Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2020/1142 E.  ,  2022/6480 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1142
Karar No : 2022/6480

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Onikinci Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2016/10061 K:2019/9097 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Kreş ve Gündüz Bakımevi Müdürlüğünde memur olarak görev yapmakta iken yargı kararı uyarınca 31/01/2000 tarihli işlemle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 98. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca görevine son verilen davacının, memnu haklarının iadesine karar verilmesi ve 2014 yılındaki disiplin cezası affı nedenleriyle memuriyete yeniden atanma talebiyle yaptığı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla; ilgili mevzuattan da anlaşılacağı üzere, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasıyla mahkum olanlar ile affa uğramış olsa bile ”sahtecilik” suçundan mahkûm olanların Devlet memuru olamayacaklarının açık olduğu, bu durumda davacının “Bilerek taklit edilmiş sahte dövizi piyasaya sürmek” suçundan 1 yıl, 6 ay hapis ve 3.870.000-TL ağır para cezası ile cazalandırılması ve söz konusu kararın kesinleşmesi karşısında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesine göre memurluğa atanma niteliklerini taşımayan davacının memnu haklarının iadesine karar verilmiş olmasının, ayrıca disiplin cezasının affına karar verilmesi mümkün olsa bile yine de memuriyete atanması mümkün olmadığından, yeniden atanması talebiyle yaptığı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davacının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onikinci Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Memnu hakların iadesi yönündeki kararla, tüm sonuçlarıyla birlikte yasaklanmış haklarının geri verildiği, dolayısıyla memuriyete ilişkin haklarını da tekrar kazandığı, bu müessesenin amacının, kişi hakkındaki yargı kararının neticelerinin ömür boyu sürmesinin engellenmesi olduğu, aksi halde bu kararın uygulanmasının mümkün olmayacağı, idarece ise bu durumun açıktan atama şeklinde değerlendirildiği ileri sürülerek, kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : 657 sayılı Kanun’un 48. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde; 1 yıldan fazla ve affa uğramış olsa bile sayılan suçlardan mahkumiyetin memuriyete engel teşkil ettiği, bununla birlikte açıktan atama konusunda memnu hakların iadesinin ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınmasının memuriyet için kazanılmış bir hak doğurmadığının yargı kararlarıyla hüküm altına alındığı, dolayısıyla dava konusu işlem mevzuat hükümleri ve hukuka uygun şekilde tesis edildiğinden, istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ :Karar düzeltme isteminin kabulüyle, Daire kararının kaldırılarak İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; 21/04/2021 tarih ve 31461 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 73 sayılı Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Kurulması ile Kamu Personel İşlemlerinin Yürütülmesine İlişkin Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uyarınca davalı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yerine Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı hasım mevkiine alınmak suretiyle işin gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onikinci Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2016/10061, K:2019/9097 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
(Mülga) SHÇEK … Kreş ve Gündüz Bakımevi Müdürlüğünde memur olarak görev yapmakta iken … Ağır Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile “Bilerek taklit edilmiş sahte dövizi piyasaya sürmek” suçundan 1 yıl, 6 ay hapis ve 3.870.000-TL ağır para cezası ile cezalandırılan davacının, söz konusu mahkumiyet kararının Yargıtay … Ceza Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile onanması üzerine 31/01/2000 tarihli işlem ile 657 sayılı Kanun’un 98. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca görevine son verilmiştir.
Hapis cezasının infazından sonra … Ağır Ceza Mahkemesinin … tarih ve … D. İş sayılı kararı ile 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun 13/A maddesi gereğince davacının memnu haklarının iadesine karar verilmiştir.
Davacının yeniden atanmak için daha önce yaptığı başvurunun reddi işleminin iptali istemiyle açılan dava, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddedilerek, Danıştay 12. Dairesinin 06/02/2012 tarih ve E:2009/4125, K:2012/748 sayılı kararı ile onanmıştır.
