Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2018/9058 E.  ,  2020/4621 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/9058
Karar No : 2020/4621

DAVACI : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : Davacı Sendika tarafından, Gümrük ve Ticaret Bakanlığına İlk Defa Yapılacak Atamalar Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinde geçen “sözlü sınava” ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin 2 numaralı alt bendinin ve (ç) bendinin 2 numaralı alt bendinin, 6. maddesinin tamamının, 7. maddesinde , 8. maddesinde , 9. maddesinde, 10. maddesinde, 11. maddesinin 1. fıkrasında, 12. maddesinde, 13. maddesinin 1. fıkrasında., 14. maddesinde ve 15. maddesinin 1. fıkrasında geçen “sözlü” ibaresinin ve geçici 1. maddenin tamamının iptali ile dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 38. maddesinin Anayasaya aykırı olduğu ileri sürülerek Anayasa Mahkemesine gönderilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Dava konusu Yönetmelik hükümleriyle sözlü sınav uygulamasının getirilmiş olmasının liyakat ve hakkaniyet ilkelerine aykırı olduğu, Yönetmeliğe dayanak olan, 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 38. maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğundan Anayasa Mahkemesi’nde iptal davası açıldığı, Yönetmeliğin 5.maddesinin 1/c-2 ve ç-2 fıkrasında düzenlenen yaş sınırının hukuka aykırı olduğu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda devlet memurluğuna giriş için yaşta üst sınır getirilmediği, Yönetmeliğin Geçici 1.maddesinde yer alan düzenlemenin kazanılmış hakların korunması ve hukuk devleti ilkesine de aykırı olduğu; zira, Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce (B) grubu kadrolara yerleştirilmiş olan adaylar hakkında bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmesinin, kanunların geriye yürümezliği ilkesinin ihlali niteliğine haiz olduğu ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI :
Dava konusu Yönetmeliğin 15/03/2012 tarihinde yürürlüğe girdiği, davanın ise 21/05/2012 tarihinde açıldığından davada süre aşımı bulunduğu; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48.maddesinde yer alan “Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak” düzenlemesinin 640 sayılı KHK ile karşılığını bulduğu, anılan Kanun Hükmünde Kararnamenin 38. maddesi doğrultusunda sözlü sınav yapılmasının kanun koyucu tarafından öngörüldüğü, iptali istenen yönetmelikte sözlü sınavın ne şekilde gerçekleştirileceği ve ne şekilde puanlama yapılacağına dair hususlarının ayrıntılı olarak düzenlendiği; Yönetmeliğin 5.maddesinin 1/c-2 ve ç-2 fıkrasında düzenlenen yaş sınırının 657 sayılı Kanun’un 48.maddesinde yer alan “Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak” düzenlemesine uygun olduğu; Yönetmeliğin “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 3.maddesinde “Bu Yönetmelikte geçen;….h) Sözlü sınav: Bakanlık (B) grubu kadrolarına atanacakları belirlemek üzere, sınav komisyonunca yapılacak olan sözlü sınavı,” iibaresinin iptali talep edilmediğinden, dava konusu edilen maddeler iptal edilse dahi, yine de sözlü sınavın yapılabileceği, sözlü sınav komisyonu ve görevleri başlıklı 6.maddenin iptali talep edilmiş ise de, sözlü sınav ibarelerinin iptali halinde dahi yapılacak yazılı sınav için sınav komisyonuna ihtiyaç duyulacağı, bu maddenin tamamının iptalinde hiç bir hukuki sebebin bulunmadığı; Geçici 1. maddede, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce ÖSYM Başkanlığınca Bakanlığın (B) grubu kadrolarına yerleştirilmiş olmakla birlikte işlemleri sonuçlanmamış olan adaylara, ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanacağının düzenlendiği ve dava konusu Yönetmeliğin uygulanacağının kurala bağlandığı, bu yönetmelik anılan adaylara uygulanmayacağı için iptal edilmesinde hukuki bir sebebin bulunmadığı, bu adayların sözlü sınava alınmayacağı ve kazanılmış haklarının korunduğu savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinde geçen “sözlü sınav” ibaresi ile 7., 8. , 9. , 10., 11. maddesinin 1. fıkrasında, 12. maddesinde, 13. maddesinin 1. fıkrasında., 14. maddesinde, 15. maddesinin 1. fıkrasında geçen “sözlü” ibareleri yönünden iptaline, 5. maddesinin 1. fıkrasının c bendinin ikinci alt bendi, 5. maddesinin 1. fıkrasının ç bendinin ikinci alt bendi, 6. