11. Daire         2006/2870 E.  ,  2007/4488 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBİRİNCİ DAİRE
Esas No: 2006/2870
Karar No: 2007/4488

Davacı : …
Vekili : …
Davalılar : 1- Maliye Bakanlığı
Vekili : …
2- … Belediye Başkanlığı
Vekili : …

Davanın Özeti : … Belediye Başkanlığında Belediye İktisat Müfettişi olarak görev yapan davacı tarafından, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli IV sayılı makam tazminatı cetvelinin 8. sırasına 5473 sayılı Yasanın 3. maddesinin (h) bendi ile eklenen (d) fıkrası ve aynı Yasanın 10. maddesi uyarınca bulunmuş olduğu görev nedeniyle kendisine makam tazminatı ödenmesi için idareye yapılan başvurunun reddine ilişkin işlem ile bu işleme dayanak teşkil eden Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 13.4.2006 ve 6056 sayılı Genelgesinin 7. maddesinin (a) bendinde yer alan “…anılan kurumlarda belirtilen yetkiye sahip bulunmayan iktisat müfettişi ünvanlı kadrolarda bulunanlara bu ödeme yapılmayacaktır” ibaresinin iptali ve ödenmeyen makam tazminatının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
Maliye Bakanlığı Savunmasının Özeti : Belediye iktisat müfettişliğinin, belediye müfettişliğinden ayrı bir kadrosunun bulunduğu, 657 sayılı Yasanın makam tazminatı cetveline eklenen bentle, belediye müfettişi kadrosunda bulunan personele makam tazminatı ödeneceği düzenlenmiş iken, belediye iktisat müfettişlerine yer verilmediği, bu nedenle açıkça zikredilmeyen ve doğrudan belediye başkanı adına teftiş, denetim ve inceleme yetkisine sahip olmayan iktisat müfettişlerine makam tazminatı ödenmemesine ilişkin işlem ile dava konusu genelgenin hukuka ve mevzuata uygun olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
… Belediye Başkanlığı Savunmasının Özeti : Dava konusu makam tazminatı ödenmemesine ilişkin işlemin, Maliye Bakanlığı genelgesine istinaden tesis edildiği ve hukuka uygun olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Dava, belediye iktisat müfettişi olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli (IV) sayılı makam tazminatı cetvelinin 8. sırasına 5473 sayılı Yasanın 3. maddesinin (h) bendi ile eklenen (d) fıkrası ve aynı Yasanın 10. maddesi uyarınca bulunmuş olduğu görev nedeniyle kendisine makam tazminatı ödenmesi için idareye yapılan başvurunun reddine ilişkin işlem ile bu işleme dayanak teşkil eden Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 13.4.2006 ve 6056 sayılı Genelgesinin 7. maddesinin (a) bendinde yer alan “…anılan kurumlarda belirtilen yetkiye sahip bulunmayan iktisat müfettişi ünvanlı kadrolarda bulunanlara bu ödeme yapılmayacaktır” ibaresinin iptali ve ödenmeyen makam tazminatının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun, belediye iktisat müfettişlerinin belediye müfettişi sayılıp sayılmayacağı yönündeki 24.1.2002 gün ve E:1999/1, K:2002/1 sayılı kararında; iktisat müfettişleri ile belediye müfettişleri arasında görev, yetki sorumluluk ve hukuki statü açısından fark bulunmadığı gerekçesiyle ek gösterge yönünden belediye iktisat müfettişlerinin, belediye müfettişi kapsamında yer aldığına karar verilmiştir.
