Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2020/5027 E. , 2020/4679 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/5027
Karar No : 2020/4679
YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ KARARI
Davacı … vekili Av. … tarafından, Çarşı ve mahalle bekçiliği alımı için yapılan yazılı ve sözlü sınavlarda başarılı olan davacının, sağlık durumunun Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’nin ilgili maddelerine uymadığından bahisle çarşı ve mahalle bekçisi olamayacağına ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü’nün … tarihli ve … sayılı işleminin kendisiyle ilgili kısmı ile Sur Kaymakamlığı İlçe Emniyet Müdürlüğü’nün … tarihli ve … sayılı işleminin iptali istemiyle Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sur Kaymakamlığı’na karşı açılan davada; Diyarbakır … İdare Mahkemesi’nin … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddi yolunda verilen karara karşı yapılan istinaf incelemesi sonucunda Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararıyla davacının dava tarihi itibariyle henüz kamu görevlisi olmadığı dikkate alındığında, yetkili mahkemenin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 32’nci maddesinde düzenlenmiş bulunan genel yetki kuralı çerçevesinde belirlenmesi gerekmekte olup, davacının sağlık durumunun Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’nin ilgili maddelerine uymadığından bahisle çarşı ve mahalle bekçisi olamayacağına Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından karar verildiği ve bu işlemin iptalinin istenildiği; öte yandan, Sur Kaymakamlığı’nın işleminin de iptali istenilmekle birlikte bu işlemin Emniyet Genel Müdürlüğü’nün işleminin bildirimi niteliğinde olduğu dikkate alındığında, uyuşmazlığın çözümü yetkisi dava konusu işlemin tesis edildiği idari merciin bulunduğu yer İdare Mahkemesi olan Ankara İdare Mahkemesi’nde olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiş, Diyarbakır … İdare Mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonucunda … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararla; Bölge İdare Mahkemesi kararı doğrultusunda karar verilerek, dosyanın yetkili Ankara İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Ankara … İdare Mahkemesinin … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddi yolunda verilen karara yönelik yapılan istinaf başvurusu üzerine Ankara Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararıyla, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde, 2577 sayılı Kanun’un 32/1. maddesi uyarınca işlemi tesis eden idari merciin bulunduğu yer mahkemesi olan Diyarbakır İdare Mahkemesi yetkili görüldüğünden, istinaf başvurusunun kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiş, Ankara … İdare Mahkemesi’nin … tarihli ve E:…, … sayılı kararıyla, Bölge İdare Mahkemesi kararı doğrultusunda karar verilerek, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde, 2577 sayılı Kanun’un 32/1. maddesi uyarınca işlemi tesis eden idari merciin bulunduğu yer mahkemesi olan Diyarbakır İdare Mahkemesi yetkili görüldüğü gerekçesiyle, 2577 sayılı Kanun’un 43/1-(b) maddesi uyarınca yetkili yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Danıştay’a gönderilmesi üzerine Danıştay Onikinci Dairesince dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun, “İdari Davalarda Genel Yetki” başlıklı 32. maddesinin birinci fıkrasında, göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; Diyarbakır İli, Sur İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde istihdam edilmek üzere Çarşı ve Mahalle Bekçiliği sınavına girerek yazılı ve sözlü sınavda başarılı olan davacı hakkında sağlık raporlarının incelenmesi sonucu Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği gereği çarşı ve mahalle bekçisi olamayacağı kararı verilmesi ve bu durumun davacıya tebliği üzerine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
22/07/1966 sayılı ve 12355 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan 772 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu’nun 1. maddesinde, Bekçi Teşkilatı; bekçi adayı ve bekçiden teşekkül eder hükmüne; 2. maddesinde, Çarşı ve Mahalle Bekçi Teşkilatı, en büyük mülkiye amirinin emrinde, genel zabıtaya yardımcı, silahlı bir kuruluştur. hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanun’un 8. maddesinde, “Çarşı ve mahalle bekçileri il ve ilçe merkezlerindeki en büyük mesleki amirinin inhası ile vali ve kaymakamlarca aday olarak atanırlar” düzenlemesi yer almaktadır.
18/06/2020 tarihli ve 31159 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve yayım tarihinde yürürlüğe giren 7245 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrasında, Çarşı ve mahalle bekçi adaylarının, emniyet veya jandarma teşkilatlarına İçişleri Bakanlığı’nın onayı ile “aday memur” olarak atanacakları hükmüne; üçüncü fıkrasında “Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim devrelerinin her birinde başarısız olanlarla hâl ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin, aylıktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanların memuriyetle ilişikleri İçişleri Bakanının onayı ile kesilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanun’un 16. maddesinde, “14/07/1966 tarihli ve 772 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Dava konusu olay tarihinde yürürlükte bulunan 772 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu hükümlerine göre çarşı ve mahalle bekçilerinin vali ve kaymakam onayı ile aday memur olarak atandığı dikkate alındığında, katıldığı çarşı ve mahalle bekçisi alımı sınavında başarılı olan davacının, sağlık şartlarını taşımadığından bahisle atanmasının yapılmamasına ilişkin işlemin Sur Kaymakamlığınca tesis edildiği açıktır.
Bu duruma göre, kamu görevlisi sıfatını haiz olmayan davacının, çarşı ve mahalle bekçisi olarak göreve başlatılması istemiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin işlemden kaynaklanan uyuşmazlığın görüm ve çözümünde, 2577 sayılı Kanun’un 32/1. maddesi uyarınca işlemi tesis eden idari merciin bulunduğu yer idare mahkemesi olan Diyarbakır İdare Mahkemesi yetkili bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle; davanın görüm ve çözümünde Diyarbakır İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna, dava dosyasının Diyarbakır … İdare Mahkemesine gönderilmesine ve kararın Ankara … İdare Mahkemesine ve taraflara bildirilmesine, 24/12/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.