Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2018/10231 E. , 2023/1332 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/10231
Karar No : 2023/1332
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya ili, Manavgat …İlkokulunda …öğretmeni olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (ı) alt bendi uyarınca tevhiden bir yıl süreyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasının teklif edilmesi üzerine, tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun …tarih ve …sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla; davacının, İstanbul ili, Büyükçekmece …İlkokulunda …öğretmeni olarak görev yaptığı dönemde, 01/09/2006, 04/09/2006 ve 05/09/2006 tarihlerinde kesintisiz ve mazeretsiz olarak görevine gitmediğinden bahisle yürütülen soruşturma sonucunda 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (b) alt bendi uyarınca bir yıl süreyle kademe ilerlemesinin durdurulmasına karar verildiği; İstanbul ili, Fatih ilçesi, …Lisesinde …öğretmeni olarak görev yaptığı dönemde, 28/06/2010, 29/06/2010 ve 30/06/2010 tarihlerinde görevine gitmediğinden bahisle hakkında yürütülen disiplin soruşturması sonucunda, 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (b) alt bendi uyarınca bir yıl süreyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırıldığı anlaşıldığından, Antalya İl Milli Eğitim Disiplin Kurulunun …tarih ve …sayılı kararıyla konunun tekerrür hükümleri kapsamında değerlendirilmek üzere dosyanın Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kuruluna gönderildiği; anılan Kurulca, davacıya isnat edilen eylemin sabit olduğundan bahisle tekerrür hükümleri uygulanarak davacının Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin …tarih ve …sayılı dava konusu işlemin tesis edildiği; kendisine isnat edilen ve soruşturma konusu olan fiillerin subuta erdiği belirlenen davacı hakkında önceden almış olduğu ve dava konusu edilmeyerek kesinleştiği anlaşılan cezalarının tekerrüre esas alınmak suretiyle Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde mevzuata aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu, davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Öğrencilerin şikayet dilekçelerinin 09/01/2015 tarihinde verildiği, 16/01/2015 tarihinde soruşturma izni istendiği, 03/10/2015 tarihinde soruşturma raporunun tamamlandığı, Yüksek Disiplin Kurulunun ceza verilmesini gerektiren fiillerin işlendiği tarihi değil, 09/01/2015 tarihli şikayet dilekçelerini esas aldığı; oysa, soruşturma konusu fiillerin işlendiği tarihin 04/12/2014 tarihi olduğu ve dolayısıyla ceza zamanaşımı süresi dolduktan sonra işlem tesis edildiği belirtilerek temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyize konu kararın usul ve yasaya uygun olduğu, onanması gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı, Antalya ili, Manavgat …İlkokulunda …öğretmeni olarak görev yapmaktadır.
Davacının üzerine atılı bazı eylemleri nedeniyle öğrenci velilerinin sunduğu şikayet dilekçeleri üzerine 16/01/2015 tarihli soruşturma oluru ile davacı hakkında disiplin soruşturması başlatılmıştır.
Soruşturma sonunda düzenlenen 03/10/2016 tarihli soruşturma raporu ile davacının tevhiden 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (ı) alt bendi uyarınca bir yıl kademe ilerlemesinin durdurulması cezası önerilmiştir.
Antalya Valiliğinin …tarih ve E.…sayılı yazısıyla, 657 sayılı Kanun’un 130. maddesi uyarınca sekiz (8) gün içinde savunmasını hazırlayarak sunması, savunma vermediği taktirde savunma hakkından vazgeçmiş sayılacağı davacıya bildirilmiştir.
Antalya Valiliği İl Milli Eğitim Disiplin Kurulunun …tarih ve …sayılı kararıyla, davacının önceki eylemleri nedeniyle tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle Devlet memurluğundan çıkarma cezası verilmesi gerektiğinden bahisle disiplin soruşturma dosyası Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kuruluna gönderilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun …tarih ve …sayılı işlemiyle, 657 sayılı Kanun’un 130. maddesi uyarınca yedi (7) gün içinde savunmasını hazırlayarak sunması, savunma vermediği taktirde savunma hakkından vazgeçmiş sayılacağı davacıya bildirilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun …tarih ve …sayılı kararı ile davacının tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine temyizen bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Kanun’un 129. maddesinde, ”Yüksek disiplin kurulları kendilerine intikal eden dosyaların incelenmesinde, gerekli gördükleri takdirde, ilgilinin özlük dosyasını ve her nevi evrakı incelemeye, ilgili kurumlardan bilgi almaya, yeminli tanık ve bilirkişi dinlemeye veya niyabeten dinletmeye, mahallen keşif yapmaya veya yaptırmaya yetkilidirler. Hakkında memurluktan çıkarma cezası istenen memur, soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptir.”; 130. maddesinde ise, “Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.” hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa’nın 129. maddesinin 2. fıkrasında, memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
Anılan Anayasa hükmünün gerekçesinde, “yapılacak disiplin kovuşturmalarında ve disiplin cezası uygulamasında ilgiliye isnad olunan hususun bildirilmesi, dinlenilmesi, savunmasını yapma imkanı tanınması bu madde ile güvence altına alınmaktadır” ifadelerine yer verilerek, disiplin cezaları ile ilgili olarak Anayasal güvenceye bağlanan savunma hakkının içeriği belirtilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 130. maddesinde diğer cezalar bakımından memura sadece 7 günden az olmamak üzere savunma hakkı tanınmış iken, memuriyetten çıkarma cezası açısından 129. maddeyle, soruşturma ile ilgili evrakın incelenmesinden veya vekili vasıtasıyla sözlü savunma yapılmasına kadar, 130. maddeden farklı olarak geniş bir savunma hakkı tanınmış bulunmaktadır. Kanun koyucu ilgili açısından en ağır sonuçları doğuran Devlet memurluğundan çıkarma cezasının verilmesinde, bu şekilde bir savunma hakkının tanınmasını memur statüsü açısından önemli bir güvence olarak öngörmüştür.
Anayasa hükmü ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun yukarıda yer verilen maddelerinin birlikte değerlendirilmesinden; Devlet memurunun veya diğer kamu görevlilerinin görevine son verilmesi sonucunu doğuran disiplin cezalarının verilebilmesi için, söz konusu disiplin cezalarını vermeye yetkili merciiler tarafından, ilgili kamu görevlisinin hakkındaki iddiaları, bu iddiaların dayandığı delilleri, üzerine atılı fillerin hukuki nitelendirmesini ve önerilen disiplin cezasını öğrenmesi sağlanarak, savunma yapmasına imkan tanınmasının hukuken zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda; Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunca, Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılması teklif edilen davacıya 657 sayılı Kanun’un 129. maddesi uyarınca usulüne uygun olarak son savunma hakkı tanınması gerektiği açıktır. Uyuşmazlık konusu olayda, Devlet memurluğundan çıkarma cezası teklif edilen davacı hakkında Yüksek Disiplin Kurulunca 657 sayılı Kanun’un 129. maddesine göre son savunması alınmadan tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, bu hususu göz ardı etmek suretiyle işin esasına girilerek davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 27/03/2023 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.