Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2018/2511 E. , 2023/1241 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/2511
Karar No : 2023/1241
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU :… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: T.C. Devlet Demiryolları … Bölge Müdürlüğünde gişe memuru olarak görev yapan davacının, tehirli bilet değişikliği işlemlerinden 8.332,75-TL, usulsüz bilet değişikliği işlemlerinden ise 10.137,75-TL olmak üzere toplamda 18.470,50-TL’yi zimmetine geçirdiğinden bahisle TCDD Personel Yönetmeliğinin 102. maddesinin (h) bendi uyarınca memuriyetten çıkartılmasına ilişkin Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının onaylanmasına dair TCDD İşletmesi Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının; iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla; davacı hakkında yürütülen disiplin soruşturması sonucunda düzenlenen inceleme raporu ekinde yer alan ifadeler, tutanaklar ve dava dosyasında yer alan diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, davacının kendi şifresiyle yaptığı işlemler dahil olmak üzere Malatya Gar Gişesinde görevli diğer gişe memuru arkadaşlarının da şifresini kullanarak yaptığı işlemlerden toplamda 18.470,50-TL’yi zimmetine geçirdiği iddiasının, davacının üç farklı tarihte (13/02/2016, 29/03/2016, 27/04/2016) verdiği ifade ve savunmalarda ikrar edildiği görüldüğünden sübuta erdiği anlaşılmakta olup, davacının anılan eylemiyle kuruluş parasını zimmetine geçirdiği açık olduğundan, eylemine uyan “memuriyetten çıkarma” cezası ile cezalandırılması yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; olayda, B.K. isimli yolcu tarafından başka bir personeli kapsayacak şekilde yapılan bilet değişikliği şikayetinin araştırılması amacıyla Bölge Müdür Yardımcısı imzalı … tarih ve … sayılı yazı ile ve bu olayın araştırılması ile sınırlı olarak TCDD …Bölge Müdürlüğüne görev verildiği, söz konusu yazının davacı ile ilgisi bulunmadığı gibi yapılması istenilenin bir idari soruşturma olmayıp araştırma olması nedeniyle görev kapsamı ve sınırları ile soruşturmacı atanması yoluna gidilmediği, TCDD … Bölge Müdürlüğünde görevli iki amir tarafından belirtilen olayın araştırılması sırasında söz konusu bilet değişiklerinin şikayet dilekçesinde ismi geçen personel tarafından değil davacı tarafından yapıldığı, bunun dışında daha başka değişikliklerin de yapıldığı ve bu şekilde 18.470,50 TL’nin zimmete geçirildiğinin tespit edildiği; ancak bu hususa yönelik olarak idareden herhangi bir soruşturma izni veya görevlendirme oluru alınmadığı, bu şekilde yapılan araştırmanın bir rapora bağlandığı, raporun konusunun “yolcu şikayeti” olarak yazıldığı ve sonucunda davacının zimmet olayına yönelik olarak herhangi bir öneri getirilmediği, yetkili disiplin kurulları tarafından olayın, Yönetmeliğin 102/h maddesi çerçevesinde değerlendirilerek davacının savunması alınmak suretiyle dava konusu memuriyetten çıkarma cezasının verildiği anlaşılmakta olup, davacı hakkında zimmete konu olayla ilgili olarak açılmış bir soruşturma, atanmış soruşturmacı, disiplin soruşturmasına ve cezasına konu edilen tüm fiiller yönünden alınmış bir soruşturma oluru ve usulüne uygun yapılmış soruştuma sonucunda hazırlanmış bir soruşturma raporunun varlığından söz etmeye olanak bulunmadığı, anılan araştırma raporunun davacının amiri konumundaki iki personel tarafından hazırlandığı; ancak davacı tarafından raporu hazırlayan S. U. isimli personelin kendisinin günlük gişe işlemlerini aylık olarak kontrol etmekle görevli olduğu, bu nedenle kurum zararından kendisinin de sorumluluğu bulunacağından tarafsızlığının bulunmadığının ileri sürüldüğü görüldüğünden, yapılacak soruşturmadan etkilenme/ceza alma ihtimali bulunan personelin, soruşturmaya konu olayla ilgisinin bulunması, disiplin cezalarının tarafsızlık ve objektiflik kriterine uygun olarak verilmesi ilkesine aykırılık oluşturacağından, tamamen tarafsız olduğundan söz etme olanağı bulunmayan kontrolör tarafından düzenlenen rapor esas alınarak tesis edilen dava konusu işlemde bu yönden de hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının eylemi nedeniyle kamu hizmetinin aksamasına sebep olduğu ve bu eylem nedeni ile kamu zararı doğduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ :…
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa’nın 128. maddesinin ikinci fıkrasında, “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.” hükmü getirilerek memurlar ve diğer kamu görevlileri, özlük hakları bakımından yasal güvenceye kavuşturulmuştur.
