Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2020/948 E. , 2020/3588 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/948
Karar No : 2020/3588
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : Av. … – Av. ..
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Hava Kuvvetleri Komutanlığında, Terh. Lv. Uçk. Bkm. Kd. Çvş. olarak görev yapmakta iken, disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle … tarihli ve … sayılı işlem ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilen davacının, ayırma işleminin iptali ile tazminat istemiyle açtığı dava neticesinde ayırma işleminin iptaline ve tazminat talebinin kabulüne karar verildiği, davalı idarenin karar düzeltme kanun yoluna başvurması üzerine … Mahkemesi … Dairesi’nce … tarihli ve E:…, K:… sayılı karar ile … Mahkemesi …. Dairesi’nce verilen … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verildiğinden, hakkında dava konusu işlemin tesisine dayanak olduğu ileri sürülen ceza mahkemesi yargılamasından beraat ettiği, kararın temyiz edilmesi üzerine … Ceza Dairesi Başkanlığı’nın … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararıyla yerel mahkeme kararının onanarak kesinleştiğinden bahisle yargılamanın yenilenmesi suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırmaya ilişkin işlemin iptaline ve işlem nedeniyle mahrum kaldığı aylık ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararda; tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken, aynı mahkeme yahut başka bir mahkeme tarafından önceki ilamın hükmüne aykırı bir karar verilmiş bulunması kapsamında davacının yargılamanın yenilenmesi istemi kabul edilerek, dava konusu işleme dayanak teşkil eden soruşturma usul ve esasları ile delilerin değerlendirilmesi noktasında özel hayatın gizliğinin ihlal edildiği aşikar olan ve bunun ulusal ve uluslar arası hukuki metinlerle koruma altına alınan “özel hayatın gizliliği” ilkesini ihlal ettiği, kaldı ki sicil geçmişi hakkında olumsuz yönde -söz konusu savcılık soruşturması açılana kadar- herhangi bir menfi kayıt ve/veya not bulunmadığı, aksine takdirname ve yüksek sicil ortalamasına layık görüldüğü anlaşılarak davacının mesleğine bir yansımasının olmadığı, görevini aksattığı ve disiplinsizliği bulunduğu yönünde herhangi bir tespitin yapılmadığı, ayrıca ayırma sebebinin dayanağı hakkında yürütülen savcılık soruşturması sonrası hazırlanan iddianamenin kabul edilerek mahmesince yapılan yargılamasında davacı hakkında beraat kararı verildiği, karar gerekçesinin “yüklenen suçun davacı tarafından işlendiğinin sabit olmaması” olması nazara alındığında ayırma işlemine dayanak fiillerin somut olayda gerçekleşmediği anlaşılarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline ve işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı yoksun kalınan aylık ve özlük haklarının ödenmesi gereken tarihten itibaren faizi ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: Her ne kadar İdare Mahkemesince, tarafları,konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken, aynı mahkeme yahut başka bir mahkeme tarafından önceki ilamın hükmüne aykırı bir karar verilmiş bulunması kapsamında davacının yargılamanın yenilenmesi istemi kabul edilerek dava konusu işlemin iptaline ve tazminat talebinin kabulüne karar verilmiş ise de, davacının “askeri yasak bilgiyi temin etmek ve fuhuş” suçlarıyla ilgili olarak … Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılama neticesinde beraat etmiş olmasının 2577 sayılı Kanun’un 53. maddesinde belirtilen tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken başka bir mahkeme tarafından önceki ilamın hükmüne aykırı bir karar verilmiş bulunması kapsamında değerlendirilemeyeceği gibi somut olayda 2577 sayılı Kanun’un 53. maddesinde belirtilen diğer yargılamanın yenilenmesi nedenlerinin de mevcut olmadığının görülmesi karşısında davacı tarafın yargılamanın yenilenmesi talebinin yerinde olmadığı sonucuna varılmış olup, davacının yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, yargılamanın yenilenmesi talebinin kabul edilerek dava konusu işlemin iptali ile tazminat talebinin kabulü yolunda verilen idare mahkemesi kararında hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle, davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile istinafa konu mahkeme kararının kaldırılmasına, davacının yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işlemin tesisine dayanak olan ceza mahkemesi yargılamasından beraat ettiği, evrensel hukuk ilkesi olan suçsuzluk karinesinin ihlal edildiği, yargılamanın yenilenmesi şartları oluştuğundan bahisle hakkında tesis edilen ayırma işleminin iptali ile hukuka aykırı işlem nedeniyle yoksun kalınan aylık ve özlük haklarının ödenmesi gereken tarihten itibaren faizi ile ödenmesine karar verilmesi ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, yargılamanın yenilenmesi nedenlerinin 2577 sayılı Kanun’un 53. maddesinde yer aldığı, davacı tarafından belirtilen sebeplerin hiçbirisinin sayılan maddeler arasında yer almadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 46. maddesi hükmü uyarınca iptali istenilen ve yargılamanın yenilenmesine konu … Mahkemesi’nin … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararı, halkoylamasıyla kabul edilerek 27 Nisan 2017 tarihinde yürürlüğe giren 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla Anayasaya eklenen Geçici 21. maddenin (E) bendi hükmüyle askeri yargının kaldırılmış olması ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülmekte olan dosyalardan, kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştaya, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 ay içinde gönderileceği hükme bağlanmış olması ve anılan Anayasa değişikliği ile ortaya çıkan yeni hukuki duruma göre, Askeri Yüksek İdare Mahkemelerinin yürürlükten kaldırılarak, değişikliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülmekte olan dosyalardan kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştaya, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine gönderileceği düzenlemesi karşısında, söz konusu Anayasa değişikliğinin yürürlük tarihinden sonra idari yargı yerinde açılan ve yürürlükten kaldırılmadan