Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2017/912 E. , 2019/5488 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/912
Karar No : 2019/5488
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALILAR :
VEKİLİ :
VEKİLİ :
VEKİLİ :
DAVANIN KONUSU :
KPSS 2016/2 yerleştirme işlemleri sonucunda … Üniversitesi … kadrosuna yerleştirmesi yapılan davacının, yaş şartını taşımadığından bahisle atamasının yapılmamasına ilişkin 08/02/2017 tarihli işlem ile bu işlemin dayanağı olan ve Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yayımlanan KPSS 2016/2 Yerleştirme Tercih Kılavuzundaki “1. Başvurma Genel Şartları” kısmının birinci fıkrasının (b) bendinin son cümlesinde yer alan “Kazai Rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibariyle alınmış olması gerekmektedir.” ibaresinin iptali istenilmiştir.
DAVACININ İDDİALARI :
Davacının atamasının yaş şartını taşımadığından bahisle yapılmamasına ilişkin işlem ile bu işlemin dayanağı olan KPSS Tercih Kılavuzu hükümlerinin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 40. maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
… NÜN SAVUNMASININ ÖZETİ : KPSS 2016/2 Yerleştirme Tercih Kılavuzundaki hükümler uyarınca yaş şartını taşımadığı anlaşılan davacının atamasının yapılmamasına ilişkin işlemin hukuka uygun olduğu savunulmuştur.
… NIN SAVUNMASININ ÖZETİ : Atama işlemlerinin belli bir düzen içerisinde yürütülmesi ve kamu kurum ve kuruluşlarının personel ihtiyaçlarının zamanında karşılanması amacıyla getirilen dava konusu düzenlemenin hukuka uygun olduğu savunulmuştur.
ÖLÇME SEÇME VE YERLEŞTİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞININ SAVUNMASININ ÖZETİ : 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 40. maddesinde, genel olarak 18 yaşını tamamlayanların Devlet memuru olabileceği, bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerin ise, en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanunu’nun 12. maddesine göre kazai rüşt kararı almak şartıyla Devlet memurluğuna atanabilecekleri hükme bağlanmakla birlikte, kazai rüşt kararının hangi aşamada aranması gerektiğine ilişkin bir düzenleme yer almadığından, bu hususun idarece belirlenmesi gerektiğinin açık olduğu, bu kapsamda idarece sözü edilen kazai rüşt kararının aranması gereken zamanın, tercih işlemlerinin son günü olmasının en makul süre olacağı sonucuna ulaşılarak Kılavuzda bu doğrultuda dava konusu edilen düzenlemeye yer verildiği, böylelikle sınav, yerleştirme ve atama işlemlerinin belli bir düzen içerisinde yürütülmesi, adayların haklarının güvenceye alınması, yükümlülüklerinin önceden belirlenmesi ve kamu kurum ve kuruluşlarının personel ihtiyaçlarının zamanında karşılanmasının amaçlandığı ileri sürülerek dava konusu edilen Kılavuz hükmünün hukuka uygun olduğu savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI … DÜŞÜNCESİ : KPSS-2016/2 yerleştirme döneminde yaptığı tercih sonucuna göre … Üniversitesi’ne … olarak yerleştirilen davacı tarafından, atamasının yapılmamasına ilişkin 08.02.2017 tarihli ve 3518 sayılı işlem ile bu işlemin dayanağı olan KPSS-2016/2 Tercih Klavuzunun 1. Başvurma Genel Şartları kısmının birinci fıkrasının (b) bendinin son cümlesinde yer alan “Kazai rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibariyle alınmış olması gerekmektedir” ibaresinin iptali istenilmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 40. maddesinde, genel olarak 18 yaşını tamamlayanların Devlet memuru olabileceği, bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerin ise, en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanunu’nun 12. maddesine göre kazai rüşt kararı almak şartıyla Devlet memurluklarına atanabilecekleri hükme bağlanmış olup KPSS-2014/1 Tercih Klavuzunun “Başvurma Genel Şartları” kısmında ise; “Kazai rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibarıyla alınmış olması gerekmektedir” ibaresine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının 2016 yılı KPSS sonuçlarına göre yerleştirme başvurusu üzerine KPSS-2 yerleştirme döneminde … Üniversitesine … ünvanıyla yerleştirmesinin yapıldığı, tercih işlemlerinin son günü olarak 30.12.2016 tarihinin belirlendiği, davacının, 18.1.2017 tarihli başvurusuna istinaden … Sulh Hukuk Mahkemesinin … tarihli kararıyla hakkında reşit kılınmasına karar verildiği, İdarece, kazai rüşt kararının tercih işlemlerinden sonra alınmış olduğu ileri sürülerek atamasının yapılmaması üzerine dava açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda metnine yer verilen 657 sayılı Kanunun 40. maddesinde, kazai rüşt kararı almak şartıyla Devlet memuru olunabileceği hükme bağlanmış olmasına karşın bu koşulun atama sürecinin hangi aşamasında aranması gerektiği konusuna bir açıklık getirilmemiş ise de; kazai rüşt kararının, atama tarihi yerine tercih işlemlerinin son günü itibarıyla aranması hususu sınava başvuracak adaylar açısından eşitliğin sağlanması için hukuki bir zorunluluk olmaktadır.
