Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2018/114 E. , 2020/3782 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/114
Karar No : 2020/3782
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : … İli, … İlçesi, … Ortaokulu’nda müdür yardımcısı olarak görev yapan davacının, 1702 sayılı Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Teziyesi Hakkında Kanun uyarınca “Bir Saatlik Ders Ücretinin Kesilmesi” cezası ile cezalandırılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı … Valiliği işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının, … Ortaokulu’nda müdür yardımcısı olarak görev yaptığı dönemlerde aynı okulda görev yapan sosyal bilgiler öğretmeni …’nın 2010-2011 ve 2011-2012 ders yılı yazılı/sınav kağıtlarını ders yılı sonlarında okul idaresine teslim etmemesi hakkında yasal işlem yapmadığı eylemine ilişkin olarak soruşturma başlatıldığı, görev dağılımı cetveli incelendiğinde “Yıl sonu alınması gereken evrakları tutanak karşılığı teslim almak” görevinin davacıya ait olduğu, 2011-2012 eğitim-öğretim yılına ilişkin yazılı/sınav kağıtlarının ders yılı sonunda okul idaresine teslim edilmemesi eyleminin tespitine ilişkin ve davacı tarafından da imzalanan sınav evraklarının teslimine dair (davacı tarafından düzenlenen söz konusu formda ilgili öğretmen …’nın ders kesim raporları ve sınıf defterlerini teslim ettiği ancak sınav evrakını teslim etmediği görülmektedir) matbu evrakı ile Okul Müdürü …’ın “Okulumuz Sosyal Bilgiler dersi öğretmeni …, yazılı kağıtlarını sınavlardan sonra öğrencilere her yıl dağıttığından dolayı eğitim-öğretim yıllarının sonlarında okul müdürlüğümüze teslim etmemektedir. Ben 2007 yılından itibaren … İlköğretim Okulunda kurum müdürü olarak göreve başladım. Söz konusu öğretmenin ben göreve başladığımdan bu yana eğitim öğretim yılları sonunda sınav evraklarını okul idaresine teslim etmediğini biliyorum. Bu konuda yasal olarak herhangi bir işlem daha önceleri başlatmadık.” yönündeki ifadesi ve davacının “Okulda görev yapan bütün öğretmenlerden sene sonu evraklarını okul müdürünün bilgisi dahilininde tutanağa işaretleyerek teslim alıyorum. Sosyal Bilgiler Öğretmeni … yazılı kağıtlarını öğrencilere dağttığını ifade etmiştir. Okul müdürü …’ın da konudan bilgisi vardır.” yönündeki ifadesi birlikte değerlendirildiğinde, evrakları teslim alan davacının yıl sonunda sınav evrakını teslim etmeyen öğretmen hakkında herhangi bir işlem tesis etmediği, bu kapsamda davacı hakkındaki iddianın subuta erdiği görüldüğünden, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, sosyal bilgiler öğretmeni …’nın 2010-2011, 2011-2012 ders yıllarına ait sınav kağıtlarını okul idaresine teslim etmemesi üzerine öğretmen hakkında yasal işlem yapmadığı için soruşturma açıldığı, müfettişlerin gerekli teftişi yaptığı, teftişlerde herhangi bir sıkıntı yaşamadığı, hiç kabahati olmayan bir konudan ceza aldığı İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacıya isnat edilen eyleme karşılık gelen “Bir Saatlik Ders Ücretinin Kesilmesi” cezasını gerektiren fiil ve halin 1702 sayılı Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Teziyesi Hakkında Kanun’un hangi maddesinde yer alan hangi tanıma uyduğunun açıkça ortaya konulması gerekirken herhangi bir madde ve bent belirtilmeksizin “Bir Saatlik Ders Ücretinin Kesilmesi” cezası verilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının, … Ortaokulu’nda müdür yardımcısı olarak görev yaptığı dönemlerde aynı okulda görev yapan sosyal bilgiler öğretmeni …’nın 2010-2011, 2011-2012 ders yıllarına ait sınav kağıtlarını okul idaresine teslim etmemesi üzerine ilgili hakkında yasal işlem yapmadığına yönelik iddialar doğrultusunda davacı hakkında soruşturma başlatıldığı, soruşturma neticesinde, davacının “sosyal bilgiler öğretmeni … hakkında yasal işlem yapmadığı” hususunun subuta erdiği, subuta eren eylemiyle davacının, “Talimatname ile uhdesine verilen işleri kasten yapmamak” suçunu işlediğinden bahisle 1702 sayılı Kanun’un 22/3. maddesi uyarınca “1 Günlük Maaş Kesimi Cezası” ile cezalandırılması gerektiği yönünde teklif getirildiği, teklifin ceza ile teklife esas fiilin örtüşmediği gerekçesiyle, … İl Milli Eğitim Disiplin Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararı ile reddedildiği, akabinde 657 sayılı Kanun2un 126/3 maddesi uyarınca … tarih ve … sayılı … Valiliği işlemiyle davacının “Bir Saatlik Ders Ücretinin Kesilmesi” cezası ile cezalandırılması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan 1702 sayılı İlk ve Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Tecziyeleri Hakkında Kanun’un 21. maddesinde, ders ücretlerinin kesilmesi cezasının verileceğine ilişkin haller düzenlenmiş, 22. maddesinin 3. fıkrasında; “Talimatname ile uhdesine verilen işleri kasten yapmamak” fiili, maaş kesilmesi cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılımış, 32. maddesinde ise; “Bu kanunda tasrih edilmeyen ahval Memurun Kanunu ahkamına tabidir.” hükmü yer almıştır.
