Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2021/1627 E. , 2023/96 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1627
Karar No : 2023/96
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Valiliği
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Kütahya ili, Simav ilçesi, … köyü … Camii’nde imam hatip olarak görev yapan davacının, hakkında başlatılan disiplin soruşturması neticesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinin birici fıkrasının (C) bendinin (a) ve (b) alt bendileri uyarınca aylıktan kesme cezasıyla cezalandırılması gerekirken 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca tekerrür hükmü uygulanarak iki yıl süreyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Kütahya Valiliği İl İdare Kurulu kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… kararda; davacının sübuta eren fiilleri nedeniyle uygulanacak disiplin cezası, “aylıktan kesme” olmasına rağmen, tekerrür nedeniyle bir derece ağır olan kademe ilerlemesinin durdurulması cezası uyguladığı, ancak, alt sınırdan uzaklaşılarak verilen kademe ilerlemesinin durdurulması disiplin cezalarında fiilin ağırlık derecesine göre 1 ile 3 yıl arasında ilgili memurun kademe ilerlemesi durdurulacağı; dolayısıyla tekerrür hükümleri uygulanarak bir derece ağır ceza uygulanan hallerde, bir de cezanın artırımlı uygulanmasının mümkün olmadığı; bu durumda, sübuta eren fiilleri nedeniyle daha önce aynı fiili işlediğinden hakkında tekerrür hükümleri uygulanacak davacıya, aylıktan kesme cezasının bir ağırı olan kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının alt sınırdan 1 yıl olarak uygulanması gerekirken, tekerrürden dolayı artırımlı olarak 2 yıl kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 657 sayılı Kanun’da tekerrür halinde bir derece ağır disiplin cezasının verileceğinin düzenlendiği, ancak alt sınıra ilişkin bir hususa yer verilmediği, idarenin verilecek cezada takdir yetkisinin bulunduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun disiplin cezalarında tekerrür haline ilişkin düzenlemenin yapıldığı ikinci fıkrasında, “Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin cezaların özlük dosyasından silinmesine ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır…” hükmüne yer verildiği, ancak cezanın alt ve üst sınırına ilişkin bir belirleme yapılmadığı, disiplin cezalarının kendi içinde derecelere ayrıldığı, dolayısıyla tekerrür uygulanacak cezaya için fiilin ağırlığını değerlendirerek karar alma konusunda idarenin takdir yetkisinin bulunduğu, İdare Mahkemesince işin esasına girilerek karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Danıştay Başkanlık Kurulu’nun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı “Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı” üzerine Dairemize devredilen dosya incelenerek işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Kütahya ili, Simav ilçesi, … köyü … Camii’nde imam hatip olarak görev yapan davacının, hakkında başlatılan disiplin soruşturması neticesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinin birici fıkrasının (C) bendinin (a) ve (b) alt bendileri uyarınca aylıktan kesme cezasıyla cezalandırılması gerekirken 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca tekerrür hükmü uygulanarak iki yıl süreyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Kütahya Valiliği İl İdare Kurulu kararının iptali istenilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun, 125. maddesinin (C) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde, “a) Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev
mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor kullanmak,” ve “b) Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek,” fiili kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmış, 2. fıkrasında ise; “Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin cezaların özlük dosyasından silinmesine ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır. Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında bir derece ağır ceza verilir.” hükmü öngörülmüştür.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
657 sayılı Kanun’da belirlenen disiplin cezaları, hem çalışma düzeninin ve sunulan kamu hizmetlerinin gerektiği gibi ifasını sağlanması, hem de 657 sayılı Kanun’da düzenlenen ve idarelerce belirlenen usul ve esaslara uyulmadığı durumlarda hizmetin gereklerine aykırı fiilleri cezalandırmak amacıyla getirilen idari yaptırımlardır.
Kamu görevlilerinin disipline aykırı davranışlarda bulunmalarını önlemek amacıyla 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinin ikinci fıkrasında tekerrür kurumuna yer verilerek disiplin cezası verilmesine sebep olan fiilin özlük dosyasından silmesine ilişkin süre içerisinde tekrarlanması durumunda daha önce verilmiş disiplin cezasının bir derece ağırının uygulanmasının değerlendirilmesi yolu açılmıştır.
Danıştay’ın yerleşik içtihatlarında kabul edildiği üzere disiplin cezaları kendi içerisinde derecelere ayrılmakta ve disiplin düzenine aykırılığın ağırlığına göre disiplin cezaları da ağırlaşmaktadır. Aynı veya benzer fiillerin tekrar işlenmesi durumunda ise verilecek ceza tekerrür hükümleri uyarınca artırılmaktadır.
Tekerrür hükmü uygulanarak verilecek ceza belirlenirken önceki verilen disiplin cezası ve bu cezaya esas alınan fiil temel alınmaktadır. Ancak tekerrür sonucu uygulanacak cezanın ağırlığına ilişkin olarak bir düzenleme bulunmamaktadır. Bir başka deyişle aylıktan kesme cezasının gerektiren aynı fiilin ikinci ya da benzer bir fiilin üçüncü kez tekrarında, bir derece ağır ceza olan kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının uygulanacağı tabidir. Ancak kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının alt ve üst sınırı arasında fiilin işlenişine ve ağırlığına bakarak belirleme yapma konusunda idarenin takdir yetkisinin bulunduğunu da kabul etmek gerekmektedir.
Bu durumda, tekerrür hükmü uygulanmak suretiyle verilen kademe ilerlemesinin durdurulması disiplin cezasının esasının incelenerek bir karar verilmesi gerekirken, alt sınırdan 1 yıl olarak uygulanmak yerine tekerrürden dolayı artırımlı olarak 2 yıl kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 01/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.