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları ile Geçici 1. maddesi yönünden davanın reddine, 6. maddesinin birinci fıkrası yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : Dava, davacı Sendika tarafından, Gümrük ve Ticaret Bakanlığına İlk Defa Yapılacak Atamalar Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinde geçen “sözlü sınav” ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının c/2 ve ç/2 bendinin, 6. maddesinin tamamının, 7., 8., 9., 10., 11/1., 12., 13/1., 14., 15/1., maddesinde geçen “sözlü” ibaresinin ve Geçici 1. maddesinin tamamının iptali ile 640 sayılı KHK’nin 38. maddesinin Anayasaya aykırı olduğundan bahisle Anayasa Mahkemesine gönderilmesi istemiyle açılmıştır.
Anayasaya aykırılık iddiası yerinde görülmemiştir.
Anayasa’nın 124. maddesinde, Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabileceği hüküm altına alınmıştır.
15/03/2012 tarih ve 28234 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük ve Ticaret Bakanlığına İlk Defa Yapılacak Atamalar Hakkında Yönetmeliğin “Amaç ve kapsam” başlıklı 1. maddesinde, “(1) Bu Yönetmeliğin amacı, (B) grubu Bakanlık kadroları ile sözleşmeli personel pozisyonlarına ilk defa yapılacak atamalara ilişkin usul ve esasları belirlemektir.” hükmüne, “Dayanak” başlıklı 2. maddesinde, “(1) Bu Yönetmelik, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesi ile 3/6/2011 tarihli ve 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 38 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.” hükmüne, “Başvuru için genel şartlar” başlıklı 4. maddesinde, “(1) Sözlü sınava katılacaklarda aşağıdaki şartlar aranır: a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde yer alan genel şartları taşımak, … olmak.” hükmüne, “Özel şartlar” başlıklı 5. maddesinde, “(1) (B) grubu kadrolar ile sözleşmeli personel pozisyonlarına yapılacak atamalarda aranacak özel şartlar: a) Hukuk müşaviri kadrosuna atanabilmek için; 1) Avukatlık ruhsatına sahip olmak, 2) En az beş yıl avukatlık yapmış olmak, b) Avukat kadro veya pozisyonuna atanabilmek için; 1) Avukatlık ruhsatına sahip olmak, c) Muayene memuru kadrosuna atanabilmek için; 1) En az dört yıllık eğitim veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisadî ve idarî bilimler, iktisat, işletme, maliye, kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler, fakülte, yüksekokul veya bölümleri ile mühendislik fakülteleri ve bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından onaylanmış yurt içi veya yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarının Bakanlıkça ihtiyaç duyulan ve sınav ilanında belirtilen fakülte, yüksekokul veya bölümlerinden mezun olmak, 2) Sınava son müracaat tarihi itibariyle 35 yaşını doldurmamış olmak, ç) Muhafaza memuru kadrosuna atanabilmek için; 1) En az dört yıllık eğitim veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisadî ve idarî bilimler, iktisat, işletme, maliye, kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler, fakülte, yüksekokul veya bölümleri ile mühendislik fakülteleri ve bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından onaylanmış yurt içi veya yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarının Bakanlıkça ihtiyaç duyulan ve sınav ilanında belirtilen fakülte, yüksekokul veya bölümlerinden mezun olmak, … olmak” hükmüne, “Sözlü sınav komisyonu ve görevleri” başlıklı 6. maddesinde de, “(1) Sınav komisyonu, beş asil ve beş yedek üyeden oluşur. … sorumludur.” hükmüne, “Sınavın ilanı” başlıklı 