12. Daire         1995/5552 E.  ,  1996/886 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 1995/5552
Karar No: 1996/886

Davacı: …
Davalı: …

Davanın Özeti: Davacı, 3.11.1994 günlü, 22100 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4045 sayılı Yasanın Geçici 2. maddesi uyarınca eski görevi Personel ve Eğitim Genel Müdürlüğü veya eşdeğeri bir göreve iadesi için yaptığı başvurunun reddine ilişkin 5.12.1994 günlü, 033582 sayılı Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı işleminin iptalini istemektedir.

Savunmanın Özeti: Davacının, … Bakanlığı (mülga) Personel ve Eğitim Genel Müdürlüğü görevinden alınmasına ilişkin 10.2.1980 günlü, 25340 sayılı müşterek kararname ile … Gümrükleri Başmüdürlüğü emrine uzman olarak atanmasına ilişkin Bakan Onayının iptali istemiyle Danıştay Beşinci Dairesinin E:1991/2307 esasına kayden açmış olduğu davanın süre aşımı nedeniyle reddedildiği ve kararın kesinleştiği, bu durumda, kesin hüküm nedeniyle davanın reddi gerektiği, diğer yandan 4045 sayılı Yasanın Geçici 2. maddesinde, göreve iadesi öngörülenlerin, sıkıyönetim komutanlarının istemleri üzerine bir daha kamu hizmetlerinde çalışmamak üzere görevine son verilenler olduğu, davacının ise, istifa ederek görevinden ayrıldığı, dolayısıyla, bu Kanun kapsamında göreve iadesinin mümkün olmadığı, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Davacı, 25.1.1981 tarihinde istifa ederek görevinden ayrılmış olması nedeniyle 4045 sayılı Yasa kapsamında bulunmadığından davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: … Müsteşarlığı, Personel ve Eğitim Genel Müdürü iken istifa eden davacı 4045 sayılı yasa uyarınca eski görevine ya da eşdeğer bir göreve atanma istemiyle yaptığı başvurusunun reddine dair işlemin iptalini istemektedir.
Davacının … Bakanlığı (daha sonra … müsteşarlığı) Personel ve Eğitim Genel Müdürü olarak çalışırken … Ordu ve Sıkıyönetim Komutanlığının isteği ile görevinden alınıp …Başmüdürlüğü emrine uzman olarak atandığı, bunun üzerine 20.5.1981 tarihinde istifa ettiği, nakil işlemine karşı açtığı davanın süreaşımı yönünden reddedilip kararın kesinleştiği, daha sonra 4045 sayılı Yasaya göre genel müdürlük veya eşdeğer göreve iadesini isteyip, reddi üzerine bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
3.11.1994 gün ve 22100 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 4045 sayılı Yasa ile Güvenlik soruşturması konusu yeniden düzenlenmiş ve 1402 sayılı Sıkıyönetim Yasasında değişiklikler yapılmıştır. Bu Yasanın geçici maddelerinde ise,1402 sayılı Yasa uyarınca ve T.C.K.nun yürürlükten kaldırılan 140,141,142 ve 163.maddelerinden hükümlülük sonucunda görevine son verilenlerin yeniden işe alınmaları öngörülmüştür.
Görüldüğü gibi, Yasanın re’sen veya isteği üzerine emekli olan kişilerle ilgisi yoktur.
Davacının, idarenin uygun görmesi halinde atanması yapılabilir ise de, 4045 sayılı Yasaya göre zorunlu olarak göreve iadesine olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından davanın reddi gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
Davacı, 3.11.1994 günlü, 22100 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4045 sayılı Yasanın Geçici 2. maddesi uyarınca eski görevi Personel ve Eğitim Genel Müdürlüğü veya eşdeğeri bir göreve iade edilmesi için yaptığı 25.11.1994 tarihli başvurusunun reddine ilişkin 5.12.1994 günlü, … sayılı Başbakanlık … Müsteşarlığı işleminin iptali istemiyle dava açmıştır.
