Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2019/5096 E.  ,  2022/6757 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/5096
Karar No : 2022/6757

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLLERİ : I. Hukuk Müşaviri Av. …,
Hukuk Müşaviri …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına dair Danıştay Onikinci Dairesinin 20/12/2018 tarih ve E:2015/4895 K:2018/6631 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kamu Personeli Seçme Sınavı 2013/2 sonucunda Şırnak iline hemşire olarak yerleştirilen davacının, 18 yaşını tamamlamadığı ve tercih işlemlerinin son günü itibarıyla kazai rüşt kararı almadığından bahisle atamasının yapılmamasına ilişkin Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunun … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; KPSS 2013/2 Tercih Kılavuzu’nda “kazai rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibarıyla alınmış olması gerektiği” düzenlemesine yer verilmiş ise de, 657 sayılı Kanun’un 40. maddesinde, kazai rüşt kararı almak şartıyla Devlet memuru olunabileceği hükme bağlandığı, anılan maddede bu koşulun tercih işlemlerinin son günü itibarıyla aranacağı hususunda bir sınırlamaya yer verilmediğinden, yaş şartının atama işlemlerinin yapılması sırasında sağlanmasının da yeterli bulunduğu, normlar hiyerarşisine göre daha üst basamakta yer alan kanunda bulunmayan bir kısıtlamanın kılavuzla getirilmesine olanak bulunmadığından, 2013/2 KPSS sonuçlarına göre Şırnak ili taşra teşkilatına hemşire olarak yerleştirilen ve atama işlemleri sırasında kazai rüşt kararı bulunan davacının, tercih işlemlerinin son günü itibarıyla kazai rüşt kararı bulunmaması nedeniyle atamasının yapılmamasına ilişkin işlemde hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine, Danıştay Onikinci Dairesince; Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmeliği hükümlerinin bir bütün olarak incelenmesinden; getirilen kuralların, sınav, yerleştirme ve atama işlemlerinin belli bir düzen içerisinde yürütülmesi, adayların haklarının güvenceye alınması, yükümlülüklerinin önceden belirlenmesi ve kamu kurum ve kuruluşlarının personel ihtiyaçlarının zamanında karşılanması amacını taşıdığının anlaşıldığı; bu amaçlar güdüldüğü için, atanılacak kadrolar için belirlenen koşulların adaylarda bulunup bulunmadığının, yapılacak atama işlemlerinin temelini teşkil eden ve atama işlemlerinden ayrı olarak değerlendirilemeyecek olan yerleştirme aşamasında ÖSYM tarafından; atama aşamasında ise, kurulacak komisyon tarafından incelenmesinin öngörüldüğü, nitekim; KPSS-2013/1 Tercih Kılavuzu’nun 1. Başvurma Genel Şartları kısmının birinci fıkrasının (b) bendinin son cümlesinde yer alan “Kazai rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibarıyla alınmış olması gerekmektedir” ibaresi ile atanmama işleminin iptali istemiyle açılan davanın reddine ilişkin Danıştay Onikinci Dairesinin 07/03/2017 tarih ve E:2016/1621, K:2017/639 sayılı kararının da bu yönde olduğu, bu durumda, 13/01/1996 doğum tarihli olan davacının, en geç tercih işlemlerinin son başvuru tarihi olan 27/11/2013 itibarıyla kazai rüşt kararını almış olması gerekirken bu tarih geçirildikten sonra 03/12/2013 tarihinde kazai rüşt kararı almış olduğu dikkate alındığında, atamasının yapılmamasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, işlemin iptaline ilişkin mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : KPSS 2013/2 Tercih Kılavuzu’nda “kazai rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibarıyla alınmış olması gerektiği” düzenlemesine yer verilmiş ise de, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 40. maddesinde, kazai rüşt kararı almak şartıyla Devlet memuru olunabileceği hükme bağlandığı, anılan maddede bu koşulun tercih işlemlerinin son günü itibarıyla aranacağı hususunda bir sınırlamaya yer