Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2019/4557 E.  ,  2020/3741 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/4557
Karar No : 2020/3741

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ayaş Belediye Başkanlığı’ nda sözleşmeli tekniker kadrosunda görev yapan davacı tarafından, Belediyenin personel giderlerinin bir önceki yıl bütçe gelirlerine oranının %30′ un üzerinde olduğundan bahisle 2018 yılında sözleşmesinin yenilenmemesine ilişkin … tarihli ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; mevzuat hükümleri ve dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerden, davacının davalı belediyede sözleşmeli tekniker olarak çalıştığı, sözleşme süresinin 01/01/2017-31/12/2017 tarihlerini kapsadığı, buna göre sözleşme süresinin sonunda sözleşmenin yenilenip yenilenmemesi hususunda davalı idarenin takdir yetkisi olduğu, kaldı ki Belediyenin personel giderlerinin bir önceki yıl bütçe gelirlerine oranı %30 un üzerinde olduğu (%35,64) buna göre de personel istihdamını azaltma yoluna gittiği, davacının kendisinin sözleşmesi yenilenmemesine rağmen davalı idarenin geçici işçi başvurusunda bulunduğu iddiasının da, söz konusu işçilerin şoför, temizlik işçisi, büro elemanı gibi davacıdan farklı alanlarda olduğu göz önüne alındığında yerinde olmadığı, davacının sözleşmesinin yenilenmemesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık olmadığı kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, tekniker kadrosunun boş olduğu, norm kadro olarak teknikere ihtiyaç bulunduğu, üçüncü sözleşme döneminde sözleşmesinin yenilenmemesinin hukuka aykırı olduğu, görevinde başarısız ya da yetersiz olduğuna ilişkin bir tespitin bulunmadığı, ilgili kanun hükmünün yeni personel alımını yasakladığı, mevcut personele bu hükmün uygulanamayacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının sözleşmesinin yenilenip yenilenmemesinin idarenin takdir yetkisinde olduğu, Belediyenin personel giderlerinin bir önceki yıl bütçe gelirlerine oranı %30 un üzerinde olduğu buna göre sözleşmesinin yenilenmemesine karar verildiği, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden, Ayaş Belediye Başkanlığında sözleşmeli tekniker kadrosunda görev yapan davacının, 5393 sayılı Kanun’ un 49. maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca Belediye’ nin personel giderlerinin bir önceki yıl bütçe gelirlerine oranının %30′ un üzerinde olduğundan bahisle 2018 yılında sözleşmesinin yenilenmeyeceğinin bildirilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Norm Kadro ve Personel İstihdamı” başlıklı 49. maddesinin 3. fıkrasında; “Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir. Genel hükümlere göre birinci dereceden kadro ihdas edilemeyen kadro unvanları için ise o kadro unvanından ihdası yapılmış en yüksek kadro derecesinin birinci kademesi esas alınır ve yapılacak ödemenin azami tutarı yukarıda belirtilen usûle göre tespit olunur. Bu fıkra hükümlerine göre çalıştırılacak personel için İçişleri Bakanlığı unvanlar itibarıyla sınırlama getirebilir.” hükmü bulunmaktadır.
Anılan maddenin 8. fıkrasında ise; “Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu 10.000’in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamaz. Yeni personel alımı nedeniyle bu oranın aşılması sebebiyle oluşacak kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanunî faiziyle birlikte belediye başkanından tahsil edilir. Personelin her türlü alacakları zamanında ve öncelikle ödenir.
” hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacının sözleşmesinin yenilenmemesi işleminin gerekçesi olarak, 5393 sayılı Kanun’un 49/8. maddesinde yer alan “Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz.” hükmü uyarınca davalı idarenin mali yetersizliği gösterilmekte ise de; anılan düzenlemenin idareye yeni alınacak personelleri kapsayıp, mevcut personelleri kapsamaması nedeniyle hukuken kabul edilebilir geçerli bir neden olarak kabulü mümkün olmadığı gibi, idarenin mali durumunun yetersizliği dışında fesih nedeni olabilecek başkaca bir sebebin somut bilgi ve belge ile ortaya konulamaması, ayrıca davacının görevinde yetersiz veya başarısız olduğuna ilişkin herhangi bir tespit bulunmadığı hususları gözönüne alındığında, davacının hizmet sözleşmesinin yenilenmemesine ilişkin dava konusu işlemin hukuken kabul edilebilir bir nedene dayanmadığı anlaşıldığından, davanın reddi yönündeki … İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere) 16/11/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Dava, Ayaş Belediye Başkanlığı’nda sözleşmeli tekniker kadrosunda görev yapan davacı tarafından, Belediyenin personel giderlerinin bir önceki yıl bütçe gelirlerine oranının %30′ un üzerinde olduğundan bahisle 2018 yılında sözleşmesinin yenilenmemesine ilişkin … tarihli ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Norm Kadro ve Personel İstihdamı” başlıklı 49. maddesinin 3. fıkrasında; “Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir. Genel hükümlere göre birinci dereceden kadro ihdas edilemeyen kadro unvanları için ise o kadro unvanından ihdası yapılmış en yüksek kadro derecesinin birinci kademesi esas alınır ve yapılacak ödemenin azami tutarı yukarıda belirtilen usûle göre tespit olunur. Bu fıkra hükümlerine göre çalıştırılacak personel için İçişleri Bakanlığı unvanlar itibarıyla sınırlama getirebilir.” hükmü bulunmaktadır.
Anılan maddenin 8. fıkrasında ise; “Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu 10.000’in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamaz. Yeni personel alımı nedeniyle bu oranın aşılması sebebiyle oluşacak kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanunî faiziyle birlikte belediye başkanından tahsil edilir. Personelin her türlü alacakları zamanında ve öncelikle ödenir.
” hükmü yer almaktadır.
2005 yılında yürürlüğe giren 5393 sayılı Yasanın yukarıda aktarılan 49. maddesiyle; Belediyelerde ve bağlı kuruluşlarında personel istihdamı kurallara bağlanarak norm kadroya göre istihdam prensibi getirilmiş, yine norm kadroya uygun olarak; uzmanlık gerektiren çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, sosyal ve ekonomi, kültür ve sanat, bilişim ve iletişim, planlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında tabip, uzman tabip, veteriner, avukat, mühendis, çözümleyici ve programcı, ebe, hemşire, teknisyen, tekniker ve benzeri uzman ve teknik elemanların yıllık sözleşme ile çalıştırılmasına imkân sağlanmıştır.
Öte yandan, mevcut belediye personelinin yıllık giderleri toplamının, gerçekleşen son yıl bütçe gelirlerine oranlanması sonucu bulunacak miktarın, nüfusu on binin altında olan belediyelerde % 40’ını diğerlerinde ise % 30’unu aşmaması ilkesi benimsenerek, bütçe yükü açısından norm kadro uygulamasına yönelimin sağlanması ve personel giderlerinin artışının önlenmesi amaçlanmıştır.
Sözü edilen 5393 sayılı Yasanın 49. maddesiyle; ihtiyaç duyulan ve uzmanlık gerektiren alanlarda, yıllık sözleşmelerle personel istihdamı konusunda belediyelere takdir yetkisi tanınmış olup, kural olarak norm kadro dikkate alınarak istihdam edilen sözleşmeli personelin, istihdam edildiği uzmanlık alanında personel ihtiyacının devam edip etmediğinin dikkate alınarak, sözleşme süresi bitiminde durumunun yeniden değerlendirileceği, ihtiyacın varlığı halinde de sözleşmesinin yenilenebileceğinde kuşku yoktur.
Dolayısıyla, personel giderlerinin 49. maddede belirlenen oranların üzerinde bulunması halinin, tek başına sözleşmeli personelin sözleşmelerinin yenilenmemesine dayanak oluşturamayacağı açık ise de; personel giderleri fazla olan ve norm kadro fazlası bulunan belediyelerin, sözü edilen durumu dikkate almalarında ve sözleşme ile çalıştırılacak personele ilişkin ihtiyaçların gözden geçirilmesinde, anılan yasal düzenlemeye aykırılık bulunmamaktadır.
Buna göre; davalı Belediyenin personel giderlerinin, 49. maddede belirtilen oranların üzerinde olması, personel planlaması ve ihtiyaç duyulan uzmanlık alanlarının belirlenmesi bakımından takdir yetkisinin bulunması, bu kapsamda; 2018 yılı itibariyle teknisyen ihtiyacı bulunmadığının ve teknisyen kadrosuna yeni personel alımı yapılmadığının belirtilmesi karşısında, yıllık sözleşme ile istihdam edilen davacının sözleşmesinin yenilenmemesine ilişkin işlemin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak tesis edildiği sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, davacının temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği görüşüyle, aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.