Diğer taraftan, 22.2.2007 gün ve 26442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğin 26/2. maddesinde, “bu yönetmeliğin eki cetvel ve kütüklerde yer verilmeyen iktisat müfettişi kadrolarında istihdam edilen personel kadrolarıyla birlikte ilgili mahalli idarenin teftiş kurulu başkanlığı/müdürlüğünde görevlendirileceği kurala bağlanmış ve yönetmelik ekinde yer alan (I) sayılı Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Memur Kadro Kütüğünde, belediyelerin kendi yönetmeliklerinde yer alan İktisat Teftiş Kurulu Müdürlüğü, İktisat ve Küşat Müdürlüğü gibi müdürlükler kaldırılarak Teftiş Kurulu Başkanlığı/Müdürlüğü bünyesinde yer verilmiş olup, ayrıca belediye iktisat müfettişliği kadrosuna yer verilmeden “Müfettişlik” kadrosu tahsis edilmiş ve denetim hizmet grubu belirlenmiştir.
Bu durumda, aynı hukuki statüde bulunan belediye iktisat müfettişleri ile belediye bünyesinde çalışan müfettişlerin aynı haklardan yararlanmaları statü hukukunun gereğidir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu makam tazminatı ödenmesi istemli başvurunun reddine ilişkin işlem ile Maliye Bakanlığı Genelgesinin 7/(a) maddesindeki “…anılan kurumlarda belirtilen yetkiye sahip bulunmayan iktisat müfettişi ünvanlı kadrolarda bulunanlara bu ödeme yapılmayacaktır” ibaresinin iptali ile ödenmeyen makam tazminatının 15.4.2006 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte ödenmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Belediye iktisat müfettişi olarak görev yapan davacı tarafından, belediye müfettişlerine ödenen makam tazminatından yararlandırılması amacıyla yapılan başvurunun reddine ilişkin işlem ile dayanağı Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce çıkarılan 13.4.2006 tarih ve 6056 sayılı Genelge’nin 7/a maddesinin iptali ile mahrum kalındığı belirtilen makam tazminat tutarının yasal faiziyle birlikte tazminen tahsiline karar verilmesi istenilmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek 26.maddesinin değişik a) bendinde, Bu Kanuna ekli IV sayılı cetvelde unvanları yazılı görevlerde bulunanlara makam tazminatı ödeneceği yolunda hüküm öngörülmüş, 5473 sayılı Yasanın 3.maddesiyle IV sayılı Makam Tazminatı Cetvelinin 8.sırasına eklenen (d) bendinde, en az dört yıl süreli yüksek öğrenim veren fakülte veya yüksek öğrenim veren fakülte veya yüksek okulları bitirmiş, mesleğe özel yarışma sınavıyla girerek belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavında başarılı olmuş, birinci dereceli kadroya atanmış ve doğrudan belediye başkanı veya genel müdür adına teftiş denetim ve inceleme yetkisine sahip büyükşehir belediyeleri ile bunlara bağlı genel müdürlük müfettişleri ve büyükşehir belediye sınırları içindeki İlçe belediye müfettişlerine ödenecek makam tazminatına esas gösterge rakamı belirlenmiştir.
Yukarıda yazılı Yasa hükümleri uyarınca makam tazminatından yararlanabilmek için, en az dört yıl süreli yüksek öğrenim kurumlarının birinden mezun bulunmak, mesleğe özel yarışma sınavıyla girmek,birinci dereceli belediye müfettişliği kadrosuna atanmak ve doğrudan belediye başkanı adına belediye müfettişi sıfatıyla teftiş,denetim ve inceleme yetkisine sahip olmak gerektiği sonucuna varılmaktadır.
Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 10.maddesiyle yürürlükte bulunan mevzuatın mali hükümlerinin uygulanmasını yönlendirmek bu konuda ortaya çıkacak meseleleri çözmek ve tereddütleri gidermek hususunda Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
Bu hükme dayanılarak Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce çıkarılan Genelgenin 7/a maddesinde, en az dört yıl süreli yüksek öğrenim veren fakülte veya yüksekokulları bitirmiş,mesleğe özel yarışma sınavıyla girerek belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavında başarılı olmuş,birinci dereceli kadroya atanmış ve doğrudan belediye başkanı veya genel müdür adına teftiş,denetim ve inceleme yetkisine sahip büyükşehir belediyeleri ile bunlara bağlı genel müdürlük müfettişleri ve büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçe belediye müfettişlerine 15.4.2006 tarihinden itibaren (1000) gösterge üzerinden makam tazminatı ödeneceği,anılan kurumlarda belirtilen yetkiye sahip bulunmayan “iktisat müfettişi” unvanlı kadrolarda bulunanlara bu ödemenin yapılmayacağı açıklamasına yer verilmiştir.
