Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2021/2242 E.  ,  2023/718 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2242
Karar No : 2023/718

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sarıyer Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğünde mimar olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 94. maddesi gereğince “memuriyetten çekilme isteğinde bulunmuş sayılmasına” ilişkin Sarıyer Belediye Başkanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptaline ve yoksun kalınan mali, sosyal ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; uyuşmazlığın çözümünün, 01/04/2019 – 17/04/2019 tarihleri arasında kesintisiz olarak 13 gün işe gelmediği tartışmasız olan davacının, işe gitmeme sebebinin, kurumlarınca kabul edilebilir bir mazeret olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğinin saptanmasına bağlı olduğu, olayda; davacının 01/04/2019 – 17/04/2019 tarihleri arasında kesintisiz olarak 13 gün işe gelmediğinin taraflarca da kabul edildiği, ancak bu sürenin başlangıcında davacının amrine sözlü olarak “eşinin MS Hastası olduğunu ve geçirdiği ataktan dolayı bir süre işine gelemeyeceği” konusunda bilgi verdiği, göreve başladığı 18/04/2019 tarihinde ise görevde olmadığı günler için yıllık izin talebinde bulunduğu, bu talebinin davalı idarenin … tarih ve … sayılı işlemi ile “geriye dönük işlem tesis edilemeyeceği” sebebiyle kabul edilmeyerek amirine bilgi verilmesi durumunun ve eşinin hastalığına ilişkin her hangi bir inceleme araştırma yapılmaksızın, göreve gelmemesinin mazeretsiz işe gelmeme olarak değerlendirilmek suretiyle görevinden çekilmiş sayılmasına karar verildiğinin anlaşıldığı, bu durumda; davacının hem işe gitmediği dönemin başında amirine sözlü olarak bilgi vermesi, hem de eşinin geçirdiği MS hastalığı atağının, 94. maddede belirtilen anlamda kabul edilebilir bir mazeret olduğu, ayrıca yıllık izin talebinin geçmişe yönelik olarak kullandırılamayacağına ilişkin 657 sayılı Kanun’da herhangi bir düzenlemenin de yer almadığı hususları hep birlikte dikkate alındığında; 01/04/2019 – 17/04/2019 tarihleri arasında göreve gelmeyen davacının “kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevini terk ettiği” kabul edilerek görevinden çekilmiş sayılması yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, tazminat talebinin kabulü ile işlem dolayısıyla yoksun kalınan mali ve özlük haklarının davalı idarece davacıya iadesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; uyuşmazlıkta, davacının 01/04/2019 ile 12/04/2019 tarihleri arasında izinsiz ve mazeretsiz olarak göreve gelmediği hususunun davalı idarece her bir gün için ayrı ayrı düzenlenen tutanaklarla tespit edildiği, davacının da anılan tarihlerde izinsiz olarak göreve gitmediğini ve öncesinde kurumuna herhangi bir mazeret bildirmediğini beyan ettiği, her ne kadar idari başvuruları ve dava dilekçesinde “eşinin MS hastası olduğunu ve anılan tarihlerde yaşadığı atakları nedeniyle göreve gidemediğini” ileri sürmüş ise de; Dairece yapılan 17/06/2020 tarihli ara kararına cevaben taraflarca dosyaya sunulan bilgi ve belgelerden; davacının eşinin anılan tarihler arasında herhangi bir sağlık kuruluşunda tedavi görmediği, eşi hakkında bu tarihler arasında geçerli olacak şekilde düzenlenen bir sağlık raporu bulunmadığı, davacının da eşinin sağlık durumu ya da başka bir nedenle mazeret veya refakat izni kullanma talebiyle yapmış olduğu bir başvurusunun olmadığı, dava konusu işlemin tesis edildiği tarihten sonra geriye dönük senelik izin verilmesi (göreve gidemediği günlerin senelik haklarından düşülmesi) talebiyle başvuruda bulunmuş ise de, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda buna imkan tanıyan bir düzenlemenin yer almadığının görüldüğü, bu durumda, davalı idarede mimar olarak görev yapan davacının, 01/04/2019 ilâ 12/04/2019 tarihleri arasında mezuniyetsiz, mazeretsiz ve kesintisiz olarak 10 gün süreyle göreve gelmediği hususunun davalı idarece usulüne uygun şekilde düzenlenen tutanaklarla ortaya konulduğu, davacının göreve gelmesine veya izin talebinde bulunmasına mani olacak şekilde eşinin rahatsızlığı olduğuna, tedavi gördüğüne ve davacının hasta eşine refakat ettiğine dair hukuken kabul edilebilir nitelikte somut herhangi bir belge sunulamadığı anlaşıldığından, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 94. maddesi gereğince 12/04/2019 tarihi itibarıyla “memuriyetten çekilme isteğinde bulunmuş sayılması” yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık, aksi yönde verilen Mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varıldığı, öte yandan, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, davacı tarafından işlem nedeniyle uğranıldığı iddia olunan mali, sosyal ve özlük haklarının iadesi talebinin de yerinde görülmediği gerekçesiyle istinaf talebinin kabulüne, dava konusu işlemin iptali ve tazminat talebinin kabulü ile işlem nedeniyle yoksun kalınan mali ve özlük haklarının iadesi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, eşinin yıllardır MS hastası olduğu, bir atak anında eşine refakat etmesi nedeniyle işe gidemediği, eşinin hastalığını çalışma arkadaşlarının bildiği, eşinin tekrar bir atak geçirdiğini ve ona refakat ettiğini çalışma arkadaşlarına ve amirine şifahi olarak haber verdiği, eşini bırakabildiği anda da iş yerine gittiği ve mazeretini bildirerek izin talep ettiği, atak sırasında tedavisinin evde sürdürülmesinin uygun olacağının tavsiye edildiği, eşine evde refakat etmek zorunluluğunda kaldığı, devam eden bir MS hastasının hastaneden rapor alınmasının makul olmadığı, dosyadaki raporların hastalığı belgelendirir nitelikte olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ: …
