11. Daire         2010/4531 E.  ,  2011/2940 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBİRİNCİ DAİRE
Esas No : 2010/4531
Karar No: 2011/2940
Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı
Vekili : …
Karşı Taraf (Davalı) : …
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, davalı idare tarafından, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerine uymadığından, temyiz isteminin reddi ile kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Sosyal Güvenlik Kurumu … Dinlenme ve Bakımevi’nde kalan davacı tarafından, Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunun … gün ve … sayılı, kuruma bağlı dinlenme ve bakımevlerinde tahsil edilmekte olan oda/bakım ücretlerinin tespitinde esas alınan gösterge rakamlarının 1.7.2009 tarihinden itibaren %30 oranında artırılmasına ilişkin kararının iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, dava konusu kararın tesis edildiği 2009 yılı Temmuz ayı itibarıyla aylık ve yıllık bazda üretici ve tüketici fiyatlarında meydana gelen değişimlere göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından tespit edilen tüketici fiyatları endeksinin %8,52, üretici fiyatları endeksinin ise %5;47 olarak açıklandığı, verilen hizmetlerin karşılığı olarak açıklanan enflasyon oranlarında dinlenme ve bakımevi sakinlerinden alınan aylık ücretlere zam yapılabileceği tabii ise de, kapsamlı bir araştırma ve inceleme yapılmaksızın kurumun gelir gider dengesindeki bozulmanın sakinlerden alınacak ücretlerle karşılanması yoluna gidilmesinin, kamu hizmetleri içinde yer alan ve kâr-zarar ilkesine dayalı olarak işletilen alanlardan olmayan dinlenme ve huzurevleri ücretlerine %30 oranında zam yapılmasının dinlenme ve bakımevi olanaklarından gelir düzeyi ne olursa olsun herkesin eşit ve güvenli bir şekilde yararlanması olanağını ortadan kaldıracağı, Anayasa’da yer alan ilkelere, hakkaniyete ve külfetlerin adil dağıtılması ilkesine aykırı olacak şekilde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından, hukuka aykırı olarak karar verildiği ileri sürülerek Mahkeme kararının bozulması istenilmektedir.
5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun, 28.4.1982 tarih ve 2665 sayılı Kanunla eklenen Ek 41. maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı’nın, belediye hudutları içinde veya dışında, uygun görülen yerlerde, emekli, adi malullük, vazife malullüğü, dul ve yetim aylığı alanlarla, vatani hizmet tertibinden aylık alanlar için dinlenme ve bakımevleri tesis edeceği ve işleteceği, Ek 42. maddesinde, dinlenme ve bakımevlerinde kalanların masraflarının kendileri tarafından ödeneceği, masraflar karşılığında yapılacak kesinti miktarlarının yönetmelikle tespit edileceği, masraflar karşılanamadığı takdirde aradaki farkın Emekli Sandığı’nca ödeneceği, Ek 43. maddesinde, yıllık yatırım programlarında yer alan, dinlenme ve bakımevlerinin yatırımlarının gerçekleştirilmesi ve işletilmesi için Sandık ihtiyatlarından, Maliye Bakanlığı’nın muvafakatı ile yeteri kadar karşılık ayrılacağı, Ek 45. maddesinde, dinlenme ve bakımevlerinden yararlanacaklarda aranacak nitelikler, istenecek belgeler, kabul şartları, bunları inceleyecek kurul, işletme şekli ve esasları ile başka hususların, Sandıkça hazırlanıp Maliye Bakanlığınca onaylanacak bir yönetmelikle tespit edileceği kurala bağlanmış, 2665 sayılı Kanun’un genel gerekçesinde de, kurulacak dinlenme ve bakımevlerinde kalacakların masraflarının almakta oldukları emekli, dul ve yetim aylıklarından karşılanması esası getirilmiş, bu gibilerden masraf karşılığı alınacak miktarın aylıkların 3/4’ünü geçmemesi, aylıklarının 3/4’ü masraflarını karşılamayanlar için , masrafın kalan kısmının Sandıkça ödenmesi öngörülmüştür.
