Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2017/621 E. , 2019/10223 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/621
Karar No : 2019/10223
TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALILAR): 1- İçişleri Bakanlığı
2- Emniyet Genel Müdürlüğü
VEKİLLERİ : Av. …, Hukuk Müşaviri
Emniyet Genel Müdürlüğü
3- …Valiliği
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : … İl Emniyet Müdürlüğünde aday polis memuru olarak görev yapan davacının, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 5/A-(9) maddesi uyarınca üç gün aylıktan kesme cezası ile cezalandırılmasına ilişkin 28/08/2015 tarihli işlem ile bu işleme dayalı olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 57. maddesi uyarınca memuriyetle ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince, dava konusu disiplin cezasının davacıya 02/09/2015 tarihinde tebliğ edilmiş olması nedeniyle bu işlemin iptali istemiyle altmış gün içinde ve en son (01/11/2015 tarihinin pazar gününe denk gelmesi nedeniyle) 02/11/2015 tarihinde dava açılması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 04/11/2015 tarihinde disiplin cezasının iptali istemiyle açılan davada süre aşımı bulunduğu, bu kısım yönünden davanın (süre aşımı nedeniyle) reddine karar verilecek olması nedeniyle adaylıkta alınan aylıktan kesme cezasına bağlı olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 57. maddesi uyarınca memuriyetle ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemde de hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın; disiplin cezasına ilişkin kısım yönünden süre aşımı nedeniyle, davacının memuriyetle ilişiğinin kesilmesine ilişkin kısım yönünden ise esastan reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 24 saat göreve gelmediğinden bahisle tesis edilen disiplin cezası ve bu cezaya bağlı olarak memuriyetle ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin ölçülülük ilkesine uygun olmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
1- İçişleri Bakanlığı: İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.
2- Emniyet Genel Müdürlüğü: İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.
3- … Valiliği: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ: …
DÜŞÜNCESİ : Kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
… İl Emniyet Müdürlüğünde aday polis memuru olarak görev yaparken 21/05/2015 tarihinde almış olduğu iki günlük istirahat raporunun hastalık iznine çevrilmesi sonrasında iznini geçirmek için Samsun İline giden davacı, çeşitli günlerde Samsun İlinde yer alan sağlık kuruluşlarından en son 04/06/2015 tarihine kadar istirahat raporu alarak bu raporları kurumuna göndermiş ancak almış olduğu istirahat raporlarının sona ermesine rağmen, … İline giden otobüs bulamadığını beyan ederek, göreve başlaması gereken 04/06/2015 tarihinde değil, 05/06/2015 tarihinde sabah 08.05’te görevine başlamıştır.
Bu olay nedeniyle hakkında disiplin soruşturması başlatılan davacı, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 5/A-(9) maddesi uyarınca mazeretsiz olarak 24 saate kadar görevine gelmediğinden bahisle 28/08/2015 tarihli işlem ile üç günlük aylıktan kesme cezası ile cezalandırılmış, bu ceza davacıya 02/09/2015 tarihinde tebliğ edilmiş, verilen disiplin cezasına itiraz etmeyen davacı, almış olduğu aylıktan kesme cezasına bağlı olarak 657 sayılı Kanun’un 57. maddesi uyarınca memuriyetle ilişiğinin kesilmesi üzerine her iki işlemin iptali istemiyle, 04/11/2015 tarihinde bakılan davayı açmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 5/A-(9) maddesinde; izinsiz veya kurumunca kabul edilir özrü olmaksızın 24 saate kadar görevine gelmemek fiili, üç gün aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Adaylık süresi sonunda başarısızlık” başlıklı 57. maddesinin birinci fıkrasında; “Adaylık süresi içinde aylıktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanların disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişikleri kesilir.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi Mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkün olup, temyize konu Mahkeme kararının, disiplin cezasının iptali istemine ilişkin bölümü yönünden, davanın süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin kısmında 49. maddede belirtilen bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, kararın bu kısmına yönelik temyiz istemi yerinde görülmemiştir.
Kararın; davacının memuriyetle ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlem yönünden davanın reddine ilişkin kısmı incelendiğinde;
657 sayılı Kanun’un 57. maddesi uyarınca, aday memurluk döneminde alınan disiplin cezasına bağlı olarak tesis edilen memuriyetle ilişiğin kesilmesine ilişkin işlemlerin de diğer tüm idari işlemlerin yargısal denetiminde olduğu gibi yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden yargısal denetiminin yapılması esastır. İdari işlemin yetki, şekil gibi salt usule ilişkin unsurları ile sınırlı olarak yapılacak bir yargısal denetim, hukuk devleti ilkesinin sağladığı güvenceyi temin etmeyecektir.
Bu nedenle, bir hukuki işlem ile birlikte bu işlemin sebep unsurunu oluşturan başka bir işlemin de birlikte dava edildiği ve ikinci işlemin sebep unsurunu oluşturan ilk işleme karşı açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenme olanağının bulunmadığı durumlarda, ilk işlemin esası hakkında hüküm tesis edilmeksizin, bu işlemin hukuka uygun olup olmadığının incelenmesi ve sonraki işlemin hukukiliğinin de bu duruma göre değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bakılan davada, davacı hakkında verilen aylıktan kesme cezasına karşı açılan davada süre aşımı bulunması nedeniyle bu işlemin esası hakkında hüküm tesis edilmesine hukuki imkan bulunmamakla birlikte bu cezanın, davacının memuriyetle ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin hukuki sebebi olması nedeniyle hukuka uygunluk yönünden değerlendirilmesi ve ikinci işlem olan davacının memuriyetle ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin esası hakkında bu duruma göre bir karar verilmesi gerekirken, disiplin cezasına karşı açılan davanın süre aşımı nedeniyle reddedilecek olması gerekçe gösterilerek ikinci işlem yönünden de davanın reddedilmesine ilişkin İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kısmen reddi ile İdare Mahkemesi kararının, disiplin cezası yönünden davanın süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin kısmının ONANMASINA;
2. Davacının temyiz isteminin kısmen kabulü ile İdare Mahkemesi kararının, memuriyetle ilişik kesme işlemi yönünden davanın reddine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Dosyanın bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 17/12/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.