Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2020/4283 E.  ,  2022/6623 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/4283
Karar No : 2022/6623

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının gerekçe değiştirerek onanmasına dair Danıştay Onikinci Dairesinin 16/12/2019 tarih ve E:2016/4853, K:2019/10174 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Türk Standartları Enstitüsü … Belgelendirme Müdürlüğü’nde görev yapmakta iken, hakkında yürütülen disiplin soruşturması neticesinde kişilerin yarar ve zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak eyleminin sübuta erdiğinden bahisle TSE Personel Yönetmeliği’nin 109. maddesinin 1. fıkrasının (D) bendinin (g) alt bendi gereğince kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı işlem ile anılan cezaya yaptığı itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince; davacı hakkında uygulanan disiplin cezasının dayanak düzenlemesinde fiilin ağırlık derecesine göre personelin bulunduğu kademede ilerlemesinin 1-3 yıl durdurulması düzenlemesine yer verilmişken, tesis edilen dava konusu işlemde fiilin ağırlık derecesine göre 1-3 yıl arasında herhangi bir süre öngörülmeksizin sadece kademe ilerlemesinin durdurulması şeklinde disiplin cezasının verildiği, yargısal denetime elverişli olmayacak şekilde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onikinci Dairesince, 132 sayılı TSE Kuruluş Kanunu’nun 10/A maddesinde yer alan “disiplin” ibaresinin Anayasa Mahkemesinin 20/12/2018 tarihli ve E:2018/107, K:2018/114 sayılı kararı ile iptal edildiği, bu durumda, davacıya verilen disiplin cezasının yasal dayanağının Anayasa’ya ve hukuka aykırı olduğu Anayasa Mahkemesi kararı ile ortaya konulduğundan, 132 sayılı Kanun’a dayanılarak hazırlanan Türk Standartları Enstitüsü Personel Yönetmeliği uyarınca verilen disiplin cezasında hukuka uygunluk bulunmadığı, bu itibarla İdare Mahkemesi kararının gerekçesi yerinde bulunmamakta ise de, sözü edilen hususun, sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte bulunmadığı gerekçesiyle, kararın gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : TSE Kanunu’nun “Personel” başlıklı 10/A maddesinde; “Enstitü personelinin izin, disiplin ve intibak işleri ile diğer hususların yönetmelikle belirleneceği” belirtildikten sonra TSE Personel Yönetmeliğinin “Disiplin Cezaları” başlıklı 108. maddesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na paralel şekilde disiplin suçları ve uygulanacak disiplin yaptırımlarının sayıldığı, Yönetmelik hükmünün yasal dayanağının bulunmadığından söz edilemeyeceği ileri sürülerek Danıştay Onikinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idarenin karar düzeltme dilekçesindeki iddialarının temyiz dilekçesindeki iddiaların tekrarı niteliğinde olduğu, esas itibariyle dava dilekçesinde karşılandığı, Danıştay Onikinci Daire kararının yerinde olduğu ve karar düzeltme talebinin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onikinci Dairesinin kararı kaldırılarak Mahkeme kararının gerekçesi değiştirilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onikinci Dairesinin 16/12/2019 tarih ve E:2016/4853, K:2019/10174 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY : Rehberlik ve Denetim Kurulu Başkanlığının … tarihli ve sayılı …, aynı tarihli ve … sayılı, … tarihli ve … sayılı görev yazıları gereği Başkanlık Makamının … tarihli ve … sayılı olurları ve ekinde yer alan hususlara ilişkin olarak … Ürün Belgelendirme Müdürlüğünde soruşturma başlatıldığı, yürütülen disiplin soruşturması neticesinde görevinin gereklerine aykırı davranarak HYB mevzuatı gereği tespit edilen ücretlendirme kriterlerine uygun fatura tahakkuku gerçekleştirmeyerek Enstitü’nün zararına sebebiyet verdiği ve incelemesi yapılan HYB belgeli yetkili servislere de zarar sağladığı değerlendirilerek, davacı hakkında eylemine uyan TSE Personel Yönetmeliğinin “Kademe İlerlemesinin Durdurulması” başlıklı 109. maddesinin 1. fıkrasının (D) bendinin (g) alt bendinin ikinci cümlesindeki “…, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak” eylemi nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasının teklif edildiği, TSE Personel Yönetmeliği’nin 109. maddesinin 1. fıkrasının (D) bendinin (g) alt bendi gereğince kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına ilişkin davalı idarenin … tarih ve … sayılı işleminin tesis edildiği, davacı tarafından anılan cezaya yapılan 08/12/2014 tarihli itirazın Üst Disiplin Kurulu’nun … tarih ve … sayılı işlemle reddi üzerine anılan disiplin cezasının ve itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
132 sayılı Türk Standardları Enstitüsü İle İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun’un işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle “Personel” başlıklı 10/A maddesinin 7. fıkrasında, “Enstitü personelinin izin, disiplin, intibak işleri ile diğer hususlar yönetmelikle belirlenir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Anılan fıkra, 09/07/2018 tarih ve 30473 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 02/07/2018 tarih ve 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 96. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış, 15/07/2018 tarih ve 30479 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum Ve Kuruluşlar İle Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin Türk Standardları Enstitüsünü düzenleyen 39. bölümünde yer alan “Personel” başlıklı 561. maddenin 5. fıkrasında aynı haliyle yeniden düzenlenmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinin 1. fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde, “memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” fiilinin, bir daha devlet memurluğuna atanmamak üzere devlet memurluğundan çıkarılmayı gerektiren bir fiil olduğu kurala bağlanmıştır.
