11. Daire         2008/15126 E.  ,  2010/3656 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBİRİNCİ DAİRE
Esas No: 2008/15126
Karar No: 2010/3656

Kararın Düzeltilmesini İsteyen (Davacı) : …
Vekilleri : …
Karşı Taraf (Davalı) : Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
İstemin Özeti : … Müdürlüğünde memur olarak görev yapmakta iken 1995, 1996 ve 1997 yıllarında üst üste olumsuz sicil aldığından bahisle, davacı hakkında tesis edilen re’sen emekliye sevk edilme işleminin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolunda verilen … İdare Mahkemesi kararını onayan Danıştay Onbirinci Dairesinin 22.7.2008 tarih ve E:2007/8591, K:2008/7583 sayılı kararının davacı tarafından düzeltilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Kararın düzeltilmesi isteminin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince kararın düzeltilmesi istemiyle verilen dilekçede ileri sürülen hususlar 2577 sayılı Yasanın 54. maddesinin (1-c) bendine uygun bulunduğundan, düzeltme isteminin kabulüyle Danıştay Onbirinci Dairesinin 22.7.2008 tarih ve E:2007/8591, K:2008/7583 sayılı kararı ortadan kaldırıldıktan sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, … Müdürlüğünde memur olarak görev yapmakta iken 1995, 1996 ve 1997 yıllarında üst üste olumsuz sicil aldığından bahisle davacı hakkında tesis edilen re’sen emekliye sevk işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; davacının 3.1.1994 tarihinde … Bölge Müdürlüğüne bağlı … Bakım İşletme Başmühendisliğinde memuriyete başladığı ve olumlu sicil alması nedeniyle 18.5.1995 tarihinde asaletinin onaylandığı, üzerine atılı bir suçtan dolayı hakkında soruşturma açıldığı ve buna bağlı olarak 1995 yılı sicilinin 22 puan olarak, 1996 yılı sicilinin de 10 puan olarak olumsuz düzenlenerek davacıya tebliğ edildiği, davacının bu sicillere karşı dava açmadığı ve söz konusu sicillerin kesinleştiği, 1996-1997 yılında … Bölge Müdürlüğü emrine naklen atandığı, burada kullandığı uzun süreli hastalık raporu ve yıllık izin nedeniyle sicil doldurulmasını gerektirecek süre çalışmadığından, Devlet Memurları Sicil Yönetmeliği’nin 13. maddesinin son fıkrası uyarınca 1997 yılı sicilinin son üç yıllık sicillerinin ortalaması alınmak suretiyle olumsuz olarak düzenlendiği ve üç yıl üst üste olumsuz sicil aldığından bahisle de re’sen emekliye sevk edildiği, bu durumda davacının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 120. maddesi uyarınca re’sen emekliye sevk edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından, Mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 120. maddesinde, iki defa üst üste olumsuz sicil alan memurların başka bir sicil amirinin emrine atanacakları, burada da olumsuz sicil almaları halinde memuriyetle ilişkileri kesilerek haklarında T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun emeklilikle ilgili hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
18.10.1996 tarih ve 19255 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurları Sicil Yönetmeliği’nin 13. maddesinde, haklarında sicil raporu düzenlenecek memurların, değerlendirilmelerini yapacak sicil amirlerinin yanında en az altı ay çalışmış olmaları gerektiği, sicil amirinin yanında çalışırken alınan mazeret izinleri ile yıllık izinler ve doktor veya sağlık kurulu raporuna dayanan hastalık izinleri, hizmet içi eğitimde geçen sürelerin, sicil raporu düzenlenmesi için gereken 6 aylık süreye dahil olduğu, şu kadar ki, amirin yanında 3 ay fiilen çalışmış olmanın şart olduğu, hizmet içi eğitimin veya hastalığın sicil raporu doldurmak için gerekli sürenin geçmesine imkan vermeyecek kadar uzun sürmesi ve dolayısıyla memur hakkında sicil raporu doldurma imkanının bulunmaması halinde, bir defaya mahsus olmak üzere geriye doğru en çok üç yılın sicil notlarının ortalamasının esas alınacağı kurala bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinde; iptal davaları, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmıştır.
Bir idari işlemin “sebep unsuru”, işlemin tesisinin dayanağı olan mevzuatta önceden belirlenen ve idareyi işlem tesis etmeye zorlayan maddi ve hukuki sebeplerdir. Bir idari işlemin diğer işlemin sebep unsuru olması durumunda ikinci işlemin hukuki denetimi yapılırken, bu işlemin sebep unsurunu oluşturan birinci işlemle ilgili olarak hüküm tesis edilmeden hukukilik denetimi yapılması mümkündür.
