Danıştay Kararı 11. Daire 2001/786 E. 2004/4653 K. 19.11.2004 T.

11. Daire         2001/786 E.  ,  2004/4653 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBİRİNCİ DAİRE
Esas No : 2001/786
Karar No : 2004/4653

Davacı : …
Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı ANKARA

Davanın Özeti : Dava, İlköğretim Müfettişi olup yüksek lisans eğitimini tamamlayan davacının, ek ders ücretinin %25 oranında fazla ödenmesi yolunda yaptığı başvurunun reddine ilişkin … Milli Eğitim Müdürlüğünün 15.2.2001 gün ve 4680 sayılı işleminin ve dayanağı olarak gösterilen Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 25.12.1998 gün ve 1998/127 sayılı Genelgesinin 8. maddesinin (c) bendinin iptali ile yoksun kaldığı ek ders ücret farklarının hakediş tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.

Savunmanın Özeti : %25 ek ders ücretinden yararlanacak kişinin alanında master yapması ve bizzat öğretmen kadrosunda görev yapması gerektiği, her ne kadar ilköğretim müfettişleri eğitim öğretim sınıfında bulunmakta ise de öğretmen kadrosunda bulunmadıklarından ek ders ücretini %25 fazlasıyla alamayacakları ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : … Milli Eğitim Müdürlüğü işleminin dayanağı olarak gösterilen Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 25.12.1998 gün ve 1998/127 sayılı Genelgesinin 8. maddesinin (c) bendi; Danıştay Onbirinci Dairesinin 17.10.2001 gün ve E:2000/10027, K:2001/2226 sayılı kararıyla iptal edilmiş bulunmaktadır.
Bu durumda, hukuka aykırılığı saptanan söz konusu Genelgenin 8/c maddesine dayalı olarak tesis edilen işlemde de hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, genel düzenleyici işlem yönünden karar verilmesine yer olmadığı, bireysel işlemin iptali ve parasal hakların başvuru tarihinden itibaren tazmini gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Uyuşmazlık; İlköğretim müfettişi olan davacının, ek ders ücretinin %25 oranda fazla ödenmesi istemiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin 15.2.2001 gün ve 4680 sayılı … Valiliği Milli Eğitim Müdürlüğü işleminin ve Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 25.12.1998 gün ve 1998/127 sayılı genelgesinin 8. maddesinin (c) bendinin iptali isteğinden ibarettir.
4359 sayılı Kanunun 3. maddesiyle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36. maddesinin birinci fıkrasının “IV-EĞİTİM VE ÖĞRETİM HİZMETLERİ SINIFI” bendi değiştirilmiş ve bu bendte yer alan “öğretmenleri” ibaresinden sonra gelmek üzere, “ilköğretim müfettişleri ve yardımcıları….” ibaresi eklenmiştir.
Bu değişiklikle daha önce “Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfında” sadece öğretmenler mevcut iken, ilköğretim müfettişleri ve yardımcıları da bu sınıfa dahil edilmiştir.
Öte yandan 2.12.1998 tarih ve 1998/12120 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına ekli “Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar”ın, Ek Ders Görevinden Sayılan Haller başlıklı Üçüncü Bölümünün, 10. maddesinin (b) bendinde, ilgili mevzuat hükümleri ile tespit edilen inceleme, araştırma, planlama, programlama, yönetim, denetim, eğitim ve öğretim gibi görevlerinden; Bakanlık taşra teşkilatında görevli ilköğretim müfettişi ve yardımcılarının haftada 15 saatinin, ders niteliğinde yönetim görevi sayılacağı ve ek edrs ücreti ödeneceği belirtilmiştir.
Görüldüğü üzere bu hükümlerle, ders veren öğretmenlerle birlikte eğitim ve öğretimin denetlemesini yapan ilköğretim müfettişleri ve yardımcıları da ek ders ücretinden yararlanmaktadırlar.
Diğer taraftan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 4359 sayılı Kanunla değişik 176. maddesinin (c) bendinde, alanlarında master derecesi almış öğretmenlere ek ders ücretinin %25 fazlasıyla ödeneceği hükme bağlanmıştır.