7. maddesinde, “(1) Sözlü sınava katılma şartları, … duyurulur. (2) Sözlü sınava, … bu adayların tümü sözlü sınava çağrılır.” hükmüne, “Sınava başvuru işlemleri” başlıklı 8. maddesinde, “(1) Sözlü sınava girmek isteyenler; … bulunamazlar.” hükmüne, “Başvuruların incelenmesi ve adayların sınava kabulü” başlıklı 9. maddesinde, “(1) Sözlü sınavın sekreterya hizmetleri Başkanlıkça yürütülür. Başkanlık, … eder. Sözlü sınava girmeye hak kazanan adayların ad ve soyadları ile sınav yerleri, sözlü sınav tarihinden en az on gün önce … bulunulmaz.” hükmüne, “Sınavın yapılış biçimi” başlıklı 10. maddesinde, “(1) Sözlü sınavda adayın; … sınav komisyonunca yüz tam puan üzerinden değerlendirilir.” hükmüne, “Başarı sıralamasının tespit edilmesi” başlıklı 11. maddesinde, “(1) Adayların başarılı olabilmesi için sözlü sınav puanının en az yetmiş olması şarttır. … verilir.” hükmüne, “Sınav sonucunun duyurulması” başlıklı 12. maddesinde, “(1) Sınavda başarılı olan adayların ad, soyad, atanacağı unvan ve aday numaralarının yer aldığı asil ve yedek listeleri sözlü sınavın … ayrıca tebligat yapılmaz.” hükmüne, “Sınavı kazanan adaylardan istenecek belgeler” başlıklı 13. maddesinde, “(1) Sözlü sınavı kazanan adaylardan atamaya esas olmak üzere aşağıdaki belgeler istenir: … yazılı beyanı. … ayrıca durumları çalıştıkları kurumlara da bildirilir.” hükmüne, “Sınav belgelerinin saklanması” başlıklı 14. maddesinde de, “(1) Sözlü sınavı kazananların … Başkanlıkça saklanır.” hükmüne, “Sınav sonuçlarına itiraz” başlıklı 15. maddesinde ise, “(1) Sözlü sınava katılan adaylar, … dilekçe ile itiraz edebilirler. … yazılı olarak bildirilir.” hükmüne, “Geçiş hükümleri” başlıklı Geçici 1. maddesinde de, “1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce ÖSYM Başkanlığınca Bakanlığın (B) grubu kadrolarına yerleştirilmiş olmakla birlikte işlemleri sonuçlanmamış olan adaylara, ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri çerçevesinde, uyuşmazlığa konu Gümrük ve Ticaret Bakanlığına İlk Defa Yapılacak Atamalar Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinde geçen “sözlü sınav” ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının c/2 ve ç/2 bendinin, 6. maddesinin tamamının, 7., 8., 9., 10., 11/1., 12., 13/1., 14., 15/1., maddelerinde geçen “sözlü” ibaresinin ve Geçici 1. maddesinin, dayanağı 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesi ile 3/6/2011 tarihli ve 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 38 inci maddesi hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, dolayısıyla üst hukuk normlarına uygun olduğu anlaşıldığından, iptali istenilen söz konusu maddelerde ve ibarelerde hukuka, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki bilgi ve belgeler incelendikten sonra davalı idarenin süre itirazı yerinde görülmediğinden ve davacının 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 38. maddesiyle ilgili Anayasa’ya aykırılık iddiası, anılan düzenleme 09/07/2018 tarihli ve 30473 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 29. maddesiyle yürürlükten kaldırıldığından yerinde görülmeyerek işin esasına geçildi;

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Davacı Sendika tarafından, Gümrük ve Ticaret Bakanlığına İlk Defa Yapılacak Atamalar Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinde geçen “sözlü sınava” ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin 2 numaralı alt bendinin ve (ç) bendinin 2 numaralı alt bendinin, 6. maddesinin tamamının, 7. maddesinde , 8. maddesinde , 9. maddesinde, 10. maddesinde, 11. maddesinin 1. fıkrasında, 12. maddesinde, 13. maddesinin 1. fıkrasında., 14. maddesinde ve 15. maddesinin 1. fıkrasında geçen “sözlü” ibaresinin ve geçici 1. maddenin tamamının iptali ile dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 38. maddesinin Anayasaya aykırı olduğu ileri sürülerek, Anayasa Mahkemesine gönderilmesi istenilmektedir.
İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
03/05/2002 tarihli ve 24744 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmeliğin kapsam başlıklı 2. maddesinde, “Bu Yönetmelik; a) A Grubu Kadrolar; Başbakanlık, bakanlıklar bunların müsteşarlık, başkanlık ve bağımsız genel müdürlük düzeyindeki bağlı ve ilgili kuruluşları ile bağlı ortaklıklarındaki, özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle girilen ve belirli bir yetişme programı sonrası yeterlik sınavına tabi tutulan mesleklere ilişkin kadro ve görevler ile il özel idareleri ve belediyelerin teftiş kurullarına, b) B Grubu Kadrolar; kadroları 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki listelerde yer alan, genel ve katma bütçeli kurumlarla bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, kanunlar ile kurulan fonlar ve kefalet sandıkları, il özel idareleri ve belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında yukarıda (a) bendinde belirtilmiş olan meslekler dışında, ilk defa kamu hizmeti ve görevlerine atama yapılacak kadro ve görevlere, atanacaklar için yapılacak işlem ve sınavları kapsar.” hükmüne; aynı Yönetmeliğin kısaltma ve tanımlar başlıklı 5. maddesinde ise, “KPSS (Kamu Personel Seçme Sınavı): Bu Yönetmelikte (A) grubu olarak adlandırılan kadrolara atanacaklar için kurumların kendi mevzuatına göre düzenleyecekleri giriş sınavına kabul edilecekleri belirlemek ve (B) grubu olarak adlandırılan kadrolara atanmaya esas olacak yerleştirmeyi yapmak amacıyla kullanılacak olan puanları sağlayan merkezi sınavı, Giriş Sınavı: Kamu kurum ve kuruluşlarının, bu Yönetmelikte (A) grubu olarak nitelendirilmiş kadrolarına atanacakları belirlemek üzere KPSS sonuçlarına göre saptayacaklarının üzerinde bir puanı olan adayların katılımı ile kendi mevzuatına göre yapacakları, yazılı ve/veya sözlü bölümlerden oluşan sınavı ifade eder.” hükmüne yer verilmiştir.
Mülga 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin “Personel alım usulü” başlıklı 38. maddesinde; “(1) Bakanlıkça, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde yer alan Bakanlık kadroları dışındaki kadrolara ve sözleşmeli personel pozisyonlarına ilk defa atanacaklar; ilgili mevzuat uyarınca yapılan merkezî sınavdan yetmiş ve üzeri puan alanlar arasından, sınav komisyonlarınca yapılacak sözlü sınav sonucuna göre belirlenir. (2) Gümrük Muhafaza Memuru kadrosuna atanacakların başvuru tarihinde otuz yaşından gün almamış olmaları şarttır. (3) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.” kuralına yer verilmiştir.
