12. Daire         2006/504 E.  ,  2008/1832 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2006/504
Karar No: 2008/1832

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): …
Vekili: …
Karşı Taraf: …
Vekili: …

İsteğin Özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E: …, K: … sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi : Davacının, Toplu İş Sözleşmesi ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre sandık üye sayısındaki azalmanın yanı sıra ekonomik ve teknolojik gelişmeler nedeniyle görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından dava konusu işlemin iptaline hükmeden İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür.

Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
Davalı idarede görev yapan davacı, Toplu İş Sözleşmesinin 14. maddesi ve 4857 sayılı İş Kanununun 29. maddesine istinaden kıdem ve ihbar tazminatları ödenerek iş akdinin 1.7.2005 tarihi itibariyle feshedilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Yönetim Kurulu Kararının iptali istemiyle dava açmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E: …, K: …sayılı kararıyla; … Kömür Havzası Amele Birliği Biriktirme ve Yardımlaşma Sandığının 151 sayılı Kanunla kurulan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı bir tüzel kişilik olması, çalışanlarının T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi bulunması, personelin aylık ve özlük haklarının 657 sayılı Kanun hükümlerine paralel olarak Bakanlıkça hazırlanan bir yönetmelikle düzenlenmesi karşısında davalı idare bünyesinde çalışan personelin hizmete alınma, çalıştırılma ve işten çıkarılmaları veya görevlerine son verilmesi yahut emekli edilmeleri sırasında İdare Hukuku kurallarına ve 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Yasasına uyulmasının zorunlu olduğu ve kamu görevlilerinin yararlandığı güvencelerden yararlandırılmasının gerektiği, bu nedenle de davalı idare bünyesinde görev yaparken İş Kanunu hükümleri gerekçe gösterilerek davacı işten çıkarılmış ve sözleşmesi feshedilmiş ise de davalı idarece 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Yasası hükümleri dikkate alınmaması, davacıdan kaynaklanan ve hizmetin aksamasına neden olacak fiziki güç ve sağlık durumunun elverişli olmayışı gibi bir sebep gösterilmediği gibi, davalı idare Yönetim Kurulu Kararında belirtilen gerekçelerin de dava konusu işlemin tesisi açısından gerekçe teşkil etmediğinden tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare, sandık personelinin 657 sayılı Kanunla ilgisi olmayıp, kamu personeli sayılamayacaklarını 4857 sayılı İş Kanununa tabi olduklarını, davacının emekliliğini istediğini öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
4857 sayılı İş Kanununun 29. maddesi ‘İşveren; ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletme, işyeri veya işin gerekleri sonucu toplu işçi çıkarmak istediğinde, bunu en az otuz gün önceden bir yazı ile, işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirir.’ hükmüne yer vermiştir.
Emekli Sandığı Kanununun 12.maddesinin (f) bendinde de açıkça “151 sayılı Kanuna göre kurulan Ereğli Kömür Bölgesi Amele Birliği” çalışanlarının Emekli Sandığı Kanununa tabi olacağı belirtilmiştir.
30.6.1980 günlü ve 17033 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “… Kömür Havzası Amele Birliği Biriktirme ve Yardımlaşma Sandığı Yönetmeliği”nin 1.maddesinde,” üyelerine ekonomik ve sosyal yardımlar sağlamak üzere kurulmuş bir sandık ” olarak öngörülen Amele Birliği Biriktirme ve Yardımlaşma Sandığı, 4. maddede “idari ve mali bakımdan özerk, tüzel kişiliği haiz Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı bir kuruluş” olarak nitelendirilimiştir.Yine aynı Yönetmeliğin 24. maddesinde “Sandığın işlemlerini yürütmek için yeteri kadar personel çalıştırılır. Personelin alınması ile ilgili hususlar, çalışma şartları, ilerleme ve yükselmeleri, ödev, hak ve sorumlulukları Merkez Yönetim Kurulu tarafından kabul edilen ve Bakanlıkça Onaylanarak yürürlüğe konulan Sandık Personel Yönetmeliği ile belirlenir.” hükmüne yer verilmiştir.
Yine 24.1.1982 tarih ve 17584 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, “… Kömür Havzası Amele Birliği Biriktirme ve Yardımlaşma Sandığı Personel Yönetmeliği”nin 3.maddesinde, Sandığın işlemlerini yürütmek amacıyla ihtiyaç duyulan personel kadrosunun Sandık başkanlığınca hazırlanarak Yönetim Kuruluna sunulacağı, Yönetim Kurulunca kabul olunan kadro cetvelinin Sosyal Güvenlik Bakanlığınca onaylanarak kesinleşeceği açıklanmıştır. Sandık Personelinin Ücreti başlıklı 65. Maddede Sandık Personelinin ücret ve diğer sosyal haklarının Toplu İş Sözleşmesi ile tespit edileceği hükme bağlanmıştır.
Personel Yönetmeliğinin 69. maddesinde, bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler ile Sandığın diğer Yönetmelik hükümleri, Yönetim Kurulu kararları, tamim ve tebliğler ve akdolunmuş Toplu İş Sözleşmelerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, üyelerine ekonomik ve sosyal yardımlar sağlamak üzere kurulmuş bir sandık olan davalı sandığın üye sayısında zaman içinde meydana gelen olağanüstü azalmanın yanısıra ekonomik ve teknolojik gelişmeler nedeniyle büro işlerinde azalma meydana gelmesi ve sandıkça kadro ihtiyacının tespiti amacıyla yaptırılan norm kadro çalışmasına göre 10 personelin fazla olduğunun tespit edilmesi üzerine, Toplu İş Sözleşmesinin 14. maddesi ve 4857 sayılı İş Kanununun 29. maddesi hükümleri dikkate alınarak emeklilik hakkını kazanan personelin iş akdinin, davalı idarece alınan … günlü, … sayılı Yönetim Kurulu kararıyla feshedildiği, bu bağlamda emekliliği hak eden davacının, 1.7.2005 tarihi itibariyle kıdem ve ihbar tazminatı ödenmek suretiyle kadrosu da iptal edilerek iş akdinin feshedildiği, bakılan davanın da bu işlemin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda sözü edilen hükümlerin birlikte değerlendirilmesi sonucunda; … Kömür Havzası Amele Birliği Biriktirme ve Yardımlaşma Sandığının 151 sayılı Kanunla kurulan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı bir tüzel kişilik olması, çalışanlarının, sadece sosyal güvenlik bakımından T.C. Emekli Sandığı Kanununa, ücret ve diğer sosyal hakları yönünden ise Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine tabi olması, davacının Devlet memurlarına benzetilerek sosyal güvenlik yönünden onlara tanınan güvenceden faydalandırılmasının, görevine son verilirken de Devlet memurlarının tabi olduğu hukuki rejime tabi olma hakkını kazandırmayacağı açıktır.
Bu durumda, Toplu İş Sözleşmesi ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre, yıllar içinde meydana gelen sandık üye sayısındaki azalmanın yanı sıra ekonomik ve teknolojik gelişmelere paralel olarak emeklilik hakkını kazanan personelin emekli edilmek suretiyle yürütülen personel azaltma politikası çerçevesinde emekliliğini hak eden davacının, bu nedenle görevine son verilmesine yönelik işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi gerekirken işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E: …, K: … sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3.fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine 24.3.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi.