Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2019/2070 E. , 2020/4392 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2070
Karar No : 2020/4392
DAVACI : … Çalışanları Sendikası (… Sen)
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : Milli Eğitim Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri, …
DAVANIN KONUSU :
30/03/2012 tarihli ve 28249 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Uzmanlığı Yönetmeliğinin “Uzman yardımcılığı başvuru şartları” başlıklı 5. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde yer alan, “Son başvuru tarihi itibarıyla geçerlik süresi dolmamış KPSS’den, yarışma sınavı duyurusunda belirtilen puan türlerine göre asgarî puanı almış olmak” ibaresinin; (ç) bendinde yer alan, “Sınav tarihi itibarıyla otuz beş yaşını doldurmamış olmak” ibaresinin; “Yarışma sınavı” başlıklı 6. maddesinin birinci fıkrasında yer alan, “Yarışma sınavı, yazılı ve sözlü veya yalnızca sözlü sınavdan oluşur.” ibaresinin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
652 sayılı KHK’nın 40/2 maddesinde uzman yardımcılığı ve denetçi yardımcılığına atanabilmek için gerekli olan şartlara yer verildiği fakat KPSS puanından söz edilmediği, dava konusu edilen Yönetmelik’le bu konuda bir düzenlemenin yapıldığı, bu nedenle düzenlemenin normlar hiyerarşisine aykırı olduğu, öğretmen olabilmek için 40 yaş şartı aranırken uzman yardımcısı olabilmek için 35 yaş şartının hangi gerekçe ile getirildiğinin anlaşılamadığı, üst normlarda bu konuda bir kısıtlama yokken Yönetmelikle 35 yaşını doldurmuş olan kişilerin kariyer yapmalarının engellendiği, yarışma sınavı başlıklı 6. maddenin birinci fıkrası ile davalı idareye sınavların nasıl yapılacağına ilişkin sınırsız bir takdir yetkisinin tanındığı, sözlü sınava dayalı olarak yapılan sınavların objektifliğinin tartışmalı olacağı ileri sürülmektedir.
DAVALININ SAVUNMASI :
Milli Eğitim Uzmanlığı Yönetmeliği’nin 652 sayılı KHK’nın 40. maddesi ile 657 sayılı DMK’nın ek 41. maddesine dayanılarak hazırlandığı, Ek 41. madde ile yalnızca sözlü sınavın yapılabilmesinin mümkün olduğu, üst yaş sınırı ile ilgili düzenlemenin 657 sayılı DMK’nın ek 40. maddesinde yer aldığı, üst normlara uygun olarak hazırlanan dava konusu edilen düzenlemenin hukuka uygun olduğu belirtilerek davanın reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Yönetmeliğin iptali istenen hükümlerinin, 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 40. maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Uzman istihdamı” başlıklı Ek 41. maddesine uygun olarak hazırlandığı görüldüğünden davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Davacı Sendika, 30/03/2012 günlü, 28249 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Uzmanlığı Yönetmeliğinin 5. maddesinin 2. fıkrasının (b) ve (ç) bendi ile 6. maddesinin 1. fıkrasının iptalini istemektedir.
Anayasanın 123. maddesinde “ Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler.” hükmü yer almaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek 40. maddesinde; Mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan ve bu Kanunun 36 nci maddesinin Ortak Hükümler Bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde sayılan kadrolara atanmak amacıyla kurumlarca yapılacak olan özel yarışma sınavlarına başvurularda üst yaş sınırı; özel mevzuatında yer alan yaş şartına ilişkin hükümlere bağlı kalınmaksızın sınavın yapıldığı tarihte otuzbeş yaşını doldurmamış olmak şeklinde uygulanacağı, ek 41. maddesinde ise, Uzman yardımcılığına atanabilmek için; 48 inci maddede sayılan şartlara ek olarak, yapılacak yarışma sınavında başarılı olmak gerektiği, uzman yardımcılarının mesleğe özel yarışma sınavı ile alınacağı, uzman yardımcılığı giriş sınavının merkezi sınav sonuçlarına göre; yazılı ve sözlü sınav veya yalnızca sözlü sınavdan oluşacağı kuralına yer verilmiştir.
652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 40 . maddesinde; Bakanlık merkez teşkilatında; Millî Eğitim Uzmanları ve Uzman Yardımcıları ile Millî Eğitim Denetçileri ve Denetçi Yardımcıları istihdam edileceği, uzman yardımcıları ve denetçi yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez hazırlama ve yeterlik sınavı ile diğer hususların yönetmelikle düzenleneceği öngörülmüştür.
