Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2019/7099 E.  ,  2020/3559 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/7099
Karar No : 2020/3559

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Muş Hava Meydan Komutanlığı, Ulaştırma Bölük Komutanlığı’nda Hv. Ulş. Bçvş. olarak görev yapmakta iken 16.05.2014 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetlerinden re’sen emekliye sevk edilen davacının, ayırma işleminin iptali istemiyle açtığı davanın reddi yolunda … İdare Mahkemesinin … Dairesince verilen … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararın yargılamasının yenilenmesine ve Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılmasına ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:.., K:.. sayılı kararda; davacının yargılanmanın yenilenmesi sebebi olarak ileri sürdüğü hususlar 2577 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesinde belirtilen sebeplerden hiçbirine uymadığı gerekçesiyle yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, hakkında HAGB kararı verildiğinden yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulüne karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, hukuki dayanaktan yoksun istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 46. maddesi hükmü uyarınca iptali istenilen ve yargılamanın yenilenmesine konu Yüksek İdare Mahkemesi’nin 13/03/2012 tarih ve E:2011/974, K:2012/277 sayılı kararı, halkoylamasıyla kabul edilerek 27 Nisan 2017 tarihinde yürürlüğe giren 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla Anayasaya eklenen Geçici 21. maddenin (E) bendi hükmüyle askeri yargının kaldırılmış olması ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülmekte olan dosyalardan, kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştaya, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 ay içinde gönderileceği hükme bağlanmış olması ve anılan Anayasa değişikliği ile ortaya çıkan yeni hukuki duruma göre, Askeri Yüksek İdare Mahkemelerinin yürürlükten kaldırılarak, değişikliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülmekte olan dosyalardan kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştaya, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine gönderileceği düzenlemesi karşısında, söz konusu Anayasa değişikliğinin yürürlük tarihinden sonra idari yargı yerinde açılan ve yürürlükten kaldırılmadan önce Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevinde bulunan davalardan, kanun yolu incelemesi aşamasında olmayan ve 2575 sayılı Danıştay Kanunu hükümleri uyarınca ilk derece olarak doğrudan Danıştayın görevinde bulunmayan davaların görevli ve yetkili idare mahkemelerinde görülmesi gerektiğinden, … İdare Mahkemesi’nde görülmüş ve karara bağlanmış, 20/07/2016 tarihi öncesinde verilmiş ve kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümlere tabi bir karar olması nedeniyle, bu karara karşı yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine yapılan yargılama sonucunda verilen … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının da ilk kararın verildiği tarihte yürürlükte olan kanun yollarına ilişkin hükümlere tabi olması gerektiği sonucuna varıldığından, temyiz isteminin kabulü ile … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı kaldırılarak, dosyadaki belgeler yeniden incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden, davacının, Muş Hava Meydan Komutanlığı, Ulaştırma Bölük Komutanlığı’nda Hv. Ulş. Bçvş. olarak görev yapmakta iken Van İl Emniyet Müdürlüğü’nce yapılan yol kontrolünde aracında 10.000 paket kaçak sigara tespit edildiği gerekçesiyle hakkında “Türk Silahlı Kuvvetlerinde kalması uygun değildir” şeklinde ayırma sicil belgesi düzenlendiği, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 94/b. ve Astsubay Sicil Yönetmeliği’nin 60/e. maddesi uyarınca Türk Silahlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde ahlak dışı hareketlerde bulunduğu gerekçesiyle re’sen Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda, … İdare Mahkemesi … Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiği, anılan kararın karar düzeltme isteminin … İdare Mahkemesi … Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddedildiği, AYİM’ nin bağımsız ve tarafsız olarak değerlendirilemeyeceğinden adil yargılanma ilkesinin ihlal edilerek karar verildiğinden bahisle AİHM’ne başvuruda bulunduğu anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Yargılamanın Yenilenmesi” başlıklı 53. maddesi; “1.Danıştay ile bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinden verilen kararlar hakkında, aşağıda yazılı sebepler dolayısıyla yargılamanın yenilenmesi istenebilir. a) Zorlayıcı sebepler dolayısıyla veya lehine karar verilen tarafın eyleminden doğan bir sebeple elde edilemeyen bir belgenin kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması, b) Karara esas olarak alınan belgenin, sahteliğine hükmedilmiş veya sahte olduğu mahkeme veya resmi bir makam huzurunda ikrar olunmuş veya sahtelik hakkındaki hüküm karardan evvel verilmiş olup da, yargılamanın yenilenmesini isteyen kimsenin karar zamanında bundan haberi bulunmamış olması, c) Karara esas olarak alınan bir ilam hükmünün, kesinleşen bir mahkeme kararıyla bozularak ortadan kalkması, d) Bilirkişinin kasıtla gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun mahkeme kararıyla belirlenmesi, e) Lehine karar verilen tarafın, karara etkisi olan bir hile kullanmış olması, f) Vekil veya kanuni temsilci olmayan kimseler ile davanın görülüp karara bağlanmış bulunması, g) Çekinmeye mecbur olan başkan, üye veya hakimin katılmasıyla karar verilmiş olması, h) (Değişik: 10/6/1994 – 4001/23 md.) Tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken, aynı mahkeme yahut başka bir mahkeme tarafından önceki ilamın hükmüne aykırı bir karar verilmiş bulunması. ı) (Ek: 15/7/2003-4928/6 md.) Hükmün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlâli suretiyle verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması. 2. Yargılamanın yenilenmesi istekleri esas kararı vermiş olan mahkemece karara bağlanır. 