12. Daire         1996/1799 E.  ,  1997/680 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 1996/1799
Karar No: 1997/680

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı): …
Vekili: …
Karşı Taraf: …
Vekilleri: …

İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K: … sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Olayda uyuşmazlık; 4045 sayılı Yasanın geçici 1.maddesi uyarınca göreve iade isteminin reddine ilişkin işlemin iptalinden doğmuş olup işlemin feshedilmiş iş aktinin yenilenmesi istemi olarak nitelendirilerek davanın görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle görev yönünden davanın reddine yolundaki İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür.

Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: Dava, Karayolları Genel Müdürlüğü … Bölge Müdürlüğünde sürveyan olarak çalışmakta iken üzerine atılı suçtan dolayı … Ağır Ceza Mahkemesinde açılan dava nedeniyle iş akdi feshedilen, üzerine atılı suçtan beraat eden davacının,4045 sayılı Yasa gereğince yeniden işe başlatılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmış olup; İdare Mahkemesince davanın görev yönünden reddi yolunda verilen kararın davacı tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Dosyanın incelenmesinden davacının çeşitli tarihlerde göreve iade istemiyle başvuruda bulunduğu ancak,24.4.1995 günlü dilekçesi ile durumunun 4045 sayılı Yasa çerçevesinde değerlendirilmesini isteği, davalı idarenin 2.6.1995 günlü yazısı ile davacının 4045 sayılı Yasanın geçici 1.maddesine göre ancak teşkilatta açılacak olan ve yaş durumu haricindeki niteliklerinin uygun olduğu sınavlara katılarak başarılı olması haline atamasının yapılacağını davacıya bildirdiği anlaşılmaktadır. Bu durumda dava konusu işlem idari bir işlem olup uyuşmazlığın görüm ve çözümü idari yargıya ait bulunmaktadır.
İdare Mahkemesince anlaşmazlığın işe alınmasını isteyen davacı ile işveren arasındaki iş ilişkisinden doğduğu 4045 sayılı Yasanın uygulanıp uygulanmamasından doğmadığı İş Yasasına dayanan hak iddialarından doğan uyuşmazlıkların adli yargı yerince çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddi yolunda verilen kararda isabet görülmemektedir.
Belirtilen nedenle mahkeme kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
Dava, davacının 4045 sayılı Yasa uyarınca göreve iadesi isteminin reddine dair işlemin iptali istemi ile açılmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı ile, olayda, davacının Karayolları … Bölge Müdürlüğünde yapılan sınavda başarılı olması nedeni ile 3.6.1985 tarihli hizmet akti ile 3 ay süreli geçici işçi (sürveyan)olarak göreve başlatıldığı, … Emniyet Müdürlüğünün yazısı üzerine güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğundan bahisle iş aktinin feshedildiği, üzerine atılı suçtan beraat etmesi üzerine de 4045 sayılı Yasa uyarınca göreve iadesi için başvurduğunun anlaşıldığı bu durumda işçi olan ve işçi olarak göreve iadesini isteyen davacı ile işveren arasında iş ilişkisinden doğan anlaşmazlığın sözkonusu olduğu ve işe alınma isteminin iş aktinin yenilenmesi niteliğinde bulunduğu, uyuşmazlık, 4045 sayılı Yasa’nın uygulanması veya uygulanmaması değil iş aktinin yenilenip yenilenmemesinden kaynaklandığından, 5521 sayılı İş Mahkemesi Yasasının 1.maddesi uyarınca da çözümünde iş mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesi ile dava görev yönünden reddedilmiştir.
Davacı, görevine güvenlik soruşturması sonucu son verildiğinden 4045 sayılı Yasa kapsamında bulunduğunu ve uyuşmazlığın İş Yasası hükümleri uyarınca değil 4045 sayılı Yasa çerçevesinde çözümlenmesi gerektiğini ileri sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
4045 sayılı Güvenlik soruşturması ve Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Görevlileri ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1.maddesinde” 12.9.1980 tarihinden sonra bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarında açılan kamu görevine ve işçiliğe giriş sınavını kazanıp da haklarında yapılan güvenlik soruşturması sonucunda sakıncalı olduğunun bildirilmesi nedeniyle göreve ve işe alınmayanlar ile alındıktan sonra görevine ve işine son verilenler, ilgili mevzuatında veya toplu iş sözleşmelerinde öngörülen niteliklerin kaybedilmemiş olması koşuluyla yaş şartı aranmaksızın bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren kamu kurum ve kuruluşlarınca açılacak sınavlara, önceki güvenlik soruşturmaları dikkate alınmaksızın katılabilirler. Açılan sınavları kazanmaları sonucu göreve ve işe alınanlara geçmişe yönelik olarak aylık ve diğer özlük hakları verilmez ve açıkta geçen süreleri değerlendirilmez. Bu konu ile ilgili olarak yargıya intikal etmiş olanlardan henüz haklarında yargı kararı kesinleşmemiş olanlar hakkında da bu Kanun hükümleri uygulanır.” düzenlemesi yer almıştır.
Olayda, davalı idarece verilen savunma dilekçesi ve dilekçe ekinde bulunan işçi sicil izlenimi (özeti) belgesinden 27.5.1995 tarihinde yapılan sınavda başarılı olan davacının, 3.6.1995 tarihli hizmet akti ile 3 aylık süre için geçici işçi olarak işe alındığı, … Emniyet Müdürlüğünün 9.7.1995 günlü sakıncalı olduğuna dair yazısı üzerine bu nedenle 1.9.1995 tarihinde hizmet aktinin feshedildiğinin anlaşıldığı, davacının ise 24.4.1995 tarihli dilekçesi ile daha önce 4045 sayılı Yasa uyarınca göreve iadesi için yaptığı başvurusuna verilen cevapta anılan yasa kapsamında olmadığını gösteren gerekçe bulunmadığını ileri sürerek isteminin incelenerek gerekçeli olarak durumu hakkında bilgi verilmesini istediği, istemin; 4045 sayılı Yasanın 1.maddesi uyarınca göreve alınmasının mümkün olmadığı ancak açılacak sınavlarda başarılı olması halinde işe alınacağı nedeniyle reddi üzerine bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İdare Mahkemesince dava konusu uyuşmazlık, iş aktinin yenilenip yenilenmemesi olarak kabul edilip dava görev yönünden reddedilmiş ise de, güvenlik soruşturması sonucu görevine son verildiği itilafsız olan davacının isteminin 4045 sayılı Yasa uyarınca göreve iade olduğu, bir kamu kurumu olan davalı idarece de istemin kamu gücüne dayalı tek yanlı tasarruf ile 4045 sayılı Yasanın geçici 1.maddesi uyarınca reddedildiği ve henüz davacı ile davalı idare arasında özel hukuk ilişkisinin kurulmasının söz konusu olmadığının açık olması karşısında, uyuşmazlığın görüm ve çözümünün idari yargının görev alanı içinde kaldığı açıktır.
Bu durumda uyuşmazlığın görev yönünden reddi yolunda verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3.fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 24.3.1997 tarihinde oybirliği ile karar verildi.