12. Daire         2001/3465 E.  ,  2002/7 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2001/3465
Karar No: 2002/7

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): …
Karşı Taraf: …

İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Savunmanın Özeti: Temyizi istenen kararın usul ve kanuna uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerekeceği yolundadır.

Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Görevden çekilerek memuriyetle ilişiği kesilen davacının, istifa onayının geri alınarak görevine son verilmesine ilişkin işlemin yargı kararıyla iptalinden sonra yine istifa etmiş kişinin konumuna geri döneceği açık olduğundan, göreve geri dönme isteminin açıktan atama istemi olarak kabul edilerek reddedilmesi yolundaki dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmayıp, dava konusu işlemin yargı kararının uygulanmaması olarak değerlendirilerek iptali yolunda verilen idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür.

Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: … İli, … İlçesi, … Köyü Cami imamı olarak görev yapan davacının görevine son verilme işlemine karşı açılan davada verilmiş bulunan iptal kararının uygulanması için yapmış olduğu müracaatın reddine ilişkin işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması talebi davanın esasını oluşturmaktadır.
Anayasanın 138 inci maddesinde, yasama ve yürütme organları ile idarelerin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organların ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştirmeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktirmeyeceği hüküm altına alınmıştır.
İptal kararlarının, iptali istenilen tasarrufu ve ona bağlı işlemleri yapıldığı tarihten itibaren ortadan kaldıracağı, o işlemi hiç yapılmamış gibi işlemin tesisinden önceki hukuki durumu geçerli hale getireceği açıktır.
Bakılan davada, uygulanması istenilen … günlü E:…, K:… sayılı İdari Mahkemesi kararının gerekçesinde; memuriyetten çekilme isteği kabul edilerek memuriyetle ilişiği kesilmiş olan ilgiliye tekrar memuriyet statüsü kazandırılarak memurluğunun sona erdirilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı belirtilmiştir.
Bu durumda, tekrar memuriyet statüsü kazandırılarak, memurluğunun sona erdirilmesi işlemi iptal edildiğine göre, memuriyetten çekilmiş olan davacının yine aynı statüye dönmesi sonucuna varılacağı açık olduğundan, işe başlatılma yolunda davacı talebini reddeden işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davalı idare temyiz talebinin kabulüyle, idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
Dava, … İli, … İlçesi, … Köyü Cami İmam-Hatibi olarak görev yapmakta iken, 657 sayılı Yasanın 98/b maddesi uyarınca görevine son verilen davacının, bu işlemin iptali istemiyle açtığı davada, … İdare Mahkemesince verilen iptal kararının uygulanarak göreve başlatılması yolundaki başvurusunun reddine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali ile, yoksun kalınan parasal hakların ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; dosyanın incelenmesinden; … İli, … İlçesi, … Köyü Cami İmam-Hatibi olarak görev yapan davacının, 15.9.1997 tarihli dilekçesiyle idareye başvurarak çekilme isteğinde bulunduğu, başvurusunun … günlü, … sayılı Bakanlık onayı ile kabul edilerek memuriyetten çekilmiş sayıldığı, Başkanlığın … günlü, … sayılı onayı ile hakkında mevzuata uygun davranmadığı ve görevini ihmal ettiği, evli olduğu halde baldızı ile yasadışı ilişkiye girerek baldızından bir çocuk sahibi olduğu ve baldızını ikinci eş olarak aldığı hususları ile ilgili soruşturma açıldığı, soruşturma sonucunda eyleminin sabit olduğundan 657 sayılı Yasanın 98/b maddesi gereğince görevine son verilmesinin teklif edildiği, anılan teklif uyarınca Başkanlığın … günlü … sayılı işlemiyle davacının görevden çekilme isteğinin kabulüne ilişkin Başkanlık onayı kaldırılarak, 657 sayılı Yasanın 98/b maddesi gereğince görevine son verildiği, bu işlemin iptali istemiyle açtığı davada, … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, davacının 657 sayılı Yasanın 94.maddesi gereğince memuriyetten çekilme istemi kabul edilerek memuriyetle ilişiği kesilmiş iken, dava konusu işlemle anılan onayın iptal edilmesi sonucu davacıya önce memuriyet statüsünün yeniden kazandırılıp daha sonra 98/b maddesi hükmüne göre memurluğun sona erdirilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, bu kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği, davacının 