Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2018/8256 E. , 2023/857 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/8256
Karar No : 2023/857
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Gaziantep ili, Şehitkamil ilçesi, … Ortaokulunda müdür yardımcısı olarak görev yapan davacının, tevhiden, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca ”Devlet memurluğundan çıkarma” cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… kararla; dosyanın incelenmesinden, davacı hakkında “Çocuğun Cinsel İstismarı”, “Cebir Tehdit veya Hile Kullanarak Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma” suçlarından … Ağır Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davacının söz konusu suçları işlediğinin sabit olmaması nedeniyle beraatine karar verildiği görülmekle, söz konusu Mahkeme kararı ile olayla ilgili hazırlanan soruşturma raporunda yer alan bilgi, belge ve tanık ifadelerinin birlikte değerlendirilmesinden; davacıya isnat edilen 7. sınıf öğrencisi S.S.İ.’yi 21/01/2016 tarihinde kendi odasına kilitlemek suretiyle hürriyetinden yoksun kıldığına ve cinsel istismarda bulunduğuna ilişkin fiillerin sübuta ermediği, 2015-2016 eğitim öğretim yılı birinci yarıyıl sonunda 21/01/2016 tarihinde adı geçen öğrencinin din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin notunu yükselttiğine ilişkin fiilin ise sübuta erdiği dikkate alındığında, davacının, sübuta eren not yükseltme fiilinden dolayı cezalandırılması gerekirken, tüm fiillerin sübuta erdiğinden bahisle tevhiden 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca ”Devlet memurluğundan çıkarma” cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata uygun olduğu belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Soruşturma aşamasında davacının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 129. maddesi uyarınca son savunmasının alınmadığı, bu nedenle işlemin disiplin usul kurallarına aykırı olarak tesis edildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemin iptali yolundaki karara yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirerek onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı, Gaziantep ili, Şehitkamil ilçesi, … Ortaokulunda müdür yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
Davacının, 21/01/2016 tarihinde 7. Sınıf öğrencisi olan S.S.İ.’yi kendi odasında taciz ettiği ileri sürülerek öğrenci ve ailesinin şikayeti üzerine İl Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü ekiplerince davacının ifadesi alınarak hakkında tutanak tutulduğu, Gaziantep İl Emniyet Müdürlüğünün … sayılı yazısına istinaden Valilik oluru ile davacı hakkında idari soruşturma başlatıldığı, başlatılan soruşturma sonucunda İl Milli Eğitim Müdürlüğü maarif müfettişlerince hazırlanan … tarih ve … sayılı soruşturma raporunda; davacının öğrenciye cinsel istismarda bulunmak fiilinden dolayı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi gereğince ”Devlet memurluğundan çıkarma” cezasıyla, öğrenciyi kendi odasına kilitlemek suretiyle hürriyetinden yoksun kılma fiili nedeniyle 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (ı) alt bendi maddesi gereğince ”1 yıl kademe ilerlemesinin durdurulması” cezasıyla, yine öğrencinin 2015-2016 eğitim öğretim birinci yarıyıl sonunda 21/01/2016 tarihinde din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin notunu yükseltmesi fiili nedeniyle 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (ı) alt bendi maddesi gereğince ”1 yıl kademe ilerlemesinin durdurulması” cezasıyla cezalandırılmasının uygun olacağının belirtildiği, Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü’nün 26/07/2012 tarih ve 2012/28 sayılı Genelgesi’nde düzenlenen disiplin cezalarının tevhidine ilişkin hükümler gereğince ve söz konusu fiillerin aynı Kanun’da yer alan eylemlerden kaynaklanması nedeniyle, davacının 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde belirtilen ”Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” hükmü kapsamında tevhiden ”Devlet memurluğundan çıkarma” cezasıyla cezalandırılmasının teklif edildiği, Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunca davacının hakkındaki dosyanın ve savunmasının birlikte değerlendirilmesi neticesinde, teklifin kabulüne karar verilerek davacının tevhiden 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca ”Devlet memurluğundan çıkarma” cezasıyla tecziyesine karar verilmesi üzerine temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde, “Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” fiili, Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.
657 sayılı Kanun’un 129. maddesinde, ”Yüksek disiplin kurulları kendilerine intikal eden dosyaların incelenmesinde, gerekli gördükleri takdirde, ilgilinin özlük dosyasını ve her nevi evrakı incelemeye, ilgili kurumlardan bilgi almaya, yeminli tanık ve bilirkişi dinlemeye veya niyabeten dinletmeye, mahallen keşif yapmaya veya yaptırmaya yetkilidirler. Hakkında memurluktan çıkarma cezası istenen memur, soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptir.” hükmüne; 130. maddesinde ise, “Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa’nın 129. maddesinin ikinci fıkrasında, memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
Anılan Anayasa hükmünün gerekçesinde, “yapılacak disiplin kovuşturmalarında ve disiplin cezası uygulamasında ilgiliye isnad olunan hususun bildirilmesi, dinlenilmesi, savunmasını yapma imkanı tanınması bu madde ile güvence altına alınmaktadır” ifadelerine yer verilerek, disiplin cezaları ile ilgili olarak anayasal güvenceye bağlanan savunma hakkının içeriği belirtilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 130. maddesinde diğer cezalar bakımından memura sadece 7 günden az olmamak üzere savunma hakkı tanınmışken memuriyetten çıkarma cezası açısından 129. maddeyle, soruşturma ile ilgili evrakın incelenmesinden, vekil vasıtasıyla sözlü savunma yapılmasına kadar, 130. maddeden farklı olarak geniş bir savunma hakkı tanınmış bulunmaktadır. Yasa koyucu ilgili açısından en ağır sonuçları doğuran Devlet memurluğundan çıkarma cezasının verilmesinde, bu şekilde bir savunma hakkının tanınmasını memur statüsü açısından önemli bir güvence olarak öngörmüştür.
Anayasa hükmü ve 657 sayılı Kanun’un yukarıda metnine yer verilen maddelerinin birlikte değerlendirilmesinden; Devlet memurunun veya diğer kamu görevlilerinin görevine son verilmesi sonucunu doğuran disiplin cezalarının verilebilmesi için, söz konusu disiplin cezalarını vermeye yetkili merciiler tarafından, ilgili kamu görevlisinin hakkındaki iddiaları, bu iddiaların dayandığı delilleri, üzerine atılı fillerin hukuki nitelendirmesini ve önerilen disiplin cezasını öğrenmesi sağlanarak, savunma yapmasına imkan tanınmasının hukuken zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda; Yüksek Disiplin Kurulunca, Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılması teklif edilen ilgiliye 657 sayılı Kanun’un 129. maddesi uyarınca usulüne uygun olarak son savunma hakkı tanınması gerektiği açık olup, uyuşmazlık konusu olayda, hakkında Devlet memurluğundan çıkarma cezası teklif edilen davacı hakkında Yüksek Disiplin Kurulunca 657 sayılı Kanun’un 129. maddesine göre son savunması alınmadan tesis edildiği görülen dava konusu işlemde hukuka uygunluk; bu husus göz ardı edilmek suretiyle işin esasına girilerek, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının gerekçesi yerinde olmamakla birlikte, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 06/03/2023 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.