Anılan 38. madde dayanak alınarak hazırlanan ve 15/03/2012 tarihli ve 28234 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe konulan Gümrük ve Ticaret Bakanlığına İlk Defa Yapılacak Atamalar Hakkında Yönetmeliğin “Başvuru için genel şartlar” başlıklı 4. maddesinde; ” (1)Sözlü sınava katılacaklarda aşağıdaki şartlar aranır: a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde yer alan genel şartları taşımak, b) Son başvuru tarihi itibariyle geçerlilik süresi dolmamış olan ve ilanda belirtilen KPSS puan türünden yetmiş ve üzeri puan almış olmak.”, hükmüne, “Özel şartlar” başlıklı 5. maddesinde ” (1) (B) grubu kadrolar ile sözleşmeli personel pozisyonlarına yapılacak atamalarda aranacak özel şartlar:… c) Muayene memuru kadrosuna atanabilmek için;… 2) Sınava son müracaat tarihi itibariyle 35 yaşını doldurmamış olmak, hükmüne; aynı fıkranın ç) Muhafaza memuru kadrosuna atanabilmek için; … 2) Sınava başvuru tarihinde 30 yaşından gün almamış olmak,” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin “Sözlü sınav komisyonu ve görevleri” başlıklı 6. maddesinde; ” (1) Sınav komisyonu, beş asil ve beş yedek üyeden oluşur. Personel Dairesi Başkanı komisyonun tabiî üyesi olup, diğer üyeler Daire Başkanı ve daha üst unvanlılar arasından Bakan onayı ile belirlenir. Asil üyelerin katılamadıkları durumlarda yedek üyeler belirlenme sıralarına göre sınav komisyonuna katılırlar.
(2) Sınav komisyonu üyeleri, üçüncü dereceye kadar bu derece dâhil kan hısımları ile ikinci dereceye kadar bu derece dahil sıhri hısımlarının katıldıkları sınavlarda görev alamazlar. Bu durumda olan üyelerin bildirimleri üzerine, yerine yedek üye görevlendirilir.
(3) Sınav komisyonu, sınav işlemlerinin yürütülmesi, sınav sonuçlarının ilan edilerek duyurulması, sınav sonuçlarına yapılacak itirazların incelenerek karara bağlanması ve sınava ilişkin diğer işlemlerin yürütülmesinden sorumludur.” kuralı yer almaktadır.
“Sınavın ilanı” başlıklı 7. maddesinde; ” (1) Sözlü sınava katılma şartları,… Sözlü sınava, KPSS başarı sırasına göre atama yapılacak kadro ve pozisyon sayısının iki katına kadar aday çağrılabilir. Son sıradaki adayla aynı puana sahip olan birden fazla aday bulunması halinde, bu adayların tümü sözlü sınava çağrılır.” düzenlemesi;
“Sınava başvuru işlemleri” başlıklı 8. maddesinde; “(1) Sözlü sınava girmek isteyenler; Bakanlığın kurumsal internet sitesinde yer alan iş talep formunu elektronik ortamda doldurarak müracaat ederler. Adaylar aynı anda açılan birden fazla unvan için başvuruda bulunamazlar.” düzenlemesi;
“Başvuruların incelenmesi ve adayların sınava kabulü” başlıklı 9.maddesinde; ” (1) Sözlü sınavın sekreterya hizmetleri Başkanlıkça yürütülür. Başkanlık, süresinde yapılan başvuruları inceleyerek adayda aranan şartların mevcut olup olmadığını tespit eder. Sözlü sınava girmeye hak kazanan adayların ad ve soyadları ile sınav yerleri, sözlü sınav tarihinden en az on gün önce Bakanlık kurumsal internet sitesinde ilan edilmek suretiyle duyurulur. Ayrıca adaylara yazılı bildirimde bulunulmaz.” düzenlemesi;
“Sınavın yapılış biçimi” başlıklı 10. maddesinde; ” (1) Sözlü sınavda adayın; a) Kavrama, muhakeme ve ifade yeteneği, b) Liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu, c) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı, ç) Bilgi düzeyi, genel yeteneği ve genel kültürü, d) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı sınav komisyonunca yüz tam puan üzerinden değerlendirilir.” düzenlemesi;
“Başarı sıralamasının tespit edilmesi” başlıklı 11. maddesinde; ” (1) Adayların başarılı olabilmesi için sözlü sınav puanının en az yetmiş olması şarttır.