Normlar hiyerarşisinde yasalardan sonra gelen yönetmelikler bir yasa hükmüne dayalı olarak hazırlanır ve yasa hükümlerine açıklık getirilmesi suretiyle bu yasa hükümlerinin uygulamaya geçirilmesi amaçlanmasının yanı sıra idarelerin Yasayla kendisine verilmiş olan görevleri idari metinlerle düzenlerken, bu görevlerin gerektirdiği teknik detayların belirlenmesi noktasında da, takdir hakkına sahip olduğu ancak bu takdir hakkının keyfiyeti ifade etmediği açık olup, kamu yararı ve düzenine uygun olarak kullanılması gerektiği tartışmasızdır.
Dava konusu yapılan 30/03/2012 günlü, 28249 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Uzmanlığı Yönetmeliğinin 5.maddesinin 2. fıkrasının (b) ve (ç) bendi ile 6. maddesinin 1. fıkrasının yasal dayanağını teşkil eden yasa hükümlerine uygun olduğu ve düzenlemede kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka aykırı bulunmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
30/03/2012 tarihli ve 28249 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Uzmanlığı Yönetmeliğinin “Uzman yardımcılığı başvuru şartları” başlıklı 5. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde yer alan, “Son başvuru tarihi itibarıyla geçerlik süresi dolmamış KPSS’den, yarışma sınavı duyurusunda belirtilen puan türlerine göre asgarî puanı almış olmak” ibaresinin; (ç) bendinde yer alan, “Sınav tarihi itibarıyla otuz beş yaşını doldurmamış olmak” ibaresinin; “Yarışma sınavı” başlıklı 6. maddesinin birinci fıkrasında yer alan, “Yarışma sınavı, yazılı ve sözlü veya yalnızca sözlü sınavdan oluşur.” ibaresinin iptaline karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
Anayasanın 124. maddesinde, “Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler.” hükmü yer almaktadır.
14/09/2011 tarihli ve 28054 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 40. maddesinde, Bakanlık merkez teşkilatında; millî eğitim uzmanları ve uzman yardımcıları ile millî eğitim denetçileri ve denetçi yardımcılarının istihdam edileceği, uzman yardımcıları ve denetçi yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez hazırlama ve yeterlik sınavı ile diğer hususların yönetmelikle düzenleneceği öngörülmüştür.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na, 11/10/2011 tarih ve 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 3. maddesi ile eklenen Ek 41. maddenin üçüncü fıkrasında, uzman yardımcılarının mesleğe özel yarışma sınavı ile alınacağı ve uzman yardımcılığı giriş sınavının, merkezi sınav sonuçlarına göre yazılı ve sözlü sınav veya yalnızca sözlü sınavdan oluşacağı hükmüne yer verilmiştir.
Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmeliğin “Kabul İçin Ön Şart” başlıklı 14. maddesinde; “Adayların öncelikle bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılacak KPSS’ye girmeleri ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının belirleyeceği bir taban puanının üzerinde KPSS puanı almış olmaları şarttır.” düzenlemesi yer almaktadır.
30/03/2012 tarihli ve 28249 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Uzmanlığı Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4/(h) maddesinde, “Yarışma sınavı: Millî Eğitim Uzman Yardımcısı kadrolarına atanacakların seçimi için yapılacak yazılı ve sözlü veya yalnızca sözlü sınavı, ifade eder” hükmüne; “Uzman yardımcılığı başvuru şartları”başlıklı 5. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde, “Son başvuru tarihi itibarıyla geçerlik süresi dolmamış KPSS’den, yarışma sınavı duyurusunda belirtilen puan türlerine göre asgari puanı almış olmak” hükmüne; (ç) bendinde “Sınav tarihi itibarıyla otuz beş yaşını doldurmamış olmak” hükmüne; “Yarışma Sınavı” başlıklı 6. maddesinin birinci fıkrasında, “Yarışma sınavı, yazılı ve sözlü veya yalnızca sözlü sınavdan oluşur.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bir hiyerarşik normlar sistemi olan hukuk düzeninde alt düzeydeki normların, dayanağını üst düzeydeki normlardan aldığı kuşkusuzdur. Normlar hiyerarşisinin en üstünde evrensel hukuk ilkeleri ve anayasa bulunmakta ve daha sonra gelen kanunlar dayanağını anayasadan, yönetmelikler ise dayanağını kanunlardan almaktadır. Bir normun kendisinden daha üst konumda bulunan ve dayanağını oluşturan bir norma aykırı veya bunu değiştirici nitelikte bir hüküm getirmesi mümkün değildir. Nitekim Anayasa’nın 124. maddesi de “Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler.” şeklindeki hükmüyle bunu ifade etmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na, 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 3. maddesi ile eklenen Ek 41. maddenin üçüncü fıkrasındaki, uzman yardımcılarının mesleğe özel yarışma sınavı ile alınacağı ve uzman yardımcılığı giriş sınavının merkezi sınav sonuçlarına göre; yazılı ve sözlü sınav veya yalnızca sözlü sınavdan oluşacağı yönündeki hükme uygun olarak hazırlanan dava konusu Yönetmelik hükümlerinde üst normlara ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …- TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 17/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.