verilmediği, dolayısıyla, bu koşulun atama işlemlerinin yapılması sırasında taşınmasının da yeterli olacağı, normlar hiyerarşisine göre daha üst basamakta yer alan “kanun” da bulunmayan bir kısıtlamanın “kılavuzla” getirilmesine olanak bulunmadığı, bu durumun hukuk devleti ilkesini zedelediği ileri sürülerek Daire kararının düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile Mahkeme kararının gerekçesinin düzeltilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onikinci Dairesinin 20/12/2018 tarih ve E:2015/4895, K:2018/6631 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
13/01/1996 tarihinde doğup Sağlık Meslek Lisesi Hemşirelik Bölümünden mezun olan ve 2013/2 – KPSS Yerleştirme sonuçlarına göre Şırnak iline hemşire olarak yerleştirilen ve … Sulh Hukuk Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile ergin kılınan davacı tarafından, yerleştirildiği kadroya atanma talebiyle 06/12/2013 tarihinde davalı idareye yaptığı başvurunun, tercih işlemlerinin son günü olan 27/11/2013 tarihine kadar kazai rüşt kararının alınmadığından bahisle … tarih ve … sayılı işlem ile reddedilmesi üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun, Devlet memurluğuna alınacaklarda aranan genel ve özel şartları düzenleyen 48. maddesinin birinci fıkrasının “Genel Şartlar” başlıklı (A) bendinin (2) numaralı alt bendinde; “Bu Kanun’un 40. maddesindeki yaş şartını taşımak” şartının arandığı belirtilmiş; anılan maddenin göndermede bulunduğu 40. maddede ise, genel olarak 18 yaşını tamamlayanların Devlet memuru olabileceği; bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerin en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanunu’nun 12. maddesine göre kazai rüşt kararı almak şartıyla Devlet memurluklarına atanabilecekleri hükmüne; 50. maddesinde ise, Devlet kamu hizmet ve görevlerine Devlet memuru olarak atanacakların açılacak Devlet memurluğu sınavlarına girmelerinin ve sınavı kazanmalarının şart olduğu, sınavların yapılmasına dair usul ve esaslar ile sınava tabi tutulmadan girilebilecek hizmet ve görevler ve bunların tabi olacağı esasların Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir genel yönetmelikle düzenleneceği hükmüne yer verilmiştir.
Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik ile, Devlet memurluğuna atanacaklarla ilgili olarak yapılacak sınavların usul ve esasları ayrıntılı bir şekilde belirlenmiştir. Bu Yönetmeliğin davacıyı da kapsayan “B Grubu Kadrolara Atanacakların Yerleştirilmesi” başlıklı Dördüncü Bölümünde, sınav sonuçlarına göre ÖSYM tarafından yapılacak yerleştirme işlemleri ve bu yerleştirme işlemlerine göre kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak atama işlemlerinin usul ve esasları, atama yapılacak kadroların belirlenmesi, tercihlerin alınması, yerleştirme, adayların kadrolara başvurması ve atanmaları aşamalarından oluşacak şekilde gösterilmiş, anılan bölümde yer alan 22. maddede, ÖSYM tarafından, yerleştirme işlemi için Tercih Kılavuzu ve Tercih Formu hazırlanarak adaylara ulaştırılacağı; adayların, atanmak istedikleri kadroları Tercih Formuna kodlayarak Kılavuzda belirtilen yolla teslim edecekleri; tercihlerin alınması sırasında adaylardan kadroların koşullarına ilişkin herhangi bir belgenin istenmeyeceği; 23. maddede, adayların, ÖSYM tarafından (B) grubu kadrolara; KPSS puanları, tercihleri, kadro sayıları ve koşulları göz önünde tutulmak suretiyle yerleştirileceği; 25. maddede ise, adayların, yerleştirildikleri kamu kurum ve kuruluşlarına süresi içinde başvuracakları, kamu kurum ve kuruluşlarının, atamaya yetkili amirin onayı ile beş kişiden oluşan bir sınav değerlendirme komisyonu kuracağı ve bu komisyonun, atanmak üzere bildirilen adayları, aranılan nitelikler yönünden inceleyerek, nitelikleri uyanların atamalarının yapılmasını teklif edeceği düzenlemelerine yer verilmiştir.