(2) Başarı puanı, adayların KPSS puanı ve sözlü puanının aritmetik ortalamasıdır.” düzenlemesi;
“Sınav sonucunun duyurulması” başlıklı 12. maddesinde; ” (1) Sınavda başarılı olan adayların ad, soyad, atanacağı unvan ve aday numaralarının yer aldığı asil ve yedek listeleri sözlü sınavın bitimi tarihinden itibaren en geç on beş iş günü içerisinde Bakanlık kurumsal internet sitesinde ilân edilir; ayrıca tebligat yapılmaz.” düzenlemesi,
“Sınavı kazanan adaylardan istenecek belgeler” başlıklı 13. maddesinin (1) fıkrasında “Sözlü sınavı kazanan adaylardan atamaya esas olmak üzere aşağıdaki belgeler istenir:..” düzenlemesi;
“Sınav belgelerinin saklanması” başlıklı 14. maddesinde, “(1) Sözlü sınavı kazananların sınavla ilgili belgeleri özlük dosyalarında, kazanamayanların belgeleri ise iki yıl süreyle Başkanlıkça saklanır…”düzenlemesi;
“Sınav sonuçlarına itiraz” başlıklı 15. maddesinde; “(1)Sözlü sınava katılan adaylar, sonuçların Bakanlık kurumsal internet sitesinde ilan edilmesinden itibaren yedi iş günü içinde Başkanlığa verecekleri dilekçe ile itiraz edebilirler….”, düzenlemesi;
“Geçiş hükümleri” başlıklı Geçici 1. maddesinde; “(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce ÖSYM Başkanlığınca Bakanlığın (B) grubu kadrolarına yerleştirilmiş olmakla birlikte işlemleri sonuçlanmamış olan adaylara, ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.” düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava, Yönetmeliğin 4. maddesinde geçen “sözlü sınava” ibaresi, 7. maddesinde, 8. maddesinde, 9. maddesinde, 10. maddesinde, 11. maddesinin 1. fıkrasında, 12. maddesinde, 13. maddesinin 1. fıkrasında., 14. maddesinde ve 15. maddesinin 1. fıkrasında geçen “sözlü” ibaresi yönlerinden incelendiğinde;
Gümrük ve Ticaret Bakanlığına İlk Defa Yapılacak Atamalar Hakkında Yönetmeliğin “Amaç ve kapsam” başlıklı 1. maddesinde, Bu Yönetmeliğin amacının (B) grubu Bakanlık kadroları ile sözleşmeli personel pozisyonlarına ilk defa yapılacak atamalara ilişkin usul ve esasları belirlemek olduğu, Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmeliğin 2. maddesinde tanımlanan ve kapsamı belirlenen (B) grubu kadrolara yapılacak atamalarda ise merkezi sınav sonuçları ve adayların tercihleri dikkate alınarak yerleştirme ve atama yapılacağı düzenlenmiştir.
Anılan Yönetmelik maddeleri dikkate alındığında, adayların eşit şartlarda yarışmalarını sağlayan objektif bir yöntem olan merkezi sınavdan sonra her türlü öznel değerlendirmeye açık bulunan ikinci bir sınavın yapılması, merkezi sınavın nesnel sonuçlarını kısmen dahi olsa etkisiz kılacağı gibi, sözü edilen sınavın tek aşamalı olarak sözlü şeklinde yapılması halinde de sınavın yargısal denetimi yetki ve şekil unsurları ile sınırlandırılmış olacaktır.
Bu nedenle, davalı idarenin (B) grubu Bakanlık kadroları ile sözleşmeli personel pozisyonlarına, merkezi sınav sonuçları ve adayların tercihleri dikkate alınarak yerleştirme ve atama yapılması gerekirken, aynı hukuksal durumda olan diğer (B) grubu kadrolardan farklı olarak, bu kadrolara atamada ikinci bir sınav yapılmasının öngörülmesi eşitlik ilkesine aykırı olduğundan ve subjektif değerlendirmelerin oluşabilmesine yol açıcı etkileri bulunduğundan, dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinde geçen “sözlü sınava” ibaresi, 7. maddesinde, 8. maddesinde, 9. maddesinde, 10. maddesinde, 11. maddesinin 1. fıkrasında, 12. maddesinde, 13. maddesinin 1. fıkrasında., 14. maddesinde, 15. maddesinin 1. fıkrasında geçen “sözlü” ibaresinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Dava, Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin 2 numaralı alt bendi ile (ç) bendinin 2 numaralı alt bendi yönünden incelendiğinde;
İptali istenen Yönetmeliğin “Özel şartlar” başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasında, (B) grubu kadrolar ile sözleşmeli personel pozisyonlarına yapılacak atamalarda aranacak özel şartlar sayılmış olup, bu fıkranın (c) bendinin 2 numaralı alt bendinde, “Muayene memuru kadrosuna atanabilmek için; “Sınava son müracaat tarihi itibariyle 35 yaşını doldurmamış olmak” düzenlemesine, aynı fıkranın (ç) bendinin 2 numaralı alt bendinde; “Muhafaza memuru kadrosuna atanabilmek için; “Sınava başvuru tarihinde 30 yaşından gün almamış olmak,” düzenlemesine yer verilmiştir.