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin ve bu kapsamda yer alan TCDD İşletmesi personelinin statü haklarını doğrudan etkileyen disiplin işlemlerinin “diğer özlük işleri” kavramı kapsamına girdiğine kuşku bulunmamaktadır.
399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin “Disiplin Cezaları” başlıklı 44. maddesinde ”Teşebbüs veya bağlı ortaklıklardaki hizmetlerin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla sözleşmeli personelin görevleri ile ilgili kusurlu hareketleri, iş yerinde veya dışında teşebbüs ve bağlı ortaklıkla ilgili mevzuata aykırı davranışları nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması hariç, verilmesi gereken disiplin cezaları ile disiplin cezası vermeye yetkili merciler ve disiplin kurulları hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde teşebbüs veya bağlı ortaklık memurlarının tabi olduğu hükümler uygulanır. Ancak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiiller için sözleşme ücretinden kesme cezası, aylıktan kesme cezası esaslarına göre uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan KHK’nın “Uygulamanın İzlenmesi” başlıklı 58. maddesinin ikinci fıkrasında; “Sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.” kuralına yer verilmiştir.
22/06/1993 tarih ve 21615 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren TCDD Personel Yönetmeliği, 12/08/2017 tarih ve 30152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan TCDD Personel Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Mülga Yönetmeliğin “Amaç” başlıklı 1. maddesinde; “Bu Yönetmeliğin amacı, TCDD’de 657 sayılı Kanuna göre çalışan kadrolu personelin hak ve yükümlülükleri ile çalışma şartlarını düzenlemektir.”, “Memuriyetten Çıkarma Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller” başlıklı 102. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde, “Kuruluş mallarını, parasını, eşyasını veya taşınması veya korunması Kuruluş’a verilmiş eşyayı çalmak, zimmetine geçirmek, kendisine veya başkasına menfaat sağlamak amacıyla satmak, kiraya vermek, işletmek, hususi işlerde kullanmak veya kullandırmak” fiili memuriyetten çıkarma cezası gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır. “Yönetmelikte Hüküm Bulunmayan Haller” başlıklı 162. maddesinde; “Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan konularda Kuruluş personeli hakkında genel hükümler uygulanır.” düzenlemeleri getirilmiştir.
Dava konusu disiplin cezasına dayanak TCDD Personel Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmış olsa dahi, 399 sayılı KHK’nın 44. maddesi ve 58. maddesinin ikinci fıkrası birlikte değerlendirildiğinde, kuruluş personeline uygulanacak disiplin hükümleri yönünden 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na atıf yapıldığı ve bu nedenle davalı idarece davacının fiillerinin 657 sayılı Kanun’un 125. maddesine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilerek işlem tesis edilmesi gerektiğinden, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçesinde hukuki isabet bulunmamakta ise de; anılan karar, hüküm fıkrası itibarıyla hukuka uygun bulunduğundan, belirtilen husus, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına ilişkin istinaf başvurusunun kabulü, İdare mahkemesi kararının kaldırılması, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine,15/03/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.