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığınca anılan Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanan KPSS-2013/2 Tercih Kılavuzu’nun “1. Başvurma Genel Şartları” bölümünün birinci fıkrasının (b) bendinde, 18 yaşını tamamlamış olmak, (Bir meslek veya sanat okulunu bitirenler en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanunu’nun 12. maddesine göre kazai rüşt kararı almak şartıyla Devlet memurluklarına atanabilirler. Kazai rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibarıyla alınmış olması gerekmektedir.)” şartına yer verilmiş, “Tercihlerin Yapılması ile İlgili İşlemler” başlıklı kısmın 3.1. maddesinde ise, adayların tercihlerini internet yoluyla yapabilecekleri ve internetten tercih gönderme işlemlerinin en geç 27 Kasım 2013 günü saat 23:59’da tamamlanması gerektiği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa’nın 128. maddesi gereğince, kamu hizmetiyle görevli memurların; hizmet şartları, nitelikleri, atanma ve yetiştirilmeleri, ilerleme ve yükselmeleri, ödev, hak, yüküm ve sorumlulukları, aylıkları ve ödenekleri ve diğer özlük işleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda düzenlenmiştir.
Diyarbakır 70. Yıl Anadolu Sağlık Meslek Lisesinden mezun olan davacının, katılmış olduğu KPSS sınavında başarılı olması nedeniyle KPSS-2013/2. Yerleştirme sonuçlarına göre Şırnak İline Hemşire olarak yerleştirilmiştir. Davacının yerleştirilmiş olduğu hemşirelik mesleği sağlık alanında bir kamu hizmeti olup, mezun olduğu Sağlık Meslek Lisesi “Hemşirelik Bölümü” itibarıyla yapabileceği bir meslektir.
Davacı her ne kadar yukarıda anılan yerleştirme sırasında, KPSS-2013/2 Tercih Kılavuzu’nun “1. Başvurma Genel Şartları” bölümünün birinci fıkrasının (b) bendi ile 657 sayılı Kanunda aranan 18 yaş şartını sağlamamış ise de; atama başvuru formunu doldurduğu tarih itibariyle almış olduğu kazai rüşt kararıyla anılan şartı sağlamış olduğu açıktır. Bu nedenle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Memuriyete girişte yaş” başlıklı 40. maddesinde, genel olarak 18 yaşını tamamlayanların devlet memuru olabileceği, bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerin ise en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanunu’nun 12. maddesine göre kazai rüşt kararı almak şartıyla devlet memurluğuna atanabilecekleri hükme bağlanmıştır.
Anılan maddede, kazai rüşt kararı almak şartıyla devlet memuru olunabileceği hükme bağlanmakla birlikte, bu koşulun, tercih işlemlerinin son günü itibarıyla aranacağı yönünde bir ibareye yer verilmediği; 657 sayılı Kanun’a dayanılarak çıkarılan Yönetmelik’te de tercihlerin alınması sırasında adaylardan, kadroların koşullarına ilişkin herhangi bir belgenin istenmeyeceği kuralının getirildiği dikkate alındığında ve öte yandan, kazai rüşt kararı hukuk mahkemelerinin inisiyatifinde olan bir sürecin sonucunda alındığından, bu kararın tercih işlemlerinin son gününe yetiştirilmesinin memur adaylarının elinde olmayabileceği de göz önüne alındığında; atama işlemi sırasında kazai rüşt kararı bulunan davacının, tercih işlemlerinin son günü itibarıyla kazai rüşt kararı bulunmadığından bahisle atamasının yapılmamasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu itibarla, sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan İdare Mahkemesi kararının, belirtilen gerekçe ile onanması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin iptaline ilişkin, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesi uyarınca yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA
3. Temyiz giderlerinin davalı idare üzerinde bırakılmasına, aşağıda dökümü yapılan …-TL karar düzeltme giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, 21/12/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X)KARŞI OY :
Kararın düzeltilmesi istemine ilişkin dilekçede ileri sürülen düzeltme nedenleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 54. maddesine uygun bulunmadığından, düzeltme isteminin reddi gerektiği oyu ile aksi yönde verilen karara katılmıyoruz.