Anayasa’nın 124. maddesinde, “Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler.” hükmü yer almaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda memuriyete girişte aranacak yaş koşulu sadece “genel olarak alt sınır”la belirlenmiş olup, memuriyete giriş ve daha sonraki atamalar açısından bir üst sınır konulmamıştır. İdarelerin yürüttükleri hizmetin gereklerini ve bazı kadrolara yapılacak atamalarda görevin niteliğini dikkate alarak yaş konusunda kendi özel kanun veya diğer mevzuatında özel şart kapsamında bir üst sınır belirleme konusunda takdir yetkilerinin bulunduğu ve Kanunda da kısıtlayıcı bir düzenleme bulunmadığından; görevin niteliği ve özelliği açısından emeklilik yaş sınırı da gözönüne alınarak anılan göreve atanacaklardan azami süre ile yararlanma amacıyla getirilen düzenlemenin kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden üst normlara ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılmaktadır.
Dava, Yönetmeliğin “Sözlü sınav komisyonu ve görevleri” başlıklı 6.. maddesi yönünden incelendiğinde;
Dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesinde, “(1) Sınav komisyonu, beş asil ve beş yedek üyeden oluşur. Personel Dairesi Başkanı komisyonun tabiî üyesi olup, diğer üyeler Daire Başkanı ve daha üst unvanlılar arasından Bakan onayı ile belirlenir. Asil üyelerin katılamadıkları durumlarda yedek üyeler belirlenme sıralarına göre sınav komisyonuna katılırlar. (2)Sınav komisyonu üyeleri, üçüncü dereceye kadar bu derece dâhil kan hısımları ile ikinci dereceye kadar bu derece dahil sıhri hısımlarının katıldıkları sınavlarda görev alamazlar. Bu durumda olan üyelerin bildirimleri üzerine, yerine yedek üye görevlendirilir. (3)Sınav komisyonu, sınav işlemlerinin yürütülmesi, sınav sonuçlarının ilan edilerek duyurulması, sınav sonuçlarına yapılacak itirazların incelenerek karara bağlanması ve sınava ilişkin diğer işlemlerin yürütülmesinden sorumludur.” hükmü yer almaktadır.
15.03.2012 tarihli ve 28234 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe konulan Gümrük ve Ticaret Bakanlığına İlk Defa Yapılacak Atamalar Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesinin 1. fıkrası, 08.05.2012 tarihli ve 28286 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük ve Ticaret Bakanlığına İlk Defa Yapılacak Atamalar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile değiştirilmiştir.
Bu durumda, dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesinin 1. fıkrası 08.05.2012 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmış olması nedeniyle, karar tarihinde yürürlükte bulunmayan Yönetmeliğin 6. maddesinin 1. fıkrası hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.
6. maddenin ikinci ve üçüncü fıkrasında, sınav komisyonu üyelerinin üçüncü dereceye kadar bu derece dâhil kan hısımları ile ikinci dereceye kadar bu derece dahil sıhri hısımlarının katıldıkları sınavlarda görev alamayacağı ve yerlerine yedek üye görevlendirileceği ile komisyonun sınav işlemlerinin yürütülmesi, sınav sonuçlarının ilan edilerek duyurulması, sınav sonuçlarına yapılacak itirazların incelenerek karara bağlanması ve sınava ilişkin diğer işlemlerin yürütülmesinden sorumlu olduğu hususlarının yer aldığı görüldüğünden, bu düzenlemelerin kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka ve dayanağı olan üst normlara uygun olduğu sonucuna varılmaktadır.
