11. Daire 1998/881 E. , 1998/3608 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1998/881
Karar No : 1998/3608
Temyiz İsteminde Bulunan Taraflar :
1- … Vergi Dairesi Müdürlüğü
2- … Derneği
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : Yükümlü derneğin düzenlediği yabancı dil kursu hizmeti karşılığında tahsil ettiği ücretin katma değer vergisine tabi olduğu ileri sürülerek adına 1991 yılı Ocak dönemi için kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınmıştır. ….Vergi Mahkemesi … gün ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 16.6.1994 gün ve E:1992/2, K:1994/2 sayılı kararı ile derneklerin yabancı dil kursu düzenleme şeklindeki faaliyetlerinin iktisadi işletme olarak kabul edildiği, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1.maddesi (3-g) bendi hükmüne göre de lisan kursu hizmeti katma değer vergisinin konusunu teşkil ettiğinden, yükümlü derneğin lisan kursu gelirlerinin katma değer vergisine tabi tutularak yapılan tarhiyatta bir isabetsizlik görülmediği, ancak matrah farkı yükümlünün defter ve belgeleri üzerinden tespit edildiğinden cezanın kusur olması icabettiği gerekçesiyle vergi aslı onanmış, ceza kusura çevrilmiştir. Vergi dairesi müdürlüğü, cezanın aynen onanması gerektiğini, yükümlü dernek ise, tarhiyatın 1994 yılına ilişkin Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu kararına göre yapıldığı, oysa ihtilaf döneminde böyle bir karar bulunmadığı ve olayda yanılma hali bulunduğundan cezanın tamamen kaldırılması gerektiği ileri sürülerek mahkeme kararının cezaya ilişkin kısmının taraflarca bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Vergi dairesince savunma verilmemiş olup, yükümlüce istemin reddi gerekeceği savunulmaktadır.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi : Dava, yükümlü dernek adına 1991 yılı, Ocak dönemi için yapılan kaçakçılık cezalı katma değer vergisi tarhiyatının iptali istemiyle açılmış, vergi mahkemesince Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 16.6.1994 günlü, E:1992/2, K:1994/2 sayılı kararı ile derneklerin yabancı dil kursu düzenleme şeklindeki faaliyetlerinin iktisadi işletme olarak kabul edildiği, buna göre yükümlü dernek adına yabancı dil kursu düzenleme faaliyeti nedeniyle katma değer vergisi tarhiyatı yapılmasında isabetsizlik bulunmadığı, derneğe ait defter ve belgelerin incelenmesi sonucu bulunan matrah üzerinden tarhiyat yapılması nedeniyle kusur cezası uygulanmasının hakkaniyete uygun olacağı gerekçesiyle, vergi aslının aynen, kaçakçılık cezasının ise kusura çevrilmesine karar verilmiş, taraflarca kararın cezaya ilişkin kısmı temyiz edilmiştir.
213 sayılı Yasanın 2365 Sayılı Yasa ile değişik 369. maddesinin 2. bendinde bir hükmün uygulanma tarzı hususunda yetkili makamların görüş ve kanaatini değiştirmiş veya bu hükme ait bir içtihadın değişmiş olması halinde vergi cezası kesilmeyeceği belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden: davacı derneğin yabancı dil kursu düzenleme şeklindeki faaliyetinin iktisadi işletme sayılamayacağına ilişkin Danıştay kararları bulunduğu, bu kararlar nedeniyle mükellefiyet tesis ettirilmemiş olduğu, 1994 yılında ise aksi yolda yukarıda belirtilen içtihadı birleştirme kararının verildiği, buna göre 213 sayılı yasanın değişik 369/2 maddesinde belirtildiği üzere içtihat değişikliğinin söz konusu olduğu anlaşıldığından olayda aynı madde uyarınca ceza uygulanamayacağı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle davacı temyiz isteminin kabulü ile temyize konu karar bölümünün bozulmasına, davalı idare temyiz isteminin ise reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Vergi dairesi temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar mahkeme kararının lehlerine bozulmasını sağlayacak nitelikte görülmemiştir.
Yükümlü dernek temyiz istemine gelince;
Derneklerin yabancı dil kursu işletmeciliğinin vergilendirilmesi konusunda içtihat değişikliği olduğundan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 369.maddesinin (2) bendi hükmü uyarınca yükümlü adına ceza uygulanamayacağından mahkemece cezanın kusura çevrilerek onanmasında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, vergi dairesi temyiz isteminin reddine, yükümlü temyiz isteminin kabulü ile vergi mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Vergi dairesi temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar mahkeme kararının lehlerine bozulmasını sağlayacak durumda görülmemiştir.
Yükümlü dernek temyiz istemine gelince;
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 2365 sayılı Yasa ile değişik 369.maddesinin (2) bendinde, bir hükmün uygulanma tarzı hususunda yetkili makamların görüş ve kanaatini değiştirmiş veya bu hükme ait bir içtihadın değişmiş olması halinde vergi cezası kesilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, yükümlü derneğin yabancı dil kursu düzenlediği, dil kursu düzenleme şeklindeki faaliyetinin iktisadi işletme sayılmadığına ilişkin 1980-1987 yıllarında Danıştay tarafından verilmiş kararlar bulunduğu, bu kararlar uyarınca yükümlü derneğin ihtilaf yılında mükellefiyet tesis ettirmediği, ancak Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 16.6.1994 gün ve E:1992/2, K:1994/2 sayılı kararı ile derneklerin yabancı dil kursları iktisadi işletme olarak kabul edilmesi üzerine, 13.12.1996 tarihli inceleme raporu ile yükümlü dernek adına 1991 yılı dönemleri için kaçakçılık cezalı tarhiyat yapıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, vergilendirilen konu hakkında içtihat değişikliği olduğundan yükümlünün yanıldığı kabul edilerek yukarıda anılan kanun maddesi hükmü uyarınca yükümlü dernek adına ceza uygulanamayacağından, mahkemece cezanın kusura çevrilerek onanmasında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle vergi dairesi temyiz isteminin reddine, yükümlü temyiz isteminin kabulü ile ….Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının cezaya ilişkin kısmı hakkında yeniden bir karar verilmek üzere bozulmasına 3.11.1998 gününde oybirliği ile karar verildi.