Dava konusu işlem davacının 1995,1996 ve 1997 yıllarına ilişkin sicillerinin olumsuz olması nedeniyle 657 sayılı Kanun’un 120. maddesi uyarınca tesis edilen re’sen emekli edilme işlemidir. Bu işlem hakkında hüküm verilirken 1995, 1996 ve 1997 yıllarına ilişkin sicillerin de sebep unsuru yönünden hukuki denetiminin yapılması gerekmektedir. Davacı tarafından 1996 yılına ilişkin sicilin yetkili amir tarafından düzenlenmediği ileri sürülerek bakılan dava açılmış olup, 1996 yılı sicili hakkında dava açılmamış ise de, bir idari işlemin diğer bir idari işlemin sebep unsuru olduğu durumlarda bu işlemin dava konusu edilmemiş olması, hukuka uygunluk denetiminin yapılmasını engellemeyeceğinden uyuşmazlığın çözümünde 1996 yılı olumsuz sicilinin de değerlendirilmek suretiyle işlem hakkında karar verilmesi zorunludur.
Dosyanın incelenmesinden, davacının memuriyete 3.1.1994 tarihinde … Bölge Müdürlüğüne bağlı …-… Bakım İşletme Başmühendisliğinde başladığı ve olumlu sicil alması nedeniyle 18.5.1995 tarihinde asaletinin onaylandığı, üzerine atılı bir suçtan dolayı hakkında soruşturma açıldığı, aynı yıl 1995 yılı sicilinin 22 puanla olumsuz olarak düzenlendiği ve davacıya duyurulduğu, bu dönemde sicil amiri olarak …’cü isimli kişinin görüldüğü, davacının üzerine atılı suçtan dolayı Yüksek Disiplin Kuruluna sevk edilmesi üzerine savunma yapması için 30.5.1996 tarihli yazı ile kendisine çağrıda bulunulduğu, söz konusu savunmaya çağrı yazısının yukarıda belirtilen sicil amirince davacıya imza karşılığı tebliğ edildiği, 1996 yılı sicilinin yukarıda sözü edilen birinci sicil amirinin dışında … isimli kişi tarafından birinci sicil amiri sıfatıyla 10 puanla olumsuz olarak düzenlendiği, daha sonra davacının … Bölge Müdürlüğü emrine atandığı ve buradaki görevine 31.7.1996 tarihinde başladığı, daha sonra kurum değiştirmek suretiyle … Müdürlüğü emrine naklen atandığı, önceden görev yaptığı … Bölge Müdürlüğü emrinde yıllık izin ve uzun süreli hastalık raporu almak suretiyle sicil doldurulmasını gerektirecek sürede çalışmadığı gerekçesiyle Devlet Memurları Sicil Yönetmeliği’nin 13. maddesi uyarınca 1997 yılı sicilinin, 1994, 1995 ve 1996 yılllarına ait sicil notları ortalaması alınarak olumsuz düzenlendiği ve bu nedenle davacı hakkında re’sen emeklilik işlemi tesis edildiği, davacı tarafından 1996 yılına ilişkin olumsuz sicilin yetkili amir tarafından düzenlenmediği ileri sürülerek görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İdare tarafından, davacının özlük dosyasında 1996 yılı içerisinde hangi işyerinde ve ne kadar süre ile çalıştığı konusunda bilgi bulunmadığından, davacıya yetkisiz sicil amirince not verildiğine yönelik iddianın kanıtlanamadığı ve mevcut sicil belgelerine göre işlem tesis edildiği ifade edilmiş ise de; dosyadaki belgelerden, … Otoyol Bakım İşletme Şefliğince davacı adına düzenlenen 25.12.1995 tarihli hasta sevk kağıdı, 4.1.1996 tarihli hastalık izin formu ve Yüksek Disiplin Kurulunda savunma yapmak üzere hazır bulunması yolundaki 30.5.1996 tarihli savunma çağrı yazısına göre, davacının, 1996 yılı başından, … Bölge Müdürlüğü emrindeki görevine başladığı 31.7.1996 tarihine kadar … Bakım İşletme Şefliğinde görev yaptığı görülmektedir.
Buna göre davacının 1996 yılında … Bakım İşletme Şefliğinde görev yapmasına rağmen, 1996 yılı sicilinin, yanında en az altı ay çalıştığı kanıtlanmayan sicil amirince doldurulduğu açık olup, olayda 1996 yılı sicilinin yöntemine uygun olarak doldurulmaması nedeniyle 657 sayılı Kanunun 120. maddesinde öngörülen üç yıl üst üste olumsuz sicil alma koşulu gerçekleşmediğinden davacının re’sen emekli edilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Kaldı ki; temyiz aşamasında dosyaya sunulan belgelerin incelenmesinden; davacının 1996 yılına ilişkin olumsuz sicilin yetkili amir tarafından düzenlenmediğinden bahisle idareye yaptığı başvurusu üzerine, bu sicilin yeniden ve olumlu olarak düzenlendiği, … Bakanlığı Hukuk Müşavirliğinin “yetkisiz amirce verilen sicil raporu esas alınarak tesis edilen işlemlerin sakatlığı ve geri alınması” konulu 7.2.2008 tarih ve … sayılı görüş yazısında, davacının durumu irdelenerek üst üste 3 yıl olumsuz sicil alma şartının gerçekleşmediği, emekliliğe sevk işleminin yok hükmünde olduğu konusunda mütalaa verdiği görülmüştür.
Açıklanan nedenlerle, davacı temyiz isteminin kabulü ile … Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 30.4.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.