11. Daire 2000/1918 E. , 2000/3059 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBİRİNCİ DAİRE
Esas No : 2000/1918
Karar No : 2000/3059
Temyiz İsteminde Bulunan : …
Vekili : …
Karşı Taraf : Seğmenler Vergi Dairesi Müdürlüğü – ANKARA
İstemin Özeti : … Belediye Başkanlığı Sağlık İşleri Müdürlüğüne bağlı … Kreşinin 1996 yılı Haziran dönemine ait katma değer vergisi beyannamesini vermemesi nedeniyle takdir komisyonu kararına dayanılarak davacı kurum adına ağır kusur cezalı katma değer vergisi tarh edilmiştir. … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7/13. maddesinde genel ve katma bütçeli dairelere ait olup sadece kamu mensuplarına hizmet veren, kar amacı gütmeyen, üçüncü kişilere kiralanmayan kreş, konut evleri ve bunların kantinlerinin kurumlar vergisinden muaf olduğunun belirtildiği, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 19/1. maddesinde ise, diğer kanunlardaki vergi muaflık ve istisna hükümlerinin bu kanun bakımından geçersiz olduğu, katma değer vergisine ilişkin istisna ve muafiyetlerin ancak bu kanuna hüküm eklenmek veya bu kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenleneceğinin hükme bağlandığı, olayda davacı kurum nezdinde 23.11.1998 tarihinde düzenlenen tespit tutanağı ile söz konusu kreşin belediye çalışanlarının çocuklarına hizmet veren kamu kurum ve kuruluşlarına ait çocuk bakımevleri kapsamında bir kuruluş niteliği taşıdığı ve kar amacı gütmediğinin saptandığı, bu durumda 5422 sayılı Kanunun anılan hükmü uyarınca kurumlar vergisinden muaf olduğunun anlaşıldığı, ancak 3065 sayılı Kanunun 19/1. maddesi hükmü uyarınca katma değer vergisinden muaf tutulması mümkün olmadığından re’sen takdir yoluyla davacı kurum adına tarh edilen cezalı vergide yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir. Davacı belediye başkanlığınca, cezalı tarhiyatta yasaya uyarlık bulunmadığı ileri sürülerek kararın bozulması istenilmiştir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Savcısı …’un Düşüncesi : Uyuşmazlık; Davacının, ilgili dönemde takdir komisyonunca takdir edilen matrah üzerinden adına salınan ağır kusur cezalı katma değer vergisi tarhiyatını onayan vergi mahkemesi kararının bozulması isteğine ilişkindir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinde “Devlete, özel idarelere, belediyelere ve diğer kamu idarelerine ve müesseselerine ait ve tabi olup faaliyetleri devamlı bunanan ve birinci maddenin (A) ve (B) işaretli (Sermaye Şirketleri ve Kooperatifler) bentleri haricinde kalan ticari, sınai ve zirai işletmeler iktisadi kamu müesseseleridir.”, 7 nci maddenin 13 üncü fıkrasında “Genel ve Katma bütçeli dairelere ait olup sadece kamu mensuplarına hizmet veren, kar amacı gütmeyen ve üçüncü kişilere kiralanmayan kreş, konuk evleri ve bunların kantinleri, kurumlar vergisinden muaftır.” 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin 1 inci fıkrasında “Türkiye’de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler, katma değer vergisine tabiidir.” hükümleri yer almıştır.
Dava dosyasının incelenmesi sonucunda; Davalı Vergi Dairesi Müdürlüğünce … Belediyesince işletilen … Kreşinden elde edilen hasılatın kayıt ve beyan dışında tutulduğundan bahisle re’sen takdir edilen matrah üzerinden salınan ağır kusur cezalı katma değer vergisinin, kreş işletmesinin 3065 sayılı Kanunun 11,13,14,15,16 ve 17 nci maddelerinde sayılan istisnalar arasında yer almadığından aynı Kanunun 19/1 inci maddesi uyarınca katma değer vergisinden muaf tutulamıyacağı ve takdir edilen matraha itiraz edilmediği gerekçesiyle vergi mahkemesince onandığı anlaşılmıştır.
Dava dosyasında bulunan 22.11.1998 tarihli yoklama fişinden, … Kreşinin … Belediyesi Sağlık İşleri Müdürlüğünce işletildiği, mülkiyetinin … Belediyesine ait olduğu, kreşte belediye çalışanlarınca hizmet yapıldığı,1580 sayılı Belediye Kanununun ilgili hükümleri uyarınca belediye çalışanlarının çocuklarını yetiştirmek amacıyla kurulduğu, her hangi bir kar amacı bulunmaksızın faaliyet gösterdiğinin tesbit edildiği anlaşılmıştır.
22.11.1998 tarihli yoklama fişinde tesbit edilen hususlar ve anılan yasa hükümleri göz önünde bulundurulduğunda … Belediyesi sağlık işleri müdürlüğüne bağlı … Kreşinin 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 4 üncü maddesi hükmü uyarınca iktisadi kamu müesseseleri arasında yer almadığı, aynı kanunun 7 nci maddesinin 13 üncü fıkrası hükmü uyarınca da açıkça Kurumlar vergisinden muaf olduğu görülmektedir.
Katma Değer Vergisi Kanununun 1 nci maddesinin 1 inci fıkrası hükmü uyarınca; Türkiye de ticari faaliyet çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabi bulunduğu için herhangi bir kar amacı bulunmaksızın sadece belediye çalışanlarının çocuklarını yetiştirmek amacıyla kurulan ve … Belediyesi Sağlık işleri Müdürlüğünce işletilen … Kreşinin vergiye tabi kurum kazancı söz konusu olmadığı gibi ortada ticari faaliyet çerçevesinde yapılan teslim ve hizmet faaliyeti söz konusu olmadığından olayda katma değer vergisi mükellefiyeti de doğmamıştır. Katma değer vergisini doğuran olay meydana gelmediğinden yasada öngörülen istisna hükümlerinin uygulanması da söz konusu olamaz. Katma değer vergisini doğuran olay meydana gelmediği için vergi zıyaı söz konusu olmadığından cezalı tarhiyatta vergi mevzuatına uyarlık bulunmamaktadır. Bu nedenle … Belediyesinin söz konusu faaliyetinin 3065 sayılı Kanunun istisna hükümleri arasında sayılmadığından aynı Kanunun 19/1 inci maddesi uyarınca tarhiyatı onayan vergi mahkemesi kararında yasal isabet görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan nedenle, yerinde görülen davacı … Belediye Başkanlığının temyiz isteminin kabul edilerek, temyiz konusu vergi mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmüştür.
Tetkik Hakimi …’un Düşüncesi : Olayda davacı belediye başkanlığına bağlı kreşin, katma değer vergisinin konusunu oluşturan ticari faaliyet kapsamında sayılabilecek bir hizmeti bulunmadığı anlaşıldığından tarh edilen cezalı verginin kaldırılması, dolayısıyla mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1. maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, … Belediye Başkanlığı Sağlık İşleri Müdürlüğüne bağlı … Kreşinin beyanname vermemesi nedeniyle adına re’sen takdir yoluyla ağır kusur cezalı katma değer vergisi tarh edildiği, ilgili kurum nezdinde 23.11.1998 tarihinde vergi dairesince yapılan yoklama üzerine düzenlenen tespit tutanağı ile anılan kreşin 1580 sayılı Belediye Kanunu uyarınca kurulduğu, belediye çalışanlarının çocuklarına ait hizmet veren kamu kurum ve kuruluşlarına ait çocuk bakımevleri kapsamında bir kuruluş niteliği taşıdığı ve kar amacı gütmediği hususlarının saptandığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, katma değer vergisine tabi ticari faaliyeti bulunduğu yolunda yapılmış herhangi bir tespit bulunmayan ve kar amacı gütmediği hususu taraflar arasında ihtilafsız bulunan söz konusu kreşin yalnızca kendi mensuplarına yönelik olarak yürüttüğü faaliyet nedeniyle adına tarh edilen cezalı verginin kaldırılması gerekirken onanması yolunda vergi mahkemesince verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, yukarıda açıklanan husus gözönünde bulundurulmak suretiyle yeniden bir karar verilmek üzere bozulmasına, 5.7.2000 gününde oybirliği ile karar verildi.