Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2018/2991 E. , 2022/529 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/2991
Karar No : 2022/529
KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVALI) : … Bakanlığı – ANKARA
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN ÖZETİ : … İdare Mahkemesi … Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları servisi tutuklu koğuşunda … olarak görev yapan davacının, adalet hizmetleri tazminatı ödenmesi için yaptığı başvurunun reddine ilişkin 26/08/2015 tarihli işlemin iptali istenilmiştir.
Mahkeme kararının özeti: … İdare Mahkemesi … Dairesince; Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi … servisinde Genel İdari Hizmetler Sınıfında … unvanıyla görev yapan sivil memur statüsündeki davacının, tutuklu koğuşu olarak ayrılan koğuşlarda yerine getirdiği gardiyanlık görevinin, hastanede bulunan tutukluların kaçmasını önlemeye ilişkin olduğu, bu hizmetin müşahade altında tutulan tutuklu sanıklara gardiyanlık yapmak şeklinde de ifade edilebileceği dikkate alındığında, davacının, görevi itibarıyla askeri yargıda görev yapan memur olarak kabul edilmesi ve buna bağlı olarak da adalet hizmetleri tazminatı ödenmesi gerekirken, aksi yönde tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline, idareye başvurduğu 30/07/2015 tarihinden geriye doğru 60 günlük dönemden 31/05/2015 tarihinden itibaren ödenmeyen adalet hizmetleri tazminatının hakediş tarihlerinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
KARARIN DÜZELTİLMESİNİ TALEP EDENİN İDDİALARI : Davacının, sivil memur statüsünde görev yaptığı, askeri hastanede tutuklu koğuşunun bulunmadığı, müşahade altındaki tutuklu hastalara ilişkin gardiyanlık görevinin adalet hizmetleri tazminatı ödenmesini gerektirmediği ileri sürülerek, … İdare Mahkemesi … Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile … İdare Mahkemesi … Dairesince verilen kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 15/08/2017 tarih ve 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 36. maddesi ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na eklenen Geçici 45. maddenin sekizinci fıkrasının (b) bendinde: “… Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan, tebliğde ve infaz aşamasında bulunanlar ile bu mercilerin arşivlerinde bulunan işi bitmemiş dosyalardan; … b) Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olanlar Danıştaya; diğerleri Ankara İdare Mahkemeleri’ne, … 21/01/2017 tarih ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde herhangi bir karara gerek kalmaksızın listeye bağlanarak gönderilir.” hükmüne yer verilmiştir.
… İdare Mahkemesi tarafından verilen kararın, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na 25/08/2017 tarih ve 694 sayılı KHK ile eklenen Geçici 45. madde uyarınca incelenmesinden; kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenlerin, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğu sonucuna ulaşıldığından, karar düzeltme isteminin kabulü ile … İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Komutanlığına bağlı Askeri Hastanelerde Yardımcı Hizmetleri Sınıfında gardiyan (gardiyan) kadrosunda görev yapan davacı, adalet hizmetleri tazminatının ödenmesi istemiyle 30/07/2015 tarihinde Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Komutanlığına başvurmuştur.
Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Komutanlığınca, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 29/08/2012 tarihli yazısıyla, asker hastanelerinin Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar’ın eki III sayılı Cetvelin (F) bölümünde sayılan kurumlar arasında değerlendirilemeyeceği yönünde görüş verildiği belirterek, davacının başvurusu 26/08/2015 tarihli işlemle reddedilmiştir.