önce Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevinde bulunan davalardan, kanun yolu incelemesi aşamasında olmayan ve 2575 sayılı Danıştay Kanunu hükümleri uyarınca ilk derece olarak doğrudan Danıştayın görevinde bulunmayan davaların görevli ve yetkili idare mahkemelerinde görülmesi gerektiğinden, … İdare Mahkemesi’nde görülmüş ve karara bağlanmış, 20/07/2016 tarihi öncesinde verilmiş ve kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümlere tabi bir karar olması nedeniyle, bu karara karşı yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine yapılan yargılama sonucunda verilen … İdare Mahkemesi’nin … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararının da ilk kararın verildiği tarihte yürürlükte olan kanun yollarına ilişkin hükümlere tabi olması gerektiği sonucuna varıldığından, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararı kaldırılarak, dosyadaki belgeler yeniden incelendikten sonra dosyanın tekemmül ettiği de görüldüğünden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Hava Kuvvetleri Komutanlığında, Terh. Lv. Uçk. Bkm. Kd. Çvş. olarak görev yapmakta iken, disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle … tarihli ve … sayılı işlem ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilen davacının, ayırma işleminin iptali ile tazminat istemiyle açtığı dava neticesinde ayırma işleminin iptaline ve tazminat talebinin kabulüne karar verildiği, davalı idarenin karar düzeltme kanun yoluna başvurması üzerine … Mahkemesi … Dairesi’nce … tarihli ve E:…, K:… sayılı karar ile … Mahkemesi … Dairesi’nce verilen … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verildiği, hakkında dava konusu işlemin tesisine dayanak olduğu ileri sürülen ceza mahkemesi yargılamasından beraat ettiği, kararın temyiz edilmesi üzerine … Ceza Dairesi Başkanlığı’nın … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararıyla yerel mahkeme kararının onanarak kesinleştiğinden bahisle yargılamanın yenilenmesi suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırmaya ilişkin işlemin iptaline ve işlem nedeniyle mahrum kaldığı aylık ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Yargılamanın Yenilenmesi” başlıklı 53. maddesinde; “1.Danıştay ile bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinden verilen kararlar hakkında, aşağıda yazılı sebepler dolayısıyla yargılamanın yenilenmesi istenebilir.
a) Zorlayıcı sebepler dolayısıyla veya lehine karar verilen tarafın eyleminden doğan bir sebeple elde edilemeyen bir belgenin kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması,
b) Karara esas olarak alınan belgenin, sahteliğine hükmedilmiş veya sahte olduğu mahkeme veya resmi bir makam huzurunda ikrar olunmuş veya sahtelik hakkındaki hüküm karardan evvel verilmiş olup da, yargılamanın yenilenmesini isteyen kimsenin karar zamanında bundan haberi bulunmamış olması,
c) Karara esas olarak alınan bir ilam hükmünün, kesinleşen bir mahkeme kararıyla bozularak ortadan kalkması,
d) Bilirkişinin kasıtla gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun mahkeme kararıyla belirlenmesi,
e) Lehine karar verilen tarafın, karara etkisi olan bir hile kullanmış olması,
f) Vekil veya kanuni temsilci olmayan kimseler ile davanın görülüp karara bağlanmış bulunması,
g) Çekinmeye mecbur olan başkan, üye veya hakimin katılmasıyla karar verilmiş olması,
h) Tarafları,konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken, aynı mahkeme yahut başka bir mahkeme tarafından önceki ilamın hükmüne aykırı bir karar verilmiş bulunması.
ı) Hükmün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlâli suretiyle verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması.
2. Yargılamanın yenilenmesi istekleri esas kararı vermiş olan mahkemece karara bağlanır.
3.Yargılamanın yenilenmesi süresi, (1) numaralı fıkranın (h) bendinde yazılı sebep için on yıl, (1) numaralı fıkranın (ı) bendinde yazılı sebep için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararının kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl ve diğer sebepler için altmış gündür. Bu süreler,dayanılan sebebin istemde bulunan yönünden gerçekleştiği tarihi izleyen günden başlatılarak hesaplanır.” hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu olayda, her ne kadar İdare Mahkemesi’nce, 2577 sayılı Kanun’un 53. maddesinin ”h” bendinde belirtilen tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken, aynı mahkeme yahut başka bir mahkeme tarafından önceki ilamın hükmüne aykırı bir karar verilmiş bulunması kapsamında davacının yargılamanın yenilenmesi istemi kabul edilerek dava konusu işlemin iptaline ve tazminat talebinin kabulüne karar verilmiş ise de, “askeri yasak bilgiyi temin etmek ve fuhuş” suçlarıyla ilgili olarak … Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılama sonucunda, davacı hakkında beraat kararının verilmiş olmasının, davacının Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin nedeni olan eylemlerle ilgili ya da bu işlemi doğrudan etkileyen bir karar olmadığı anlaşıldığından, davacı hakkında ceza mahkemesinde beraat kararı verilmesi 2577 sayılı Kanun’un 53. maddesinin ”h” bendi kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, davacının yargılamanın yenilenmesi talebinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davacının yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, yargılamanın yenilenmesi talebinin kabul edilerek dava konusu işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan parasal ve özlük hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesi talebinin kabulü yolunda verilen idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ve işlem nedeniyle yoksun kalınan parasal ve özlük hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesi talebinin kabulüne ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesi’nin … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 09/11/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
X)KARŞI OY :
Temyiz edilen karar ile ilgili dosyanın incelenmesinden, temyize konu … İdare Mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olduğundan anılan kararın onanması gerektiği oyu ile aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.