3. (Değişik birinci cümle: 15/7/2003-4928/6 md.)Yargılamanın yenilenmesi süresi, (1) numaralı fıkranın (h) bendinde yazılı sebep için on yıl, (1) numaralı fıkranın (ı) bendinde yazılı sebep için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararının kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl ve diğer sebepler için altmış gündür. Bu süreler,dayanılan sebebin istemde bulunan yönünden gerçekleştiği tarihi izleyen günden başlatılarak hesaplanır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Aynı Kanun’un “Yargılamanın Yenilenmesi Usulü” başlıklı 55. maddesinde ise, “1. İsteğin ilişkin olduğu konu, diğer bir daire veya mahkemenin görevine girmiş ise karar bu daire veya mahkemece verilir. 2. Karşı tarafın savunması alındıktan sonra istekler incelenir ve kanunda yazılı sebepler varsa davaya yeniden bakılarak karar verilir. 3.Yargılamanın yenilenmesi ve kararın düzeltilmesi istemleri, kanunda yazılı sebeplere dayanmıyor ise, istemin reddine karar verilir. 4. Yargılamanın yenilenmesi ve kararın düzeltilmesi istemlerinde duruşma yapılması, görevli daire veya mahkemenin kararına bağlıdır. 5. 53, 54 ve bu madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yargılamanın yenilenmesinde ve kararın düzeltilmesinde bu Kanunun diğer hükümleri uygulanır.” hükümlerine yer verilmiştir.
27/03/2018 tarihli ve 30373 (2.mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7103 sayılı Vergi Kanunları ile Birlikte Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un” 23. maddesi ile 2577 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 9. maddedeki “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, kaldırılan Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin tarafsız ve bağımsız olmadığı iddiasıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yaptığı başvuru derdest olanlar, bu tarihten itibaren üç ay içinde Ankara İdare Mahkemelerinden yargılamanın yenilenmesini isteyebilirler. Bu süre içinde istemde bulunmayanlar, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince münhasıran iç hukuk yollarının tüketilmediği gerekçesiyle verilen kabul edilemezlik kararının kendilerine tebliğinden itibaren üç ay içinde de istemde bulunabilirler. Süresinde istemde bulunulması halinde yargılama yeniden yapılarak karar verilir.
” hükmü düzenlenmiştir

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dairemizin 24/01/2020 tarihli ara kararı ile davacı tarafından Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin tarafsız ve bağımsız olmadığı iddiasıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yapılmış derdest bir başvurunun olup olmadığı, başvurunun olması durumunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nce verilmiş bir kararın olup olmadığı sorularak, bu hususa ilişkin başvuru tarihi, mahkeme kararı, varsa mahkeme kararının Türkçe çevirisi dahil tüm bilgi ve belgelerin gönderilmesi taraflardan istenilmiş olup, Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı’nın 22/05/2020 tarihli cevabi yazı ve eklerinden, davacı tarafından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan 77090/12 sayılı başvuru hakkında verilen 15/11/2018 tarihli kararda, “davacı tarafından 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun uyarınca, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince verilecek kabul edilemezlik kararının bildirilmesinden itibaren üç ay içerisinde yeniden yargılanma isteminde bulunabileceği, dolayısıyla münhasıran iç hukuk yollarının tüketilmediği gerekçesiyle başvurunun kabul edilemez olduğuna” karar verildiği görülmektedir.
27/03/2018 tarihli ve 30373 (2.mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7103 sayılı Vergi Kanunları ile Birlikte Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un” 23. maddesi ile 2577 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 9. maddesinde yer alan, “Bu süre içinde istemde bulunmayanlar, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince münhasıran iç hukuk yollarının tüketilmediği gerekçesiyle verilen kabul edilemezlik kararının kendilerine tebliğinden itibaren üç ay içinde de istemde bulunabilirler.” düzenlemesi ve davacının AİHM’e yaptığı 20/09/2012 tarih ve 77090/12 sayılı başvurusu hakkında verilen 15/11/2018 tarihli “iç hukuk yollarının tüketilmediği gerekçesiyle verilen kabul edilemezlik kararı” karşısında davacının Geçici madde 9. kapsamında yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunduğunun kabulü gerekmektedir.
Bu durumda, …İdare Mahkemesinin davanın reddine ilişkin kararının verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan 2577 sayılı Kanun’un Geçici 9. maddesinin davacının yargılamanın yenilenmesi başvurusu hakkında da uygulanması gerektiği sonucuna ulaşıldığından, yargılamanın yenilenmesi isteminin reddi yönündeki … İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle yargılanmanın yenilenmesi isteminin reddine ilişkin temyize konu …İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 05/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.