Davacı, 26/08/2015 tarihli işlemin 01/09/2015 tarihinde kendisine bildirildiğini belirterek, bu işlemin iptali istemiyle 13/11/2015 tarihinde bakılan davayı açmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Mülga 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun 42. maddesinde, “İlgililer, haklarını ihlal eden bir idari işlem dolayısıyla Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde doğrudan doğruya tam yargı davası veya iptal ve tam yargı davaları ile birlikte açabilecekleri gibi ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliği veya bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı, icra tarihinden itibaren altmış gün içinde tam yargı davası açabilirler. Bu halde de ilgililerin 35. madde uyarınca idareye başvurma hakları saklıdır.” hükmü yer almıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 12. maddesinde de, “İlgililer haklarını ihlal eden bir idari işlem dolayısıyla Danıştaya ve idare ve vergi mahkemelerine doğrudan doğruya tam yargı davası veya iptal ve tam yargı davalarını birlikte açabilecekleri gibi, ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliği veya bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava süresi içinde tam yargı davası açabilirler” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Uyuşmazlık, davacının adalet hizmetleri tazminatı ödenmesi talebinin uygun görülmediğine ilişkin 26/08/2015 tarihli işlemin iptali istemine ilişkin olup, dosyada; bu işlemin davacıya tebliğine ilişkin olarak, dava dilekçesinde yazılan, 01/09/2015 tarihinde bildirildiği bilgisi dışında herhangi bir bilgi veya belgenin yer almadığı görülmüştür.
Bu durumda; öncelikle, dava konusu işlemin davacıya hangi tarihte tebliğ edildiği araştırılarak, temin edilecek bilgi ve belgelerden sonra davanın süresinde açılıp açılmadığı irdelenmesi gerekmektedir.
Ayrıca, yargılama hukukunun temel ilkelerinden biri olan “taleple bağlılık” ilkesi uyarınca, yargı mercileri davacının istemi ile bağlı olup, istemi genişletecek veya daraltacak biçimde karar verilmesi mümkün değildir.
Davacı tarafından, sadece dava konusu işlemin iptalinin talep edildiği, iptal davasıyla birlikte tam yargı davası açılmadığı dikkate alındığında, Askeri Yüksek İdare Mahkemesince; “taleple bağlılık ilkesi” gereği, dava dilekçesindeki taleple bağlı kalınarak karar verilmesi gerekirken, davacının talebi aşılarak tazminata hükmedilmesinde usul kurallarına uygunluk görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin KARAR DÜZELTME İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin iptaline, idareye başvurduğu 30/07/2015 tarihinden geriye doğru 60 günlük dönemden 31/05/2015 tarihinden itibaren ödenmeyen adalet hizmetleri tazminatının hakediş tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin … İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 16/02/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
11/02/2017 tarih ve 29976 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6771 sayılı T.C. Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Anayasa’ya eklenen Geçici 21. maddenin (E) bendinde, askeri yargının kaldırıldığı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülmekte olan dosyalardan kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştaya, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 ay içinde gönderileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 203. maddesinde, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun yürürlükten kaldırıldığı, 36. maddesiyle 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na eklenen geçici 45. maddesinde ise, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olan dosyaların Danıştaya, diğerlerinin Ankara İdare Mahkemelerine herhangi bir karara gerek kalmaksızın gönderileceği düzenlenmiştir.
Bu Anayasal ve yasal düzenlemelerle, askeri yargının kaldırılması ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olan dava dosyalarının Danıştaya, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine gönderilmesinin zorunlu olması karşısında, dava dosyalarının devrinden sonra, idari yargıya devredilmiş olan uyuşmazlıkların çözümünde, “usul kurallarının derhal uygulanırlığı ilkesi” gereğince 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde açılmış olan davada, dava konusu işlemin iptali ile tazminat isteminin kabulüne ilişkin Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı davalı idare tarafından kararın düzeltilmesi isteminde bulunulduğu, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin kapatılması ve 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun yürürlükten kaldırılması nedeniyle dosyanın, yukarıda belirtilen düzenlemeler uyarınca Danıştaya gönderildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; Askeri Yüksek İdare Mahkemesi tarafından ilk derece mahkemesi sıfatıyla verilen kararlardan, yürürlükten kaldırılan 1602 sayılı Kanun’a göre karar düzeltme kanun yolu aşamasında olup, Danıştaya gönderilen dosyaların, “usul kurallarının derhal uygulanırlığı ilkesi” gereğince temyiz dosyası olarak kabul edilerek, 2577 sayılı Kanun’un temyiz yoluna ilişkin hükümlerine göre incelenmesi gerektiği oyuyla karara katılmıyoruz.