Bu durumda, makam tazminatının ödenmesinde kadro ve görev ünvanının esas alınması, (IV) sayılı Cetvel’de makam tazminatı ödenecek olanların tereddüte yer vermiyecek biçimde açıkca belirtilmiş olması ve bunlar arasında iktisat müfettişlerine yer verilmemiş bulunması karşısında, Yasa hükümlerine uygun olarak hazırlandığı anlaşılan dava konusu genelge ile bireysel işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Her ne kadar davacı, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 24.1.2002 tarih ve E:1999/1, K:2002/1 sayılı kararı uyarınca makam tazminatından da yararlandırılması gerektiğini öne sürmüş ise de,anılan kararın belediye iktisat müfettişlerinin ek gösterge uygulaması yönünden Yasa hükmündeki şartları taşımak kaydıyla belediye müfettişleri gibi sayılarak sadece ek gösterge haklarından yararlanma olanağı sağladığı kanaatine varıldığından ve aksi bir görüşden hareketle kararın makam tazminatı uygulamasına da teşmil edilmesi halinde amacı dışına çıkılarak kapsamın genişletilmesi ile Yasa ve karar hükümlerinin bertaraf edilmesi sonucunu doğuracağından, öne sürülen bu iddianın kabulüne hukuken olanak bulunmamaktadır.
Diğer taraftan dava konusu Genelge ile bireysel işlemin hukuka uygun bulunması nedeniyle ortada tazmini gereken bir zararda bulunmamaktadır.
Belirtilen nedenlerden dolayı, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince duruşma için önceden belirlenen 30.4.2007 günü davacı vekili … ‘nın geldiği, davalı idarelerden Maliye Bakanlığını temsilen Hazine … ile Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Daire Başkanı … ‘in geldiği, … Belediye Başkanlığını temsilen gelen olmadığı ve Danıştay Savcısı … ‘un hazır olduğu görülerek açık duruşmaya başlandı, taraflara usulüne uygun söz verilip dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra duruşmaya son verildi, dosya incelenerek işin gereği görüşüldü:
Dava, Belediye İktisat Müfettişi olarak görev yapan davacı tarafından, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli IV sayılı makam tazminatı cetvelinin 8. sırasına 5473 sayılı Yasanın 3. maddesinin (h) bendi ile eklenen (d) fıkrası ve aynı yasanın 10. maddesi uyarınca bulunmuş olduğu görev nedeniyle kendisine makam tazminatı ödenmesi için idareye yapılan başvurunun reddine ilişkin işlem ile bu işleme dayanak teşkil eden Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 13.4.2006 ve 6056 sayılı Genelgesinin 7. maddesinin (a) bendinde yer alan “…anılan kurumlarda belirtilen yetkiye sahip bulunmayan iktisat müfettişi ünvanlı kadrolarda bulunanlara bu ödeme yapılmayacaktır” ibaresinin iptali ve ödenmeyen makam tazminatının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
657 sayılı Kanunun Ek 26. maddesinde, bu Kanuna ekli IV sayılı cetvelde unvanları yazılı görevlerde bulunanlara hizalarında gösterilen gösterge rakamlarının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan miktarda makam tazminatı ödeneceği kuralı yer almış olup, 657 sayılı Yasaya ekli makam tazminatı cetveli başlıklı (IV) sayılı Cetvelin 8. sırasına 5473 sayılı Yasanın 3. maddesinin (h) fıkrası ile ” en az dört yıl süreli yükseköğrenim veren fakülte veya yüksek okulları bitirmiş, mesleğe özel yarışma sınavıyla girerek belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavında başarılı olmuş, birinci dereceli kadroya atanmış ve doğrudan belediye başkanı veya genel müdür adına teftiş, denetim ve inceleme yetkisine sahip büyükşehir belediyeleri ile bunlara bağlı genel müdürlük müfettişleri ve büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçe belediye müfettişleri … ne 1.000″ tazminat göstergesi üzerinden makam tazminatı ödeneceğine ilişkin (d) bendi eklenmiştir.