Dava, Yönetmeliğin “Geçiş Hükümleri” başlıklı Geçici 1. maddesi yönünden incelendiğinde;
Yönetmeliğin “Geçiş Hükümleri” başlıklı Geçici 1. maddesinde, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce ÖSYM Başkanlığınca Bakanlığın (B) grubu kadrolarına yerleştirilmiş olmakla birlikte işlemleri sonuçlanmamış olan adaylara, ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir.
Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararı ve yönetmelik gibi hukuki metinlerde yer alan geçici maddeler kural olarak, bu hukuki metinlerin kapsamına girenlerin asıl maddelerle getirilen yeni hukuki durumlara geçiş sürecini (intibakını) düzenlemektedir. Bu kapsamda, yeni bir düzenleme yürürlüğe girinceye kadar geçecek süre içinde yapılacak iş ve işlemler, daha önceki düzenlemelerden doğan hakların korunmasını teminen Geçici madde ile korunmakta ve kurala bağlanmaktadır.
İptali istenen Geçici madde 1′ de, yerleştirme işlemi tamamlanmış, ancak atama işlemi tamamlanmamış adayların haklarının korunması hususuna yer verildiği, geçiş döneminde hukukî boşluk oluşmasının önlenmesi ve atama işlemleri devam eden adayların kazanılmış haklarının korunmasına yönelik dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinde geçen “sözlü sınava” ibaresi ile 7. maddesinde, 8. maddesinde, 9. maddesinde, 10. maddesinde, 11. maddesinin 1. fıkrasında, 12. maddesinde, 13. maddesinin 1. fıkrasında., 14. maddesinde ve 15. maddesinin 1. fıkrasında geçen “sözlü” ibarelerinin İPTALİNE,
2. Dava konusu Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin 2 numaralı alt bendinde yer alan “Sınava son müracaat tarihi itibariyle 35 yaşını doldurmamış olmak” düzenlemesi ile aynı fıkranın (ç) bendinin 2 numaralı alt bendinde yer alan “Sınava başvuru tarihinde 30 yaşından gün almamış olmak,” düzenlemesi, 6. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrası ile Geçici 1. maddesi yönünden DAVANIN REDDİNE,
3. Dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesinin birinci fıkrası yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA
4. Dava kısmen iptal, kısmen ret ve kısmen karar verilmesine yer olmadığı yönünde sonuçlandığından ayrıntısı aşağıda gösterilen …- TL yargılama giderinin 1/3′ ü olan …- TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına, yargılama giderinin 2/3′ ü olan …- TL’nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5.Kullanılmayan … TL yürütmenin durdurulması harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen …- TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, …- TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
7. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya ve davalı idareye iadesine,
8. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 23/12/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Gümrük ve Ticaret Bakanlığına İlk Defa Yapılacak Atamalar Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinde geçen “sözlü sınava” ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin 2 numaralı alt bendinin ve ç bendinin 2 numaralı alt bendinin, 6. maddesinin tamamının, 7. maddesinde, 8. maddesinde, 9. maddesinde, 10. maddesinde, 11. maddesinin 1. fıkrasında, 12. maddesinde, 13. maddesinin 1. fıkrasında., 14. maddesinde ve 15. maddesinin 1. fıkrasında geçen “sözlü” ibaresinin ve Geçici 1. maddenin, dayanağı olan 14/07/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48. maddesi ile 03/06/2011 tarihli ve 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 38. maddesi hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, dolayısıyla üst hukuk normlarına uygun olduğu anlaşıldığından, iptali istenilen söz konusu maddelerde ve ibarelerde hukuka, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığından, davanın reddine karar verilmesi gerektiği oyu ile aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.