Davacı tarafından bu defa, memnu haklarının iadesine karar verilmesi ve 2014 yılındaki disiplin cezası affı nedenleriyle, münhal bulunan kadrolardan birine atanma talebiyle davalı idareye başvurulmuştur.
Anılan talebin zımnen reddi üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesinde, Devlet memurluğuna alınacaklarda aranılacak genel ve özel şartlar düzenlenmiş olup; anılan maddenin birinci fıkrasının (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde, “Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…) zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Aynı Kanun’un “Memurluğun sona ermesi” başlıklı 98. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde; “Memurluğa alınma şartlarından her hangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan her hangi birini kaybetmesi” hallerinde memurluğunun sona ereceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Memnu haklarının iadesine ilişkin mahkeme kararları, mahkumiyeti ortadan kaldırmamakla beraber ceza mahkumiyetinden doğan bazı hakların kullanılmasına yönelik ehliyetsizlikleri geleceğe dönük olarak ortadan kaldırmaktadır. Memuriyette iken veya memuriyete girmeden önce 657 sayılı Kanun’un 48. maddesinde sayılan suçları işlemek suretiyle mahkum olan ve bu nedenle Kanun’un 48. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde gösterilen şartı taşımayanların, ilgili mahkemelerden memnu hakların iadesi kararı almaları durumunda, Devlet memurluğuna atanabilecekleri; ancak, bu atamanın açıktan atama niteliği taşıdığı ve bu konuda idarenin takdir yetkisinin bulunduğu açıktır.
Bir kamu görevine açıktan veya yeniden atama yapmak konusunda idarelere takdir yetkisinin tanındığı, ancak, bu takdir yetkisi de mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlı olduğu, takdire dayanan işlemlerin sebep ve maksat unsurları yönünden yargı denetimine tabi olduğu açıktır. İdarenin bu konuda yargı kararı ile zorlanamayacağı; bir başka ifadeyle, bu takdir yetkisi açıktan atamaya ilişkin bir işlemde kullanılmış ise; bunun kadro, ihtiyaç, hizmet gerekleri ve atama isteminde bulunan kişinin kişisel konumu gibi durumlar dikkate alınarak kullanılıp kullanılmadığının yargı merciince incelenmesi, yargı merciince de idari işlem niteliğinde yargı kararı verilemeyeceği hususu idare hukukunun bilinen ilkelerindendir.
Devlet memuru olarak görev yapmakta iken herhangi bir nedenle bu görevinden ayrılan ilgililerin, kendilerine hak sağlayan hukuki kazanımlara istinaden yeniden açıktan atanmalarına yönelik başvuruların değerlendirilmesi aşamasında; başvuranın hizmetine ihtiyaç duyulması, boş kadronun bulunması ile görevin önem ve niteliği gibi kriterlerin göz önünde bulundurularak bir karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; hakkında verilen mahkumiyet kararının Yargıtayca onanması üzerine 657 sayılı Kanun’un 98. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca görevine son verilen davacının, memnu haklarının iadesine karar verildiğinden bahisle, memuriyet görevine yeniden atanması istemiyle yaptığı başvurusunun reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, memnu hakların iadesi kararıyla, hak yoksunluğu sona ererek yasaklanan haklarını yeniden kazanan davacının, Devlet memurluğuna atanması mümkün olmakla birlikte, yeniden atanması için yaptığı başvurusu, açıktan atama koşullarına tabi olduğundan, açıktan atama konusunda takdir yetkisine sahip olan davalı idarenin, davacının yürüteceği hizmetin özelliği ve önemini de dikkate alarak, yeniden atanma isteminin reddine ilişkin dava konusu işlemde, kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu durumda; İdare Mahkemesi kararının gerekçesi yerinde bulunmamakta ise de, sözü edilen husus, sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddine ilişkin, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Davacı tarafından karar düzeltme aşamasında yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerine bırakılmasına, 14/12/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY:
Düzeltilmesi istenen karar usul ve yasaya uygun olduğundan, davacının kararın düzeltilmesi isteminin reddi gerektiği oyuyla aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.