Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2020/2803 E. , 2023/830 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2803
Karar No : 2023/830
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Tunceli 51 inci Mot. P. Tug. 1 inci Mot. P. Tb. K.lığında P.Ütğm. olarak görev yapmakta iken, hakkında … tarih ve … sayılı üçlü kararname ile tesis edilen ”Disiplinsizlik Sebebiyle Re’sen TSK’dan Ayırma” işleminin iptali istemiyle açılan davada; … İdare Mahkemesinin kesinleşen … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararı hakkında “ahlaki durum gerekçe gösterilerek TSK’dan ayırma işlemi tesis edilmesi nedeniyle özel hayatın gizliliği hakkının ihlal edildiği” iddiasıyla Anayasa Mahkemesine yapılan … sayılı bireysel başvuru sonucunda Mahkemenin 26/10/2017 tarihli kararı ile “özel hayatın gizliliği hakkının ihlal edildiğine” kararı verilerek ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın yetkili yargı merciine gönderilmesi yönünde verilen kararı üzerine, davanın reddi yönündeki kararın yargılamanın yenilenmesi yoluyla kaldırılması ve işlemin iptali ile yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının eşi hakkında, F.A. isimli personelin intihar teşebbüsü ve sonrasında vefat etmesi olayı ile ilgili yürütülen soruşturma sebebiyle iffetsiz olduğu sonucuna varılarak ve iffetsiz nitelemesi yapılarak, olay tarihi itibariyle müşterek bir çocukları da bulunan davacının eşi ile olan evlilik bağını devam ettirmesi durumunun TSK’nın güvenilirliğini sarsacak derecede kötü nitelik arz eden bir davranış olarak nitelendirilemeyeceği, bu sebeple kamu görevlisi olma nitelik ve yeterliliğini yitirdiği sonucuna ulaşılamayacağı anlaşıldığından, ”Silahlı Kuvvetlerde kalması uygun değildir” sicili düzenlenerek, bu sicil belgesine istinaden tesis edilen ayırma işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline ve dava konusu işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal haklarının 11/05/2013 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine, karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :Davacının eşi ile P.Bnb. F.A. arasında ilişki bulunduğunun J.Asyş.Kor.K.lığı Askeri Savcılığının … sayılı soruşturması kapsamında anlaşıldığı, birlik komutanının bu konudan haberdar olduğu, kendisine danışmanlık yaptığı ve danışmanlık kartı düzenlenerek 29/07/2012 tarihinde davacı ile ilgili dedikoduların hatırlatıldığının yazıldığı, 18/11/2012 tarihinde tekrar eşi ile ilgili olaylar görüşülerek eşinden boşanacağını beyan ettiğinin yazıldığı, 27/12-/012 tarihinde ise eşinden ayrılmaktan vazgeçtiği, TSK’ da bir gelecek düşünmediğini, olayı da bu amaçla kullanacağını beyan ettiğinin yazıldığı, davacı hakkında bir çok icra takibi bulunduğu, eşinin ilişkisinin sabit olduğu ve bu ilişkinin iffetsiz bir ilişki olduğu, davacının bir çok kez uyarılmasına rağmen evlilik bağını devam ettirmekte ısrar ettiği, eylemlerinin TSK’nın itibarını sarsıcı nitelikte olduğu belirtilerek mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Meslek yaşantısının başarılarla dolu olduğu, sicil notlarının çok iyi olduğu, bireysel başvurusu sonucunda Anayasa Mahkemesi tarafından özel hayatın gizliliği hakkının ihlal edildiğine karar verildiği, eşinden boşandığı ve bu karar üzerine … Askeri Ceza Mahkemesi’nde görülmekte olan davada beraat ettiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararı kaldırılarak, temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Tunceli 51 inci Mot. P. Tug. 1 inci Mot. P. Tb. K.lığında P.Ütğm. olarak görev yapmakta iken, hakkında .. tarih ve … sayılı üçlü kararname ile tesis edilen ”Disiplinsizlik Sebebiyle Re’sen TSK’dan Ayırma” işleminin iptali istemiyle açılan davada; … İdare Mahkemesi’nin kesinleşen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı hakkında “ahlaki durum gerekçe gösterilerek TSK’dan ayırma işlemi tesis edilmesi nedeniyle özel hayatın gizliliği hakkının ihlal edildiği” iddiasıyla Anayasa Mahkemesine yapılan … sayılı bireysel başvuru sonucunda Mahkemenin 26/10/2017 tarihli kararı ile “özel hayatın gizliliği hakkının ihlal edildiğine” kararı verilerek ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın yetkili yargı merciine gönderilmesi yönünde verilen kararı üzerine, davanın reddi yönündeki kararın yargılamanın yenilenmesi yoluyla kaldırılması ve işlemin iptali ile yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun’un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesinde, bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümlerin, 2576 sayılı Kanun’un, bu Kanunla değişik 3. maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanacağı, 2577 sayılı Kanun’un 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun’un 19. maddesiyle değişik 45. maddesinin 1. bendinde ise, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabileceği kurala bağlanmıştır.
Anılan Kanun’un Geçici 8. maddesinde belirtilen bölge idare mahkemeleri İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara, Konya, Samsun, Erzurum ve Gaziantep illerinde kurulmuş olup, anılan Bölge İdare Mahkemeleri, Adalet Bakanlığı tarafından 07/11/2015 günlü, 29525 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bölge Adliye Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemeleri’nin Tüm Yurtta Göreve Başlayacakları Tarihe İlişkin Kararı uyarınca 20/07/2016 tarihinde göreve başlamışlardır.
2577 sayılı Kanun’un, Askeri Yüksek İdare Mahkemesince kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan ve 6352 sayılı Yasa ile değişik “İtiraz” başlıklı 45. maddesinde sayılan uyuşmazlıklarla ilgili olarak, idare ve vergi mahkemelerince verilen nihai kararlar ile tek hakimle verilen nihai kararlara, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemelerin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine itiraz edilebileceği hüküm altına alınmış olup, 46. maddesinde ise, itiraz yolu öngörülmeyen idare mahkemelerinin nihai kararlarının Danıştay’da temyiz edileceği belirtilmiştir.
Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun’un “Temyiz İncelemesi Üzerine Verilecek Kararlar” başlıklı 49. maddesi, 1. fıkrasında, “Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Kararı hukuka uygun bulursa onar. Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar.
b) Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onar.
2. fıkrasında Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması, sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar.
3. fıkrasında kararların kısmen onanması ve kısmen bozulması hâllerinde kesinleşen kısım Danıştay kararında belirtilir.
4. fıkrasında Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır.” kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıdaki açıklamalar ve yürürlükteki mevzuat göz önüne alındığında; … İdare Mahkemesi’nin kesinleşen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, 20/07/2016 tarihi öncesinde verilmiş bulunduğu ve 2577 sayılı Kanun’a göre temyize tabi bir karar olduğu ve bu nedenle, bahsi geçen kararlara karşı yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine verilen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının da, doğrudan temyize tabi olduğu ve temyiz incelemesinin de yine doğrudan Danıştayda yapılacak olması karşısında, Bölge İdare Mahkemesince görevsizlik kararı verilerek, dosyanın Danıştaya gönderilmesi gerekirken, istinaf başvurusunun reddine karar verilmesinde usul kurallarına uygunluk görülmemiştir.
Nitekim; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 20/01/2021 tarih ve E:2020/916, K:2021/67 sayılı kararı da bu yöndedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali ile yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere) 22/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.