nitelik ve özelliklerini de dikkate alarak gerektiğinde daha yüksek kira bedeli belirleyebileceği düzenlenmiş ise de, davalı idare tarafından belirlenen kira artış oranlarında, kamu konutunun nitelik ve özelliği değil, sadece kamu konutunda oturulan süre dikkate alınmış olup, dava konusu düzenleme bu yönüyle de Tebliğ’de yer alan düzenlemenin amacına uygun düşmemektedir.
Vakıflar Genel Müdürlüğünün yapısı, işleyişi, bünyesindeki taşınmazların tamamının kendi mülkiyetinde olmayıp bir kısmında sadece yönetim yetkisinin bulunduğu dikkate alındığında; söz konusu taşınmazları daha fazla gelir getirecek şekilde özel hukuk kira sözleşmelerinde de değerlendirebileceği hususu tartışmasız olmakla birlikte, bu tasarrufun kamu konutu olarak tahsis edilmeyen taşınmazlar için geçerli olup, kamu konutu olarak personelin ihtiyacına tahsis edilen taşınmazlar açısından ise, kamu konutlarına ilişkin düzenlemelerde yer alan usul ve esasların uygulanacağı açıktır.
Bu duruma göre; Kamu Konutları Kanunu ve Kamu Konutları Yönetmeliği hükümlerini uygulamakla yükümlü ve anılan hükümler çerçevesinde düzenleme yapma yetkisi bulunan davalı idare tarafından yürürlüğe konulan, kurum personeline kamu konutu olarak tahsis edilen vakıf konutlarının oturma süreleri dikkate alınarak kademeli bir şekilde kira artışı öngören dava konusu düzenlemede, normlar hiyerarşisi sıralaması ve uygulanması bakımından yukarıda anılan kanun ve yönetmelik hükümlerine aykırılık bulunması sebebiyle hukuka uygunluk görülmemiştir.
Dava, Vakıflar Genel Müdürlüğünün “Vakıf Konutu Kira Bedeli” konulu … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemi yönünden incelendiğinde;
Dava konusu Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar’ın 19. maddesinin birinci fıkrasının hukuka aykırılığının tespit edilmiş olması karşısında, anılan düzenlemenin uygulanmasına ilişkin olarak tesis edilen işlemde de hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Vakıf Konutlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar’ın 19. maddesinin birinci fıkrasının İPTALİNE,
2. Bu düzenlemeye dayanılarak tesis edilen Vakıflar Genel Müdürlüğünün “Vakıf Konutu Kira Bedeli” konulu, … tarih ve … sayılı işleminin İPTALİNE,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine; davalı idare tarafından yapılan …-TL yargılama giderinin davalı idare üzerinde bırakılmasına,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 27/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.