5473 sayılı Yasanın 10. maddesi ile değiştirilen 631 sayılı KHK’nın 15. maddesinde ise, “657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek 26. maddesi ve anılan Kanuna ekli (IV) sayılı makam tazminatı cetvelinin (8) numaralı sırasına göre makam tazminatı ödenmesinde; 15/04/1997 tarihinden önce belirtilen sırada sayılan görevlerde bulunanlar ile daha önce bu görevlere atanmış olup, söz konusu tarihten önce emekli olanlardan en az iki yıl süreli yüksek öğretim mezunu olanlar sadece eğitim seviyesi açısından dört yıl süreli yüksek öğretim mezunu kabul edilir. Ancak, bu maddenin yürürlük tarihinden önceki dönemler için emekli olanlar ile görevde bulunanlara geçmişe yönelik ödeme yapılmaz. İki yıl süreli yüksek öğretim mezunu olanlardan emekli olanlar ile görevde bulunanlara, 15/4/2006 tarihinden önceki dönemler için geçmişe yönelik ödeme yapılmaz. Anılan cetvelin 8 inci sırasının (d) bendinde sayılan görevlere 31/12/2005 tarihinden önce atanmış olanlar ile bunlardan emekli olanlara bu bende göre makam tazminatı ödenmesinde söz konusu bentte öngörülen atama usûlüne ilişkin koşullar aranmaz. ” hükmü düzenlenmiştir.
Anılan hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, makam tazminatından yararlanabilmek için en az dört yıl süreli yüksek öğrenim veren fakülte veya yüksek okulları bitirmiş olmak, mesleğe özel yarışma sınavıyla girmek, eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavında başarılı olmak, 1. dereceli kadroya atanmış olmak, doğrudan belediye başkanı veya genel müdür adına teftiş, denetim ve inceleme yetkisine sahip olmak şartları sayılmış iken, 5473 sayılı Yasanın 10. maddesi ile en az dört yıl süreli yüksek öğrenim veya yüksek okul şartı;15.4.1997 tarihinden önce görevde olanlar açısından farklı düzenlenmiş ve 2 yıl süreli yüksek okul mezunu olanların dört yıl süreli yüksek öğrenim görmüş olduğu kabul edilmiş ve 31.12.2005 tarihinden önce mesleğe atananlar ile emekli olanlarda makam tazminatı ödenmesinde atama usulüne ilişkin koşulların (Mesleğe özel yarışma sınavıyla girerek belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavında başarılı olma şartı) aranmayacağı hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, … Belediye Başkanlığı’nda belediye iktisat müfettişi olarak görev yapan davacının, 5473 sayılı Yasanın 3. maddesinin (h) bendinde iktisat müfettişi ve idari müfettiş gibi bir ayrım yapılmadığı, 2 yıl süreli yüksek öğrenim mezunu olan denetim elemanlarına makam tazminatı ödenebilmesinin sağlandığı ve belediye müfettişlerine makam tazminatı ödemelerinde 31.12.2005 tarihinden önce atanmış olanlarda atamaya ilişkin koşulların aranmayacağı kuralının getirilmesi ile belediyede görevli müfettişler arasında bir ayrım yapılmadığı, iktisat müfettişlerinin belediye başkanı adına teftiş, denetim ve inceleme yetkisinin bulunduğu, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 24.1.2002 gün ve E:1999/1, K:2002/1 sayılı kararında iktisat müfettişlerinin görev, yetki, sorumluluk ve hukuki statü açısından belediye müfettişleri ile aralarında bir fark bulunmadığının hükme bağlandığı, yasada bulunmamasına rağmen dava konusu genelge ile yasanın anlamının sınırlandırıldığı iddialarıyla bulunmuş olduğu iktisat müfettişi kadrosundan dolayı tarafına makam tazminatı ödenmesi için idareye yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlem ile bu işleme dayanak teşkil eden Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 13.4.2006 ve 6056 sayılı Genelgesinin 7. maddesinin (a) bendinde yer alan “…anılan kurumlarda belirtilen yetkiye sahip bulunmayan iktisat müfettişi ünvanlı kadrolarda bulunanlara bu ödeme yapılmayacaktır” ibaresinin iptali ve 15.4.2006 tarihinden itibaren ödenmeyen makam tazminatının yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemi ile bakılan davayı açtığı anlaşılmaktadır.
657 sayılı Yasaya ekli makam tazminatı başlıklı IV sayılı cetvelin 8/(d) bendinde ” büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçe belediye müfettişlerinin…” makam tazminatı alacağı düzenlenmiş olup, söz konusu cetvelde makam tazminatından yararlanacakların kadro ve görev ünvanlarının açıkça sayılması, büyükşehir belediyesi ile büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçe belediye müfettişleri kapsamına, belediyelerin teftiş kurullarında görev yapan ve belediyelerin görev alanına giren tüm konularda belediye başkanı adına doğrudan teftiş, denetim ve inceleme yapabilen müfettişlerin girmesi, iktisat işleri müdürlüğüne bağlı olarak görev yapan ve doğrudan belediye başkanı adına teftiş, denetim ve inceleme yetkisine sahip olmayan iktisat müfettişlerinin yorum yoluyla bu madde kapsamına alınmalarının mümkün olmaması, parasal konuları düzenleyen kuralların kıyas yoluyla kapsamlarının genişletilememesi karşısında belediye iktisat müfettişlerine bu hüküm uyarınca makam tazminatı ödenmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, 5473 sayılı Yasa’nın 10. maddesi ile değişik 631 sayılı KHK’nın 15. maddesi ile getirilen 15.4.1997 tarihinden önce mesleğe girmiş olmak şartıyla 2 yıl süreli yüksek okul mezunu olanların dört yıl süreli yüksek öğrenim görmüş olarak kabul edilmesine ve 31.12.2005 tarihinden önce mesleğe atanmış olanlar ile bunlardan emekli olanlarda, makam tazminatı ödenmesinde atama usulüne ilişkin (mesleğe özel yarışma sınavıyla girerek belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavında başarılı olma şartı ) koşulların aranmamasına ilişkin hükmün, halen belediye teftiş heyetinde görev yapan ancak, 15.4.1997 tarihinden önce mesleğe atanmış olmak şartı ile 2 yıl yüksek okul mezunu olanların ve 31.12.2005 tarihinden önce özel yarışma ve yeterlilik sınavına tabi olmadan bu göreve atanmış bulunan veya idari görevlerden teftiş heyeti emrine atanan müfettişlerin kazanılmış haklarını korumayı ve aynı teftiş kurullarında müfettiş kadrosu ile çalışanlar arasında farklı statüler yaratmadan eşitliği sağlamayı amaçladığı anlaşılmış olup, 24.2.2005 ve 5.5.2006 tarihli Resmi Gazetelerde yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet memurlarına ödenecek zam ve tazminatlara İlişkin 2005 ve 2006 yıllarına ait Bakanlar Kurulu kararlarında denetim hizmetleri grubunda yer alan unvanlara ödenecek özel hizmet tazminatı ve temininde güçlük zammı oranları belirlenirken belediye müfettişleri ile belediye iktisat müfettişlerinin ayrı ayrı kadrolar olarak belirlenmiş olması, 657 sayılı Yasaya ekli IV sayılı makam tazminatı cetveli düzenlenirken ise sadece “belediye müfettişleri” unvanın sayılmış olması nedeniyle iktisat müfettişlerinin, belediye müfettişleri kapsamında olmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Gerek Mülga 1580 sayılı Belediye Kanunu’nun 88. maddesi ve gerekse ilgili belediyelerin teftiş kurulu yönetmeliklerinde, belediyelerdeki denetim, inceleme ve soruşturma görevinin “doğrudan belediye başkanı” adına teftiş heyetine bağlı başmüfettiş ve müfettişlerce yürütüleceği belirtilmiş olup, iktisadi teftiş kurulu yönetmeliklerinde “Belediye Başkanına veya görevlendireceği Başkan Yardımcısına bağlı olarak” görevlerini yürüten ve görevleri belediye iktisat müdürlüğünün görev alanına giren konularla sınırlı bulunan belediye iktisat müfettişlerinin göreve atanma koşulları, görev, yetki ve sorumlulukları belediye müfettişlerinden tamamen farklı nitelikte bulunmaktadır.