4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’un Geçici 2. maddesinde, “1402 numaralı Sıkıyönetim Kanunu ile ek ve değişikliklerine göre 12.9.1980 tarihinden başlayarak sıkıyönetim komutanlıklarının istemleri üzerine bölgelerinde genel güvenlik, asayiş veya kamu düzeni açısından çalışmaları sakıncalı görülen veya hizmetlerinin yararlı olmaması nedeniyle bir daha kamu hizmetlerinde çalıştırılmamak üzere görevlerine son verilenler, ilk kez kamu görevine girdikleri tarihte bu görev için ilgili mevzuatında veya toplu iş sözleşmelerinde öngörülen nitelikleri yitirmemiş olmaları ve bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren altı ay içinde müracaatları halinde yaş koşulu aranmaksızın ve emeklilik yaş haddinin aşılmamış bulunması koşuluyla, görevlerine son verildikleri tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit derecenin aynı kademesinden, ayrıldıkları tarihteki eski görevlerine veya eşdeğer bir göreve, başvurma tarihinden itibaren en geç 60 gün içinde iade edilirler. Bu suretle göreve ve işe alınanlarla iade edilenlere, geçmişe yönelik olarak aylık ve diğer özlük hakları verilmez ve açıkta geçen süreleri değerlendirilmez.” hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, mülga … Bakanlığı Personel ve Eğitim Genel Müdürü olarak görev yapmakta iken, 10.12.1980 günlü, 25340 sayılı müşterek kararname ile, başka bir göreve atanmak üzere bu görevden alınan ve 29.12.1980 günlü onay ile … Gümrükleri Başmüdürlüğü emrine uzman olarak atanan ve bu görevi yürütmekte iken 20.5.1981 tarihinde istifa eden davacının, 3.11.1994 günlü, 22100 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4045 sayılı Yasanın Geçici 2. maddesi uyarınca, 10.12.1980 tarihinden önceki görevi olan Personel ve Eğitim Genel Müdürlüğü veya eşdeğeri bir göreve iade edilmesi için yaptığı 25.11.1994 günlü başvurusunun, istifa ederek görevden ayrılmış olması nedeniyle 4045 sayılı Yasanın Geçici 2. maddesi kapsamında olmadığı gerekçesiyle reddine ilişkin 5.12.1994 günlü, 033582 sayılı Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı işleminin, Sıkıyönetim Komutanının istemi üzerine mülga … Bakanlığı Personel ve Eğitim Genel Müdürlüğünden alınarak … Gümrükleri Başmüdürlüğüne uzman olarak atandığı, 4045 sayılı Yasanın amacının, sıkıyönetim komutanlarının istemleri üzerine görevlerine son verilenlerle birlikte, görev veya işyeri değiştirilen kamu görevlilerinin de eski görevlerine iadesini sağlamak olduğundan bahisle iptali istemiyle bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, mülga … Bakanlığı Personel ve Eğitim Genel Müdürü iken, bu görevden alınarak … Gümrükleri Başmüdürlüğüne uzman olarak atanan ve bu görevi yürütmekte iken istifa ederek görevden ayrılan davacının durumunun, sıkıyönetim komutanlarının istemleri üzerine görevlerine son verilen kamu görevlilerinin bazı koşullarla eski görevlerine veya eşdeğer bir göreve iade edilmelerini öngören 4045 sayılı Yasanın Geçici 2. maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceğinin açık olması karşısında, davacının, sözü geçen Yasa hükmü uyarınca eski görevi veya eşdeğer bir göreve iadesi talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, yasal dayanaktan yoksun davanın reddine, aşağıda dökümü yapılan … -lira yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan … -lira posta pulu avansının istemi halinde davacıya iadesine, 18.3.1996 tarihinde oybirliği ile karar verildi.