Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2021/1596 E. , 2023/145 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1596
Karar No : 2023/145
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … ‘u temsilen … Sendikası
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) :… Bakanlığı
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Davacının, Burdur İli, Çavdır Adliyesi’nde Zabıt Katibi olarak görev yapmakta iken, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (l) alt bendi uyarınca iki yıl süreyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Burdur Adli Yargı İlk Derece Adalet Komisyonu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; davacı hakkında; Burdur İli, Çavdır Adliyesi’nde Zabıt Katibi olarak görev yaptığı sırada mahkeme hakimine “hangi deli bugün bu kadar tensip duruşması verdi” demek suretiyle amirine karşı hakaret etmek fiilini işlediği iddiasını araştırmak üzere başlatılan soruşturma neticesinde; davacının fiili işlediğine karar verildiği ve fiilin karşılığının kademe ilerlemesinin durdurulması olduğu gerekçesiyle 2 yıl kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılması üzerine anılan işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı; bakılan davada, dava dosyasındaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, dava konusu 2 yıl kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına dayanak teşkil eden fiilin sübut bulduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu disiplin cezasının dayanağı eylemin gerçeğe aykırı olduğu, amirine hakaret kastının bulunmadığı, hakkında tutulan tutanakların usule ve hukuka aykırı olduğu, İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Kararın hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı kararı uyarınca Dairemize devredilen dosyada, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Burdur İli, Çavdır Adliyesi’nde Zabıt Katibi olarak görev yapan davacının, “hangi deli bugüne bu kadar tensip duruşması verdi” demek suretiyle amirine karşı hakaret ettiğinden bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (l) alt bendi uyarınca iki yıl kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Burdur Adli Yargı İlk Derece Adalet Komisyonu Başkanlığı’nın…tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun, 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (l) alt bendinde, “Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek,” fiili, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.
Aynı Kanun’un 131. maddesinde, “Aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması disiplin kovuşturmasını geciktiremez. Memurun ceza kanununa göre mahkum olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamaz.” hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
657 sayılı Kanun’un yukarıda anılan hükmü bağlamında ceza mahkemesi kararlarının disiplin cezalarına etkisinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Disiplin cezasının sebebini oluşturan eylem ve davranışlar, aynı zamanda ceza kanununda da suç sayılabilir. Bu durumda, disiplin cezası yaptırımı ile birlikte ceza yaptırımı da uygulanabilir. Bu iki yaptırım türünün hukuki dayanağı, amaç ve sonuçları birbirlerinden farklıdır. Ceza yargılamasında suçun niteliği ve delillerin takdirinde uygulanan ilke ve kurallar ile disiplin hukuku açısından uygulanan ilke ve kurallar birbirinden farklı olduğundan, idarenin, kamu görevlisi hakkında disiplin cezası vermemesi, ceza mahkemelerince ceza verilmesine hukuki engel oluşturmayacağı gibi, aynı şekilde, ceza yargılaması sonucu beraat kararı verilmiş olmasının da, kuramsal olarak, disiplin cezası verilmesine engel teşkil etmeyeceği açıktır.
Ancak; ceza yargılaması neticesinde suçun unsurlarının oluşmadığı ya da suçun o kişi tarafından işlenmediği gerekçesiyle verilen beraat kararının, disiplin cezası bakımından da sadece aynı suç nev’i bakımından bağlayıcı olacağı; başka bir ifadeyle, ceza yargılamasının (beraat kararının) konusunu teşkil eden suç, disiplin hukuku yönünden de aynı suç kapsamında değerlendirilerek disiplin cezası verilemeyeceği kuşkusuzdur.
Ayrıca, ceza yargılaması neticesinde suçun unsurlarının oluşmadığı gerekçesiyle ya da delil yetersizliğinden dolayı beraat eden memurun eylem, tutum ve davranışlarının başka bir disiplin suçu kapsamına girmesi halinde, disiplin hukuku yönünden başka bir disiplin cezası ile cezalandırılmasına hukuki bir engel bulunmamaktadır.
Bir memura isnat olunan disiplin cezasına konu fiillerin, Türk Ceza Kanunu mucibince de cezalandırılmasının gerekli olması durumunda, disiplin cezası hakkında karar verilmesi için mevcut deliller yeterli görülmeyerek ceza mahkemesi kararına ihtiyaç duyulduğu kanaati hasıl olmuşsa, disiplin cezasına konu fiilin hukuki denetiminden önce ceza mahkemesi kararının kesinleşmesinin beklenmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlık konusu olayda; disiplin cezasına konu fiillerin aynı zamanda Türk Ceza Kanunu kapsamında da suç olması nedeniyle, davacının “hakaret” suçundan yargılandığı … Asliye Ceza Mahkemesince; suçun unsurlarının oluşmadığı gerekçesiyle verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı beraat kararının temyiz edilmeden 28/01/2016 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, davacının hem ceza davasına hem de disiplin soruşturmasına konu olan fiili nedeniyle hakkında dava konusu işlemin tesis edildiği görülmekte ise de, yapılan ceza yargılamasında hakaret suçundan beraat kararı verilmesi ve bu kararın kesinleşmesi karşısında, sübuta ermediği anlaşılan söz konusu fiil ile ilgili olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 02/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.