Öte yandan, davacı tarafından Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 24.1.2002 tarih ve E:1999/1, K:2002/1 sayılı kararı uyarınca, makam tazminatından da yararlandırılması gerektiği öne sürülmüş ise de; anılan karar ek gösterge uygulamasına ilişkin bir karar olup, makam tazminatı yönünden bir bağlayıcılığı bulunmamaktadır.
Bu durumda, “doğrudan belediye başkanı adına” teftiş, denetim ve inceleme yetkisine sahip olmayan, büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçe belediye müfettişi kapsamında sayılmayan, kadro ve görev ünvanı IV sayılı makam tazminatı cetvelinde yer almayan ve belediye iktisat müfettişi olarak görev yapan davacının, makam tazminatı ödenmesi için yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlem ile bu işleme dayanak teşkil eden Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 13.4.2006 ve 6056 sayılı Genelgesinin 7. maddesinin (a) bendinde yer alan “…anılan kurumlarda belirtilen yetkiye sahip bulunmayan iktisat müfettişi ünvanlı kadrolarda bulunanlara bu ödeme yapılmayacaktır” ibaresinde yasaya aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan ve 13.12.2007 gün ve 26375 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 3. maddesi hükmü gereği, duruşma için belirlenen günde vekili hazır bulunan davalı idarelerden Maliye Bakanlığı’na …-YTL, vekili ile duruşmaya katılmayan davalı … Belediye Başkanlığı’na ….-YTL vekalet ücretinin davacıdan alınarak verilmesine, 30.4.2007 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
(X) KARŞI OY
Dava, … Belediye Başkanlığında belediye iktisat müfettişi olarak görev yapan davacı tarafından, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli IV sayılı makam tazminatı cetvelinin 8. sırasına 5473 sayılı Yasanın 3. maddesinin (h) bendi ile eklenen (d) fıkrası ve aynı Yasanın 10. maddesi uyarınca bulunmuş olduğu görev nedeniyle kendisine makam tazminatı ödenmesi için idareye yapılan başvurunun reddine ilişkin işlem ile bu işleme dayanak teşkil eden Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 13.4.2006 ve 6056 sayılı Genelgesinin 7. maddesinin (a) bendinde yer alan “…anılan kurumlarda belirtilen yetkiye sahip bulunmayan iktisat müfettişi ünvanlı kadrolarda bulunanlara bu ödeme yapılmayacaktır” ibaresinin iptali ve ödenmeyen makam tazminatının yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.
657 sayılı Yasaya ekli makam tazminatı başlıklı IV sayılı cetvelinde 5473 sayılı Yasanın 3. maddesinin (h) bendi ile yapılan değişiklik sonucunda Belediye müfettişlerinin makam tazminatından yararlanabilmesi için; a) en az dört yıl süreli yüksek öğrenim veren fakülte veya yüksekokulları bitirmiş olmak, b) mesleğe özel yarışma sınavıyla girmiş olmak ve eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavında başarılı olmuş olmak c) 1. dereceli kadroya atanmış olmak, d) doğrudan belediye başkanı veya genel müdür adına teftiş, denetim ve inceleme yetkisine sahip olmak, e) büyükşehir belediyeleri ile bunlara bağlı genel müdürlük müfettişleri ve büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçe belediye müfettişliği kadrosunda bulunmak, makam tazminatının ödenmesi için yasa hükmünde belirlenen şartlardır.
Diğer taraftan, 5473 sayılı Kanunun 10. maddesiyle; 631 sayılı KHK’nın 15. maddesinde yapılan değişikle 5473 sayılı Kanunun 3. maddesiyle IV sayılı Cetvelin 8. sırasına eklenen (d) bendinin karşılaştırılmasından; öğrenim şartı olan en az dört yıl süreli yükseköğrenim veya yüksek okul şartı; 15.4.1997 tarihinden önce görevde olanlar açısından farklı düzenlenmiş ve 2 yıl süreli yüksek okul mezunu olanların dört yıl süreli yüksek öğrenim görmüş olduğu kabul edilmiş ve 31.12.2005 tarihinden önce mesleğe atanmış olanlar ile emekli olanlarda makam tazminatı ödenmesinde atanma usulüne ilişkin (mesleğe özel yarışma sınavıyla girerek belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavında başarılı olma şartı aranmayacak) koşulların aranmayacağı hükme bağlanmıştır.
Buna göre, öğrenim, atama ve kadro koşulları yönünden Kanunun açık hükmü gereği “Belediye Müfettişlerine” makam tazminatı uygulanmasında bir ihtilaf bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık, belediye iktisat müfettişlerinin makam tazminatı uygulanması yönünden belediye müfettişi kapsamında sayılıp sayılmayacağı, dolayısıyla belediye müfettişleri ile ilgili makam tazminatından yararlanıp yararlanamayacağı ve doğrudan belediye başkanı veya genel müdür adına teftiş, denetim ve inceleme yetkisine sahip olup olmadığı hususuna ilişkindir.
5473 sayılı Yasa ile 657 sayılı Yasanın IV sayılı makam tazminatı cetvelinin 8. sırasına eklenen (d) bendinin son cümlesinde “büyükşehir belediyeleri ile bunlara bağlı genel müdürlük müfettişleri ve büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçe belediye müfettişleri” ünvanına sahip kişilerin makam tazminatı alacağı belirtilmiştir. Daha önce ek gösterge yönünden belediye iktisat müfettişlerinin belediye müfettişi sayılıp sayılmayacağı yönündeki Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 24.1.2002 gün ve E:1999/1, K:2002/1 sayılı kararında; “…Belediyelerin teftiş birimlerinde çalışan müfettiş unvanlı personel hem soruşturma işlemlerini ifa etmekte, hem de diğer kurumların denetim elemanları gibi belirli bir program dahilinde olağan ve olağanüstü teftiş ve denetim görevlerini sürdürmektedirler. Bu bakımdan, merkezi idarenin çeşitli kuruluşlarında çalışan müfettişler ile belediye müfettişlerinin yaptıkları iş açısından aralarında herhangi bir fark bulunmadığı gibi, iktisat müfettişleri de teftiş kurullarındaki müfettişler gibi belediye adına teftiş yaptıklarından görev yetki ve sorumlulukları açısından belediye müfettişleri ile aralarında fark bulunmadığı…” yönündeki gerekçesinden sadece ek gösterge uygulanması yönünden değil daha geniş anlamıyla “Belediye İktisat Müfettişlerinin” belediye müfettişleri ile arasındaki görev, yetki sorumluluk ve hukuki statü açısından fark bulunmadığının ortaya konulduğu açıktır.
