Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2018/2996 E. , 2022/535 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/2996
Karar No : 2022/535
KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı – ANKARA
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN ÖZETİ : Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığında kıdemlı albay rütbesiyle görev yapmakta iken 15/11/2014 tarihinde emekliye ayrılan davacının, 01/08/2012-16/10/2014 tarihleri arasında temsil ve görev tazminatının Kıbrıs tazminatına dahil edilmesi için 04/01/2016 tarihinde yaptığı başvurunun reddine ilişkin 11/02/2016 tarihli işlemin iptali ile yoksun kaldığı parasal hakların Kıbrıs tazminatının ödendiği tarihlerden itibaren yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
Mahkeme kararının özeti: Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesince; davacının, 01/08/2012-16/10/2014 tarihleri arasında Kıbrıs’ta görev yaptığı, Kıbrıs’ta son aylığını 15/10/2014 tarihinde aldığı kendisine eksik yapılan ödeme işleminden en son 15/10/2014 tarihinde haberdar olduğu, bu tarihten itibaren 60 gün içinde idari müracaatta bulunmadığı veya dava açmadığı, dava açma süresi geçirildikten sonra yapılan idari müracaat üzerine verilen yanıtın dava açma süresini yeniden başlatmayacağı gerekçesiyle, davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmiştir.
KARARIN DÜZELTİLMESİNİ TALEP EDENİN İDDİALARI : Davanın süresinde açıldığı, eksik ödemeden Sayıştay kararı üzerine haberdar olunduğu, kanunen her türlü ücret alacağı için zaman aşımı süresinin beş yıl olduğu ileri sürülerek, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : İstemin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 15/08/2017 tarih ve 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 36. maddesi ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na eklenen Geçici 45. maddenin sekizinci fıkrasının (b) bendinde: “… Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan, tebliğde ve infaz aşamasında bulunanlar ile bu mercilerin arşivlerinde bulunan işi bitmemiş dosyalardan; … b) Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olanlar Danıştaya; diğerleri Ankara İdare Mahkemeleri’ne, … 21/01/2017 tarih ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde herhangi bir karara gerek kalmaksızın listeye bağlanarak gönderilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi tarafından verilen kararın, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na 25/08/2017 tarih ve 694 sayılı KHK ile eklenen Geçici 45. madde uyarınca incelenmesinden; kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenlerin, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğu sonucuna ulaşıldığından, karar düzeltme isteminin kabulü ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı, Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığında kıdemlı albay rütbesiyle görev yapmakta iken 15/11/2014 tarihinde emekliye ayrılmış olup, 04/01/2016 tarihinde Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığına yaptığı başvuruda; Sayıştay’ın 07/04/2015 tarihli kararında, Kıbrıs tazminatı hesaplamasında, temsil ve görev tazminatının da göz önünde bulundurulması gerektiğinden bahisle, 01/08/2012-16/10/2014 tarihleri arasında temsil ve görev tazminatının ödenmesini talep etmiştir.
Kara Kuvvetleri Komutanlığı Girne Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığının 11/02/2016 tarihli işlemiyle, 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 13. maddesi uyarınca temsil ve görev tazminatının 500 sayılı Kanun’un 1. maddesi uyarınca ödenen Kıbrıs tazminatı matrahına dahil edilmesinin mümkün olmadığı belirtilerek, davacının talebi reddedilmiştir.
Bunun üzerine, 29/04/2016 tarihinde bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
Davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun 34. maddesinde, “Askeri kişilerin özlük işleri konusunda kesin karar almaya yetkili olmayanlar makamlarca tesis edilmiş idari işlemlerin kaldırılması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması idari dava açmak için belli olan süre içinde, mertebeler yoluyla ve bağlılığına göre yetkili üst makamlardan istenmedikçe Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde iptal davası açılamaz.
Bu takdirde yetkili makamlarca müracaat tarihinden itibaren nihayet altmış gün içinde cevap verilmez ise istek reddedilmiş sayılır.” ; 35. maddesinde,
“a) İhtiyari müracaat:
Kesin işlem yapmaya yetkili makamlarca tesis edilen idari işlemlerin geri alınması, kaldırılması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması; üst makamdan, yoksa işlemi yapmış olan makamdan idari dava açmak için belli olan süre içinde istenebilir. Bu müracaat işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurur.
Altmış gün içinde cevap verilmez ise, istek reddedilmiş sayılır.
İsteğin reddi üzerine dava açma süresi başlar ve müracaat tarihine kadar geçmiş olan süre de hesaba katılır.
b) İdari makamların sükutu:
İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir eylem veya işlemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler. Bu halde yetkili makamlar en çok altmış gün içinde bir cevap verirler. Bu süre içinde cevap verilmez ise, istek reddedilmiş sayılır. İlgililer altmış günün bitiminden itibaren idari dava açma süresi içinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde dava açabilirler. Dava açılmayan haller ile davanın altmış günlük süre geçtikten sonra açılması sebebiyle dilekçenin reddi halinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra cevap verilirse, bunun tebliğinden itibaren dava açma süresi yeniden işlemeye başlar.” hükümleri yer almış; 40. maddesinde ise, “Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde dava açma süresi, her çeşit işlemlerde yazılı bildirim tarihinden itibaren kanunlarda ayrı süre gösterilmeyen hallerde altmış gündür.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıya alıntısı yapılan mülga 1602 sayılı Kanun maddeleri birlikte değerlendirildiğinde görüldüğü üzere, Kanun’un 40. maddesi, ilgililerin menfaatini ihlal eden bir idari işlemin kurulması durumunda bu işlemin iptali talebiyle açılan davalarda dikkate alınacak genel dava açma süresini düzenlemiş; 34. maddesi, hakkında idari işlem tesis edilen ilgililerin idari dava açmadan önce işlemin “kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması” talebiyle yapabilecekleri başvuruların süresine ve başvuru halinde dava açma süresinin nasıl hesaplanacağına yönelik kurallar öngörmüş; Kanun’un 35. maddesinin (b) bendi ise, önceden idari bir işlem kurulmadığı durumlarda, idari bir işlem tesisi istemiyle idareye yapılan başvurular üzerine açılacak davalarda süre yönünden uygulanması gereken kuralları belirlemiştir.
Özet olarak, 34. maddede ilgili hakkında daha önce kurulmuş bir idari işlemin “kaldırılması, geri alınması veya değiştirilmesi”nin istenmesi halinde dava süresinin ne şekilde hesaplanacağı düzenlenmiş iken 35. maddenin (b) bendi uygulamasında, idarece kurulmuş bir işlem mevcut değil iken ilgilinin hakkında idari işlem yapılması amacıyla idareye yaptığı başvuru üzerine tesis edilen olumsuz işleme karşı açılacak davanın süresinin ne şekilde hesaplanacağı açıklanmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; Kıbrıs’ta görev yapmakta iken 15/11/2014 tarihinde isteği üzerine emekliye ayrılan davacının, kendisine temsil ve görev tazminatı ödenmesi talebiyle başvuruda bulunduğu, başvurusunun reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davacının, 04/01/2016 tarihinde, mülga 1602 sayılı Kanun’un 35. maddesinin (b) bendi kapsamında yaptığı başvurunun reddi üzerine 29/04/2016 tarihinde açılmış olan davada süre aşımı bulunmadığından, aksi yöndeki Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının KARAR DÜZELTME İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın süre aşımı yönünden reddine ilişkin Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 16/02/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
11/02/2017 tarih ve 29976 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6771 sayılı T.C. Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Anayasa’ya eklenen Geçici 21. maddenin (E) bendinde, askeri yargının kaldırıldığı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülmekte olan dosyalardan kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştaya, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 ay içinde gönderileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 203. maddesinde, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun yürürlükten kaldırıldığı, 36. maddesiyle 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na eklenen geçici 45. maddesinde ise, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olan dosyaların Danıştaya, diğerlerinin Ankara İdare Mahkemelerine herhangi bir karara gerek kalmaksızın gönderileceği düzenlenmiştir.
Bu Anayasal ve yasal düzenlemelerle, askeri yargının kaldırılması ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olan dava dosyalarının Danıştaya, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine gönderilmesinin zorunlu olması karşısında, dava dosyalarının devrinden sonra, idari yargıya devredilmiş olan uyuşmazlıkların çözümünde, “usul kurallarının derhal uygulanırlığı ilkesi” gereğince 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde açılmış olan davanın süre aşımı yönünden reddine ilişkin Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı davacı tarafından kararın düzeltilmesi isteminde bulunulduğu, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin kapatılması ve 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun yürürlükten kaldırılması nedeniyle dosyanın, yukarıda belirtilen düzenlemeler uyarınca Danıştaya gönderildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; Askeri Yüksek İdare Mahkemesi tarafından ilk derece mahkemesi sıfatıyla verilen kararlardan, yürürlükten kaldırılan 1602 sayılı Kanun’a göre karar düzeltme kanun yolu aşamasında olup, Danıştaya gönderilen dosyaların, “usul kurallarının derhal uygulanırlığı ilkesi” gereğince temyiz dosyası olarak kabul edilerek, 2577 sayılı Kanun’un temyiz yoluna ilişkin hükümlerine göre incelenmesi gerektiği oyuyla karara katılmıyoruz.