Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2020/1027 E. , 2022/6357 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1027
Karar No : 2022/6357
KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Onikinci Dairesinin 06/11/2019 tarih ve E:2016/5846, K:2019/8345 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Gar Müdürlüğünde gar şefi olarak görev yapan davacının, TCDD Personel Yönetmeliğinin 100. maddesinin dördüncü bendi uyarınca 1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince, olayda, soruşturma kapsamında alınan ifadeler ve dava dosyasında bulunan diğer bilgi ve belgelerde, davacının hangi amirine, hangi ifadeleri kullanarak ağır ithamlarda bulunduğunun somut bir biçimde ortaya konulamadığı gibi davacının kurumu aleyhine çeşitli nedenlerle dava açmış olmasının Anayasanın 36. maddesinde düzenlenen hak arama hürriyeti kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, bu durumun tek başına amirleri hakkında kötü niyetle tenkitler yapmak fiili kapsamında değerlendirilemeyeceği sonucuna varıldığı, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onikinci Dairesince, TCDD Personel Yönetmeliğinde düzenlenen disiplin cezalarının, Anayasa’nın 38. maddesinde düzenlenen “suçta ve cezada kanunilik” ilkesine ve Anayasa’nın 128. maddesinin ikinci fıkrasında hükme bağlanan “kanuni düzenleme” ilkesine aykırılık oluşturduğu, üst hukuk normu olan kanun hükmü aşılarak hazırlanan TCDD Personel Yönetmeliği’ne dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda ki İdare Mahkemesi kararının sonucu itibarıyla onanmasına karar verilmiştir.
KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI: Davacının, amirleri hakkında uygun olmayan konuşmalar yaparak ithamlarda bulunduğu, personele karşı tavır ve konuşmalarında sert, kırıcı bir tutum sergilediği, çalışma saatlerine aykırı olarak 2-3 gün üst üste hareket nöbeti tutulması konusunda gerekli tedbirleri almadığı, eşine yardım amacıyla da olsa işyeri ve yatakhane temizliği yaparak kurumun itibarını sarstığı, bu durumun soruşturma raporuyla tespit edildiği, dava konusu yönetmeliğin işlem tarihinde yürürlükte olduğu, işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile Daire kararının kaldırılarak İdare Mahkemesi kararının sonucu itibarıyla onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, davalı idarenin duruşma talebi yerinde görülmeyerek, işin gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onikinci Dairesinin 06/11/2019 tarih ve E:2016/5846, K:2019/8345 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… Gar Müdürlüğünde gar şefi olarak görev yapan davacının, …’de gar şefi olarak görev yaptığı dönemde, amirleri hakkında uygun olmayan konuşmalar yaparak ithamlarda bulunduğu, personele karşı tavır ve konuşmalarında sert, kırıcı bir tutum sergilediği, çalışma saatlerine aykırı olarak 2-3 gün üst üste hareket nöbeti tutulması konusunda gerekli tedbirleri almadığı, eşine yardım amacıyla da olsa işyeri ve yatakhane temizliği yaparak kurumun itibarını sarstığı iddialarıyla soruşturma yapıldığı, soruşturma raporunda, davacının kuruma karşı çeşitli nedenlerle dokuz ayrı dava açtığı, mahkemelerde açtığı davalarla ilgili dilekçelerde amirleri hakkında hakarete ve ağır suçlamalara varan iddialarda bulunduğundan bahisle aylıktan kesme cezasıyla cezalandırılmasının önerildiği, öneri doğrultusunda davacının TCDD Personel Yönetmeliğinin 100. maddesinin dördüncü bendi uyarınca 1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırılması üzerine temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın 128. maddesinin ikinci fıkrasında, “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.” denilmek suretiyle memurlar ve diğer kamu görevlileri, özlük hakları bakımından yasal güvenceye kavuşturulmuştur.
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin ve bu kapsamda yer alan, bir iktisadi Devlet teşekkülü olan TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü personelinin statü haklarını doğrudan etkileyen disiplin işlemlerinin “diğer özlük işleri” kavramı kapsamına girdiği kuşkusuzdur.
399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin “Disiplin Cezaları” başlıklı 44. maddesinde, ”Teşebbüs veya bağlı ortaklıklardaki hizmetlerin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla sözleşmeli personelin görevleri ile ilgili kusurlu hareketleri, iş yerinde veya dışında teşebbüs ve bağlı ortaklıkla ilgili mevzuata aykırı davranışları nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması hariç, verilmesi gereken disiplin cezaları ile disiplin cezası vermeye yetkili merciler ve disiplin kurulları hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde teşebbüs veya bağlı ortaklık memurlarının tabi olduğu hükümler uygulanır. Ancak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiiller için sözleşme ücretinden kesme cezası, aylıktan kesme cezası esaslarına göre uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan KHK’nın “Uygulamanın İzlenmesi” başlıklı 58. maddesinin ikinci fıkrasında ise, “Sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.” kuralı yer almıştır.
Belirtilen Anayasal kural ve KHK hükümlerine karşın, 22/06/1993 tarih ve 21615 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren TCDD Personel Yönetmeliğinde disiplin suç ve cezalarının düzenlenmesi yoluna gidilmiş ve “Aylıktan Kesme Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller” başlıklı 100. maddesinin dördüncü bendinde, “Kuruluş yönetimi veya amirler hakkında kötü niyetle tenkitler yapmak” fiili aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmış olmakla birlikte, anılan Yönetmelik, 12/08/2017 tarih ve 30152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan TCDD Personel Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
TCDD İşletmesi, bir iktisadi Devlet teşekkülü olup, işletme personelinin hizmete alınmaları, atamaları, yükselmeleri ve sair özlük haklarını düzenleyen 399 sayılı KHK’da; personelin disiplin suç ve cezaları ayrıntılı olarak belirlenmemiş, onun yerine KHK’ nın 44 ve 58. maddeleri ile bu konuda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na atıf yapılmıştır.
Bu durumda; davacının fiillerini, 657 sayılı Kanun’un “Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller” başlıklı 125. maddesi çerçevesinde değerlendirerek işlem tesis etmesi gereken davalı idarece, disiplin suç ve cezaları yönünden hukuka aykırı olarak düzenleme yapmış olmakla birlikte daha sonra yürürlükten kaldırılmış olan TCDD Personel Yönetmeliği’nin 100. maddesinin dördüncü bendi uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
İdare Mahkemesi kararının gerekçesi yerinde bulunmamakta ise de, sözü edilen husus sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte bulunmamıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesi uyarınca SONUCU İTİBARIYLA ONANMASINA,
3. Davalı idare tarafından karar düzeltme aşamasında yapılan yargılama giderlerinin davalı idare üzerine bırakılmasına, 13/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.