11. Daire         1996/5683 E.  ,  1997/3149 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1996/5683
Karar No : 1997/3149

Temyiz İsteminde Bulunan : …
Karşı Taraf : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
İstemin Özeti : 1991 yılı defter ve belgelerinin işyerinde çıkan yangında zayi olduğu ileri sürülerek incelemeye ibraz edilmemesi üzerine katma değer vergisi indirimleri kabul edilmeyerek yükümlü şirket adına Ekim dönemi için kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınmıştır. …. Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K: … sayılı kararıyla, yükümlünün defter ve belgelerinin yanmış bulunması ispat ve ibraz yükümlülüğünü ortadan kaldırmaya dayanak sayılabilecek hukuki bir neden olarak düşünülemeyeceği, zira, ticari icaplara göre mal aldığı kişi veya kuruluşları tanımak ve bilmek durumundaki bir alıcı gerekli girişimleri yaparak mal alımına ilişkin belgelerin mevcudiyetini ispat edebileceğinden Mahkemelerince verilen ara kararı ile yükümlünün mal alımı ve giderlere ilişkin faturaların ilgili yerlerden temin edilerek ibraz edilmesi istenilmesine rağmen, ispat külfeti kendisine düşen yükümlü tarafından ibraz edilemeyen fatura ve benzeri vesikalara ilişkin indirimlerin kabul edilmemesi suretiyle yapılan cezalı tarhiyatta isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle kaçakçılık cezalı tarhiyat onanmıştır. Yükümlü tarafından, defter ve belgelerinin yandığı hususunun itfaiye raporu ve mahkeme kararı ile ispat edildiği, Vergi Usul Kanunu’nda öngörülen 5 yıllık muhafaza süresi geçtiğinden mahkemece istenilen belgeleri temin edemedikleri ileri sürülerek mahkeme kararının bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi : Dava,1991 yılı defter ve belgelerinin yanmış olması nedeniyle incelemeye ibraz edilememesi üzerine katma değer vergisi beyannamelerinde gösterilen indirimlerin kabul edilmemesi suretiyle resen yapılan kaçakçılık cezalı katma değer vergisi tarhiyatının iptali istemiyle açılmış, vergi mahkemesince 26.2.1996 günlü ara kararı ile mal alımı ve giderlere ilişkin faturaların ilgili yerlerden sağlanarak ibraz edilmesi için süre verilmesine karşın davacının belgelerin yanmış olması nedeniyle faturaların ibraz edilemeyeceğini bildirdiği, bu durumun ispat ve ibraz yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacağı, cezalı tarhiyatta mevzuata aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacının, mahkeme kararının tarhiyata ilişkin hüküm fıkrasına yönelik iddiaları kararı kusurlandıracak nitelikte görülmemiştir.
Kararın kaçakçılık cezasına ilişkin kısmına gelince;
213 sayılı Yasanın 373.maddesinde “Bu Kanunda yazılı mücbir sebeplerden herhangi birinin vukua geldiği malum ise veya tevsik ve ispat olunursa vergi cezası kesilmez” kuralı yer almaktadır.
213 sayılı Yasanın 13/2 maddesinde yangın dolayısıyla defter ve belgelerin elden çıkmış bulunması hali mücbir sebepler arasında sayılmış olup, dosyanın incelenmesinden 1991 yılı defter ve belgelerinin yanmış olduğu hususunun tespitine ilişkin … Asliye Hukuk Mahkemesi kararının bulunduğu anlaşıldığından tarhiyata ceza uygulanmasında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davacı temyiz isteminin kısmen kabulü ile mahkeme kararının cezaya ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına,tarhiyata yönelik temyiz isteminin ise reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Uyuşmazlık, defter ve belgelerinin işyerinde çıkan yangında zayi olduğu ileri sürülerek incelemeye ibraz edilmemesi üzerine katma değer vergisi indirimleri kabul edilmeyerek yükümlü şirket adına kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınmasından doğmuştur.
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar mahkeme kararının vergi aslına ilişkin kısmının bozulmasını sağlayacak nitelikte görülmemiştir.
Kararın, kaçakçılık cezasıyla ilgili kısmına gelince;
Olayda, yükümlünün ihtilaf konusu döneme ilişkin defter ve belgelerinin yandığı hususu itfaiye raporu ve mahkeme kararı ile ispat edilmiş bulunduğundan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 13/2 ve 373.maddeleri hükmü uyarınca kesilen kaçakçılık cezasında ve bu cezayı onayan vergi mahkemesi kararında yasal isabet görülmediğinden temyiz isteminin kısmen kabulü ile mahkeme kararının kaçakçılık cezasına ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, mahkeme kararının vergi aslına ilişkin kısmının bozulmasını sağlayacak nitelikte görülmemiştir.
Kararın, kaçakçılık cezasıyla ilgili kısmına gelince;
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 13.maddesinin 2.fıkrasında, yangın nedeniyle defter ve belgelerin elden çıkmış bulunması hali mücbir sebepler arasında sayılmış olup, aynı Kanunun 373.maddesinde ise, bu Kanunda mücbir sebeplerden herhangi birinin vukua geldiği malum ise veya tevsik ve ispat olunursa vergi cezasının kesilmeyeceği açıklanmış bulunmaktadır.
Olayda, yükümlünün ihtilaf konusu döneme ilişkin defter ve belgelerinin yandığı hususu itfaiye raporu ve mahkeme kararı ile ispat edilmiş bulunduğundan, bu haliyle mücbir sebebin varlığı nazara alındığında yükümlü adına kesilen kaçakçılık cezasının kaldırılması gerekirken onayan vergi mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kısmen kabulüyle ….Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının kaçakçılık cezasına ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına, vergi aslına ilişkin hüküm fıkrasıyla ilgili temyiz isteminin reddi ile bu kısmının onanmasına …-lira karar harcının yükümlüden alınmasına 1.10.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.