12. Daire         1995/3885 E.  ,  1996/1685 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 1995/3885
Karar No: 1996/1685

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): …
Vekilleri: …
Karşı Taraf: …

İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: İdare Mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir neden de bulunmadığından anılan kararın onanması gerektiği düşünülmüştür.

Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: Davacı, 1985 yılı itibariyle bir kademe ilerlemesinden yararlandırılmasını talep etmiş olup, adıgeçenin 31.12.1984 tarihinde 7.derecenin 2.kademesinde bulunması ve sicil durumununda müsait olması nedeniyle 64.madde hükmünden yararlandırılması gerekeceğinden, temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususların mahkeme kararının dayandığı gerekçe karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmaması nedeniyle davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile kararın onanması gerekeceği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
Davacı, 1984 yılından geriye doğru son altı yıllık sicillerinin incelenip değerlendirilerek gerekli şartları taşıyor olması halinde 657 sayılı Yasanın 64. maddesine 243 sayılı KHK ile eklenen fıkra hükmünden yararlandırılmak suretiyle bir kademe/derece ilerlemesi verilmesi için yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ile 1985 yılından itibaren kademe, derece ilerlemesi farklarının faiziyle birlikte kendisine ödenmesine hükmedilmesi istemiyle dava açmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, 657 sayılı Kanunun 64. maddesine 243 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 9. maddesi ile eklenen ek fıkrada, Devlet memurlarından altı yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanların aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere bir kademe ilerlemesi uygulanacağı kuralına yer verildiği, 31.12.1984 tarihinde yürürlüğe giren KHK ile 64. Maddeye getirilen hükmün daha sonraki bir tarihte yürürlüğe gireceği yolunda istisnai bir hükme yer verilmediğinden bu maddede yer alan “altı yıllık sicil notu ortalaması” ibaresinin, ilk uygulama yönünden 31.12.1984 tarihinden önceki altı yılı kapsadığının açık olduğu, her ne kadar 1986 yılından önceki dönemde siciller not esasına göre doldurulmadığı için 64.maddenin uygulanması açısından ortaya bir boşluk çıktığından sözedilebilirse de, Devlet Memurları Sicil Yönetmeliğinin geçici 2. maddesi ile sicil notu uygulamasında geçici dönemde ortaya çıkan boşluğun giderilmesi için 1985 yılı sicillerinin değerlendirilmesine ilişkin hususların belirlendiği ve bu hükmün kıyas yolu ile diğer yıl sicillerine de uygulanmasının hukuka ve yasa koyucunun amacına uygun olacağı, belirtilen hukuksal duruma göre, davacının 31.12.1984 tarihinden geriye doğru altı yıllık sicil notu ortalamasının değişik 64.madde uyarınca yeni sicil yönetmeliğindeki esaslara göre incelenip değerlendirilerek bir üst kademeye yükseltilip yükseltilemeyeceği konusunda bir inceleme ve tespit yapılması gerekeceği, dosyanın incelenmesinden; davacının, 31.12.1984 tarihinden geriye doğru altı yıllık sicil notu ortalamasının 90’nın üzerinde olduğu anlaşıldığından isteminin 31.12.1984 tarihinden 6 yıl sonra uygulanabileceği gerekçesiyle reddinde mevzuata uyarlık görülmediği, hatalı bir işlem nedeniyle iptal ve tam yargı davalarının birlikte açıldığı bu davada, 2577 sayılı Kanunun 11.maddesine göre idareye başvurduğu tarihten itibaren geçmişe doğru altmış günden daha uzun süreli maaş farklarının istenmesi halinde altmış günden önceki tazminat hakkının süreaşımı nedeniyle incelenme olanağı bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, davacının idareye başvurduğu tarihten geriye doğru altmış günlük kademe ilerlemesinden doğan maaş farklarının yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin kısmının reddine karar verilmiştir.
Davalı idare, davacının ilkokul mezunu olduğunu, 657 sayılı Yasanın 36.maddesine göre tahsil durumu itibariyle 7.derecenin son kademesine kadar yükselebileceğini ve halen 7.derecenin 9.kademesinde bulunduğundan bulunduğu derecede ilerleyebileceği kademe olmadığını, mahkeme kararı ile 7/9 dereceden 6/1 dereceye yükseleceğini, öğrenim durumu itibariyle tahsil tavanını aşmasının 64.madde ile değil, gerekli şartları taşıması halinde 37.madde’ye bir defaya mahsus olmak üzere mümkün olabileceğini öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64.maddesine 243 sayılı KHK ile eklenen fıkrada, “Devlet memurlarından altı yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanların aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere bir kademe ilerlemesi uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, ilkokul mezunu olan davacının tahsil durumu itibariyle yükselebileceği 7.derecenin son kademesi olan 9.kademede bulunduğu, 29.11.1993 tarihinde idareye başvurarak 1984 yılından geriye doğru son altı yıllık sicil raporlarının incelenerek 657 sayılı Yasanın 64.maddesinden yararlandırılmak suretiyle bir kademe/derece ilerlemesi uygulanmasını istediği, isteminin idarece 64.maddenin uygulanmasına 1.1.1985 tarihinden itibaren 6 yıl sonra başlanacağı öne sürülerek reddedildiği, bakılan davanın da bu işlemin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, 243 sayılı KHK 31.12.1984 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, ve bu KHK’de 657 sayılı Yasanın 64.maddesine getirilen hükmün daha sonraki bir tarihte yürürlüğe gireceği yolunda istisnai bir hükme de yer verilmediğinden 64.maddede yer alan “altı yıllık sicil notu ortalaması” ibaresinin ilk uygulanması yönünden esas alınacak devrenin 31.12.1984 tarihinden önceki altı yılı kapsadığı açıktır. Yargı kararlarıyla da bu husus kabul edilmiş bulunmaktadır. Bu nedenlerle 1984 yılından önceki son altı yıllık sicil notu ortalaması 90 puanın üzerinde olduğu belirtilen davacının 64.madde hükmünden yararlandırılması gerekmekte ise de; davacının halen bulunduğu tahsil durumu itibariyle azami yükselebileceği 7.derecede ilerleyebileceği bir kademenin bulunmaması, esasen bu durumdaki bir kişi hakkında 64. maddenin derece terfiine yol açacak biçimde uygulanmasının da olanaksız olması karşısında, davacının 1984 yılından önceki altı yıllık sicillerinin değerlendirilerek 64. madde hükmünden yararlandırılması yolundaki başvurusunun reddine ilişkin işlemde sonucu itibariyle hukuka aykırılık bulunmadığından, anılan işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 243 sayılı KHK ile değişik 37.maddesi hükmünden davacının öğrenim durumuna göre azami yükselebileceği derece olan 7.derecenin 4.kademesinden aylık almaya hak kazandığı tarih itibariyle ve anılan maddede yazılı diğer şartları taşıması suretiyle yararlanabileceği belirtilen tarih itibariyle yararlanması mümkün bulunmamakta ise, takip eden yıllar itibariyle yeniden değerlendirilerek not ortalamasının doksan veya yukarıya ulaşıp ulaşmadığının saptanarak, ulaştığı tarih itibariyle bir derece yükselmesinden faydalandırılabileceği, ve bu durumda yükseleceği derecede ilerleyebileceği kademe bulunması halinde ayrıca 64.madde hükmünün de uygulanabileceği kuşkusuzdur.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı yasa ile değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar gözetilerek yeniden karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine 8.5.1996 tarihinde esasta oybirliği gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.