Bu bakımdan, KPSS-2016/2 Tercih Klavuzunun “Başvurma Genel Şartları” kısmında yer alan “Kazai rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibariyle alınmış olması gerekmektedir” ibaresinde kamu yararı ve hizmet gerekleri bakımından hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacının atamasının yapılmamasına ilişkin işleme gelince; tercih işlemlerinin son başvuru günü olan 30.1.2016 tarihi geçirildikten sonra 20.1.2017 tarihinde kazai rüşt kararı alındığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği, düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Doğum tarihi 20/06/1999 olan davacı, sağlık meslek lisesinden mezun olduktan sonra Kamu Personeli Seçme Sınavına katılarak buradan almış olduğu puan ile KPSS 2016/2 yerleştirme işlemlerine başvuru yapmıştır. 30/12/2016 tarihinde sona erip 09/01/2017 tarihinde sonuçları açıklanan tercih işlemlerine göre davacının, … Üniversitesine … olarak yerleştirmesi yapılmış, yerleştirmesinin yapılmasının ardından … tarihinde … Sulh Hukuk Mahkemesine kazai rüşt kararı almak amacıyla yapmış olduğu başvuru neticesinde anılan Mahkemenin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile Türk Medeni Kanunu’nun 12. maddesi uyarınca ergin kılınmasına karar verilmiştir. Bu mahkeme kararı ile atama işlemleri için …. Üniversitesine başvuran davacının atama işlemleri, dava konusu KPSS Tercih Kılavuzu hükümleri uyarınca yapılmamıştır.
Bakılan dava, davacının atamasının yapılmamasına ilişkin işlem ile bu işlemin dayanağı KPSS Tercih Kılavuzu hükümlerinin, yaş şartına ilişkin bölümünün, kazai rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibarıyla alınmış olması gerektiği yönündeki kısmının hukuka aykırı olduğu iddialarıyla açılmıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun, Devlet memurluğuna alınacaklarda aranan genel ve özel şartları düzenleyen 48. maddesinin “genel şartlar” başlıklı (A) bendinin 2 numaralı alt bendinde, bu Kanun’un 40. maddesindeki yaş şartını taşımak gerektiği belirtilmiş, anılan maddenin göndermede bulunduğu 40. maddede, genel olarak 18 yaşını tamamlayanların Devlet memuru olabileceği, bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerin en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanunu’nun 12. maddesine göre kazai rüşt kararı almak şartıyla Devlet memurluklarına atanabilecekleri, 50. maddesinde ise, kamu hizmet ve görevlerine Devlet memuru olarak atanacakların açılacak Devlet memurluğu sınavlarına girmelerinin ve sınavı kazanmalarının şart olduğu, sınavların yapılmasına dair usul ve esaslar ile sınava tabi tutulmadan girilebilecek hizmet ve görevler ve bunların tabi olacağı esasların nca hazırlanacak bir genel yönetmelikle düzenleneceği hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun, “Ergin kılınma” başlıklı 12. maddesinde, onbeş yaşını dolduran küçüğün, kendi isteği ve velisinin rızasıyla mahkemece ergin kılınabileceği hükmü yer almıştır.
Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik ile, Devlet memurluğuna atanacaklarla ilgili olarak yapılacak sınavların usul ve esasları ayrıntılı bir şekilde belirlenmiştir. Bu Yönetmeliğin “B Grubu Kadrolara Atanacakların Yerleştirilmesi” başlıklı Dördüncü Bölümünde, sınav sonuçlarına göre ÖSYM tarafından yapılacak yerleştirme işlemleri ve bu yerleştirme işlemlerine göre kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak atama işlemlerinin usul ve esasları, atama yapılacak kadroların belirlenmesi, tercihlerin alınması, yerleştirme, adayların kadrolara başvurması ve atanmaları aşamalarından oluşacak şekilde gösterilmiş, anılan bölümde yer alan 23. maddede, adayların, ÖSYM tarafından (B) grubu kadrolara; KPSS puanları, tercihleri, kadro sayıları ve koşulları göz önünde tutulmak suretiyle yerleştirileceği; 25. maddesinde ise, adayların, yerleştirildikleri kamu kurum ve kuruluşlarına süresi içinde başvuracakları, kamu kurum ve kuruluşlarının, atamaya yetkili amirin onayı ile beş kişiden oluşan bir sınav değerlendirme komisyonu kuracağı ve bu komisyonun, atanmak üzere bildirilen adayları, aranılan nitelikler yönünden inceleyerek, nitelikleri uyanların atamalarının yapılmasını teklif edeceği belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile bu hükümler uyarınca hazırlanan dava konusu düzenleme bir bütün olarak incelendiğinde; getirilen kuralların, sınav, yerleştirme ve atama işlemlerinin belli bir düzen içerisinde yürütülmesi, adayların haklarının güvenceye alınması, yükümlülüklerinin önceden belirlenmesi ve kamu kurum ve kuruluşlarının personel ihtiyaçlarının zamanında karşılanması amacını taşıdığı anlaşılmaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda atanılacak kadrolar için belirlenen koşulların adaylarda bulunup bulunmadığının, yapılacak atama işlemlerinin temelini teşkil eden ve atama işlemlerinden ayrı olarak değerlendirilemeyecek olan yerleştirme aşamasında ÖSYM tarafından; atama aşamasında ise, kurulacak komisyon tarafından incelenmesi öngörülmüştür.
Bu durumda; yerleştirme ve atama işlemlerinin belli bir düzen içerisinde yürütülmesi, adayların haklarının güvenceye alınması, yükümlülüklerinin önceden belirlenmesi ve kamu kurum ve kuruluşlarının personel ihtiyaçlarının zamanında karşılanması amacıyla atama yapılacak kadro için aranan yaş koşulunun ve dolayısıyla adaylar tarafından alınacak kazai rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibarıyla alınmış olması gerektiği yönündeki Tercih Kılavuzu hükmünde ve bu hüküm uyarınca davacının atamasının yapılmaması yönünde tesis edilen işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 27/06/2019 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Dava, KPSS 2016/2 yerleştirme işlemleri sonucunda … Üniversitesi … kadrosuna yerleştirmesi yapılan davacının, yaş şartını taşımadığından bahisle atamasının yapılmamasına ilişkin 08/02/2017 tarihli işlem ile bu işlemin dayanağı KPSS 2016/2 Yerleştirme Tercih Kılavuzundaki “1. Başvurma Genel Şartları” kısmının birinci fıkrasının (b) bendinin son cümlesinde yer alan “Kazai Rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibariyle alınmış olması gerekmektedir.” ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 40. maddesinde, genel olarak 18 yaşını tamamlayanların Devlet memuru olabileceği, bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerin ise, en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanunu’nun 12. maddesine göre kazai rüşt kararı almak şartıyla Devlet memurluklarına atanabilecekleri hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, kazai rüşt kararı, hukuk mahkemelerinin inisiyatifinde olan bir sürecin sonunda alındığından, bu kararın tercih işlemlerinin son gününe yetiştirilmesi adayların elinde olamayabilecektir.
Bu durumda, atama işlemleri sırasında kazai rüşt kararı bulunduğu açık olan davacının, tercih işlemlerinin son günü itibarıyla kazai rüşt kararı bulunmaması nedeniyle atamasının yapılmamasına ilişkin işlem ile bu işlemin dayanağı KPSS Tercih Kılavuzu hükümlerinin, yaş şartına ilişkin bölümünün, kazai rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibarıyla alınmış olması gerektiği yönündeki kısmının hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenle, dava konusu bireysel işlem ve dayanağı düzenleyici işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği görüşüyle Daire kararına katılmıyorum.