788 sayılı Memurin Kanunu’nun yerine 23/07/1965 tarih ve 12056 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 126. maddesinde; “Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından; kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler, il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde Valiler tarafından verilir. Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur, cezayı kabul veya reddeder. Ret halinde atamaya yetkili amirler 15 gün içinde başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Disiplin cezaları açısından da geçerli olan suç ve cezaların kanuniliği ilkesi gereğince disiplin cezası veren amir ve disiplin kurulunca cezaya konu eylemin niteliği itibarıyla hangi madde (bent veya fıkra) kapsamında olduğunun ve hangi cezanın verilmesi gerektiğinin net bir şekilde tespit edilmesi ve disiplin cezası verilmesine ilişkin işlemlerde de ceza maddesinin ve verilen cezanın somut bir şekilde ortaya konulması gerekmektedir.
Ayrıca; disiplin cezası verilmesine dayanak teşkil eden eylemin tereddüde yer bırakmayacak şekilde delilleriyle ortaya konulması, bu eylemlerin disiplin cezası gerektiren ve 1702 sayılı Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Teziyesi Hakkında Kanun’un hangi maddesinde sayılan hangi fiil ve haller kapsamında görüldüğünün belirtilmesi disiplin hukukunun esasına ilişkin en temel iki öge olup, ancak bu iki verinin davalı idarece işlemin tesisinde açıkça ortaya konulması durumunda, gerek eylemin sübut bulup bulmadığı, gerekse sübut bulan eylemin ceza verilmesini gerektirir fiil veya hal kapsamında olup olmadığı yargı merciince incelenerek hukukilik denetimi yapılabilecektir.
Uyuşmazlık konusu olayda, İl Disiplin Kurulu’nca davacının fiili için teklif edilen cezanın fiil ile maddenin örtüşmediği gerekçesiyle reddine karar verildiği, bunun üzerine yetkili amirce davacı hakkında “Bir Saatlik Ders Ücretinin Kesilmesi” cezasına ilişkin işlemin tesis edildiği ancak; dava konusu işlemde davacıya isnat edilen fiilin, bir saatlik maaş kesim cezasını gerektiren ve 1702 sayılı Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Teziyesi Hakkında Kanun’un hangi maddesinde sayılan fiill ve hallerden hangisine uyduğunun belirtilmediği, disiplin cezasını gerektirir fiil ve halin mevzuatta tek tek sayılan bentlerden hangisi olduğu açıkça ortaya konulmadan disiplin cezası verilmesi durumunda, gerçekleştirilen eylemin hangi bent çerçevesinde değerlendirileceği belirtilmemiş olacağından, böyle bir durumun işlemin hukukilik denetimini varsayımsal hale getireceği ve bunun da hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmayacağı açıktır.
Bu durumda, davacıya isnat edilen eyleme karşılık gelen “Bir Saatlik Ders Ücretinin Kesilmesi” cezasını gerektiren fiil ve halin 1702 sayılı Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Teziyesi Hakkında Kanun’un hangi maddesinde yer alan hangi tanıma uyduğunun açıkça ortaya konulması gerekirken herhangi bir madde ve bent belirtilmeksizin “Bir Saatlik Ders Ücretinin Kesilmesi” cezası verilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolundaki idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 17/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.