14/07/2002 tarih ve 24815 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Standardları Enstitüsü Personel Yönetmeliği’nin 109. maddesinin 1. fıkrasının (E) bendinin (f) alt bendinde de, “TSE personelliği sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” fiili, personelin Enstitü’ye bir daha atanmamak üzere görevden çıkarma cezasını gerektiren bir fiil olarak düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Anayasa Mahkemesinin 12/02/2019 tarih ve 30684 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 20/12/2018 tarih ve E:2018/107, K:2018/114 sayılı kararıyla; 132 sayılı Kanun’un “Personel” başlıklı 10/A maddesinin mülga 7. fıkrasında geçen “disiplin” ibaresinin, Anayasa’nın 38. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmesinden sonra, 26/03/2020 tarih ve 31080 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 3. maddesi ile, 132 sayılı Kanun’un 10/A maddesine son fıkra olarak, “2/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında istihdam edilenler haricindeki Enstitü personeline uygulanacak disiplin cezaları ile ceza gerektiren fiil ve haller hususunda 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125 inci maddesi uygulanır. Ancak aynı maddede yer alan aylıktan kesme cezası brüt ücretten 1/30-1/8 arasında kesinti yapılması; Devlet memurluğundan çıkarma cezası Enstitüye bir daha atanmamak üzere işten çıkarma şeklinde uygulanır. Enstitü personelinin disiplin ile ilgili işlemlerini yürütmek üzere merkezde disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulu kurulur. Bu personelin disiplin işlemlerine ilişkin diğer hususlarda bu Kanun’da yer alan hükümler dışında, Enstitünün teşkilat yapısı ve personelinin statüsü göz önüne alınarak, 657 sayılı Kanun’un Dördüncü Kısmının “Disiplin” başlıklı Yedinci Bölümünde yer alan hükümler uygulanır.” düzenlemesi eklenmek suretiyle, Türk Standardları Enstitüsü personeline uygulanacak disiplin hükümleri yönünden 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na atıf yapıldığı görülmektedir.
Anayasa Mahkemesi bir Kanun maddesini iptal ettikten sonra yasama organınca yeni bir yasal düzenleme yapılırsa, uyuşmazlığın bu düzenlemeye göre çözümlenmesi gerekmektedir. Aksi yaklaşımın, işlenen fiillerin cezasız kalması neticesini doğuracağı açıktır.
Uyuşmazlık özelinde de, Anayasa Mahkemesinin yukarıda anılan iptal kararından sonra 7226 sayılı Kanun’un 3. maddesiyle, 132 sayılı Kanun’un 10/A maddesine eklenen hükümle, Türk Standardları Enstitüsü personeline uygulanacak disiplin hükümleri yönünden 657 sayılı Kanun’a atıf yapıldığından, uyuşmazlığın yeni yasal düzenlemeye göre çözümlenmesi gerekmektedir.
Bu durumda, davalı idarece davacıya isnad edilen fiilerin 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinde belirtilen disiplin suç ve cezaları bakımından yeniden değerlendirilerek, iptal edilen yasa hükmü yürürlükte iken verilen cezadan daha ağır olmamak üzere yeni bir ceza verilmesi gerektiğinden, Türk Standartları Enstitüsü Personel Yönetmeliği uyarınca verilen disiplin cezasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesinin, tesis edilen dava konusu işlemde fiilin ağırlık derecesine göre 1-3 yıl arasında herhangi bir süre öngörülmeksizin sadece kademe ilerlemesinin durdurulması şeklinde disiplin cezasının verildiği, yargısal denetime elverişli olmayacak şekilde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesi yerinde bulunmamakta ise de, sözü edilen husus, iptal yolunda verilen ve sonucu itibariyle hukuka uygun bulunan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte bulunmamıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesi uyarınca YUKARIDA BELİRTİLEN GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Davalı idare tarafından karar düzeltme aşamasında yapılan yargılama giderlerinin davalı idare üzerine bırakılmasına, 19/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.