DÜŞÜNCESİ:Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Sarıyer Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğünde mimar olarak görev yapan davacının, 01/04/2019 – 17/04/2019 tarihleri arasında kesintisiz ve mazeretsiz olarak işe gelmediğine ilişkin tutanak düzenlendiği, bunun üzerine Sarıyer Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğünün 15/04/2019 ve 18/04/2019 tarihli talep yazılarıyla birlikte İnsan Kaynakları Müdürlüğüne gönderildiği, söz konusu talep yazıları uyarınca Sarıyer Belediye Başkanlığı İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı kararı ve Belediye Başkanı onayıyla davacının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 94. maddesi gereği “memuriyetten çekilmiş sayılmasına” karar verilmesi üzerine anılan işlemin iptali ile yoksun kalınan parasal, sosyal ve özlük hakların iadesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasında, “Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir. Mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun yukarıda aktarılan 94. maddesinde, bir Devlet memurunun görevini terk etmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde çekilme isteğinde bulunmuş sayılacağı düzenlenmiş; ayrıca, memurun çekilme isteminde bulunmuş sayılması için memurun görevini terk etmesinin “izinsiz” ve “mazeretsiz” olması aranmıştır.
Bir Devlet memurunun kamu görevi ile ilişiğinin kesilmesine yolaçan, bu nedenle memurlar açısından çok önemli sonuçlar doğuran “müstafi sayılma” işleminin hukuka uygun kabul edilebilmesi için, şüphesiz bu işlemin 657 sayılı Kanun’un 94. maddesinde öngörülen koşullara tamamen uygun şekilde tesis edilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda ilgilisi hakkında doğuracağı hukuki sonuçların ağırlığı nedeniyle 657 sayılı Kanun’da sayılan koşulların dar yorumlanması ve müstafi sayılma işleminin tesis edilebilmesi için “memurun en az 10 gün kesintisiz şekilde göreve devam etmediği, bu 10 günün hangi günler olduğu, memurun göreve devam etmeme hususunda bir izninin ya da kurumunca kabul edilebilecek mazeretinin bulunmadığı” hususlarının kamu idarelerince hiç bir şüpheye yer vermeyecek bir açıklıkla, somut delillere dayalı olarak ortaya konulabilmesi zorunludur.
Dava konusu olayda; davacının 01/04/2019 – 17/04/2019 tarihleri arasında kesintisiz olarak 13 gün işe gelmediği, ancak bu sürenin başlangıcında davacının amrine sözlü olarak “eşinin MS Hastası olduğunu ve geçirdiği ataktan dolayı bir süre işine gelemeyeceği” konusunda bilgi verdiği, göreve başladığı 18/04/2019 tarihinde ise görevde olmadığı günler için yıllık izin talebinde bulunduğu, bu talebinin davalı idarenin … tarih ve … sayılı işlemi ile “geriye dönük işlem tesis edilemeyeceği” sebebiyle kabul edilmeyerek amirine bilgi verilmesi durumunun ve eşinin hastalığına ilişkin her hangi bir inceleme araştırma yapılmaksızın, göreve gelmemesinin mazeretsiz işe gelmeme olarak değerlendirilmek suretiyle görevinden çekilmiş sayıldığı anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte dava dosyasındaki bilgi ve belgeler incelendiğinde; davacının eşinin yıllardır MS hastası olduğu, bu hususa ilişkin tetkikler ve raporlar bulunduğu, davacının ücretsiz izine ayrıldığı görülmektedir.
Bu durumda, dosyada bulunan tedavi kayıtlarına göre davacının eşinin, birçok kere bu rahatsızlığı dolayısıyla sağlık kuruluşlarına başvurduğu ve tedavi uygulandığı, davacının göreve gitmediği 01/04/2019 – 17/04/2019 tarihleri öncesinde yine atak geçirdiği, davacının hem işe gitmediği dönemin başında amirine sözlü olarak bilgi verdiği, hem de eşinin geçirdiği MS hastalığı atağının, 94. maddede belirtilen anlamda kabul edilebilir bir mazeret olduğu dikkate alındığında; 01/04/2019 – 17/04/2019 tarihleri arasında göreve gelmeyen davacının “kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevini terk ettiği” kabul edilerek görevinden çekilmiş sayılması yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali ve tazminat talebinin kabulü ile işlem dolayısıyla yoksun kalınan mali ve özlük haklarının davalı idarece davacıya iadesi yönündeki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının kaldırılması, davanın reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali, tazminat talebinin kabulü ile işlem dolayısıyla yoksun kalınan mali ve özlük haklarının davalı idarece davacıya iadesine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, kesin olarak 20/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.