-KARŞI OY-
Dava, 1985 yılından önceki 6 yıllık sicil notlarının değerlendirilerek 657 sayılı Kanunun 64. maddesi uyarınca 1 kademe verilmesi isteğiyle 1993 yılında yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali isteğiyle açılmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 243 sayılı KHK ile değişik 64. maddesinin ek fıkrasında Devlet Memurlarından 6 yıllık sicil notu ortalaması 90 ve daha yukarı olanların aylık derecelerinin yüseltilmesinde gözönüne alınmak üzere bir kademe ilerlemesi uygulanacağı belirtilmiştir.
Kanun, yürürlük tarihinde bir derecenin 2. kademesine gelmiş olup ta 6 yıllık sicil notu ortalaması 90 ve daha yukarı olan memurlara 3. yılı beklemeden derece yükselmesi verilmesini amaçlayan ödül niteliğinde bir hüküm getirmiştir. Faydalanabilmek için 6 yıllık sicil notu ortalamasının 90 olması ve derece yükselmesinde gözönünde bulundurulması koşullarını aramıştır.
Kuşkusuz daha sonra hak kazanan memurların da yararlanması doğaldır.
Davacı 1.1.1985 tarihinde bulunduğu kademe üzerinden 1993 yılına kadar kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi yapmak suretiyle 1.1.1985 tarihinde 64. madde uyarınca istediği kademe ilerlemesini ve derece yükselmesini yapmış bulunduğuna göre 1993 yılında 1.1.1985 tarihi için yaptığı başvuru hakkında yapılacak bir işlem bulunmamaktadır.
Kanunun 64. maddesine getirilen hüküm bir hizmet değerlendirmesine dayanan intibak hükmü niteliğinde bulunmadığından davacının geçmişten geçerli kademe ilerlemesi yaptırılmak suretiyle derece ve kademesinin yükseltilmesine hukuki olanak yoktur.
Bu nedenle dava konusu işlemin iptaline dair İdare Mahkemesi kararının bu gerekçeyle bozulması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına gerekçe yönünden karşıyım.