Maddede her ne kadar kadece öğretmen ifadesine yer verilmiş ise de, ek ders ücretinden yukarıda anılan hükümlere göre ilköğretim müfettişlerinin de yararlandırılması karşısında kanun koyucunun master derecesini almış öğretmenle aynı dereceyi almış ilköğretim müfettişi arasında fark yarattığı düşünülemez.Aksine bir düşünce halin ilköğretim müfettişlerine de ders niteliğinde ek ders ücreti ödenmemesi gerekirdi. Bu nedenle master derecesini almış ilköğretim müfettişlerinin de bu %25 fazla ödemeden yararlandırılması gerekir.
Bu durumda, alanında master yaptığı taraflar arasında ihtilafsız bulunan davacıya master eğitimi nedeniyle %25 fazla oranda ek ders ücreti ödenmemesi işleminde ve Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil personel arasında anılan Genelgenin ilgili 8/c maddesi ile ek ders ücreti yönünden böyle bir ayrıma gidilerek öğretmen kadro unvanınında bulunmadıkları nedeniyle master yapmış ilköğretim müfettişlerinin %25 fazla ek ders ücretinden yararlanamayacağı yolundaki eksik düzenlemede hukuka uyarlık görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan nedenle; … Valiliği Milli Eğitim Müdürlüğünün 15.2.2001 gün ve 4680 sayılı işleminin ve dayanağı Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 25.12.1998 gün ve 1998/127 sayılı Genelgesinin 8/c bendinin iptali ile davacının mahrum kaldığı parasal haklarının ödenmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 25.12.1998 gün ve 1998/127 sayılı Genelgesinin 8. maddesi (c) bendi ile bu Genelgeye istinaden tesis edilen … Milli Eğitim Müdürlüğünün 15.2.2001 gün ve 4680 sayılı işleminin iptali, yoksun kalınan ek ders ücret farklarının hakediş tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.
… Milli Eğitim Müdürlüğü işleminin dayanağı olarak gösterilen Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 25.12.1998 gün ve 1998/127 sayılı Genelgesinin 8. maddesinin (c) bendinin iptali istemiyle açılan davada, Danıştay Onbirinci Dairesinin 17.10.2001 günlü, E:2000/10027, K:2001/2226 sayılı kararıyla;
“İptali istenilen Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 25.12.1998 gün ve 1998/127 sayılı Genelgesinin 8. maddesinin (c) bendinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 176. maddesinde, alanında master derecesi almış öğretmenlere %25, alanında doktora derecesi almış öğretmenlere ise %40 oranında ek ders ücretinin fazla ödeneceğinin belirtildiği, “alanlarında master derecesi almış öğretmenler” ifadesinden eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfında öğretmen kadro unvanında bulunanların anlaşılacağı, bu hizmet sınıfında olmakla birlikte “öğretmen kadro unvanında görevli olmayan ilköğretim müfettiş ve yardımcılarının bu öğrenimlerinden dolayı %25 fazla ödemeden yararlanamayacakları açıklanmış bulunmaktadır.
439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanunun Ek 1. maddesinde, 3.4.1998 tarih ve 4359 sayılı Kanunun 7. maddesi ile yapılan değişiklikle, Eğitim Öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil denetim elemanlarına da ek ders ücreti ödeneceği belirtilmiş, 98/12120 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar çerçevesinde de ilköğretim müfettişleri ve yardımcılarının; inceleme, araştırma, planlama, programlama, yönetim, denetim, eğitim ve öğretim gibi görevlerinden haftada 15 saatinin, ders niteliğinde yönetim görevi sayılarak bunlara ek ders ücreti ödeneceği öngörülmüştür.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Ders ve Konferans Ücretleri” başlıklı 176. maddesinde 4359 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle de; ek ders ücretlerinin alanlarında master derecesini almış olan öğretmenlere %25, alanlarında doktora derecesini almış olan öğretmenlere ise %40 fazlasıyla ödeneceği hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, İlköğretim Müfettiş yardımcısı olan davacının, Felsefe ve Din Anabilim dalında Dinler Tarihi bilim dalında yüksek lisansını tamamlaması üzerine ek ders ücretinin % 25 fazlasıyla ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun, öğretmen kadro unvanında olmadığından bahisle anılan düzenlemeden yararlanamayacağı gerekçesiyle reddedildiği, bakılan davanın da bu işlemin ve bu işlemin dayanağı olan Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 25.12.1998 gün ve 1998/127 sayılı Genelgesinin 8/c maddesinin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmıştır.