Öte yandan, Başbakanlık Devlet Personel Heyetinin 3.8.1978 gün ve sayılı kararında İstanbul Belediyesinde, denetim görevini öteden beri yürütmekte olan bir teftiş heyeti müdürlüğünün mevcut olduğu, denetim görevi tek bir görev olduğundan aynı nitelikte iki ünite arasında parçalanamayacağı, aksi halde görev tekrarı olacağı, iktisadi yönden denetimde asıl Teftiş Heyeti Müdürlüğünün müfettişlerince yürütülerek iki ünitenin birlikte yorumlanmasının uygun olacağına karar vermiş, bu karara istinaden, … Büyükşehir Belediye Meclisinin 12.12.2000 gün ve 684 sayılı kararı ile İktisadi Teftiş Heyeti Müdürlüğü bünyesinde görev yapan başmüfettiş ve müfettişler görev, yetki ve sorumlulukları ile birlikte teftiş kurulu başkanlığına atamalarının yapılarak tek teftiş kurulu bünyesinde birleştirilmiştir.
22.2.2007 gün ve 26442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğin 26/2. maddesinde, “Bu yönetmeliğin eki cetvel ve kütüklerde yer verilmeyen iktisat müfettişi kadrolarında istihdam edilen personel kadrolarıyla birlikte ilgili mahalli idarenin teftiş kurulu başkanlığı/müdürlüğünde görevlendirileceği kurala bağlanmış ve yönetmelik ekinde yer alan (I) sayılı Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Memur Kadro Kütüğünde belediyelerin kendi yönetmeliklerinde yer alan iktisat teftiş kurulu müdürlüğü, iktisat ve küşat müdürlüğü gibi bünyeler kaldırılarak teftiş kurulu başkanlığı/müdürlüğü bünyesine dahil edilmiştir. Belediyelerin uygulamalarında iktisat müfettişi ve müfettiş olarak ikiye ayrılan kadro ünvanı bu yönetmeliğin ekinde yer alan kadro kütüğünden anlaşılacağı üzere “Müfettişlik” kadrosu altında birleştirilmiş ve denetim hizmet grubu kadro unvanı belirlenmiştir.
Anılan yönetmeliğin yayımlanmasından önce … Belediye Başkanlığı’nın Ankara Valiliği aracılığıyla İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünden, teftiş kurulu müdürlüğünde münhal bulunan müfettiş kadrolarına belediye iktisat müfettişlerinden eğitim düzeyi uygun olanların atanıp atanamayacağına ilişkin 22.9.2006 gün ve … sayılı görüşte yukarıda anılan İçtihadı Birleştirme Kurulu Kararına atıf yapılarak teftiş kurulu müdürlüğünde boş bulunan müfettiş kadrolarına iktisat müfettişlerinden naklen atama yapılabileceği değerlendirmesini yapmıştır.
Tüm bu açıklamalar karşısında, yukarıda yer verilen İçtihadı Birleştirme Kurulu Kararı, 22.2.2007 tarihli Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik ve Belediyelerin Uygulanmasından, belediye iktisat müfettişleri ile teftiş heyeti müdürlüğünde görev yapan müfettişlerin; görev, yetki, sorumluluk ve hukuki statüleri açısından fark bulunmadığı, Yasada yer verilen “büyükşehir belediyeleri ile bunlara bağlı genel müdürlük müfettişleri ve büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçe belediye müfettişleri” kapsamında belediye iktisat müfettişlerinin de bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Buna göre, iptali istenilen genelgenin 7. maddesinin (a) bendinde yer alan .”anılan kurumlarda belirtilen yetkiye sahip bulunmayan iktisat müfettişi ünvanlı kadrolarda bulunanlara bu ödeme yapılmayacaktır” ibaresinin Yasa hükmünü sınırlandırıcı ve kapsamını daraltıcı nitelikte görüldüğünden dava konusu genelgede hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu makam tazminatı ödenmesi istemli başvurunun reddine ilişkin işlem ile Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 13.4.2006 ve … sayılı Genelgesinin 7. maddesinin (a) bendinde yer alan “…anılan kurumlarda belirtilen yetkiye sahip bulunmayan iktisat müfettişi ünvanlı kadrolarda bulunanlara bu ödeme yapılmayacaktır” ibaresinin iptali ile 15.4.2006 tarihinden itibaren makam tazminatının ödenmesine karar verilmesi gerekirken aksi yönde verilen çoğunluk kararına katılmıyoruz.