22.10.1999 ve 26.11.1999 tarihli dilekçeleriyle idareye başvurarak 2577 sayılı Yasanın 28.maddesi gereğince … İdare Mahkemesi kararının uygulanarak göreve başlatılmasını istediği, başvuruları üzerine davalı idarece iptal kararından sonra bu kez … günlü, … sayılı işlemle … günlü, … sayılı istifa onayının yeniden yürürlüğe konulması hakkında karar alındığı, davacının 11.4.2000 tarihinde yeniden idareye başvurarak mahkeme kararının uygulanması sonucu göreve başlatılmasını istediği, başvurusunun reddi üzerine bu işlemin iptali istemiyle bakılan davayı açtığının anlaşıldığı, davacının, … günlü … sayılı onay ile memuriyetten çekilme isteği kabul edilmiş ve memuriyet statüsü sona erdirilmiş iken … günlü, … sayılı işlemle anılan onayın kaldırılması sonucu 657 sayılı Yasanın 98/b maddesi hükmüne göre davacının görevine son verilmesine ilişkin işlemin hukuka aykırılığı … İdare Mahkemesince saptanarak ve bu karar taraflarca temyiz edilmeksizin kesinleştiğinden, anılan kararın Anayasının 138.ve 2577 sayılı Yasanın 28. maddesi gereğince uygulanması gerekirken, davalı idarece yargı kararını etkisiz kılacak nitelikte tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, parasal hakların idareye başvuru tarihi olan 11.4.2000 tarihinden itibaren davacıya ödenmesine, 11.4.2000 tarihinden önceki tazminat isteminin reddine karar verilmişir.
Davalı idare, yargı kararı üzerine, davacının görevine son verilmesine ilişkin onayın iptal edildiği ve istifa onayının yürürlüğe konulduğunu, davacının istifa edip istifası kabul edilen personel durumuna getirtildiğini, mahkeme kararının uygulandığını öne sürerek idare mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Anayasanın 138. maddesinde, yasama ve yürütme organları ile idarelerin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organların ve idarenin mahkeme kararlarını hiç bir suretle değiştirmeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktirmeyeceği, hüküm altına alınmış,2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28.maddesinde de, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının otuz gün içinde uygulanması gerektiği düzenlenmiştir.
İptal kararlarının, iptali istenilen tasarrufu ve ona bağlı işlemlerin yapıldığı tarihten itibaren ortadan kaldırılacağı, o işlemin hiç yapılmamış gibi işlemin tesisisinden önceki hukuki durumu geçerli hale getireceği açıktır.
Olayda; cami imam hatibi olarak görev yapmakta iken görevden çekilme isteğinde bulunan ve bu isteği kabul edilerek memuriyetten çekilmiş kişi durumunda bulunan davacının, Diyanet İşleri Başkanlığının … günlü ve … sayılı işlemi ile görevden çekilmiş sayılma onayı geri alınarak davacının 657 sayılı Yasanın 98/b maddesi uyarınca görevine son verildiği, davacının bu işlemin iptali istemiyle açtığı davada … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı ile işlemin iptaline karar verildiği, iptal kararının gerekçesinde ise memuriyetten çekilme isteği kabul edilerek memuriyetle ilişiği kesilmiş olan ilgiliye tekrar memuriyet statüsü kazandırılarak memurluğunun sona erdirilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığının belirtildiği görülmüştür.
Temyiz edilmeyerek kesinleşen … İdare Mahkemesinin kararı ile iptal edilen işlem iki unsuru içermektedir.
Birincisi memuriyetten çekilmiş olan davacıya yeniden memuriyet statüsü kazandırılması, ikincisi ise memuriyet statüsü kazandırılan davacının görevine son verilmesidir.
Anılan işlemin iptalinin doğuracağı hukuksal sonuç ise, davacının görevden çekilme isteğinin kabulüne ilişkin onayının geri alınmasına ilişkin işlemin ve görevine son verilmesine ilişkin işlemin ortadan kalkması yani bu işlemin tesis edildiği tarihten önce memuriyetten çekilmiş olan davacının yine aynı statüye dönmesidir.
Nitekim davalı idarece, yargı kararı uygulanmak suretiyle davacının istifa onayı yeniden yürürlüğe konulmuş ve davacının görevine son verilmesine ilişkin işlem iptal edilmiş, dolayısıyla yargı kararı gereği yerine getirilmiştir.
Bu durumda, davacının yeniden göreve atanma talebinin açıktan atama istemi olarak kabul edilerek, açıktan atama izni olmaması nedeni ile reddedilmesi yolundaki dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiş olup, idare mahkemesince dava konusu işlemin yargı kararının uygulanmaması olarak değerlendirilerek iptal edilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3.fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 9.1.2002 tarihinde oybirliği ile karar verildi.