657 sayılı Yasanın 4359 sayılı Yasa ile değişik 36. maddesine göre ilköğretim müfettişlerinin Eğitim Öğretim Hizmetleri Sınıfında yer almış olması ve yukarıda sözü edilen 439 sayılı Yasanın 4359 sayılı Yasa ile değişik Ek 1. maddesi gereğince ek ders ücretinden yararlandırılacaklarının belirtilmiş bulunması karşısında, ilköğretim müfettişlerinin de 657 sayılı Yasanın 176. maddesinin 2. fıkrası (c) bendi kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinden, alanında master yaptığı anlaşılan davacıya master eğitimi nedeniyle %25 fazla oranda ek ders ücreti ödenmemesi işleminde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.”
Gerekçesiyle söz konusu Genelgenin 8. maddesinin (c) bendi iptal edilmiştir.
Bu durumda, davanın genel düzenleyici işlem yönünden iptale ilişkin kısmı hakkında karar verilmesine yer bulunmamaktadır.
Davanın, bireysel işleme yönelik kısmı ile ek ders ücret farklarının başvuru tarihinden itibaren tazminine ilişkin kısmına gelince;
Hukuka aykırılığı saptanarak iptal edilen Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 25.12.1998 gün ve 1998/127 sayılı Genelgesinin 8. maddesinin (c) bendine dayanılarak … Milli Eğitim Müdürlüğünce tesis edilen 15.2.2001 gün ve 4680 sayılı işlemde de hukuka uyarlık görülmemiştir.
Olayda, ilköğretim müfettişi olan davacının yüksek lisans yaptığından bahisle almakta olduğu ek ders ücretinin %25 fazlasıyla ödenmesi yolundaki başvurusunun, öğretmen kadro unvanında çalışmaması nedeniyle reddedildiği, dolayısıyla bu aşamada davalı idarece davacının yaptığı yüksek lisansın alanında olup olmadığına ilişkin bir değerlendirme yapılmadığı anlaşılmakla birlikte, dava konusu edilen Genelgenin 8/c maddesinde yer alan öğretmen kadro unvanında görevli olmayan ilköğretim müfettiş ve yardımcılarının yüksek lisans öğrenimlerinden dolayı %25 oranında fazla ödemeden yararlanamayacağına ilişkin düzenlemesi ve buna dayalı dava konusu işlemin hukuka aykırılığı tespit edildiğinden, ilköğretim müfettişlerinin de öğretmenler gibi, alanlarında yüksek lisans yapmaları halinde belirtilen hukuka aykırılıktan dolayı uğradıkları zararın tazmini Anayasanın 125. maddesi ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesinden kaynaklanan bir zorunluluktur.
Buna göre, davalı idarece davacının yaptığı yüksek lisansın alanında olup olmadığına ilişkin bir inceleme yapılıp, bu husus açıklığa kavuşturulduktan sonra, ek ders ücret farklarının ödeneceği tabii olup, bu aşamada ek ders ücret farklarının ödenmesi hakkında karar verilmesine yer bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle davanın, genel düzenleyici işlemin iptaline yönelik kısmı ile ek ders ücret farklarının tazminine ilişkin kısmı hakkında karar verilmesine yer olmadığına, … Milli Eğitim Müdürlüğünün 15.2.2001 gün ve 4680 sayılı işleminin iptaline, aşağıda dökümü yapılan toplam …- lira yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin isteği halinde davacıya iadesine 19.11.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi.