Danıştay Kararı 12. Daire 2009/2292 E. 2009/5299 K. – T.

12. Daire         2009/2292 E.  ,  2009/5299 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2009/2292
Karar No: 2009/5299

Davacı: …
Davalı: …

Davanın Özeti: Dava; 4.sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesinde bulunan davacının, 3.sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin işlemin ve bu işlemin dayanağı Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin (a) ve (b) fıkralarının iptali, işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesi ve özlük haklarının tanınması istemiyle açılmıştır.

Savunmanın Özeti: Emniyet teşkilatında rütbe terfilerinin, 21.4.2001 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 3201 sayılı Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kamu Hükmünden Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki 4638 sayılı Kanun ve bu Kanuna bağlı olarak çıkarılan yönetmelik hükümleri doğrultusunda kıdem ve liyakat hususları birlikte değerlendirilerek, kamu yararı ve hizmet gereklerine göre, boş kadro ve ihtiyaç durumu göz önüne alınarak yapıldığı, davacının terfi durumunun 14-16.5.2002 tarihleri arasında toplanan 2002 yılı Yüksek Değerlendirme Kurulunda görüşüldüğü, geçmiş hizmetlerinde ve bulunduğu rütbede hakkında açılan soruşturmalar ve almış olduğu ceza ile kurul toplantı tarihinde devam eden soruşturması liyakat hususunda göz önünde bulundurularak terfi ettirilmemesine karar verildiği, davanın süresinde açılmadığı öne sürülerek reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Geçmiş rütbelerde aldığı disiplin cezaları affa uğrayan, bulunduğu rütbede herhangi bir disiplin cezası almayan, sicil durumu ve kıdem sırası itibariyle de terfi etmesine engel bir hali bulunmayan davacının, 3. sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine terfi ettirilmemesinde hukuka uyarlık bulunmadığından dava konusu işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının tazmininin gerekeceği, Yönetmeliğin 25. maddesinin (a) ve (b) fıkralarının iptali isteminin ise reddi gerekeceği düşünülmüştür.

Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi:2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49/6.maddesi hükmü uyarınca Danıştay’ın ilk derece Mahkemesi olarak davaların temyizen incelenmesinde, Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca verilen kararlara ilgili dava daireleri tarafından uyulması zorunlu olduğundan, İdari Dava Daireleri Kurulunun 25.12.2008 gün ve E:2005/323 K:2008/2341 sayılı bozma kararına uyularak davacının 2002 yılı terfi döneminde 4.sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesinden bir üst rütbeye terfi ettirilmemesine ilişkin işlemin ve işlemin dayanağı olan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfleri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmeliğin 25.maddesinin (a) ve (b) bentlerinin iptali istemi ile dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı maaş ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemi hakkında açılan davanın, yukarıda sözü edilen Kurul kararında yazılı gerekçe doğrultusunda reddinin gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği düşünüldü;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 4. fıkrasıyla Danıştay’ın bozma kararlarına karşı mahkemelere “bozmaya uymayarak eski kararında ısrar edebilme” yetkisi tanındığı halde, anılan madenin 6. fıkrasında yer verilen, Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde de bu maddenin 4. fıkrası hariç diğer fıkraları kıyasen uygulanır yolundaki hükümle, Danıştay Dava Dairelerine ilk derecede bakılan davalarla ilgili bozma kararlarına karşı eski kararlarında ısrar edebilme yetkisi tanınmamış bulunduğundan Dairemizce verilen, davacının 3. sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin işlemin iptali, işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte tazmini, Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin (a) ve (b) fıkralarının iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi yolundaki kararının bozulmasına dair Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 25.12.2008 günlü, E:2005/323, K:2008/2341 sayılı kararına uyularak gereği düşünüldü:
Dava; 4. sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesinde bulunan davacının, 3. sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin işlemin ve bu işlemin dayanağı Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin (a) ve (b) fıkralarının iptali, işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi, özlük haklarının tanınmasına karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununun 4638 sayılı Kanunla değişik 55. maddesinde, polis amirlerinin rütbe sırası ile Komiser Yardımcısı, Komiser, Başkomiser, Emniyet Amiri, 4. Sınıf Emniyet Müdürü, 3. Sınıf Emniyet Müdürü, 2. Sınıf Emniyet Müdürü, 1. Sınıf Emniyet Müdürü ve Sınıf Üstü Emniyet Müdürü olarak belirlenmiş, bu rütbelere terfilerin bu maddede öngörülen sınav ve eğitim şartı saklı kalmak üzere “Kıdem ve liyakata” göre yapılacağı, üst rütbeye yükselmek için kıdem şartlarını yerine getirmiş Emniyet Amirleri ile 4., 3., ve 2. Sınıf Emniyet Müdürlerinin “Liyakat” koşullarını belirlemek, üst rütbedeki boş kadro miktarına göre sıralayarak terfilerini değerlendirmek ve öneride bulunmak üzere Genel Müdürlük Yüksek Değerlendirme Kurulunun oluşturulacağı hüküm altına alınmış olup, üst rütbeye yükselmede “kıdem ve liyakat” koşullarının belirleyici rol oynadığı konusunda duraksama olmadığı kuşkusuzdur.
10.8.2001 günlü, 24489 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmeliğin 4. maddesinde Liyakat; “Personelin aldığı sicil, ödül ve takdirnamesi, eğitim ve öğrenimle kazanılan bilgi, beceri ve davranışları ile geçmiş hizmetlerinde almış olduğu cezalar, geçirdiği ve devam eden soruşturmalarının niteliğine göre belirlenecek terfi yeterliliği” olarak, kıdem ise; “bir rütbede geçen fiili çalışma süresi” olarak tanımlanmıştır. Yönetmeliğin 22. maddesinde Yüksek Değerlendirme Kurulunun görevleri belirtildikten sonra 25. maddedesinde; “Yüksek Değerlendirme Kurulu üyeleri; 22 nci maddede belirtilen terfi edecek personel hakkında;
a) Bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, adli mercilerce verilen karar ve bu kararlara dayanak olan fiilerini,
b) Bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, disiplin kurullarınca verilen disiplin cezalarına veya soruşturma bilgilerini ve soruşturmalara dayanak olan fiil ve hareketlerini,
c) Sicil, ödül ve takdirname bilgilerini,
d) Meslek içerisindeki bilgi, beceri ve davranışlarını değerlendirerek edinecekleri kanaate göre oyçokluğu ile karar verirler.” hükmü yer almıştır.
Dava konusu 25. madde, 3201 sayılı Kanunun rütbe terfilerinde dikkate alınacak “Liyakat” şartının aynı yönetmeliğin 4. maddesinde belirlenmiş olan tüm unsurlarını kapsayan bir düzenleme getirmiş olup, bu düzenleme anılan yasada idareye tanınan yetkinin ne şekilde kullanılacağını da açıklar mahiyettedir.
Madde metninde, Yüksek Değerlendirme Kurulu tarafından, personelin bulunduğu rütbede affa uğramış olsa bile adli yargı yerlerince ve disiplin kurullarınca verilen cezalar ve bu cezalara dayanak alınan fiilleri, sicil, ödül ve takdirname belgeleri ile meslek içerisindeki bilgi beceri ve davranışlarının değerlendirileceği belirlenmekte olup, af kapsamına girse dahi terfie engel teşkil eden disiplin cezası almış olanların terfi ettirilmeyeceği yolunda bir düzenleme getirilmemiştir. Bu itibarla maddenin (a) ve (b) fıkralarında yer alan hükümle 3817 ve 4455 sayılı Yasalarla getirilen affın kapsamını daraltığından bahsetmeye olanak bulunmamaktadır.
Emniyet hizmetinin özelliği ve gereklerine uygun olarak bir üst rütbeye terfi edecek personelin “Liyakat” durumu incelenirken personelin disiplin cezası ya da adli mercilerce verilmiş kararlara dayanak olan tüm eylemleri, sicil, ödül, takdirname, meslek içerisindeki bilgi, beceri ve davranışlarının değerlendirilmesinin 3201 sayılı Yasanın 55. maddesine aykırılık teşkil etmeyeceği açıktır.
Bu durumda, Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin (a) ve (b) fıkraların da 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanununun değişik 55. maddesine aykırılık görülmemiştir. Davanın; davacının 3. sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine yükseltilmemesine ilişkin işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının tazmini istemine ilişkin kısmına gelince;
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının, 2002 yılında bir üst rütbeye terfi durumu değerlendirmeye alınacak 4. sınıf Emniyet Müdürleri için hazırlanan kıdem tablosunda 8. sırada yer aldığı, 2002 yılı Yüksek Değerlendirme Kurulunda; 4.sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesinde zorunlu fiili çalışma süresini doldurarak 3. sınıf Emniyet Müdürü rütbesine terfi bekleyen (202) 4. sınıf Emniyet Müdürünün durumunun görüşüldüğü, (135) personelin bir üst rütbeye terfi ettirilmesine, (67) personelin ise terfi ettirilmemesine, liyakat yönünden uygun bulunmaması nedeniyle davacının da 3. sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine terfi ettirilmemesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda; 4 sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesindeki zorunlu çalışma süresini dolduran, 2002 terfi yılı için bir üst rütbeye yükselmeyi hakeden (202) 4. sınıf Emniyet Müdürü arasında yapılan kıdem tablosunda 8. sırada bulması nedeniyle kıdem yönünden yükselmesine engel bir durumu bulunmayan, bulunduğu rütbede herhangi bir disiplin cezası almayan ve başarısız olduğu yönünde başkaca bir iddia ileri sürülmeyen davacının, 3. sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine terfi ettirilmemesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Hukuka aykırı işlem nedeniyle maddi ve özlük haklarında meydana gelen zararların tazmininin de gerekeceği açıktır.
Açıklanan nedenlerle, davacının 3. sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin işlem iptaline, işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine, Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin (a) ve (b) fıkralarının iptali isteminin reddine, aşağıda dökümü gösterilen …TL tutarındaki yargılama giderinin haklılık oranına göre …TL’sinin davacı üzerinde bırakılmasına, …TL’sinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, 13.10.2009 tarihinde oy birliği ile karar verildi.