27.5.1983 tarih ve 18059 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’nun, 1. maddesinde Kanun’un amacı, korunmaya, bakıma veya yardıma muhtaç aile, çocuk, özürlü, yaşlı ve diğer kişilere götürülen sosyal hizmetlere ve bu hizmetleri yürütmek üzere kurulan teşkilatın kuruluş, görev, yetki ve sorumluluklar ile faaliyet ve gelirlerine ait esas ve usulleri düzenlemek olarak belirtilmiş, 2. maddesinde Kanun’un kapsamı, sosyal hizmetlerle ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişiler ve özel hukuk tüzelkişileri, sosyal hizmet kurum ve kuruluşlarında çalışan personel, sosyal hizmetlerden faydalananlar ve faydalanacak durumda olanlar olarak tanımlanmış, 4. maddesinde ise, Kanun kapsamına giren sosyal hizmetlere ilişkin faaliyetlerin, Devletin denetim ve gözetiminde, sivil toplum kuruluşları ile halkın gönüllü katkı ve katılımı da sağlanarak bir bütünlük içinde yürütüleceği, sunulacak bakım ve diğer hizmetlerin kapsamı ve bu hizmetleri verecek olan gerçek ve tüzel kişilerin izin, çalışma usûl ve esasları ve diğer hususların Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenleneceği kuralına yer verilerek ve sosyal hizmetlere ilişkin faaliyetler Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu bünyesinde birleştirilerek bu faaliyetlerin gözetim ve denetimi bu Kuruma verilmiştir.
2828 sayılı Kanun’un 9. maddesinin (g) bendinde; Kuruma bağlı olanlar dışında kurulacak sosyal hizmet kuruluşlarının, özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti verenler hariç olmak üzere açılış iznine, her türlü standartlarına ve işleyişlerine ilişkin esasları, varsa ücret tarifelerini tespit etmek, onaylamak, denetimini yapmak ve bu esaslara uymayanların faaliyetlerini durdurmak, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun görevleri arasında sayılmış, 34. maddesinde ise, Kurum dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişiler ve özel hukuk tüzelkişilerince bu Kanun kapsamına giren sosyal hizmet kuruluşlarının kurulmasına, teşvik edilmesine ve açılış izinlerinin verilmesine, varsa ücret tarifelerinin tespitine ilişkin usul ve esaslar ile bu kuruluşların hizmet ve personel standartlarının bir yönetmelikle düzenleneceği, sosyal hizmet kuruluşlarını kuranların ve işletenlerin bu yönetmelik hükümlerine uymakla yükümlü oldukları belirtilmiştir.
2828 sayılı Kanun’un 34. maddesine dayanılarak yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşları Bünyesinde Açılacak Huzurevlerinin Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmeliğin ” ücret tespiti ” başlıklı 18. maddesinde, kuruluşlarda ücret alınması halinde yaşlı başına alınacak bakım ücretinin kamu kurum ve kuruluşunun ilgili birimlerince her mali yıl başında tespit edileceği, tespit edilen tavan ücret miktarının Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğüne bağlı huzurevleri için belirlenen en yüksek aylık bakım ücretini aşamayacağı, kuralı getirilmiştir.
Bakılan dosya ile Dairemizin E:2010/2739 esasına kayıtlı emsal dava dosyasının incelenmesinden; 2009 yılı için Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü’ne bağlı huzurevleri için belirlenen en yüksek aylık oda bakım ücretinin, tek kişilik suit oda için KDV dahil 525.00- TL. olduğu, dava konusu Emekli Sandığı Yönetim Kurulu kararı ile gösterge rakamlarının arttırılması üzerine Sandığa ait dinlenme bakımevlerinde tek kişilik suit oda için belirlenen en yüksek ücretin ise 943.00-TL. olduğu anlaşılmıştır.
Bu durumda, yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, 2009 yılı için Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü’ne bağlı huzurevleri için belirlenen en yüksek aylık oda bakım ücretini aşacak şekilde Emekli Sandığı’na ait dinlenme ve bakımevlerinden yararlananlardan tahsil edilmekte olan oda/bakım ücretlerinin tespitinde kullanılan gösterge rakamlarının artırılmasına ilişkin dava konusu işlemde ilgili mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.
Davalı idare tarafından, 5434 sayılı Kanun uyarınca Sosyal Güvenlik Kurumu’nun kendisine ait dinlenme ve bakımevi açma ve işletme ve bunlardan yararlanacaklardan alınan ücreti tespit etme yetkisi bulunduğu ileri sürülmekteyse de, 5434 sayılı Kanun’un konuyla ilgili Ek 41-45. maddelerinin, 28.4.1982 tarihinde kabul edilen 2665 sayılı Kanunla yürürlüğe girdiği, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kurumu Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’nun ise bir yıl sonra 27.5.1983 tarihinde yürürlüğe girdiği ve sosyal hizmetlere ilişkin özel bir kanun niteliği taşıdığı, dolayısıyla 5434 sayılı Kanunla getirilen kurallara göre uygulama önceliği bulunduğu dikkate alındığında, davalı idarenin iddiasına itibar edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile, Mahkeme kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile onanmasına, temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, 27.4.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi.